Morgunblaðið - 07.05.1967, Blaðsíða 1

BLAÐ H
Sunnudagur 7. maS
Blaðamannafundur Svetlönu Allelujewu í ISIew York:
EG GAT EKKIHALDIÐ AFRAM AÐ
LIFA ÞESSU GAGNSLAUSA LÍFI
FÁRRA frétta hefur verið beðið
*neð jafn mikilli eftirvæntingu
síðustu vikurnar og frásagna
»f fundi þeim, sem Svetlana
Alielujewa, dóttir Jósefs Stalíns,
átti með blaðamönnum í New
•York í síðustu viku. Flótti benn-
ar til Vesturheims hefur að von-
vm vakið mikla athygli og fram-
koma hennar og uramæli viðast
hvar vakið virðingu. Hér fer á
eftir heildarfrásögn af blaða-
mannafundinum I New York,
lauslega þýdd úr „The New Vork
Times“. Svetlana hafði fengið
spurningar hlaðamanna afhentar
ffyrir fundinn og las Alan U.
Schwarz, samstarfsmaður lög-
tfræðings hennar, Edwards S.
Ureenbaums, spurningamar upp
jafnóðum. í upphafi ávarpaði
Svetlana fréttamenn nokkrum
orðum.
Ávarpið
— Það er gaman að hitta ykk-
ur aftur hérna. Ég hafði gert mér
vonir um, að yfirlýsingin, sem ég
gaf á flugvellinum, þegar ég kom
til New York, hefði svarað þeim
spurningum, sem þið hefðuð vilj-
■að spyrja mig. En úr því svo er
ekki, er ég reiðuibúin að svara
■nokkrum til viðbótar eftir beztu
getu.
Ég hef óskað eftir því að fá
spurningarnar skrifaðar, sökum
þess, að mér veitist stundum dá-
lítið erfitt að skilja enskuna eins
tog Bandaríkjamenn tala hana —
ég er óvön framburði þeirra. Það
er því auðveldara fyrir mig að
Jiafa þær skrifaðar.
Annað vildi ég segja: Ég veit
eð þið munið hafa áhuga á mörg-
•um atriðum, er varða föður
minn, móður, bræður mína og
Ifjölskyldu mína — en ég vil
itaka það fram, að það verður
idálítið erfitt að svara slíkum
spurningum í stuttu máli. Þar er
margt, sem þarfnast langra út-
iskýringa. Ég vona því, að þið
lesið bókina mína, sem kemur
öt í haust, þvi að þar fáið þið
svör við mörgu því, sem ég
treysti mér alls ekki til að svara
I fljótu bragði. Þess vegna vildi
ég biðja ykkur að hlífa mér í
dag við spurningum um foreldra
imína og bræður.
Engu að síður mun ég gera
mitt bezta til að svara þvi, sem
þið spyrjið um, — en ég verð
að bæta því við, að mér líður að
sumu leyti eins og Valentínu
Tereshkovu eftir fyrstu ferð
hennar út í geiminn, vegna þess,
að ég hef aldrei verið á fundi
með fréttamönnum. Þetta er dá-
'lítið erfitt fyrir mig, en ég skal
'gera mitt bezta, — og vona, að
iþið munið skilja mig og afstöðu
mína, þegar þessu er lokið. Ég
er vön kyrrlátu einkalífi, ég hef
aldrei skipt mér af stjórnmálum
4 Rússlandi og ætla ekki að gera
það hér. Ég er þess fullviss, að
ég_muni fá tækifæri til að lifa
friðsamlegu lífi, — því að til
þess kom ég hingað. Mínar einu
fyrirætlanir eru að búa hér án
afskipta af stjórnmálum og sinna
Störfum mínum, skriftum. Mér
er það mikils virði að geta loks-
ins gert það, svo að ég vona, að
þið skiljið mig. — Þakka ykkur
tfyrir.
Spurningar
og svör
Sp.: Svetlana, hér er spurning
tfrá Mr. Gilbert Millstein frá
N.B.C. News, Huntley-Brinkley.
„Hvaða atburðarás varð til þess
að snúa yður frá kommúnisma
og hver er stjórnmálaskoðun yð-
ar nú?“
Sv.: Ég mundi segja, að ég
ihefði enga stjórnmálaskoðun
núna, lifsskoðun mín er annars
eðlis.
Þegar ég gerðist félagi i komm-
únistaflokknum fyrir tuttugu ár-
um, þá stúdent við háskólann í
Moskvu, trúði ég á kommúnism-
ann, eins og allir vinir mínir og
félagar, — allt fólk af minni
kynslóð. Mér hafði verið kennt
það frá barnæsku.
Ég hlýt að segja, að það var
löng atburðarás sem breytti
þeirri afstöðu — og einnig það,
5 sjálfu sér, að maður fer að
Ihugsa sjálfstæðara með aldrin-
um. í háskólanum kynnti ég mér
-marxismann af mikilli alvöru og
afstaða mín til hans átti ekkert
skylt við nfihilisma. Ef til vill
hafa einmitt kynni mín af
sveuana Aiieiujewa svarar spur ningum ireuamanna.
mannkynssögu. þjóðfélagsvísind-
um, viðskipta og hagfræði og
imarxisma, komið því til leiðar
að ég fór að líta gagnrýnni aug-
um á ýmislegt, sem ég sá í um-
hverfi mínu, í mínu eigin landi
og öðrum sósíalistískum löndum.
