Alþýðublaðið - 24.12.1941, Blaðsíða 20

20
JÓLABLAÐ
Steindór Sigurðsson:
\
Þegar Jóakim spilaði
fyrir kónginn
Fi'iðrik áttundi er maður nefndur. Hann var kóngur 1
Danmörku um og eftir síðustu aldamót. Þá var úti á
íslandi maður að nafni Jóakim, hann var Garibaldason
Jóakim var lítill vexti, dökkur yfirlitum og snoturmenni
og svo mikill harmonikuspilari, að orð fór af um miargar
sveitir, Þötti allt skorta á mánnfundum væri Jóakim þar
ekki með harmoniku sína. Var þetta djásn mikið með fjórum
bössum og nótnaröð alsettri skelplötuskrauti. Hafði Jóakim
gefið fyrir hana hálfan hlut sinn úr hákarlalegu eitt vorið.
1 þá daga þóttu slík hljóðfæri mjög tillkomumikil og frami
hverjum ungum manni að kunna að meðhöndla þvílíka ger-
semi . ...
Þá bar það við, að Friðrik kóngur bjóst að heji)inan og
hugði til íslandsfetrðar. Svo hafði faðir hans gert fyrstun
Danakónga og hlotið heiður af.
Þegar kóngur var hingað kominn, var mikið um dýrðir1
um land allt og kostað mjög kapps um að gfera viðtökur
hans sem veglegastar. Múgur og margmenni streymdi þá til
peirra sjóporpa, sem kongur hafði ráðgert að veita þann
heiður að heimsækja. Hugir allra á þeim slóðum voru í ákaf-
legri æsingu. Það var ekki á hverjum degi, að þau undur
skeðu í lífi óbi'eyttra sveitamanna og sjóara að fá að sjá
bráðlifandi kóng, •
Getgátur urðu iniklar manna á milli um vegsemd hans
alla og hans föruneytis.
Spurningum og getgátum rigndi niður í sífellu, hvar sem
tveir menn mættust. Sumir vildu þó halda, að Sullmpjkið
mundi látið af hans dýrðarljóma. — Kristján faðir hans
ku hafa verið allra almennilegasti maður og ósköp blátt
áfram, rétt eins 'og hverjir aðrir dauðlegir menn, sögðu þeir.
En maður spurðl mann. Og i fjárhúsum og á fiskplönum,
í búrulm og beitingaskúrum, ræddi fólk þennan stórviðburð,
með eftirvæntingarfullum fjálgleik.
Þegar þessi tíðindi gerðust, stóð Jóakim Garíbaldason á
tvíugu. Var hann þá nýorðinn pakkhúsmaður hjá Gránufélags-
faktornum í kaupstaðnum í fæðingiarsveit sinni. Þótti það
allvegleg staða í þann tíð!
Þar í þorpinú vakti konungsktoman enn meiri taugaæsing
og andleg og veraldleg umbrot en annars staðar nærsveitis,
því að það var veglegasti kaupstaðurinn í þeim landsfjórðungi
og því sjálfkjörinn til að taka á móti köngiinujn.
Þar bjuggu þá og ýmfl's andleg og veraldleg stónnenni,
sem sauðmórauðum almúgapum í venjiulegu islenzku sveita-
þorpum stóð fyrir hugskotssjónum sem sitjandi i fjarblárri
upphefðartrónu. Þar var jafnvel konsúll, sem var danskur í
báðar ættir og þvi að nokkru leyti í ætt við sjálfan kóngiúnj
— Þar voru mótorbátar og bakarj, úxsmiður og þilskipa-
kapteinar, apótek, samkomuhús og lýsisbræðsla, hjálpræðis-
her og Norðmenn og ým3s önnur sálræn og vélræn furðuverk
hinnar nýbyrjuðu aldar.
Og sem kóróna á allan þennan mikillelk skyldi konungs-
koman verða og varpa töfraljóma á öll stórmenníin og allt
plássið um ókomnar aldir.
Sýslumaðurinn, læknirinn, presturinn, faktorinn ög kon-
súllinn settust á rökstóla með öllu heldra fólkinu, kusu
nefndir og kjöguðu kófsveittir og brennandi af áhuga fram
og aftur um plássið, meðan sá mikU undirbúningur stóð yfir.
Og svo kom kóngurinn.
Og kóngurinn dvaldi þar um kyrt í heilan dag og tók í
hendina á öllum beztu borgurunum.
Um kvöldið var honum svo haldið samsæti, þar sem aðeins
hinir fáu útvöldu fengu að koma. Þar dönsuðu fínustu
frúmar og frökehirnar við kónginn og ýmis dönsk mikil-
menni og lifðu á þeim endurminningum það sem eftir var
æfinnar. Og í þessu samsæti var Jóakim látinn spila á
harmoniku fyrir kónginn. Og kóngurinn tók í hendina á
honu,m eins og hinu fólkinu og gaf honum spegijtgljáandi
medalíu eða minnispening að launum.
Þá varð Jóakim frægur víða um land og mikill maður í
plássinu. ' • i 1 1
Og nú byrjuðu dásamlegir tímiar í lífi Jóakims Qaribalda-
sonar. Hann baðaði sig í ljóma sinnar eigin frægðar, hvar
sem 'hann kom o^ fór. Það þóttt óbnotnum mönnum og
sléttum vinnukonuim hin mesta hefð, að fá að vera í fylgd
með honum á mannfundum. Blá og brún kvennaaugu fylgdu
honum úr öðrum hverjum eldhúsglugga, þegar hann spigspor-
aði um götumar, þvi að kvenfólk, ungt og gamalt, ekkjar og
ógiftar, dreymdi um að fá að verða ljós augna hans og
Iampi fóta han,s. En Jóakim söng og spilaði, hlö og dansaði
gegnutn þessa nýju tilvem og vildi vera frjáls og óháðuij.
Hann keypti sér silfur-úrfes'i, iiengdi við hana medalíuna og
brosti óg blikkaði til beggja handa.
En lögin, sem hann hafði spilað fyx4r kónginn, flugu út
um allar sveitir og trölluðu á allra vörum. Einkium var það
„norski rællinn“, nýtt lag, sem Jóakim sagði að kóngurinn
„En Jóakim og spilaði, hló og dansaði gegnum þessa
nýju tilveru,---------------------------‘‘
hefði orðið mest hrifinn af. En isöjkúm þess, að hvorlki
Jéakim né aðiir kunnu nokkra vísu við þetta merkilega lag,
ortá Jóakim og þjóðin sísona: