Morgunblaðið - 09.02.1967, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. FEBRUAR 1967.
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
f lausasölu kr. 7.00 eintakið.
Áskriftargjald kr. lf>5.00 á mánuði innanlands.
HEIMSHREYFING
KOMMÚNISMANS
KLOFIN
Cendiráð Sovétríkjanna í
Peking hefur raunveru-
lega verið í herkví í háltfam
mánuð. Trylltur múgur hef-
ur safnazt saman fyrir utan
sendiráðið að nóttu sem degi,
limt upp áróðursspjöld með
árásum á Sovétríkin og sov-
ézka leiðtoga og í raun ein-
angrað sendiráðið gjörsam-
lega. Sovétmenn hafa gripið
ti'l þess ráðs að flytja konur
og börn á brott, en jafnvel
þeir flutningar hafa orðið fyr
ir aðkasti hins kínverska
múgs og hefur komið til
handalögmála miili sovézkra
sendiráðsmanna og rauðra
varðliða. Að þessu sinni er
hægt að taka undir ummæli
Tass fréttastofunnar þe®s
efnis, að ofsóknirnar gegn
Sovétrfkjunum í Kína eigi
sér enga hliðstæðu í stjórn-
málasamskiptum landa.
Þótt Sovétstjórnin hafi
komið fram af furðu mikiilii
hógværð til þessa verður þó
að líta á óeirðirnar frammi
fyrir bínverska sendiráðinu í
Moskvu sem einskonar svar
við hinum trylltu ofsóknum
gegn sendiráði Sovétríkjanna
í Peking. í Moskvu réðust
sovézkir verkamenn inn í
bínverska sendiráðið og af-
hentu orðsendingu, sem Kín-
verjar rifu í tætlur, hentu í
andlit verkamanna og vörp-
uðu þeim síðan á dyr.
Slíkir atburðir í samskipt-
um tveggja stórvelda mundu
yfirleitt taldir undanfari
meiri og alvariegri tíðinda
og það virðist Ijóst, að tiil-
gangur Kínverja með hinum
brjálæðislegu aðgerðum gegn
sovézka sendiráðinu í Peking
sé einmitt sá að ögra Sovét-
ríkjunum tiil róttækra ráð-
stafana, svo sem stjórnmála-
slita milli landanna. Jafn-
Ijóst er, að Sovétríkin hyggj-
ast sýna mikið langlundar-
geð áður en til sMks kemur.
Ofsókn.r Kínverja gagn-
vart sovézka sendiráðinu og
sendiráðsstarfsmö.nnum í
Peking minna óhugnanlega
mikið á svipaða atburði í kín
verskri sögu, en það hefur
oft gerzt áður á umbyltingar
tímum í Kína að Kínverjar
beini reiði sinni gegn fuiltrú-
um útlendinganna, sendiráð-
unum í Kína.
Ósagt skal Mtið að svo
komnu máli, hverjar afleið-
ingar verða af þeim ótrúlegu
afburðum, sem orðið hafa í
Kíma að undanförnu. Hitt er
ijóst, að þeir sýna glögglega,
að heimshreyfing kommún-
ismans er nú íaunveru'lega
og endanlega klofin. Héðan
í frá munu kommúnistar og
#;om mútn isía f lokk a r skiptast
í tvær andstæðar fylkingar,
eftir því, hvort fylgt er stefnu
Moskvu eða Peking og getur
sMkur klofningur haft ófyrir-
sjáaniegar stjórnmálalegar af
leiðingar um heim allan.
Bkki er óMklegt, að það
ófremdarástand, sem nú rík-
ir í samskiptum hinna
tveggja voldugu stórvelda,
Sovétríkjanna og Kína, verði
til þess, að Sovétríkin telji
sér nauðsynlegt að bæta enn
samvinnuna við Vestur-Ev-
rópuríkin og Bandaríkin og
að Víetnam styrjöldin muni
ekki lengur hefta þá þróun,
sem raunverulega hófst að
lokinni Kúbudeiiunni og
sem smótt og smátt hefur
skapað betra andrúmsloft og
bætta samvinnu milli Banda-
ríkjanna og Sovétrfkjanna.
