Vísir - 24.12.1953, Blaðsíða 27

27
JÓLABLAÐ VÍSíS
Farið ura
hættusvædi.
Þetta var seinlegt og þreyt-
andi verk, en svo komum við á
nokkuð stórt slétt svæSi, áður
en brekkan upp að gígnum
tók við. Þarna lentum við inn
á sprungusvæði; margar stórar
sprungur, að vísu með snjó-
brúm, en samt varasamar og
hættulegar. Við urðum að fara
ótal króka og beygjur, fyrir
endann á gínandi hyldýpis
sprungum og yfir þær minni
með mikilli varúð á mjóum
snjóbrúm. Að síðustu komumst
við' út úr ógöngunum og upp í
gíginn. Eftir hvíld og góða mál-
tíð á skjólgóðum stað, þar sem
sólin gat meira að segja yljað
okkur dálítið, snerum við aftui
og sóttum hinn sleðann. Við
vorum 70 mínútur á leiðinni og
gengum þó hart, og tvo klukku-
tíma tók það okkur að koma
hcnum í tjaldstaðinn. Að öllu
athug'uðu, var þetta erfiðasti
dagurinn í ferðinni. Við vorum
tólf klukkustundir á göngu, að
frádregnum hvíldum, og' fórum
9—10 km.
Gígurinn okkar, sem nefndist
Grænafjall á korti okkar, var
nú, til allrar hamingju, í hvíld-
arástandi. Fyrir mörgum öld-
um hafði hann brotið af sér
klakahjúpinn á hinum bröttu
hlíðum Hágangna"') og rutt úr
sér hinum mikla hraunstraum,
sem huldi botn dalsins neðan
við fjallið. Nú hafði hann tekið
sér hvíld, og hér og þar spruttu
nokkur bjartsýn smáblóm, eins
*) Hér er eitthvað málum
blandað um nöfn og staðsetn-
ingu. —- Þýð.
og t. d. gleym-m«‘-ei ög fíflar.
Gígurinn var næstum því-
hringlaga um kílómeter í
þvermál. Að norðan, austan og
vestan var barmurinn lágur,
aðeins 10—15 m. upp ur jökl-
inum, en að sunnan voru tveir
lágir hólar, og lá brattur jök-
ulskorningur milli þeirra niður
á sléttan jökulinn um 50 m.
neðar. Við fluttum tjaldið okk-
ar á sléttan blett undir vestari
hólnum, en tveim dögum síðar
færðum við það aftur í skemmti
legan hellir, er ljósmyndarinn
uppgötvaði. Þar höfðum við
bækistöðvar okkar frá 26. ágúst.
til 3. september.
Vandinn að finna
Núpsstað.
Um þetta leyti fórum við að
hugsa til burtferðar. Við vorum
jafnókunnugir þarna eins og
við norðausturbrún jökulsins
og reynslan hafði kennt okkur
hve lítið var að byggja á landa-
bréfinu. Hr. (Ögmundur) Sig-
urðsson hafði skrifað okkur, að
við mundum geta komist til
bæjar er Núpsstaður nefndist,
ef við færum með fjallinu
„Björn“, er væri nálægt Gríms-
vötnum. Eflaust' var auðvelt að
finna Björninn frá Núpstað, en
vandinn var meiri að finna
Björn og' Núpsstað frá einhverj-
um óþekktum stað. Ef við
færum sparlega með vistirnar,
áttum við enn eftir hálfs mán-
aðar forða. Fyrir heðan okkur
lá dalur til suðurs og rann á
úr vatninu eftir honum. Um 30
krn. frá þeirn stað, er við dvöld-
um, í mesta lagi lá þjóðvegrir-
inn rreð suðurströndinni og ein-
hverstaðar við hann var Núps-
staður. Það var engin ástæða
til að báðir færu, svo að veð-
urfræðingurinn, sem viidi koma
bréfi í „póstinn“ sem fyrst,
tók að sér að fara.
Morguninn éftir kl. 8V2 út-
bjó hann sig með nesti ög lagði
af stað. Eítir hálfa klukku-
stund var hann kominn niður
af jöklinum og hélt áfram
ferðinni niður hraunbreiðu,
eftir vegi sem hann mælir ekki
með fyrir fartæki á hjólum.
Um hádegisbilið fór hann yfir
breiða og straumharða á, er
reyndist aðeins hnédjúp. Svo
gekk hann um klukkustund upp
í móti og komst fram úr beygju
á dalnum. Þarna rakst hann á
vörðu á dálitlum hól og fannst
mikið um, þvi þetta var fygsta
merki um mannaferð, sem hann
fann eftir jökulferð þeirra fé-
laga.
Hingað
og ekki lengra.
Rétt á eftir fann hann götu-
slóða, ógreinileg fyrst, er
síðan skýrðust og lágu niður
á velsprottið haglendi. Þar
taidi hann á beit 35 kindur og
7 hross. Sultarkvíðinn var þar
riieð úr sögunni og hann hélt
öruggur áfram, og komst eftir
alllanga göngu að þéttvöxnum
birki,,skógi“.*) Um kl. 4 síð-
degis heyrði hann fossnið, sem
varð hærri og hærri og klukku
stundu síðar endaði gatan
frammi á háum höfða. Aðal-
kvísl árinnar var á vinstri
hönd og steyptist þar fram af
klettum, er sýndust míluháir
(ensk míla, 1609 m.), en á
") Núpstaðaskógur (?).
hægri hlið féll kvísl úr henni
niður jafnhátt og snarbratt
gljúfur og sameinaðist aftur að-
alkvíslinni neðan við hamrana.
