Morgunblaðið - 07.05.1967, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. MAÍ 1967.
27
Hvers vegna hægri umferð ?
Hafnarfjarðarbíó hefur að unda nförnu sýnt japönsku kvikmynd-
ina Nobi, sem vakið hefur mikla athygli. Síðnstu sýningar henn
eru ráðgerðar núna á sunnudag.
ALLMARGIR hafa að undan-
förnu talað og skrifað gegn
breytingu í hægri umferð. Meira
hefur þar að jafnaði borið a
stundar æsingi og vanþek'kingu,
heldur en reynt væri að finna
grundvallarástæður fyrir breyt-
ingunni. Slíkur ofstopkenndur
mótþrói vinnur málinu að sjálf-
sögðu hið mesta ógagn og er illa
fallinn til að búa menn undir
að víkja til hægri.
Af þessu tilefni langar mig að
nefna nokkur atriði, sem teljast
til grundvallar, breytingu í
hægri akstur.
Nær allir þeir bílar, sem flutt-
ir hafa verið til landsins, eða
yfir 90% eru ætlaðir til hægri
aksturs og kemur það aðallega
fram í eftirfarandi: í fyrsta lagi
eru bílar með stýri vinstra meg-
in, gerðir fyrir akstur á hægri
vegarhelming. Varðandi framúr-
akstur þá hljóta menn að kann-
ast við það, þegar ekið er á eftir
stórum bílum, (sem oft er bein-
línis nauðsyn að komasit fram-
úr), þá verður fyrst að færa
bílinn að miklu leyti yfir á hægri
vegarhelming áður en séð verð-
ur fram á veginn. Þetta veldur
að sjálfsögðu talsverðri hættu,
enda oft orðið að slysi.
Einnig ber að vekja athygli á
þvi að stilling framhjóla er ekki
sú sama fyrir vinstri og hægri
akstur því veldur m.a. ha.li
vegarins. Þess vegna burfur við
að stilla hjólahalla (camber)
þeirra bíla sem útbúnir eru fyr-
ir slíka stillingu, og stýri hafa
vinstra megin. Hinir, sem ósúii-
anlegir eru að þessu leyti, og
þeir enu margir vilja jafnan
sækja út í vinstri vegarbrún,
eru sem sagt öfugu megin. Þetta
hefur líka í för með sér aukið
og misjafnt slit hjólbarða og
verður það ekki í krónum talið.
Þá er það alþekkt að fjarðrir
bíla linast fyrr vinstra megin og
bíllinn fær „slagsíðu". Þetta
kemur til af því, að heildar-
þyngd bílsins ásamt ökumanni,
sem oft er einn, hvílir meira á
vinstri hlið vegna halla akbraut-
anna. T.d. er þetta áberandi á
leigubílum, þar sem einn farþegi
sezt oftast vinstra megin í aftur-
sæti, fyrir það að öfug hlið bí’.s-
ins snýr að gangstétt. Sé um
fleiri farþega að ræða, verða þeir
hins vegar að fara út í um'erð-
na til þess að komast a'j hægrt
hlið bílsins, en það sksstr að
sjáifsögðu hættu fyrir þá, svo
og óþægmdi fynr aðra vegfar-
endur
Þessvegna er það næsts hjá-
kátleg skammsýni, þegar l:.gu-
bílstjórar berjasf með oddi og
egg gegn sínu eigin nag ,muna-
málL
Hvað snertir hina stærri bíla,
en þeir ráða að sjálfsögðu mestu
í þessu máli, þá aukast sífellt
vandkvæði á þvi að fá almenn-
ingsvagna fyrir vinstri umferð,
nema sem sérsmíði. Slíku fy >g;.r
auðvitað mikill aukakost-sað.ir
og er allt að því ógerlegt. N.i'na
má það, að þegar S/u»r hafa
breytt í hægri umferð, (3. sept..
n.’k.) verða Bretar einir Evrópu-
þjóða fyrir utan okkur, m:ð
vinstri umferð, en þeir smiði pó
flest sín farartæki sjálfir. Auk
þess hefur verið talið hepp’iegra
fyrir okkur a5 kaupa ai ne.rn-
ingsvagna frá öðrum lönd im.
