Morgunblaðið - 30.08.1967, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR SO. ÁGUST 1967
15
Skarphéðinn Jóhannsson, arkifekt:
ísland a EXPO '67
Áhugi fólks.
SKÖMMU eftir að undirritaður
hóf vinnu við undirbúning ís-
lenzku sýningardeildarinnar á
heimssýningunni í Kanada,
hringdi til mín maður, sem
sagðist vera með góða hugmynd,
er hann vildi koma á framfæri.
Hugmynd mannsins var að gera
lítið líkan af Gullfóssi, en þó
svo stórt, að fossinn næði til
lofts í sýningarskálanum, og
steyptist fram af fossbrúninni
með heljaraflL
Nóg væri til af grjóti í Drápu-
hlíðarfjalli, og um múrverkið
þyrfti ég ekki að hafa áhyggjur,
því hann sagðist vera í múrara-
félaginu.
Hugmynd númer tvö:
Járniðnaðarmaður skrifar bréf
og lét fylgja teikningar af
eilífðarvél, sem hann hafði lengi
glímt við að leysa, og nú loks
tekist fyrstum manna. Hvort
þetta væri ekki eitthvað fyrir
sýningarnefndina?
Nokkrar aðrar hugmyndir
hefi ég heyrt frá fólki sem farið
hefur vestur og séð íslenzku
deildina, og finnst þar fátt um
fína drætti. Þeir sakna þar ein-
hvers sem miiinir á ísland. Vík-
ingurinn úr Kópavogi telur að úr
þessu hefði mátt bæta, með því
að hafa þarna hákarl og brenni-
vín. Þetta var að vísu hugmynd,
en loftræstikerfi hússins var
ekki reiknað fyrir slíkt álag.
Einhver saknaði fjólubláu gæru-
skinnanna, sem þeir stilla út í
Hafnarstræti. Verst hefur þó
Eggert Guðmundsson málari
farið út úr því. Eftir að hann
hafði skoðað sýninguna, var
ekki laust við að hann skamm-
aðist sín fyrir að vera Islend-
ingur. Mér finnst nok.kuð langt
farið.
Þessu fólki er sem sagt mikið
niðri fyrir, eins og oft vill verða
þegar menn sætta sig ekki við
nýtt tjáningarform. Hvernig var
það ekki með Vatnsberann og
Járnsmiðinn hans Ásmundar?
Ef einhverjir íslendingar eiga
eftir að fara vestur og sjá Expo
67, og koma við í íslenzku sýn-
ingardeildinni, langar mig að
segja í örfáum orðum hvað fyrir
okkur vakti, ef vera kynni að
menn söknuðu síður hákarlsins.
I bæklingi sem gefinn hefur
verið út um viðfangsefnið,
skýrir dr. Sigurður Þórarinsson
þetta í snjallri grein Að undir-
búningi sýningardeildarinnar,
unnu einkum dr. Sigurður, Rafn
Hafnfjörð auk mín. Aðal við-
fangsefni sýningarinnar eru ís-
lenzk eldfjöll og hagnýting jarð-
varmans. Á nokkrum stöðum á
hnettinum, sem við byggjum,
eru sprungubelti. Ein þessara
sprungna liggur þvert yfir ís-
land og suður um Atlandshaf. í
sprungubelti þessu, liggja aðal
eldfjöll landsins og jarðhita-
svæði, sem oft hafa markað djúp
og örlagarík spor í tilveru þjóð-
arirtnar. Þar við bætist, að land-
ið liggur á norðlægum slóðum,
og af mörgum talið á mörkum
hins byggilega heims. Það er því
í frásögur færandi, að þrátt fyr-
ir þessi ytri skilyrði, hefur þessi
fámenna þjóð búið hér menn-
ingarlífi. íslendigar hafa skrifað
merkilegar bókmenntir, og stofn
uðu elzta löggjafarþingið. Þeir
sigldu um úthöfin á smábátum
og fundu Ameríku.
Nútíminn:
Jarðvarminn er eitt af verð-
mætustu hráefnum íslands. Með
vísindalegum rannsóknum og
tækni nútímans, nýtum við hit-
ann. Við gerum ísland byggi-
legra. Þetta þarf ekki að segja
íslendingum. Sýningin er gerð
fyrir útlendinga. Sjálfir höfum
við alla þessa hluti fyrir augun-
um. En það er þó ævintýri sem
hér er að gerast, forvitnilegt fyr-
ir þá sem ekki þekkja. Heita
vatnið í krananum var einu
sinni rigningarvatn, sem féll til
jarðar, seig niður í jarðlögin
og hitnaði af hinum ofsalega
hita, sem varð á vegi þess.