Báðar leiðir voru alófærar.
Náttúra sagði, eins skýrt og
hrópað væri: „Hingað, en ekki
Iengra.“
í hálfa aðra ltlukkustund
reyndi hinn óheppni land-
könnuður við kvíslargilið, en
árangurslaust. Ljúfir draum-
ar hans um heitan kvöldverð
og mjúka sæng urðu að engu.
Hann gekk aftur til baka yfir
í aðaldalinn, tíndi saman sprek
í „skóginum“, kveikti eld, fékk
sér að borða og lagðist til
svefns. Daginn eftir sneri hann
aftur til félaga síns og komst
þangað um hádegisbilið í há-
vaðaroki og kom mátulega
snemma til að hjálpa til að
færa tjaldið í hinn áðurgetna
helli.
Litast um af
Hágöngum.
Hellir þessi var regluleg
vin í þessari eyðimörk snæs
og klaka. Gólfið var mjúk, svört
mold, sem ljósmyndarinn hafði
sléttað og hreinsað með tals-
verðri fyrirhöfn. En sá munað-
ur — eftir að hafa legið í hálf-
an mánuð á köldum og hörðum
snjónum. Þarna var skjól fyrir
öllum vindum og við gátum
boðið byrginn illviðrinu sem
var að skella á. í þrjátíu skrefa
fjarlægð, hinumegin við jökul-
gilið, rann ágætis vatn; við átt-
um enn nægilegar vistir og. ef
í harðbakka slægi, voru kind-
urnar til taks. Hverju var svo
sem að kvíða? Næsta dag kleif
ljósmyndarinn Hágöngur ein-
samall, því veðurfræðingurinn
var dálítið latur eftir fýluferð-
ina! Uppgangan var engum
erfiðleikum bundin, að öðru
leyti en því að jökulbrekkar,
útheimti varfærni, þegar ferð-
ast var einn. Af tindinum var
stórkostleg útsýni. f ausiri
gnæfði Öræfajökull, í suðri var
hafið, til vesturs lá landsvæði,
er við þekktum ekkert og 1
norðri mjallhvítar jökulbrekk-
urnar, sem Watts og hinir hug-
rökku íslenzku fylgdarmenn
hans höfðu brotizt yfir fyrir
þrjátíu árum í illviðrum og
ófærð.
Ágúst kvaddi og september
kom með hvassviðri og krapa-
skúrum. Síðasta dag ágúst-
mánaðar hlóðum við „Scotia“-
sleðann farangri, sem við
þurftum ekki að nota næstu
daga og drógum hann upp níð-
angurslega bratta hjarnbrekk-
una upp að efri brún gígsins.
Þarna tókum við af sleðanum,
drógum hann og bárum pokana
yfir fimmtíu skrefa breiðan
jökulruðning og lögðum á stað
út á efri jökulinn og steí'ndum
á áberandi svartan hamraklakk
um 10 km. í burtu. Rétt eftir
að við höfðum komizt milli
tveggja sprungusvæða í jökl-
inum, stöðvaði vindur- og
krapahryðja okkur.
Sprungusvæði IjJT
framundan.
Stundu síðar komumst við
samt aftur af stað og þrömm-
uðum áfram með erfiðleikum í
blautum snjónum tæpan kíló-
meter, þá byrjaði aftur að stór
rigna og hélzt svo lengi; svo
að við snerum aftur til tjalds-
ins okkar í hellinum. Næstu
»
w
»
o
©
o
o

•
o
o
o
o
o
e
•
e
©
e
o
œ
•
•
e
o
o
o
o
»
o
©
o
m
o
<a
@
a
o
«
0
«■
®
«9
e
<»
aupmenn
Og
Eagin augiýsing er jafn
eftirsóknarverð og
frá
'"felcufeprenhm&iatt k£
&
©
©
: Kringiö tii okkar strax i síma 1649 og fáið uppiýsingar
• ©
• 9
© 9
• ©
© ©
© •
© ©
V ©
© ©
ð ©
© ©
• ©
© ©
© ©
© 9
© ©
© ©
•- ©
© ©
• 9
© ©
9 ©
© ©
© 9
© ©
© ©
© ©
© ©
© ©
©
© ©
© ©
© ©
© Ö
O ©
© ©
© ©
© ©
© ©
© ©
© ©
9 ©
©
9
© ©
© <3
Q
© ©
© ©
© ©
© ©
© d
©
© ©
© ©
9 ©
© ©
© ©
© 9
© 9
© ©
© ©
ö ©
© ©
9 ©
Ö ©
© ©
9
© sa»
© ©
©
© ©
©
© ©
© ©
9 ©
© 9
© 9
© ©
© ©
© ©
© ©
© ©
© «y
© ©
9 ©
9 ©
9 9
• 9
• 9
HEILDVERZLUN
ÞÚROODS E. JÚNSSONAR
Hafnarstræti 15 - Reykjavík
Sími 1747 - Símnefni: Þóroddur
Selur:
M&tssipis* ffiáS fofs»sÉft rerði:
- . Ils-osslíás'
Sarpr .
Gæs'asr
iiáöir
Háifskisiira
Seiskisira
ÆSardún
o. fi.
Vefnaðarvörur o. fl.
ttttMtttttttttttttettttttttMttttMtttttMttttMtttttMHi