Morgunblaðið - 07.05.1967, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. MAÍ 1967.
23
kvikmyndahús til að sjá venju-
legar kvikmyndir, það þurfti að-
eins að snúa takka í stofunni
Iheima. En Cecil B. DeMille sál-
ugi lét krók koma á móti bragði.
Stórmyndir í litum með stereó-
fónískum hljóm á 70 millimetra
filmu njóta sín ekki nema að
litlu leyti í venjulegum sjón-
varpsskermi, svo að hafizt var
handa um framleiðslu risamynda
með ærnum tilkostnaði. Að vísu
höfðu verið gerðar dýrar myndir
löngu áður en sjónvarp kom til
sögunnar, en kostnaður við þær
var hverfandi lítill miðað við
það, sem nú gerist. Vinsælt er að
sækja efnið í biblíuna eða hrun
Rómarveldis eða hvort tveggja,
því að nú, tvö þúsund árum síð-
ar, hafa menn jafngaman af því
að sjá fólki varpað fyrir villi-
dýr og fyrrum. Myndir eins og
„Ben Húr“, „Boðorðin tíu“ og
„Kleópatra" eru svo frægar og
umtalaðar, að þar er engu við
að bæta.
h. Hrollvekjur. Flestir eru
sólgnir í að fara í bíó til að
gæsahúð þegar sú aldna blóð-
suga Drakúla er að príla inn um
glugga hjá ungum stúlkum að
næturlagi, eða þegar dr. Frank-
enstein er að narra heim til sín
gáfaða prófessora með það fyrir
augum að taka úr þeim heilann
til að setja í skrímsli, sem hann
hefur í smíðum. En ekki eru þó
allar hryllingsmyndir á jafnlágu
stigi. Hérlendis hafa á undan-
förnum árum verið sýndar a. m.
k. tvær, sem telja má mikil lista-
verk. Háskólabíó sýndi mynd
eftir Roger Vadim, sem nefnd-
ist á ensku „Blood and Roses"
en franski titillinn held ég sé
„Et Mourir de Plaisir". Þessi
mynd er gerð eftir nóvelettu
Sheridans LeFanu, „Carmilla".
Hin myndin var „Sakleysingj-
arnir“ („The Innocents“) eftir
Jack Clayton, sem sýnd var í
Nýja bíói. Hún mun vera gerð
eftir sögu M. R. James, „The
Turn of the Screw.“
4. flokkur: Iðnaður. f þessum
flokki má telja myndir um sömu
efni og að framan eru talin, en
ekki eru jafnvandaðar að gerð
og frágangi. Þær eru yfirleitt
annars staðar en hér á landi ein-
kum sýndar í kaupbæti með
almennilegum myndum.
5. flokkur: Myndir fyrir vissa
áhorfendahópa.
a. Kellingamyndir. Ekki er ég
viss um, að það séu einkum
kellingar, sem sækja væmnar
og kligjulegar myndir um óham-
ingjusamar ástir, meinleg örlög
og drykkjuskap, en samt er það
málvenja, að kenna slíkar mynd-
ir við kellingar. í skrifum sín-
um um þess háttar myndir geta
gagnrýnendur þess oft til leið-
beiningar, hvort æskilegt sé að
hafa með sér einn, tvo eða fleiri
vasaklúta.
b. Táningamyndir. Þessar
myndir fjalla undantekningarlít-
ið um þá öiskurmúsík, sem vin-
sælust er þá stundina. Þær skýra
venjulega frá því, að unglingar
séu miklu betra fólk, en almennt
er talið. Það þykir yfirleitt góð
póiitík að láta slíka mynd enda
á því, að gamla skilningslausa
fólkið fer að hafa jafngaman og
unglingarnir af glamurmúsík-
inni.
c. Fjölskyldumyndir. Walt
Disney hafði það fyrir megin-
reglu að gera ekki mynd nema
hann væri þess fullviss, að heil
fjölskylda gæti farið saman að
sjá hana og allir meðlimirnir
skemmt sér. Þetta lítur óneitan-
lega vel út, þótt það sé hálf-
bamalegt, en fáar af myndum
Disneys munu samt teljast
skemmtun samboðin fullorðnu
fólki, (teiknimyndirnar auðvit-
að undanskildar).
