Vísir - 24.12.1948, Blaðsíða 14

14
JÓLABLAÐ VISIS
ur í snöru slikrar kutungs-
drósar. Nei! Það skyl-di verða
nokkuð hart fyrir einkason
heiðarlegs og ihaldssams
hundinn endir á það! Svo gósseiganda að þurfa að vera
öskureiður varð rektor á
nýjan leik, að liann fór að
hugsa um, að ef nú svo færi,
að konungurinn fyndi upp á
þvi að vilja lieimsækja skól-
ann lians og lieilsa upp á
neméndurna, — já, þá skyldi
Iiann segja, að annars væru
þetta duglegir og siðsamir
nemendur, það mættu þeir
eiga, — allir, — nema ef vera
sjónarvottur að sliku!
Fyrsta hugsun hans, er
Iiann handsamaði fánann.
var að troða á honum, rífa í
hengla og flevgja honum.
En, nei, þetta var þó Danne-
brog. Svo ákvað liann að
hinda afhendingu fánans því
skilyrði, að rektor bæði El-
ísabetu afsökunar. En hann
vissi vel, að rektor myndi
skyldi ein eða tvær stúlkur í | ekki gera það og vissi einnig,
fyrsla G. Og ef svo konung- að þegar til kastanna kæmi
inum þóknaðist að spyrja
frekar, þá skyldi hann að sér
heilum og lifandi framselja
hana undir refsandi augna-
ráð konungsins, já og ef til
vill noklcur áminningarorð,
ef svo vel tækist til.
Hann trúði konu sinni fyr-
ir þessari ráðagerð á meðan
hann var að fara í spariföt-
in, og hún réð honum ein-
dregið frá henni. Hún gerði
hann*ennþá einu sinni frá-
vita af reiði „með því að
fara að verja stelpuóþokk-
ann og segja sem svo, að það
vrcri nú ekki alveg handvíst,
að bað væri hún“, já, svo
fokvoridan að í öllum há-
tiðarskrúðanum hóf hann
nvja æðisgengna leit um alla Axel
bv^ginguna eftir þessum bessa
djöfuls ekki sen fána! Á
írieðan hann var að leita
kom konu Iians það allt í
einu í hug, hvort það gæti nú
myndi hann ekki hafa hug
til þess að krefjast þess af
honum.
En annars varð honum
löng leitin að rektornum.
Hann fór um allar stofur,
upp á skólaloft, leit inn í
hvert salerni, fór um öll
söfn, — nei, liann var hvergi
að finna. Það var fýrst þegar
hann kom niður í rúmgóðan
bjartan kjallarann, að hann
heyrði más, sem Iiann kann-
aðist við, og sá í sömu svif-
um hinn þróttmikla og hold-
uga hakhluta rektorsins, þar
sem hann stóð álútur og
rýndi í ákafa inn í lága og
vildi, aðeins skyldu allir
vera aftur komnir saman á
leikvellinum klukkan þrjú,
ef svo skyldi fara, að kon-
ungur léti í ljós einhverja
ósk um að líta á skólann.
En þó að herra Stechels-
bahrs væri ekki saknað sem
rektors, þá var lians að því
skapi meira saknað sem
oddvita bæjarstjórnar. I ráð-
húsinu var hugsaræsingin á
suðumarki. Nú var aðeins
s tund arf j ó r ðung ur ef ti r
þangað til ráðgert var að
konungur kæmi. Simi rekt-
ors svaraði ekki og sendill
kom með þau boð, að rekt-
orsfrúin hefði ekki séð mann
sinn siðan hann bjóst spari-
fötum sínum og var viss um,
að hann væri löngu faririn
af stað. Þegar klukkuna
vantaði einar tíu mínútur i
tólf stundi Skære trésmiða-
meistari eins og gamall hæg-
indastóll, sem brakar i.
Larvesten máJfærslumaður
bölvaði sjálfum sér hátt og í
hljóði fyrir að hafa samt
sem áður ekki samið ræð-
una, sem hann hafði verið
að telja sér trú um í gær, að
niðdimma kolageymsluna ; hann fengi ekki tækifæri til
hjá miðstöðvarkatlinum. að halda. Petersen frá Hótel
Brinke stóðst ekki, Danakonungur leit ekki út
sjón. Hann sveiflaði j fyrir að hafa daglega niikið
fánanum yfir höfuð manns- j saman við þá háu persónu
ins, rak hnéð af alefli í aft-! að sælda, og litli, fciti Bögc-
urendann á honum svo að
hann rauk á hrammana inn
næst tók hann öskju
lakkrístöflum upp úr vasa
sínum, stakk upp í sig tveim
töflum, gekk síðan gætilega
og smásjúgandi lakkrísinn
sinn upp tröpppurnar og
stóð augnabliki síðar meðal
þeirra ,sem komnir voru úr
bekk hans. Hann var kátur
og reifur og spjallaði um, að
nú væru reyndar ekki nema
tæpar tvær slundir, þangað
til konungurinn kæmi.