Þá má einpig minna á það að
ökuljós flestra bíla eru en > v.s
gerð fyrir vinstri eða hægr: akst
ur. Það gæti þv- komið sér mjög
ílla ef við þyrftum að fá einka
framleidd ljósksr á bílana þegar
aðrar þjóðir hætta vinstri akstn.
Sömuleiðis er þetta mjög oheppi-
legt þegar bílar eru fluttir ’.anóa
á milli, þá verða ljósin an.tað
hvort ólögleg, ellegar sk’pta
verður um ljóskerin í hvert sinu.
Að síðustu má geta þess sð
hægri umferð er að verða ráðandi
í heiminum og allsráðandi í lofti
og á sjó. Er þá nokkuð uunið
við það að hafa vinstri umf?r5
á landi? Nú eru svifskio að
ryðja sér til rúms og vænv.an-
’egt er eitt hingað til laafls á
næstunni, en Skip þessi geta far-
ið jafnt á sjó og landi. Ekki er
ótrúlegt að slík faratæki verði
algeng í framtíðinni og mundi
þá verða æskilegt að láta þau
víkja til hægri á sjó, en vinstri
á landi?
Uppá síðkastið hefur því nokk
uð verið haldið fram, að þjóðar-
atkvæðagreiðsla ætti að fara
fram um þetta mál. í því sam-
bandi langar mig að vitna til um
mæla Gísla Sigurðssonar í Rabbi
í Lesbók Mbl. nýlega. Hann
segir: „Með fullri virðingu fyrir
atkvæðagreiðslum og lýðræði,
er ég efins um réttmæti þjóðar-
atkvæðis í máli sem þessu. Al-
menningur á þes? engan kost að
átta sig til fullnustu á öllum hin-
um tæknilegu hh'ðum og be;r
sérfræðingar í umferðarmálum,
sem við höfum tiltæka, ættu að
geta kveðið upp viturlegri dó*í»“.
Við þetta mætti svo bæta því,
að þessi orð virðast sannast, þeg
ar atvinnubílstjórar opinbera fá-
fræði sína í þessu mál: Hvers
er þá að vænta af þeim er minna
þekkja til?
Ljóst ætti að vera, að nii
breytingu í hægri umferð verð-
ur ekki komizt. Það hefur þ íg-
ar dregist alltof lengi.
Björn Indriðason,
bifvélavirki.
Sigurjón Einarsson skipstjóri:
Sjóðurinn þreyttir fætur
Undur Hafnarfjarðar
EITT af undrum Hafnarfjarðar
er Olíustöðin h/f (Esso) við
Hvaleyrarbraut. Hún er þannig
tilkomin á þessum undarlega
stað, að þegar þáverandi ráð-
andi bæjarstjórn þótti tími til
kominn að hefjast handa um
byggingu suðurhafnargarðsins,
þá datt einhverjum snillingnum
það í hug, að blanda Olíufélag-
inu í það verkefni auranna
vegna. En ríkidæmi bæjarins var
ekki svo mikið, að hann ætti
hægt um vik. í samningnum um
þetta mál er manni sagt, að
bæjarstjórn hafi gert sér ljóst,
að vankantar væru á því að
setja stöðina niður, þar sem hún
er, og viljað hafa hana fyrir
sunnan holtið og þar með á
hættuminni stað, en við það
hafi ekki verið komandi. Olíu-
félagið hafi settt þennan stað á
oddinn, annars enga samninga.
Lét bæjarstjórnin þá þetta sér
lynda, þrátt fyrir þá augljósu
hættu, sem það hefur í för með
sér. Þrátt fyrir það, að stöðin
er nú komin inn í íbúðahverfi,
vill Olíustöðin nú fá auknar að
verulegu magni benzínforða-
geymslur sínar og verður þá
rúmmál þeirra orðið fast að
20.000 tonn, en það er mikill
hluti þess, sem þarna er geymt
og því er nafnið Olíustöðin að
vissu leyti rangnefni. Benzín-
birgðastöðin lýsir betur verk-
efninu, en þessu hefur fólkið í
Firðinum varla varað sig á, þar
til nú að rót kemst á, og um
400 manns ur næsta nágrenni
við stöðina sendir bæjarstjórn
mótmæli, en þeirra hefur ekki
verið leitað meðal bæjarbúa
annars staðar sem munu þó flest
ir vera á sama máli.