6. flokkur. „Efstábaugimynd-
ir“. Oft grípa kvikmyndafram-
leiðendur til þess í von um skjót-
an gróða að gera kvikmyndir um
eitthvað mál, sem er mjög um-
rætt og ofarlega á baugi. Sem
dæmi um slíkar myndir má
nefna myndina um Eichmann og
myndina um stríðsafrek Kenne-
dys.
7. flokkur. Þriðja flokks
„skemmtimyndir'*. Alltaf öðru
hverju skjóta hér upp kollinum
myndir með Steve Reeves, Alan
Steele, Cameron Michell og öðr-
um álíka kjötfjöllum. Þessar
myndir eru einkum gerðar fyr-
ir áhorfendahópa í löndum og
héruðum þar sem ólæsi er yfir-
gnæfandi, og eiga þar af leið-
andi lítil erindi til íslands, þar
sem menning er meiri en ann-
ars staðar gerist.
Þessi flokkun mín á kvik-
myndum niður í sjö meginhópt
er engan veginn tæmandi, því að
næstum eingöngu er miðað við
myndir frá Vestur-Evrópu og
Bandaríkjunum, en ekki er get-
ið um kvikmyndir i Austur-
Evrópu, Japan, Suður-Ameríku
og Indlandi, sem þó væru efni
í margar bækur. Til samanburð-
ar má geta þess, að í Ameríku
koma árlega á markað á að gizka
200 myndir, en í Indlandi einu
um það bil 600.
m.
Tilgangur þessara skrifa er
einkum sá að skýra lítillega
helztu strauma innan kvikmynda
framleiðslu, þannig að auðveld-
ara sé að átta sig á hver þróun-
in verður í náinni framtíð.
Gera má ráð fyrir, að sá flokk-
ur, sem hér að framan er nefnd-
ur „góður listiðnaður“, verði sí-
fellt meira ríkjandi, og meira
verði um, að fram komi kvik-
myndahöfundar, sem kunna að
sameina gróðasjónarmið og list-
rænar kröfur, en myndir þeirra,
sem kæra sig kollótta um óskir
almennings, verði aðeins sýndar
í fámennum áhugamannaklúbb-
um.
Að líkindum á sjónvarpið eft-
ir að verða það bezta, sem komið
hefur fyrir kvikmyndir, því að
úr hófi lélegar myndir munu
hverfa úr sögunni, þar eð meira
en litið þarf til að lokka fólk
frá nýtízku litasjónvarpi.
1. maí, 1987.
NYKOMNIR
SKÓR EFTIR MÁU
AKA skór á öll börn
SKOHUSID
HVERFISGÖTU 82 — SÍMI 11788.
BANKASTRÆTI SÍMI 22135.
4
LESBÓK BARNANNA
Ævinfýr! úr Þúsund og einni nótt:
Sngan oi Maruf skósmið
5. Fatima, kona Mar-
ufs, varð öskureið, þegar
hún sá, að í kökunni var
siróp en ekki hunang.
Hún réðist á bónda sinn
og sló hann, svo að hann
missti tvær tennur. Mar-
uf varð þá svo reiður, ið
hann gaf henni vel úti
iátinn löðrung, en það
hafði hann aldrei gert áð
ur. Við það sleppti Fat-
ima sér alveg, hún æpti
og öskraði þar til náoú-
arnir komu að sM’a til
f-.jöar.
Daginn cftir koir.u
tveir réttarþjónar og þe.r
fóru með hann tii dóm-
arans og par ni :ri hann
cér til undrunrr kj' u
sina.
B atima var me5 reif-
aðan handlegg. andnts-
slæða hennar var *ll
blóðug og hún grei há-
stöfum.
6. óttast þú ekki Allah,
þar sem þú misþyrmir
konu þinni?“ spurði dóm
arlnn.
Maruf sagði nú alla
söguna um hunangskök-
una og dómarinn, sem
var réttlátur maður, lét
niálið niður falla og gaf
honum silfurpening.
