Alþýðublaðið - 24.12.1948, Blaðsíða 8

B
*»B—ní«»*iin—» «Bn—Bim—•—uii—*mi«—mi"-»iin—mi—ni!—<«~iin»—nn—— nn»*i uii—hii—um«-»bh»—»siia
'það; hnej<ksli jfrægt Orðið, er ég
teygaði vatnið úr mundlauginni og
bað mig að gera það ekki aftur. Þá
kvað hún mig ekki mega minnast á
það að fyrra bragði, að mig væri
farið að svengja, heldur bæri mér að
sitja hljóður og hæverskur þar, sem
mér vseri fenginn sess, hlýða á mál
manna og láta yfirleitt sem minnst á
mér bera, og væri ég nægilega skrít-
inn ásýndum, þótt ég reyndi ekki
að leiða að mér athygli manna.
Þegar heim að kofanum kom, var
okkur vel fagnað af ættingium og
fjölskyldu gamla mannsins og boðið
inn að ganga. Skriðum við síðan, öil
sextán, í halarófu inn kofagöngin, og
réði mannvirðing röðinni. Justus
gamli sat á bálki sínum; flöktbjarmi
frá grútarlömpunum lék um andtit
hans og var hann virðulegur ásýnd-
um og svipfríður. Hann var sjötíu og
fjögra ára að aldri, að mig minnir,
en fulltíða Esldmóar virðast jafnan
eldri en þeir eru að árum og er það
bæði kynfylgja þeirra og afleiðing
örðugra lífskjara. Justus sat nakinn
niður að beltisstað en hár hans, svart
og sítt, féll í lokkum um axlir hans
og barm. Andlit hans var magurt og
djúpum dráttum meitlað, en augun
tinnudökk og augnatillitið f jörlegt og
í mótsögn við ellimörkin.
Við gengum til hans eftir röð, en
hann veitti hverjum fyrir sig áheyrn,
að hætti tiginna manna, tók við heim
smágjöfum, er við höfðum meðferð-
is og tjáði okkur þakklæti sitt af
svo fjálgri mælsku að hvert okkar
um sig hlaut að sannfærast um að
Justus gamli hefði beðið löng sjötíu
og fjögur ár einmitt eftir þeim slcro-
böggli, testauk, eða hvað það nú var,
jtem Viðkomandi. færði honum að
gjöf. Sjálfur hef ég aldrei notið þess
heiðurs að hljóta áheyrn hjá tign-
um mönnum, en vart mun þar um
meiri hátíðarbrag að ræða en livildi
yfir þessari athöfn.
Okkur Dönunum var boðið sæti á
gestabálki, gegnt öldungnum seuni-
lega með það fyrir augum, að hann
ætti sem auðveldast með að bera
okkur saman við þá Evrópumenn, er
hánn hafði áður kynnzt. Samanburð-
urimi var okkur víst ekki í vil, að
minnsta kosti varð honum tíðrætt
um hvílíkir ágætismenn þeir hefðu
verlð, og alla þá kjörgripi, er þeir
áttu.
Margt ræddi hann og um liðna
daga eins og gömlu fólki hættir við.
Sagði frá svaðilförum sínum á sió og
landi en við mundum beilræði Ólínu
yfirsetukonu, hlýddum á og reynd-
um að láta sem minnst bera á sultar-
gaulinu í maga okkar og görnum.
Að síðustu virtist Justus hafa lokið
máli sínit, og ég gaf katlinum yfir
grútarlampanum liornauga, en ekki
var hann svo stór, að í honum gæti
rúmazt matur er nægöi tuttugu og
átta manneskjum til saðnings. Þá
reis el2ti sonur Justusar á fætur og
gekk út. Skömmu síðar heyrðist
þrusk mikið í kofagöngunum, og áður
en langt um leið kom sonurinn inn
aftur og dró á eftir sér vænan sel.