Athygli Sovétrí'kjanna hiýt
ur í framtíðinni að beinast
mjög að því að styrkja hern-
aðarlega stöðu sína á landa-
mærum Sovétríkjanna og
Kína, því að eftir atburðina
í Peking að undanförnu
hljóta Sovétmenn að vera
við öllu búnir.
LÓÐAÞÖRFIN
TEYGJANLEG
í s.l. ári bárust Reykjavík-
urborg 1352 gildar um-
sóknir um lóðir í hinu nýja
Fossvogshverfi. Eins og fram
kom í frétt Morgunblaðsins í
gær hefur borginni tekizt að
afgreiða umsóknir um helm-
ings þessara umsækjenda
þannig að 652 þeirra hafa
fengið lóðum úthlutað. Er
þetta vissulega góður árang-
ur miðað við það, að lóðir í
Fossvogi þóttu sérstaklega
eftirsóknarverðar.
Afhyghsverð er sú stað-
reynd, sem fram kernur í við
tali Morgunblaðsins við Eli-
ert Sehram, skrifstofustjóra
borgarverkfræðings, að um
100 aðiiar hafa afsalað sér
lóðum í Fossvogi og um 20
aðilar hafa afsalað lóðum í
hinu fyrirhugaða Breiðholts-
hverfi. Ástæðurnar fyrir
þessu eru að sjál'fsögðu fjöl-
margar, en einna mest ber á
því, að þegar á reynir, hefur
fólk ekki bolmagn til þess að
leggja út í framkvæmdir eða
að þörfin er ekki svo knýj-
andi, að það vilji leggja á sig
miklar byrðar vegna hennar.
Þessi staðreynd sýnir
glögglega, að eftirspurnin eft
Rómversku teningarnir, sem talað er um í greininni.
á teningnum
Sitthvaö uppi
bæöi fyrr og nú
AP-grein eftir Eddy Gilmore.
ÞAÐ hryggir mig meir
en orð fá lýst að verða nú
að skýra frá því að Róm-
verjar þeir hinir sömu og
fluttu með sér kristna trú
til Bretlands, fluttu einn-
ig með sér eitthvað ann-
að miður gott og þar 4
meðal eigi allfáa teninga
þeirrar tegundar er tölu-
vert má um ráða hvaða
hlið láti upp snúa hverju
sinni.
„Já, því verður varla á
móti mælt“, sagði Norman
Cook, forstöðumaður Guild-
hall-safnsins í Lundúnaborg.
„Hérna sjáið þér þá, viljið
þér ekki ganga úr skugga
um þetta sjálfur"? Og hann
rétti mér nokkra forna ten-
inga, sem fundizt höfðu í
gómlum rústum, þeim er
Lundúnaborg er á byggð.
Stærsti teningurinn var
með dálítilli haglegri holu á
einni hliðinni. „Þyngdur ten-
ingur“ sagði forstöðumaður-
inn. Því það var svo í Lund-
únaborg Rómverja forðum
eins og reyndar enn í dag, að
auðveldasta aðferðin til þess
að ráða einhverju úm það
hvað upp verði á teningnum
hverju sinni er það að þyngja
eina hliðina. Þá er skorinn
út dálítill tappi í einni hlið-
inni og þar stungið inn blý-
lóði eða einhverju öðru á-
móta þungu og tappinn síðan
settur aftur í. Þegar búið er
að þyngja eða „lóða“ eina
hliðina á teningnum á þenn-
an veg, hlýtur sú hliðin að
verða oftast undir þegar ten-
ingunum er kastað en létt-
ari hliðin að koma oftar upp.
Þyngdarlögmálið sér um það.
Snjallur teningaspilari get-
ur sem næst ráðið því hvern-
ig þyngdur teningur hegðar
sér á borði og hvaða hliðar
koma upp hverju sinni.
„Lítið þér nú á þessa
hérna“ sagði forstöðumaður-
inn. Það voru tveir teningar
sem áttu það sammerkt með
hinum fyrri að þeir vóru líka
falsaðir. Þessir voru þó ekki
þyngdir, heldur voru tvær
hliðar þeirra, þær er báru töl
urnar sex og einn, aðeins
lengri en hinar hliðarnar.
