Vísir - 24.12.1948, Blaðsíða 12

12
JÓLABLAÐ \T1SIS
— Nei, það var ekki eg,
æmti í Brynjólfi.
•— Jðéja, þá þegið þið bara
báðir.
Halldór Stefánsson, siðar
læknir i Reykjavik, þótti
ærið ódæll í skóla og var
ifremur óvinsæll. Eitt sinn er
kennslustund skýldi hefjast
bjá Birni Jenssyni stærð-
fræðikennara, fór Halldór að
crta mig. Eg svaraði með
þvi að gefa lionum utan
undir og gerði eg það svo
rækilega, að bæði Halldór og
kcnnaraborðið ultu um koll
og hlauzt af hávaði mikill. I
sama bili kom Björn inn,
hann leit i kringum sig og
þagði um stund,en svomælti
hann: — Þetta var hcppið
högg, Valdimar.
Skemmtanir og ham~
ingur fyrir brauði.
Skólapillar voru oft á
klúbba- og skólaböllum.
L'ngu stúlkurnar kenndu
okkur að dansa. Um jólin
voru skólaleikirnir og þegar
frost var komu slcautaferð-
irnar á tjörninni. Latínu-
skólinn Vár miklu meiri þátt-
ur i lífi bæjarbúá en Mennta
skólinn er nú og cr það að
vonum, því nú er bærinn
margfalt stærri og margt
ii])]) á að bjóða, sem ekki var
til þá.
Herbergi kostaði 5 kr. á
jnánuði með morgunkaffi í
þá daga en miðdegisverður
10 kr. á mánuði. Móðir sr.
Friðriks Friðrikssonar mat-
reiddi kvölds og morgna
handa mér og fleiri skóla-
piltum. Koslaði það 4—5 kr.
á mánuði. Kæfu, ost og smjör
fékk eg að lieiman. Fæðið
var alltaf eins en aldrei varð
mér misdægurt af því.
Ný föt kostuðu 45 kr. en
skór 9 kr.
f kaupavinnunni á sumrin
vann cg fyrir tveimur krón-
um á dag. Sumarkaupið
komst því upp í 200 kr. og
Bræðrasjóðsstyrkur nam 50
Itrónur.
Eilt sumar var eg í kaupa-
vinnu hjá Þorbergi í Sand-
hóhun. Fékk cg sama kaup
hjá honum og öðrum, en
Þorbergur lél svo um lnælt,
qð Jéleg .vícri vinnan mín,
sVo eg ælli þetta ekki skilið,
liinsvegar gæti eg sagt frá
sjvo mörgu skemmtilegu, að
gaman væri að hafa mig á
lieimilinu,
' Þorbergur var tengdafað-
i Björns Kristjánssonar al-
jjiugismanns á Kópaskeri.
Utan skóla.
Vlan slcóla.
Fýrir bæharstað Jakobs
jMölIers nuverándi sendi-
héira í Kaúpmannahöfn las
■og 5. og 0. bekk utan skóla
með honum. Fyrir þá áðstoð
fékk eg allt fntt hjá föður
Jakolrs, Óla Möller, sem Vár
kaupmaður á Hjaltevri.
Fyrri veturinn lásum við
norður á Hjalteyri og átti eg
góða ævi hjá Óla og hinni
ágætu húsfrevju lians, Ingi-
björgu. Þar kynntist eg einn-
ig_ Lúðvík Möller, bróður
Jakobs.
Veturinn sem eg var á
Hjalteyri varð alvarlegt slvs
á staðnum. Eg var a'ðhlaupa
á skautum úti á tjörninni,
er eg sá vök rétt fyrir fram-
an mig en urn leið brakaði
í isnum. Eg sveigði á síðustu
stundu og komst klakklaiist
heim. Þegar heim kom mætti
eg .Tóni bróður Jakobs með
skaula í hendinni. Eg sagði
honum frá vökinni og bað
bann að fara ekki á skauta.
— Eg þekki betur tjörnina
en þú, Valdi, ságði .Tón og
fór eigi að siður. Tíu mínút-
um síðar kvað við neyðaróp
frá tjörninni. Jón var þá
dottinn í vökina en reyndi
að hakla sér i skörina. Við
flýttum okkur með pramma
út á tjörn, en er við komum
á tjörnina miðja missti .Tém
tökin og sölck. Við sóttum
Sigurð Kvaran Hjörleifsson
lækni til Grenivíkur og lífg-
unartilraunir voru gerðar á
Jóni á meðan, en allt köm
fvrir ckki, Jóni varð ekki
bjargað. Hann var um tvít-
Ugt cr hann dó.
Sjötta bekkjar námsefni
lásum við Jakob í Réykja-
vík.
Haldið til Hafnar.