Þegar að er spurt, hvað veld-
ur þessu einstæða ráðlagi með
hættuleg sprengi og brunaefni,
og hvaðan fyrirmyndirnar séu
sóttar, þá er ekki annarra svara
að vænta en að upp úr þessu
hafist tékjur fyrir bæinn. Það
er vissulega gott og blessað að
fá peninga í kassann sem oft vill
vera tómur, en við getum ekki
kastað öryggis og slysavörnum
frá okkur af þeim sökum. Við
verðum að hafa það hugfast að
það sem kemur fyrir á einni
benzínstöð getur komið fyrir á
annarri. Þess er ekki langt að
minnast, að Esso stöð gjöreyði-
lagðist og 10 af 11 benzínflutn-
ingabílum við flugvöll í Lon-
don. Esso stöðin var staðsett 1%
kílómeter frá flugstöðinni svo
hana sakaði ekki. En það er
um hálf leiðin frá suðurbyggð
Hafnarfjarðar og suður í
Straum. Benzín og olíuflutninga
skipum er öðruhvoru að hlekkj-
ast á, svo það er ekkert gaman-
mál að eiga það yfir höfði sér
í Hafnarfirði. Það þarf kalda
karla til að láta sér á sama
standa og engin víti að varnaði
verða. Það sama má ekki Koma
fyrir i Hafnarfirði og skeði í
bænum í suður Englandi, þar
sem gjallhaugurinn hrundi að
lokum yfir bæinn, því of lengi
var treyst á að ekki færi illa
og hann hengi þar sem hann
var, af gömlum vana. Það er
bersýnilega enginn grundvöllur
fyrir því að auka á hættuna á
Hva'ieyrarholti frá því sem nú
er. Það verða bæði bæjarstjórn
og Olíufélagið að gera sér grein
fyrir, og að þau eru þungum
siðferðisskyldum hlaðin í þessu
máli gagnvart bæjarbúum. Því
má svo ekki gleyma, að ef til
hernaðarátaka kemur, þá er það
ein bezta vörnin að staðurinn
hafi enga eða litla hernaðarlega
þýðingu. Ekki verður það leng-
ur sagt um Hafnarfjörð. Það
langminnugir megum við vera,
að Þjóðverjum varð ekki mikið
fyrir því að sökkva með sprengju
tankskipi á Seyðisfirði í síðustu
heimsstyrj öld.
Þá má á það benda, að benzín
og olíustöðvar eru í hernaði tal-
in ákjósanleg skotmörk. Al-
mennt munu menn í Firðinum
vera farnir að átta sig á því að
báðir aðilar, bæjarstjórn og
Olíustöðin hafa í samningum
sínum hnýtt ranga húnta, en úr
því verður ekki bætt með því
að bæta fleiri röngum hnútum
við. Það verður að leita ann-
arra úrræða. Að lokum þettai
Málið hefur erugan pólitískan
lit. Það er algjört slysavarna-
mál og ber að skoðast frá þeim
sjónarhóli, og þaðan séð er sú
hætta framundan, sem hér hef-
ur verið rædd.
FYRIR nokkru barst fyrsta gjöf-
in í sjóð, sem stofnaður hefur
verið til þess að reyna að koma
á starfsemi til að hjálpa lúnu og
öldruðu fólki á alveg sérstakan
hátt. Nafn sjóðsins bendir á
starfsemi hans — þreyttir fætur.
Vissulega eru þau mörg í land-
inu, sem á aðstoð — fótsnyrtingu
— þurfa að halda, lúnu og
þreyttu fæturnir eru æði margir.
í Reykjavík höfum við nokkra
slíka starfsemi, og nú eru þrír
söfnuðir í borginni einnig tekn-
ir til starfa á þessu sviði. Er
það vel farið, en betur má, ef
duga skal. Við þurfum einnig
að geta veitt fólkinu í þorpum og
sveitum landsins aðstoð í þessu
efni. óvíða mun þörfin meiri en
einmitt hjá þessu fólki sem vinn
ur baki brotnu erfiðustu störfin
og þar gera lúnu og þreyttu fæt-
urnir vart við sig. En allt slíkt
starf — fótsnyrting — kostar
fé, og það er tilgangur sjóðsins
— Þreyttir fætur — að reyna að
bæta hér úr. Eitt þúsund krónur
gaf hún, kona 86 ára gömul. Sjálf
var hún orðin hálf þreytt eftir
langt og erfitt starf. Hún átti
ekki mikla peninga, ellilaunin
fóru í vistgjaldið, en hún prjón-
aði og tók til hendi, þegar hún
gat og fékk nokkrar krónur fyr-
ir. Þess vegna var gjöf hennar
álíka mikil og hefði einn síldar-
kóngurinn okkar gefið hundrað
sinnum meira. En hún vissi,
hvað þreyttir og lúnir fætur eru
af eigin raun, og hún gaf af fá-
tækt sinni til að hjálpa öðrum.
