Fróðskaparrit - 01.01.1985, Page 36

40
BURÐARVEKTIR í FØROYUM 1969-81
knýtt at móðuraldrinum (variansgreining,
p < 0,001), og burðarvektin sæst at vaksa við
móðuraldrinum. Aldursbýtini í Føroyum og
í Danmørk eru ymisk (x2-test, p < 0,001).
Við at nýta tað danska móðuraldrabýtið til
at rokna eina nýggja burðarvekt út fyri Før-
oyar fæst ein sonevnd aldursstandardiserað
miðalburðarvekt:
0,064 x 3454 + 0,339 x 3538 + 0,366 x 3645
+ 0,182 x 3680 + 0,049 x 3644 = 3602 g.
Standardiseringin hevur við sær, at munurin
millum miðalburðarvektirnar í Føroyum og
Danmørk økist úr 234 g upp í 246 g, t.e. við
5 %. Munurin á føroysku og donsku miðal-
burðarvektini liggur úr 214 g upp í 264 g í
teim ymisku aldursbólkunum. Hesi frávik
kunnu vísast at vera tilvildarlig (variansgrein-
ing, p > 0,1).
Talva IV b lýsir sambandið millum burðar-
vekt og hjúnalagsstøðuna hjá móðurini.
Burðarvektin er hægri hjá børnum føddum í
hjúnalagi enn uttanfyri í báðum londunum
(Student-t test, p < 0,001). Møðurnar eru
ymiskt býttar viðvíkjandi hjúnalagsstøðu í
hesum lonđunum (x2-test, p < 0,001). Tá
ið tey føroysku virðini verða standardiserað
viðvíkjandi hjúnalagsstøðu á sama hátt sum
viðvíkjandi móðuraldri frammanfyri, fæst
eitt nýtt føroyskt miðalvirði, 3658 g, og mun-
urin á føroysku og donsku miðalburðarvekt-
ini økist úr 226 g upp í 247 g, t.e. við 9%.
Munurin á miðalburðarvektunum í Føroyum
og Danmørk er størri fyri børn fødd í hjúna-
lagi enn uttan fyri ■ hjúnalag (Student-t test,
p < 0,005).
Talva IV c lýsir sambandið millum burðar-
vekt og hvussu ofta, móðirin hevur verið við
barn. Hagfrøðiliga er burðarvektin knýtt at
hesum tali (variansgreining, p< 0,001), og
vektin veksur við talinum í Føroyum, men
ikki í Danmørk. Býtið møðra millum eftir
hvussu ofta, tær hava verið við barn, er ikki
tað sama í Føroyum og Danmørk (x 2-test,
p < 0,001). Standardisering av føroysku virð-
unum hesum viðvíkjandi á tann framman-
undan lýsta háttin hevur við sær eina lægri
miðalburðarvekt fyri Føroyar, 3615 g, soleiðis
at munurin á miðalburðarvektunum minkar
úr 235 g niður í 215 g, t.e. við 9 %. Munurin
á føroysku og donsku miðalburðarvektini
fyri møður, ið hvørki hava átt ella hitt reis
áður, er 182 g, t.e. 23 % minni enn tann fyri
allar møður (235 g).
í talvu V eru burðarvektir í Føroyum bólkað-
ar eftir yrki foreldranna. Hagfrøðiliga er burð-
arvektin knýtt at yrkinum (variansgreining,
p< 0,001). Bólkur 2 og 9 hava ávikavist ta
hægstu, 3746 g, og ta lægstu, 3511 g, miðal-
burðarvektina, munurin teirra millum er
235 g.
Úrskurður
Millum 33 kannað lond hava Føroyar ta
hægstu miðalburðarvektina, og hon hevur
ligið jøvn frá 1969 til 1981. Við tí í hyggju at
finna fram til møguligar orsakir til hesa høgu
burðarvektina verða Føroyar og Danmørk
sammettar gjøllari. Hesi lond hóska sera
væl til at verða sammett av fleiri orsøkum:
1. Ljósmøður og læknar í Føroyum hava
næstan øll útbúgvið seg í Danmørk, og heilsu-
verkið gongur eftir danskari skipan; skrá-
setingarlag og framferðarhættir eru tí í Før-
oyum sum í Danmørk. 2. í báðum londunum
hava starvar.di innan heilsuverkið skyldu at
boða frá øllum barnsburðum. 3. Hesar frá-
boðanir verða viðgjørdar á sama stovni,
nevniliga í Sundhedsstyrelsen í Keypmanna-
havn.