Vatnið í krananum kemur
þangað ekki af sjálfu sér. Það
þarf að finna það í jörðinni og
koma því upp á yfirborið, og
þá kemur til sögunnar enn eitt af
hinum nýju hráefnum íslands,
vísindamaðurinn, tæknin.
Sakna menn ennþá hákarls-
ins?
Svo að endingu nokkrar stað-
reyndir:
1. Stærð sýningardeildar okkar
er 14 af stærð, hinna Norður-
landanna hvers um sig. Sýn-
ingar allra annarra þjóða eru
. svo stórar, að fásinna er að
bera okkur saman við þær.
2. Á heimssýningunni er alþjóð-
leg listsýning, sem þykir
ákaflega merkileg. Nefnd sér-
fræðinga frá mörgum þjóð-
um, valdi verkin á sýninguna.
Eggert Guðmundsson segir í
Alþýðublaðinu um daginn, að
beðið hafi verið um íslenzk
listaverk „en einhver dauf-
heyrðist við þeim óskum,
okkar þjóð til mikils skaða“.
Það er skaðlegt þegar menn
segja rangt frá. Það var því
miður ekki beðið um neitt
ísl. listaverk. Frá Norðurlönd-
unum voru aðeins valdar
t'Vær myndir eftir Munch.
Skarphéðinn Jóhannsson.
Expo 67- Skandmavia
Minkor gerost
óleitnir
Hofsósi í ágúsit.
S V O bar við fyrir nokkru, að
feðigar, sem búa í Berlín við
Hofsós, fundu sjö hænuunga
dauða af völdum minks í skúr
við hús sitt. Feðgarnir fengu í
snatri mann með minkaveiði-
hund og eftir nokkra leit og
strangan bardaga fengu þeir
unnið á honum.
Þeir feðgar höfðu einnig
hænsni í kjallara húss síns. Að
kvöldi þessa sama dagis fundu
þeir þrjár hænur dauðar. Þeir
fluttu þær sem eftir lifðu brott
úr kjallaranum, en hengdu eina
hinna dauðu upp og spenntu
upp tvo dýraboga á góifinu. Um
nóttina kom í annan þeirra
læða, sem greinilega átti ung
afkvæmi.
Næstu nóitt urðu feðgarnir
varir við þriðja dýrið, sem var
að huga að hænunni sem hékk
uppi. Annar þeirra þreif nær-
tæka bysisu og þrumaði niður
um gat á gólfinu, en þar eð harrn
sá ekki til þess að miða vegna
myrkurs, kiomst skaðvaldurinn í
gjótu í veggnum.
Tveimur dögum síðar kom
fjórði minkurinn í boga í kjaiil-
aranum. Ekki eru þeir feðgar
ugglausir um, að fleiiri minkar
leynist á heimili þeirra.
— Fréttairitari.
Gott tíðarfar
við Breiðaf jorð
Stykkishólmi, 26. ágúst —
MEIRI hluta júlí-mánaðar og
það sem af er ágústmánuði hef-
ur verið gott tiðarfar hér við
Breiðafjörð. Grasspretta varð því
meiri en menn höfðu búizt við
með tilliti til hins kalda vors og
svo þess, að sláttur hófst tveim
ur til þremur vikum seinna en
venjulega. Heyfengur hjá flest-
um mun því verða lítið eða ekk-
ert minni en í fyrra og sumum
jafnvel meiri, enda er nýtingin
góð, því segja má, að hægt hafi
verið að hirða af Ijánum. Sein-
ustu vikur hefur verið hér rign
ing og því lítið unnið við hey-
skap, enda mun honum víða lok
ið, eða um það bil að ljúka. Um
sprettu garðávaxta hef ég litlar
spurnir haft, en hjá þeim sem ég
hef talað við, virðist hún vera
misjöfn, en septemfoermánuður
á þó eftir að skera úr um það.
— FréttaritarL
Neyzla osta
eykst um 10%
BLAÐIÐ hefur aflað sér upp-
lýsinga um að hér l'iggi fyrir
í landinu ostafoirgðir er nemi
593 tonnum, en sem .stendur
er enginn os'tur fluttur út. í
fyrra á sama tíma, voru
birigðirnar 688 tonn. Orsakir
til þessa mi'smunar munu
ver.a eitthvað minnkandi
framleiðsla, nokkru minni út-
flutningur og veruleig aukning
neyzlu o.sta innan lands, sem
mun nema um eða yfir 50
tonnum eða allt að 10% árs-
neyzlu.
Smjörbirgðir nema nú 650
tonnum á móti 1200 tonnum
í fyrra á sama tírna. Útfluitn-
ingur smjörs er eniginn og
ekki talið að um verði að
ræða útflutning hvorki á ost-
um né smjöri það sem eftir
er af þeissu árL