Vísir - 30.04.1933, Qupperneq 7

VÍSIR
Allskonar
^lugga, hurdir lista,
úp furu, opegonpine og teak, fá raenn best
og ódýpast frá trésmiðju voppí í Reykjavik.
Venjulega fyrirliggjandi allar algengar teg-
undir og stærðir af gluggum, hurðum, hurð-
arkörmum, gólflistum, karmlistum (gerikt-
um), loftlistum og ýmsum öðrum listum. —
Ennfpemur niðursagað efni í amboð.
Hvepgi betra efni. Hvergi betra verð.
Kaupið vandað efni og vinnu.
Þegar búsin fara að eldast, mun koma í ljós, að
það marg borgar sig.
Timbi&rirersluitiii
Völundur h.i.
Reykjavík.
Talsimi 1431. Símnefni: VÖllllldLlI]?*
Stæpsfa og fullkomnasta trésmidja landsins.
t
ur hefðu verið svipaðar á báð-
um heimilunum. Þær voru það,
þegar eg koma þar. En hitt
duldist ekki gestsauganu, að á
A-heimilinu var búskapurinn
í hnignun, en á B-heimilinu í
framför að sama skapi. —
Eg verð að biðja afsökunar
á því, hve fjölorður eg hefi
verið um þessi tvö barnaheim-
ili. En mér hefir svo oft orðið
á að bera þau saman i hug-
anum, er eg hefi hugsað um
ráðdeild okkar Islendinga —
•eða öllu heldur ráðdeildarleysi,
hugsunarleysi. Það er svo ó-
sköp þægilegt, að fá alt full-
gert upp í hendurnar, ódýrt en
ónothæft glingur, kasta út fyr-
Ir það peningum, sem eruokk-
ur þar með horfnir að eilífu.
Er ekki nauðsyn á að vekja
okkur tii -umhugsunar um
þetta öðru hverju? Er ekki
nauðsyn á íslenskri viku, til
þess að fá okkur til að stað-
næmast stundarkom og athuga
þessar ástæður?
Eskimóar og Kínverjar.
Eskimóar — eða flestir kyn-
þættir þeirra — eta selakjöt „í
allan mat“, eins og sagt er.
Þeir eta að visu fleira, ef svo
ber undir, en hafi þeir nóg af
selakjöti, þurfa þeir ekki ann-
að til lífsviðurhalds. Þeir norð-
urfarar, sem tekið hafa þá sér
til fyrirmyndar oglifað afsömu
fæðn og þeir, þ. e. fæðu, sem
aflað er á þeim slóðum, hafa
þolað alt, ekkert orðið að meini
við veru sína á norðurvegum;
aðrir, sem treyst hafa á fæðu-
tegundir sunnan úr sólríkari
íöndum, hafa liðið margskon-
ar hörmungar, og margir
þeirra borið þar beinin. ,
Vilhjálmur Stefánsson segir
á einum stað, að til þess að lifa
þægilegu (comfortable) lífi,
þurfi ekkert annað en sel. Ekki
til þess að geta dregið fram líf-
ið, heldur til þess að lifa þægi-
legu lifi. Þar miðar hann að
vísu ekki að eins við selakjöt til
fæðu, lieldur einnig við sel-
skinn til klæðnaðar og selspik
til ljósmetis og eldsneytis. Þetta
segir maður, sem þekkir til
hinna fjölbreyttu fæðutegunda
hvítra manna og er ekki á hon-
um að heyra, að hann vilji
skifta á selakjötinu einu sam-
an fyrir þær.
Kínverjar eta lirísgrjón „í
allan mat“. Þeir eta sjálfsagt
aðrar fæðutegundir, ef svo ber
undir. En það er með þá og
lirísgrjónin eins og Eskimóa
og selakjötið, að hafi þeir að
eins hrísgrjón, þurfa þeir ekki
aðrarfæðutegundir. Hrísgrjón-
in þeirra gefa þeim alla þá
næringu, er þeir þarfnast.
Nú veit eg ekki öllu ólíkari
fæðutegundir en selakjöt og
hrísgrjón. Eftir almennum
matarhæfisreglum mundi vera I
sagt, að það væri sök sér, að I
lifa á báðum þessmn fæðuteg- |
undum saman, láta þær bæta
hvora aðra upp, en að það
mundi enda með skelfingu, að*
ætla sér að lifa á annari teg-
undinni einvörðungu. Þó er
hér ekki að ræða um neinar
kenningar eða ágiskanir, held-
ur áþreifanlegar staðreyndir.
Ef þessu væri nú snúið við
þannig, að Eskimóar ættu að
fara að lifa á hrísgrjónum ein-
um saman og Kínverjar á sela-
kjöti, hvemig mundi þá fara?
Eg þykist. viss um, að það
mundi enda með skelfingu
fyrir háðum. '
Hvernig stendur þá á þessu?