ekki átt sér stað, að í fáti og í stiuna, skelti hurðinni aft-
kvíða fyrir morgundeginum,1 ur og sneri lyklinum. Því-
hefði liún tekið 'fánann með næst tók hann öskju með
upp á loft í gærkvöldi, þégar
hún fór upp í taurúllustof-
Una til þess að sækja þang-
að boi ðdúka. Og þó að hún
væri sjálf önnum kafin við
að búa sig, hljóp hún samt
upp á loftið. Og viti menn!
Þár lá hann! innan um órúll-
uð lök! Ljómandi af gleði
kallaði hún út um gluggann
til nemanda eins, sem var á
gangi i garðinum, lét fánann
svífa niður tíl hans og bað
hann að finna rektor og færa
honum hann.
Til allrar óhamingju var
þessi nemandi Áxel Brinke,
og svo illur og eitraður með
siálfum sér, að hann gnísti
íönrium. Hanri var þarna á
labbi og tautaði fyrir munni
sér í tíunda sinri: skítaupp-j
lag, -— styrkur, — í kola-
kiallarann, — stelpa! — og
önriur ástúðleg orðtök, sem
hinn hái yfirmaður þeirra
hafði viðhaft við yndisleg-
ustu, haðvérskustu' og fyrir-
mannlegustu dömu skólans í
morgun i allrá áheyrn. .Ta,
svei! Og svoria rudda og ó-
þokka setja menn til þess að
v,ra leiðtoga ungs fólks á
viðkvæmasta aldri! Svona
bullu og erkidóna skipa
menn til þess að taka á móti
konungi Iandsins, þá sjald-
an það ber við, að hann kem-
ur í heimsókn. Svona dýr
hcldur fagnaðarræðuna fyr-
ir bæjarins hönd og fær svo
rjddarakross fyTir það á eft-
ir! Það var óneitanlega
Fólk sém gekk eftir
Iþröngá súndinu að baki skól-
1 ans sagði hvað við annað:
Það má merkilegt heita, að
latinuskólinn skuli hafa
smiði i vinnu í dag.
En í skólanum sjálfum
var enginn, sem saknaði
rektors. Þegar allir voru
saman komnir klukkan tólf.
og bann kom ekki, álitu
menn, að hann hefði farið
beint fil ráðhússins til þess
að vera þar i tæka tið og það
féll bví í hluta Lempe gamla
vfirkennara að stýra fram-
kvæmdum. Upprunalega
hafði verið ráðgert, að nem-
endur og kennarar latínu-
skólans röðuðu sér upp fvrir
einni af hliðargötum þeim,
sem konungsvagninn færi
fram.’hjá á leið sinni til ráð-
hússins, en vfirkennaranum
fannsf, að það sæmdi betur
virðuleik gamals dómskóla
að vera ckki með neitt Slikt
apaspil. Hverium og einum
væri frjálst að velja sér þar
stað á- götunni, sem hann
brenne bakarameistari néri
saman stuttu, feitu höndun-
um eins og hann ætlaði
að hnoða þær í deig og hróþ-
aði aðra hverja minútu i
ýtrustu sálarnauð: „Jamm, í
guðs almáttugs bænum, Pet-
ersen!“ Um leið horfði hann
löðursveittur af angist á hinn
heiðraða bæjarstjórnarmeð-
lim frá hótelinu. Skyndilega
og óvænt voru svo Petersen
og Larvesten má’færslumað-
ur komnir í hörkurifrildi út
af því, hvor þeirra ætti nú
að halda ræðuna, ef rektor
kæmi ekki.
Hvorugur vildi; Pctersen
álcit. að sem lærðum manni
stæði málfærslumanninum
það næst, en Iiann sór við
æru sina, að hann færi ekki
að gera sig að fífli óundir-
búið. Petersen, sem stund-
um átti það lil að geta svarað
1 fyrir sig, áleit að þar sem
hann hefði nú gert það ár-
um saman undirbúið, bæði i
bæjarstjórn og réttarsal, þá
væri bann ekkert of góður
til að reyna hitt. Hver vissi
nema það gengi betur! Og
þá nam hjartað í Bögebrenne
bakarameistara snögglega
staðar, því að bifreið'brun-
aði inn á torgið. Til allrar
guðs hamingju var það
vörubifreið.