(Því að það, sem við sáum, var
ekki algerlega í samræmi við
þær fræðigreinar, sem okkur
voru kenndar. Seinna — eftir
tfráfall föður míns — mér er
óhætt að segja, að ég missti mik-
ið, þegar hann féll frá, því að
hann var einnig í mínum augum
það yfirvald, sem gat ekki verið
— ja, mér þótti afskaplega vænt
um hann, ég virti hann og þegar
hann var fallinn frá, missti ég
trúna verulega, persónulega trú
og virðingu.
Seinna, já, ég verð að játa að
síðustu fimmtán árin hafa allir
landar mínir. — sérstaklega
yngri kynslóðir en einnig min
kynslóð, — orðið gagnrýnni á
það, sem gerist í þjóðfélagi okk-
ar, kannski vegna þess, að fólkið
hefur haft meira frelsi til að
hugsa, rökræða og dæma um
'hluti og atburði.
Mr. Greenbaum: Kannski við
Trúarlegar
tilfinningar
Svetlana í hopi blaoamanna 1 New York.
Allir hlutu þó að finna
til þess að frelsi skorti. Síðustu
tfimm árin hafa einnig komið til
persónulegar ástæður, að því er
imig varðar. Ég hef þegar sagt
4 yfirlýsingu minni á flugvellin-
um, að trúin hafi átt mikinn þátt
1 að breyta mér. Ég var formlega
skirð fyrir fimm árum í grísk
kaþólskri kirkju í Moskvu.
Sp.: Svetlana, þér sögðuð eitt-
hvað dálítið um þetta í yfirlýs-
ingu yðar um daginn, var ekki
Svo?
Mr. Greenbaum: Kannski við
getum vísað frekari spurningum
um þetta til yfirlýsingarinnar —
og haldið áfram.
Sv. (spyrjanda) samþykkt.
Sp.: Hér er spurning frá ung-
frú Eckman frá „The New York
Post“. „Teljið þér, að brottför
yðar frá Sovétríkjunum muni
hafa í för með sér einhverja
hættu fyrir börnin yðar?“
Sv.: Nei, það held ég ekki, því
að þau vissu ekkert um fyrir-
ætlanir mínar og gátu ekkert um
þetta vitað. Þau bjuggust við því,
að ég kæmi aftur, alveg eins og
ég bjóst við því sjálf — og ég
gat auðvitað ekki — hvorki frá
Indlandi né Sviss — gefið þeim
upplýsingar um, að ég kæmi ekki
aftur. Þau eru því á engan
hátt sek og ég trúi því ekki, að
hægt verði að refsa þeim fyrir
neitt.
Það sem aftur á móti veldur
mér þungum áhyggjum er. að ég
hýst við að þau muni sakna mín
og fjarvera mín valdi nokkrum
breytingum á lífi þeirra. Því að
við lifðum góðu lífi saman, okk
ur þótti mjög vænt hverju um
annað.
Erfið ákvörðun
Það var mjög erfitt fyrir mig
að ákveða að yfirgefa þau. En
það var mér um megn að snúa
aftur heim. Ég gat ekki haldið
áfram að lifa þessu sama lífi —
þessu sama gagnslausa lífi, —
'sem ég hef lifað í fjörutíu ár. Ég
*vildi lifa öðru lífi, nýju lífi og ég
Sagði þá við sjálfa mig „Ég vona
að þau skilji mig“. ^
Sonur minn verður 22 ára I
maí. Hánn er læknastúdent.
Hann er nýkvæntur, svo að hann
er auðvitað ábyrgur fyrir sinni
ungu konu. Og hann ber lika
‘ábyrgð á systur sinni, sem er
sautján ára. En ég held ekki að
neitt slæmt geti hent þau — þau
hafa ekki til þess unnið.
Sp.: Hér kemur þá spurning
tfrá Mr. Millstein frá N.B.C. News
Huntley-Brinkley. „Hvaða at-
burður varð til þess að snúa yður
til trúarinnar? Er trú yðar bund-
in formlegum trúarbrögðum eða
eigið þér einungis við, að þér
trúið á guð yfirleitt".
Sv.: Já, það mætti segja —
trú á guð yfirleitt. Ég trúi því,
að öll trúarbrögð séu sönn og
hin mismunandi trúarbrögð séU»*
'aðeins mismunandi leiðir til að
ná til hins sama Guðs. í mínum
augum er Guð aðeins afl lífs og
réttlætis og þegar ég tala tun
guð á ég aðeins við þá ham-
ingju að lifa og njóta lífsins á
jörðinni.
Mér finnst, að mannkynið ætti
að vera eitt — að mennirnir ættu
ekki að vera sundraðir, berjast
minna hver við annan. Mennirn-
ir ættu að vinna hinu góða i
Sameiningu. Ef til vill hef ég
ekki gert mig fyllilega skiljan-
lega — en í þessu felst trú mín.
Ég var skírð í Moskvu í
rússneskri grísk-kaþólskri kirkju,
en þar með er ekki sagt, að ég
taki grísk-kaþólska trú fram yfi*
önnur trúarbrögð. Ég vildi aðeins
tfylgja fornri venju, þeirri trúar-
hefð, sem foreldrar mínir og for-
feður höfðu fylgt.
Ég er einnig hlynnt nú-
tíma hindúisma RamaKrishna og
Girikananda — og rómversk-
kaþólskri trú, vegna þess, að í
ISviss kynntist ég mörgu ágætu
Lfólki, sem er rómversk-kaþólskr-
ar trúar. Einnig er ég hlynnt þvi,
Framhald á bls. 2
*