Hann dró sslinn inn á mitt gólf og
fláði hann þar, lét skrokkinn liggja
á skinninu benti á hann og mælti.
.,Ekki er selurinn góður, en ég er
ekki fengsælli veiðimaður en þetta,
og ef þið gætuð gert ykkur að góðu
að narzla af þessum horbeinum, mynd
uð þið veita olckur mikla ánægju“.
Við rákum upp fagnaðaróp og kváð
um þetta vera þann feitasta og ginii-
legasta sel, er við hefðum aúgum
litið; þrifum til hnífanna og réðumst
að skepnunni, svo að enginn skyldi
vera í vafa um það, að við mæltum
þetta af einlægni. Skeyttum vxð
hvorki um titla né mannvirðingu, en
bárum okkur eftir björginni með
miklum dugnaði og varð þröng mik-
il við selsskrokkinn, en síðan leitaði
hver og einn aftur til sætis síns og
hámaði í sig það kjötflykki, er hann
hafði í náð. Öðru hverju sleiktum við
blóðið og fituna, er lalc um greipar
okkar, og sýndum á allan hátt, að
Jólablacl AlþýÓiiblaósins
við kynnum að meta þessar rausnar-
legu og ljúffengu góðgerðir.
Nú komumst við að raun um, hvi-
lík heppni okkur var að hafa numið
nokkra mannasiði því við hevrðum
veizlugestina piskra það sin á milli,
að við færum að mat okkar með hæ-
versku, þegar þess væri gætt, að við
værum ,,kravdlunakkar“, en svo
nefna Grænlendingar okkur Dani.
Slík hæverska er engan veginn auð-
veld eða auðlærð. Að vísu þarf
hvorki. kurteisi né lítilþægni við, á
meðan verið er að skera sér kjöt-
flylckið af selnum. En þegar menn
liafa leitað til sætis síns með feng
sinn, ber þeim að bíta í kjötið og
skera síðan bitann frá stykkinu við
varir sér, og gæta þess að beita hnífs-
egginni upp á við. Virðist mörgum
fvrst í stað freistandi vegna ix=fs
síns. að beita hnífnum niður á við,
en slíkt telst ókurteisi.
Allkynlegt var að svipast um í
kofanum. Á miðju gólfi lá seluíinn
sundur skorinn á skinhi sínu, og
var lítið eftir af honum nema bsin-
in, en á bálkum meðfram veggjum
sátum við veizlugestirnir, tuttugu og
átta talsins, allsnaktir niður að belt-
isstað, og að öðru’leyti eins fáklædd-
ir og unnt var. bví heitt var mii;g
barna inni. Rauðgullið skinið frá
erútarlömounum sló bliki á eirbrúna
líkami og dimmrauð kiötflvkki, frá
lásum baksperrunum bar skugga er
skintu. gólfi og veggium í óres?lulega
reiti, en mest bar þó ó kvikum
skuggamvndum tröllaukinna handa,
er kreistu bráð sína. Það þurfti ekki
mikið hugmyndaflug til þess að I-
mynda sér, að við sætum í ónefnd-
um híbýlum og hámuðum í okkur
hold þeirra, sem manni hafði verið
einna minnst um gefið í lifanda lífi,
Og það var ótrúleg býsn, sem við
átum. Heiður okkar lá við, að við
gæfumst ekki upp. Sá var ekki tal-
inn maður með mönnum, sem ekki
át, unz magi hans var orðinn svo
úttroðinn að stríkka tók á hörundinu
við naflann. Við og við drukkum við
nokkra vatnssopa til þess að kjötið
lægi betur í maganum, og ef ein-
hver spurði, svona í spaugi, hvort
maður væri þegar orðinn mettur,
bætti maður við sig kjötstykkí, sem
vóg nokkur pund. Að siðustu vafði
sonur Justusar skinninu utan um sels-
beinin, og var þá ekki æt tætla eftir.
1
I