Eg held að skýringin sé sú,
að það sé manninum hollast,
sem vex upp á sömu slóðum,
við sömu skilyrðin og hann
býr við sjálfur. Ef hrisgrjón
yxu á Grænlandi og í Norður-
Kanada, mundu Eskimóar
þrifast vel af þeim, og eins
mundu Kinverjar þrífast vel
af selakjöti, ef selir veiddust í
ám og vötnum i Kína.
Finst ykkur ekki, góðir ís-
lendingar, að þetta sé athuga-
vert fyrir okkur? Það, sein við
framleiðum, er mestmegnis
matur, kjarnmiklar og heil-
næmar fæðutegundir. Við er-
um auðvitað svo „mentaðir“,
að vilja hafa fæðutegundir
okkar sem fjölbreyttastar, og
kaupum þvi ógrynnin öll af
fæðutegundum, sem ræktaðar
hafa verið undir suðrænni sól
og eru heilnæmar fyrir þá
menn, sem þar búa. En eru
þær jafn nauðsynlegar eða
hollar okkur og þeim? Við
gleypuin i okknr allar mögu-
legar kenningar vísindanna
um hitaeiningar og kaloriur
og hvað það nú heitir alt sam-
an, f\TÍr utan a-, b-, c- og eitt-
hvað dálitið aftur eftir stafróf-
inu af vítaminum. Hvað er
mikið af hverju þessu í hrís-
grjónum Kínverjanna eða sela-
kjöti Eskimóanna?
Eg held að jurtir, sem lifa
og þróast við hina sömu, ská-
höllu geisla sólarinnar eins og
við, hér norður á hjara heims,
og dýr, sem lifa á þeim jurt-
um og þurfa að verjast sama
veðurfari og við, veiti þá nær-
ingu sem okkur er hollust. Eg
held að matarlystin, niaginn
og likaminn yfirleitt sé besti
mælikvarðinn á þá hluti.
Og þeir, sem virkilega hafa
reynt það, að njóta óbrotinna,
íslenskra fæðutegunda, munu
hafa komist að raun um, að
matarlystin, maginn og líkam-
inn yfirleitt nýtur ekki aiinar-
ar fæðu betur.
Við íslendingar framleiðum
mestmegnis mat, hollar og
kjarnmiklar fæðutegundir. Er
það ekki eins og að flytja kol
til Newcastle, að flytja manna-
fóður til Islands? Sé ekki um
nóga fjölbreytni að ræða, er þá
ekki skynsamlegra að notfæra
sér það, sem vex upp úr sama
jarðveginum og við sjálf, rækt-
að eða vilt? Verður okkur það
ekki heilnæmast? Er eklci
nauðsyn á að vekja okkur til
umhugsunar um þetta öðru
hverju? Er ekki nauðsyn á ís-
lenskri viku til þess að fá okk-
ur til að staðnæmast stundar-
korn og ihuga þetta?
Dælt er heima hvað.
Eg hefi hér dvalið nokkuð
við smávægileg efni, og hefði
ef til vill verið nær að gera
eitthvað það að umtalsefni,
sem meira var um vert. Eg
hefi gert það með vilja, til
þess, ef verða rnætti, að vekja
skilning á því, hve alt er nota-
drýgst, sem heima er fengið.
Okkur hættir of mjög við, að
einblína á verð og útlit hlut-
anna. Við kaupum hjólbörur
handa börnum okkar, málað-
ar utan og innan, en gætum
hins síður, að þær eru ónýtar
eftir fyrsta daginn; við sneið-
um hjá öðrum, ef þær eru
nokkrum aurum dýrari, þótt
þær endist barninu tifalt leng-
ur.
Okkur vantar skilnihg á þvi
verðgildi, sem þeir hlutir hafa,
er gerðir eru að okkar fyrir-
lagi, eftir okkar þörfum og af
islenskum höndum. Það er
eins og sá hlutur hafi sérstaka
sál sem eg veit um hvernig til
er orðinn, sem gerður er með
sérstakri umhugsun fyrir min-
ar þarfir, sem eg á meiri eða
minni hlutdeild i sjálfur. í>essa
sál á útlenda verksmiðju-
skranið ekki til.
Eg hefi sneitt hjá þvi, sem
meira er um vert, af þvi að
það liggur meira í augum uppL
Islenska vikan fer í hönd.
Við göngum undir prófið. Við
hefðum aldrei greitt því at-
kvæði, að islenska þjóðin væri
tekin upp lir ættlandi sínu og
sett niður á Jótlandslieiðar.
Við sýnum heldur, að við
kunnum að búa í landinu. Við
látum búskapinn vaxa fram
en ekki fara hnignandi. Við
fleygjum ekki aurunum út úr
landinu fyrir útlent skran,
kjósum heldur minna og gagn-
legra, unnið af islenskum
höndum. Við notum og njót-
um okkar góðu, innlendu
fæðutegunda. Við sýnum, að
við kunnum að búa i landinu
okkar!
Og við munum komast að
raun um, að „dælt er heima
hvað."
Ársæll Árnason.
Nýtt talsamband.
Beinu talsamandi hefir fyrir
nokkru verið komiö á milli Par-
ísar og Manilla á Filipseyjum.
(FB.)