„Þetta var sniðugt“ sagði
ég, „ég lærði teningaspil
hérna fyrir ótal mörgum ár-
um í smáborg einni í Suður-
ríkjunum. Má ég prófa?“ Ég
kastaði þessum rómversku
teningum upp á sléttum safn
pappírnum fjórtán sinnum.
Sex og einn komu upp 11
sinnum af þessum 14.
„En — eru þetta í raun og
veru rómverskir teningar?
Hvað er því til sönnunar?
„Stóra teninginn fundUm
við í grunni musteris Miþra,
sem fannst fyrir um það bil
tíu árum“ sagði Cook for-
stöðumaður. „Það er eigin-
lega hérna rétt andspænis við
götuna. Þessir teningar fund-
ust í öskuhaug sem rakinn er
aftur til tímabilsins milli 100
f. Kr. fram til 200 e.Kr. svo
það verður ekki um aldur
þeirra villzt.
„Hvað um hina? Já, þessir
litlu þarna fundust í róm-
verskum rústum við Little
Bell Abbey og hina fundum
við í borgarmúrum Lundúna.
Allir hafa þeir varðveitzt
mjög vel.“
Og Mr. Cooke hélt áfram
máli sínu: „Þessir teningar“,
sagði hann, „voru áreiðanlega
notaðir um það leyti er Bret-
land var hluti af rómverska
heimsveldinu eða á árunum
frá 55 f.Kr. fram til 410 e.
Kr.“
„Því er nú einu sinni þann-
ig farið“, bætti hann við, „að
hvar sem skóflu er stungið
niður í Lundúnaborg eru
miklar líkur fyrir því að kom
ið verði niður á einhverjar
rústir eða minjar Rómaveldis.
Líkurnar eru 10 á móti 1 að
því er við teljum. Fólk hefur
búið hér og unnið í hjarta
Lundúnaborgar í nokkuð á
þriðja þúsund ára. Borgar-
hluti sá sem í daglegu tali
er kallaður Borgin eða City
og nú er hverfi fjármálanna,
bankastarfsemi alls konar og
annarra viðskipta er elzti
hluti byggð bóls á þessum
slóðum og þar finnast flestar
minjarnar, bæði rómverskar
og ekki síður minjar frá því
fyrir daga Rómverja.“
„Sorphreinsunarmenn",
sagði forstöðumaðurinn „hafa
Framhald á bls. 20.
ir lóðum í Reykjavík er mjög
teygjanleg og að hinar fjöl-
mörgu lóðaumsóknir, sem
borizt hafa til Reykjavíkur-
borgar gefa alis ekki rétta
mynd af þörfinni á þessu
sviði. Hún er greinilega mun
takmarkaðri en ætla mætti af
fjölda umsóknanna. Það kem
ur glögglega fram í því, að
100 aðilar afsala sér lóðum í
Fossvog9hverfi.
Að einhverju leyti kann að
vera að ástæðanna sé að leita
í því, að jarðvegur í Foss-
vogi sé óhentugri en annars
staðar gerist ti'l byggingar-
framkvæmda, en sannieikur-
inn mun nú verá sá, að þar
er aðeins um tiltölulega fáar
lóðir að ræða, en hins vegar
virðist áhugi manna á þess-
um lóðum hafa verið svo
mikill, að þeir vi'lji nokikuð á
sig leggja til þess að reisa
hús s*ín þar,
Borgaryfirvöld í Reykja-
vík hafa oft verið gagnrýnd
fyrir það á undanförnum ár-
um að hafa ekki fleiri lóðir
til ráðstöfunar, en dæmið
um Fossvoginn sýnir glögg-
lega, að fjöldi lóðaumsókna
er ekki hinn rétti mælikvarði
á lóðaþörfina. Þar blandast
9vo margt inn í að rangt væri
að M'ta á fjölda lóðaumsókna,
sem merki um byggingar-
þörfina í Reykjavík. Það er
vissulega gagnlegt fyrir
borgaryfirvöld, að þetta hef-
ur komið svo skýrlega fram.