í ágústmánuði lögðum við
Jakob af stað að heiman
með norsku skipi cr Egill
hét. Við vorum 15 dága á
leiðinni frá Rcykjavik til
Kaupmannahafnar, komum
við í Færeyjum, Björgviil
og Stafangri. Ski])stjórinn
hét Endressen. Við urðum
góðir vinir, því eg fann ckki
til sjóveiki þótt ofsaveður
gerði við Færeyjar. Jakob
var s.jóveikur. — Þú ættir að
verða sjóinaður, dréngur
minn, sagði Endressen.
Vináttan fór þó út um
þúfur, því eg liélt því fram,
að allar likur. væru til þess
að við myndum farasl i veðri
þcssu. Endressen ætlaði þá
að berja mig og sagði: —
Veizlu ckki, þorskurinn
þinn, að svona má enginn
tala til sjós.
Loksins komum við til
Kóngcns Köbénhavn. Það
var 2. sept. 1902. Iliti var
mikill og veður liið bezta.
Jóhann Sigurjónsson og
Háukur Gíslason tóku á móti
okkur. Eg kvaðsl vera þyrst-
ur. — Við skulum gefa þér
að drekka, sagði Jóhann, fór
nieð okkur inn á knæpu, tók
glös á borðinu, þrýsti á
tappa i veggnum og tappaði
b.jór. Þóttu mér þetta unður
mikil. Að bjórdrykkjúnni
lokinni gengöni við okkur
þréyttá og sveitta úti á götu.
Þá kom allt i feinu stórt hús
eftir götunni. —- Hver and-
skotinn cr þettá?: sagði eg.
— Það er bara vagn, sagði
Jóhann. — Hvar eru hcstarn-
ir? — Þeir eru hvergi. — Við
skulum fara inn i húsið,
sagði Jóhann og gerðum við
það. Þar tók maður í ól og
húsið þaut af stað. Þetta var
fyrsti sporvagninn, lina l.“
Með hcnni fórum við frá
Farimagsgade vfir Ráðhús-
toi’gið og út i fagran skógar-
lund. Það var Fredel’iksbei’g
IJavc. Uin kvöldið fórum við
í Tivöli, það var mikið ævin-
týri fyrir okkur, scm ný-
komnir vörum. Þá var söng-
ur dagsins: „Har du ikkc sct
den lille Cohn? Er lian iklce
en lille fiks Person?“ Mest
áhrif höfðu flugeldarnir og j
allur mannfjöldinn á mig. j
Eg fékk herbergi í Rör- j
holmsgade 17. Herbcrgisfé-
lagi minn var Brynjólfur
Björnsson tannlæknir, sem
áður getur. Mér féll ágætlega
við Brynjólf, því hann var
mcsti reglumaður og dreng-
ur liinn bezti. Við borguðum
18 lcr. á mánuði fvrir hcr-
bergi og morgunkaffi með
tveimur franskbrauðssncið-
um og smjöri. Miðdegisverð
borðuðum við hjá frú Dahl-
mann í Ole Suhrsgade. liann
kostaði 12 kr. á mánuði.
Skrinukosl snæddum við i
Rörholmsgadc ásamt Þor-
steini Þoi’steinssýni liag-
slofustjóra og áð mig minn-
ir Jakobi Möller.
Mitmingar úr Haín-
arháskóla.
Eg hé)f strax nám i lækn-
isfræðinni, sem eg lauk á (>>/o
ári. Fyrst urðum við að taka
próf í náttúrufræði, bæði
dýra- og jurtafræði og cðlis-
fræði.
Jurtafræði var mitt lak-
asla fag. Próf lólc eg bjá
prófessor Warming en próf-
dómari var próf. Pedersen
f r á Bú naðarháskó 1 a n um.
Eg átti að þekkja ýmsar
lækningaplöntur, þar á mcð-
al óðjurt, hana þekkti eg
ekki. Pcdersen hristi höfuð-
ið og stundi unz liann sagði:
— Reyndu að sýna honum
tóbaksplöntuna, ætli liann
þekki hana ekki faetur. Eg
fékk þó mg?
Mér lell yfirlfeitt vel við
kennarana, þó brá fyrrir
hroka hjá einstaká manni, t.
d. prófessor Jurgenscn, sem
kenndi dýrafræði. í því fagi
var ég duglegur og fékk
mg-f- á prófi.
Skömmu eftir prófið lfenti
eg í samsæti nieð próf. Júr-
gensen. Var það haldið til
heiðurs íslenzkum alþingis-
mönnuin. Veitingar vöru
þegnar standandi og var nóg
af vínum á boðstólum. Af
tilviljun lenli eg við bllð
Júrgcnsens og leyfði mér að
kasta á liann kveðju. Hann
starði lengi forviða á mig
unz hann sagði: —- Nú man
feg feflir yður.