Ég hef beðið blöðin að segja
frá þessu og sent þeim Heimilis-
póstinn okkar í þvi skyni, en það
er svo margt að gerast hjá þeim,
að smælingjarnir gleymast —
svo var það einnig með þessa
frásögn, sem hér er nú endur-
tekin. En Heimilispósturinn
kemur til fólks, sem hefur tíma
til að lesa og hugsa. Eldra fólkið
er búið að skila mestu af dags-
verki sínu og sum. er nú hjá okk
ur ævikvöldið. Þess vegna kom
hann með bláa seðilinn og bað
mig að bæta í sjóðinn. Þessi
vinur minn er nú kominn á eftir
laun, en andleg orka hans, hugs-
un og áhugi er sá sami og þegar
hann lét til sín taka í þjóðfélagi
okkar svo um munaði. Hann
fylgist með á öllum sviðum, einn
ig þeim, sem flestir gleyma eða
nenna ekki að sinna, málefnum
eldra fólksins, og skildi strax,
að sjóðurinn — Þreyttir fætur —
getur gert mÖrgum gagn. Gjöfin
hans var táknræn, hann vildi
sýna mér með henni, að hann
skildi, hvað við erum að gera.
Við erum að reyna að vekja þjóð
ina til umhugsunar um, hvað það
er ótal margt smátt, sem getur
orðið að svo mi'klu liði fyrir
eldra fólkið. Fótsnyrting er eitt
af mörgu og ekki það veiga-
minnsta. Hjón gáfu kr. 5000.00 í
sjóðinn. Þau eru bæði komin af
léttasta skeiði og vita vel af eig-
in reynd, að fótsnyrting er nauð-
synleg og hressandi
Þau eru nú fjögur talsins og
krónurnar sjö þúsund. Að vísu
er ekki hægt að gera kraftaverk
með sjö þúsund krónum — og
þó. Ef yngra fólkið, sem von-
andi allt verður eldra, færi að
dæmi þessa fólks, færi nú að
hugsa um framtíð sina í ellinni,
þá held ég, að krónurnar verði
fljótt sjö sinnum fleiri og vel
það. Haldi einhver, að ég sé að
biðja um peninga handa okkur
á Grund til þess að greiða fyrir
fótsnyrtingu hjá okkur, þá er
það alveg misskilningur. Við
biðjum ekki um peninga — það
hef ég aldrei gert og mun von-
andi aldrei þurfa. En við getum
gert annað og gerum það, við
getum bent yður á aðkallandi
verkefni og vegna þess er grein-
in skrifuð. Annað mál er hvort
hún ber árangur. Það fer eftir
því, hvort þér, sem hana lesið
viljið hjálpa lúnum og þreyttum,
eða hvort þér snúið blaðinu við
og lesið um eitthvað annað. Ell-
in er ennþá svo óra langt I
burtu hjá mörgum, en hún kem-
ur þó samt og vonandi einnig til
yðar.
Gísli Sigurbjörnsson.
Laufið tilkynnir
Sumardragtir, buxnadragtir og dragtir
með pilsi og buxum í fjölbreyttu úrvali í
tízkulitum. Einnig sumarkápur, rú-
skinnskápur, síðbuxur. Tökum upp í
næstu viku sumarkjóla frá París og
London. Nýjasta tízka.
LAUFIÐ, Austurstræti 1.
Síldarsöltunarstöð
til sölu
Til sölu er síldarsöltunarstöð á Austfjörð-
um. Stöðin er búin öllum nýjustu tækjum
og góðum húsum. Stöðin fæst keypt mjög
góðum kjörum. Tilvalið tækifæri fyrir út-
gerðarmenn og sjómenn. Upplýsingar gef
ur skrifstofa
STEINS JÓNSSONAR, lögfræðings,
Kirkjuhvoli.