„Kauptu hunangsköku
handa toonu þinni fyrir
þennan pening, — og síð
an skuluð þið búa saman
í sátt og samlyndi“. Mar-
uf fékk Fatimu pening-
irn, þakkaði dómaranum
og fór aftur til vinnu
sinnar á verkstæðinu.
Varla var hann fyrr
þangað fcominn heldur
en réttarþjónar frá öðr-
air dómara komu askvað
ardi og sóttu hann.
Hann slapp einnig við
refsingu i þetta sinn, en
varð að borga sekt og
neyddist því til að selja
skósmíðaáhöld sín.
Skrítla
f stórri verksmiðju var
fest upp svohljóðandi
auglýsing:
„Þeir, sem hér eftir
þurfa að fá frí vegna in-
flúensu, hálsbólgu, af-
mælis eða dauðsfalla og
jarðarfara, eru vinsam-
lega beðnir að tilkynna
það daginn áður en
hnefaleikakeppnin á að
fara fram“.
i
11. árg.
Ritstjóri: Kristján J. Gunnarsson 7. maí 1967.
Frönsk bakkabræðrasaga
Smalinn sem talaði
sauðamál
FYRIR meira en þúsund
árum var uppi i Frakk-
landi smali einn, sem
ekki þótti stíga í vitið.
Hann hét Lamkin. Hann
var svo heimskur, að á
vorin reifst hann við
grosið, þegar honum
þótti það ekki spretta
nógu fljótt.
Dag og nótt gætti hann
hjarðarinnar og fékk lítil
laun fyrir hjá húsbónda
sínum, Vilhjálmi ríka.
Þess vegna tók hann það
til bragðs, að taka eist
lambið úr hjörðinni og
hafa það sér til matar í
hvert skipti, sem hann
þóttist verulega illa
haldinn.
Loks fór svo að Vil-
hjálmur r£ki húsbóndi
hans stóð hann að verki
og sagði fhonum að
koma á fund dómarans,
þar sem hann fengi mak-
leg málagjöld. Ekki
hlakkaði Lamkin til
þe;rrar ferðar, en fara
varð hann.
Einhver sagði Lamkin,
að hann þyrfti verjanda.
Hann fór á fund Péturs
Patelin, eina lögfræðings
ins í þorpinu, en hann
var sagður mjög snjall.
„He-e-e-rra Pa-pa-tel-
in“, sagði hann stamandi
að vanda, „ég er í mestu
va-va-va-vandræðum“.
„Htvað er að?“ spurði
Patelin.
„D-dóm-dómarinn kall
ar mig fyrir“.
„Hvers vegna átt þú
að koma fyrir dómar-
ann?“
„Hú-hú-ihúsbóndinn
segir, að ég hafi te-te-tek
ið lamb, og ekki bor- bor
borgað fyrir það. En é-
é-ég fé-fé-fékk ekki nóg
að é-é-éta. Ég var sva-
sva-svangur.“
„Þú ert vissulega illi
staddur kunningi, vissu-
lega mjög illa staddur".
„Ég veit það. Hiva-
bvað á ég að gera?“
„Ég skal segja þér,
hvað þú átt að gera, en
þú verður að borga mér
vel fyrir hjálpina**.
„É-ég á fi-fi-fimm
gu-gu-gullpeninga, sem
ég bef safnað síðustu ár-
in“.
„Það mun duga til að
ég taki að mér mélsvörn
ir.a. Ég fullvissa þig um,
að þú sleppur við refs-
ir.gu, ef þú gerir eins og
ég segi þér“.
, Hva-ihva-hvað á ég
þá að ge-gera?“
„Ekkert, alls ekkert!“
„E-e-e-ekkert?“
„Já, þú átt ekkert að
gera. Ef einibver víkur að
þér, til dæmis þegar dóm
armn talar til þín, eða
Vilhjálmux riki ávarpar
þig, átt þú alltaf að
svara með þvi að segja
me, me, og ekkert ann-
að“.
,.Me-me?" jarmaði
Lamkin.
„Já, me. me. í hvert