Að undirbúningsprófiuu
loknu komst cg á Komnnine-
hospitalct scm Volountör, j).
e. ólaunaður stúdcnt. Þar
var cg frá klukkan 8 á morgn
ana til 13—14 á daginn. Síð-
ar tók N. P. Hansen aðstoð-
arlæknir, síðar vfirlæknir,
upp á því að halda okkur til
klukkan 15 eða 15,30. Eg
átti að vinna á skrifstofu hjá
Clnisten Havsten til 18 og lík
aði ráðabreytnin illa. Lét eg
það í Ijósi við Teherning yf-
irlækni. Tclierning sagði:
Já, doktor Erlendsson, Ibsfen
segir. að minnihlutinn hafi
alltaf á í’éttu að standa,
huggið yður við það.
Eg man enn eftir ýmsu
skemmtilegu úr embættis-
prófinu. Próf í skurðlækn-
ingum tók cg bjá pröfessor
Rovsing. Fékk cg konu til
rannsóknar, sem eg álti aðj
halda fyrirlestur um. Þegar
mér fnnnst eg vcra búinn að
rannsaka konuna og var i
þann vcginn að hætta, fór
Rovsing að gretta sig framan
í mig. Mundi cg þá, áð eg
hafði glfeymt að slinga fingri
inn í endaþarminn á henni,
gcrði það og varð Rovsing
þá citt sólskinsbros. Hóf eg
síðan fyrirlfesturinn. —- Bið-
ið aúgnablik, sagði Rovsing.
Vitið þér, að þér segið að i
annárri bvcrri setningu, þcss
þarf ckki. Þettá sýöir, að
Rovsing lagði ekki steina í
götu nemenda. Einkunn
mín var ihg-f-.
Faðir liins heimsfræga
Niels Bohr prófessórs, gamli
próf. Bohr kenndi mér eðlis-
fræði. sem jcg var fremur
þurinur í. Bohr hafði lungna-
kvef og var sí og æ i illu
skqpi, cf eitlhvað var að
veðri. Eg tók próf hjá hon-
um í gíaða sólskini, cn fékk
citt crfiðasta verkelni scm
um var að vclja, átti að
teikna ýmsar tegundir gler-
augna. Mér gekk ekki teikn-
irigin scm bezt, þá sagði
Bohr: — Þfer sjáið ekki al-
mennilega til, það fellur
belri birta á töfluna mína,
má eg fckki byrja fyrir yð-
ur? Bolir teiknaði af kappi
en spurði inig hvort teikn-
ingarnar væru ekki réttar og
hafði eg ekkert við þær að
atliuga. SÓÍskmsskap Bohrs
tryggði mér einkunnina ug?,
sem .er sú ruesthiesta.
Heppnin var mér ekki eins
hliðholl i lyfjafræði, þótt eg
kynni hana vel. Prófessorinn
hafði komizt í slæmt skap
við að prófa þann, sem á
undan mér var og lét hann
það bitna á mér. Hann
þvældi mig fram og aftur í
hálftíma og gaf mér loks
mg-f-, sem að visu er ágæt
einkunn cn ekki sú allra
hæsta.
Hjá Oskar gamla Bloch,
einum frægasta skurðlækni
Dana, átti eg að taka læri af
líki i mjaðmarliðnum. Eg
hafði einn mann mér til að-
stoðar. Við vorum klukkii-
tíma að murka lærið af lík-
inu og vorum bæði þreyltir
og sveittir að verkinu loknu.
Þegar biiið var, sló Bloch á
öxlina á mér og sagði: —
Þegar þið verðið gamlir og
fuiutum vkkar ber saman,
segið þið liver við annan:
Ma n n s t u skurðl æknti n gu n a
hjá’ honum Block gamla,
hún var erfið.
Undir heimspekipréif
gcngum við þrír íslending-
ar sáman lijá Starke prófess-
or, föður Starke vfirlæknis,
formanns sljórnmálaflokks-
ins Retsforbundet. íslfend-
ingainir voru: Bryrijölfur
Björnsson, Vilhjálmur Fin-
sen og eg. Eg kom uþj> í
kcnningu Kants um hið
hreina i’it og' fanst eg standa
mig illa. Þcgar að einkunna-
gjöfinni kom, sagði'Starke:
Þér fáið litla ágætiseinkunn
Erlendsson, þér skilduð
þetta svo vel. Þer skilduð
ekki yðar ei'ns vel, Björns-
son, en þér fáið litla fyrstu
einkunn. Hvað Starke sagði
við Finsen, man eg ekki
gjörla.
Hámsíélagai: og
sfúdentalélög.
Auk Þorsteins Þorsteins-
soiiar umgekkst eg mest
Pétur Bögason, sem nú cr
læknir á Sölleröd Sanátori-
um. Við vorúin þá éinu ís-
Icndingarnir sem voriun
samtimis i læknadeild Hafn-
arháskóla. Mest las eg' með
dönskúm stúdent, sem hét
Tage Plum og síðar varð
Jæknir í Hellerup. Faðir
Framh. íV hts. 29.