Þá stóð Skære gamli tré-
smíðameistari upp og kvaðst
vita það eftir. alit sitt langa
lif, að þegar rektor væri for-
fallaður, þá bæri Lempe yf-
irkennara að kóma fram i
hans stað. Það gildir áðeins
1 skólanurri, stundi bakara-
meistarinn framdöðursvéitt-
ur. Það er lögskýringarat-
riði! hrópaði málfærslumað-
urinn, og eg styð tillögu hins
heiðraða bæjarstjórn’ar-
manns, herra Skære! Þar
sem tíminn til umræðu var
ákaflega takmarkaður var
fallið frá umræðu. Og
þannig bar það til að ná-
kvæmlega lJ/2 sekúndu áður
en konungsbíllinn brunaði
inn á ráðhústorgið, brunaði
þangað annar bill með yfir-
kennarann, og samstundis á
burt aftur.
Konungurinn var drengi-
legur maður, glaður í við-
móti og blátt áfram og þaul-
vanur að ráða á svipstundu
fram úr ýmiskonar vanda,
sem fum og laugaóstyrkur
manna hafði það til að setja
hann og þá sjálfa i, en hér
ætlaði að muna mjóu, að
það dyggði til. A tröppun-
um var tekið á móti honum
af fjórum fölum og skjálf-
andi beiðursmönnum, en í
fararbroddi þeirra fór hinn
fimmti, langur maður og lol-
inn, gulur í andliti og heils-
aði honum með því að rétta
fram báðar hendur og flytja
langa romsu á grísku, sein
konungur skildi ekkert orð i
nema Násíka, Seifur og 01-
ympus, en réð af að maður*
inn Iilvti að vera rektor Iat-
ínuskólans í bænum. Þegar
lát varð á griskunni, lieilsaði
konungur honum því vin-
gjarnlcga og lét um leið i
grisku, er hann svaraði hon-
um. En sá vlrðulegí lágs-
bræðratónn,- sem algengur
var meðal forngriskra höfð-
ingja, og „rektori“ var svo
framúrskarandi eiginlegur,
féll liinum alþýðlega kon-
ungi mæta vel í geð, og þeg-
ar gamli maðurinn, að vísu
til ósegjanlegrar undrunar
fyrir borgara bæjarins, sem
ekkert vissu, steig upp í lauf-
skreyttan ræðustól á miðju
torgi og hélt úr honum fag-
urlega samda og með köfl-
um mjög andriká ræðu, þar
sem liann gcrði samanburð
á hinum tveim skaga- og ey-
ríkjuin, Hellas liinu forna og
Danmörku gömlu og lauk
með því að hylla konunginn,
sem frjálsan og djarfan sæ-
konung frjálsrar og bros-
andi þjóðar, þá varð kon-
ungur bcinlínis snortinn og
fólkið hrópaði svo að undir
tók. Svo tók konungur að
heilsa á báðar hendur, og
allir þeir, sem hreyktu sér
af konunghollustu sinni og
höfðu komið á vettvang
höfðu fulla ástæðu til að
vera ánægðir, og allir þeir,
sem hreyktu sér af lýðveld-
ishugsjón sinni og sátu
heima höfðu fulla átæðu til
að vera ergilegir. Þvínæst
var tekið til hádegisverðar-
ins og svo var farið að skoða
safnið og svínasláturliúsið
og dómkirkjuna og baðstöð-
Ijós þá ætlan sína, að þetta ina og gamla búsið í Fjólu-
myndi vera rektör. Lágvax- götu frá dögum Eiriks af
inn og gildur maður revndi Pommern. 1
þegar að leiðrétta þetta og
sagði brosandi: „Séttur, vð-
i
ar liátign, settur!“ „Já ein-
mitt, setlur borgarstjóri!“
sagði konungur og kinkaði
kolli. „Og þér eruð —“ mælti
hann svo, heilsaði og lét
Vikakarl latínuskólans
var í þann veginn að liafa
skyrtuskipti. Hann ætlaði i
tilefni þessa hátíðadags að
fara í hreina, bláa, stifaða
manséttuskyrtu. Þar sem
Iivern kynna sig sjálfan. Fyr- liann stóð nú og bneppti
ir lipurð konungs leið ekki axlabönd sín varð hann sér
á löngu þangað til allt var þess skyndilega meðvitandi,
farið að ganga prýðilega. Að að um nokkurt skeið hefði
sönnu ávarpaði „settur borg- hann heyrt dimm og þung
arstjóri“ konung alla jafnan ^ högg einhversstaðar í hús-
með orðunum „Herra kon- inu, einna líkust þeim, sem
ungur“ og mælti drjúgum á komu frá beyglunni á mið-
Hann sveifiaði fór.anum >Tir höfuð mannsins og rak hnéð
af alefli í afturendann á honum.