Morgunblaðið - 18.02.1968, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 18. FEBRÚAR 1968
5
UNDANFARNA viku tóku all-
margir varaþingmenn sæti á
Alþingi. Orsök þess var öðru
fremur sú, að nokkrir fastaþing
menn og tveir ráðherrar eru
fulltrúar íslands á fundi Norð-
uriandaráðs, sem nú stendur yf
ir.
Flestir varaþingmannanna
höfðu áður tekið sseti á ALþingi,
en í sl. viku var þó eiðstafur-
inn fimm sinnum undirritaður.
Jón Snorri Þorleifsson tók sæti
Magnúsar Kjar.tanssonar, Ás-
'berg Sigurðsson sæti Sigurðar
Bjarnason-a!| Magiyás Gíslason
sæti Ólafs Jóhannessonar, Stef-
án Júliusson sæti Emi-ls Jóns-
son-ar og Ásm.undur Olsen sæti
Matthíasar Bjarnasonar. Alls
sitjia nú 14 vairaþingmienn á Al-
þingi. Búast má við því að ekki
verði nein stórmiál til lykta
leid-d meðan srvo stendur á, og
sérstaklega ef t-ekið er tillit ti-1
fjarveru ráðlherranna tvegg-ja.
Annars er þa-ð að mörgiu leyti
æskilegt að sem flestir varaþing
menn fái tækifæri til að komiast
inn á þing- Það ætti að tryggja
að fleiri sjónarmið kæm-u fram,
og einnig set-ur það an-nan bl-æ
á störf þingsins, þannig að þau
verða ekki eins hversdagsleg og
ella.
Víetnam tillöguir kom-mún-
og Framsóknarmann-a komu til
umræðu á þriðjudaginn, og
mælti Ka-rl Guðjónsson fyrir til
lögunni í efri-d)eild, en Ingvar
G-í-slason í n-eðri-deild.
Utanríkisnáðherra, Emil Jóns-
son, flutti söm-u ræðuna í báð-
um þingdeilldum, og var helzt
á honum að skilja, að hann
mœlti með samþykkt h-ennar. ef
hægt væri að gera á henni þær
orðalagsbreytingar, að allir þing
menn gætu við unað.
Sigurður Bjarnason flutti
ræðu um málið í neðri-deild og
rifjaði upp nokkrar staðreyndir
þess og benti réttilega á hversu
yfiirborðsl-egur málflutningur til
löguflytjenda- væri. Benti Sig-
urður m.a. á sem dæmi, að
kommúnistar hefðu ekki séð á-
stæðu ti-1 að fl-ytja sllíka „frið-
artillögu" þ-egar Norðúr-Kóre-a
og Sovét Kína réðust á Suður-
Kóreu í sínum tíma.
Auk þeirra dæma- er Sigurður
taldi upp, mætti við bæta, að
fláum mu-nu gleymdar þær
vinnuiaðf-erðir sem lærifaðir ung
kommúnista, Einar Olgeirsson,
viðlhafð-i í forsetastóli þegar Ung
verja-landsmálið var á dagskrá
Alþingis 1056-
Auðvi-tað vilja allir fslending-
ar að hinum blóðugia harmleik
í Víetnam linni. Hinsvegar ættu
a-llir að gera sér grein fyrir því,
hversu það er í raun og veru
léttvægt að Alþingi íslendinga
fa-ri að benda á ákveðnar leiðir
sem grundvöll vopnahlés.
Maður hefði ba.ldið, að það
h-efði staðið Jónasi Árna-syni
nær að flytja þingsályktunartil
lögu um hin-a rússnesku rithötf-
unda, sem skoðana sinna vegna
eru látnir þræla í fangatoúðum
Síberíu. Honum hefði a.m.k. átt
að renna blóðið til skyldunnar.
En ekki hefur borið á slíkum
tillöguflutningi. Ef til vill dreym
ir hina friðelskandi og lýðræðis
sinn-uðu komm-úmsta ennþá u-m
„Sovét-ísland óskalandið“-
Eitt af aðalrökum, sem beitt
er til samþykktar tillögunnar,
er að hollenzka þingið hafi sam
þykkt efnisl-ega samlhljóða til-
lögu. Utanríkisráðherra skýrði
frá þ-ví í sinni ræðu-, a-ð tillaga
þessi hefði þar aðeins hlotið
naumian m-eiri hluta. Og ekki er
að m-erkja að till-agan hafi haft
áhrif, og er þó Holla-nd áíhritfa-
meira land í alþióðamólum en
ísl-and, ekki sízt ef te-kið er til-
li-t til þess, að það er gamalt
Asíuveldi. Það g-etur annars
va-rla verið, að Jónas Árnas-on
telji það mæla m-eð tillögunni,
að hún er sniðin etftir þeirri
h-ollenZku. Ef svo er, — hvar
er þá alþingismaðurinn, sem í
hau-st flutti lan-ga ræðu um að
við öpuðum stöðu'gt a-llt efti-r
öð-ru-m þjóðum og gætum ekk-ert
gert á eigin spýtur-
f vikunni v-ar la-gt fram fr-um
varp um breytingu á þingssköp
um Alþingis. Er fr-umvarpið
borið fram af þingmönnum
allra stjórnmálaflokkanna, er
kjörnir voru í nefnd 1965 ti-1 að
endurskoða þingsköp. Margt er
um athyglisverðar nýjungar í
fru-m-varpi þessu, þó-tt rnargir
hefðu búizt vi-ð að þær yrðu
fleiri o-g róttækari. Segir í grein
argerð frumvarpsins, að aðeims
séu borna-r fram tillög-ur er
netfn-din hafi orðið sammála um-.
Ein m-erkasta nýjung frum-
varpsins er að útvarpsumræð-
ur verðia styttar frá því sem nú
er. Útvarps'umræðuir ha-fa- verið
heldur hvimleiðar að undam-
förnu, og auk þess verið langt
frá því að gefa rétta mynd af
störfum Alþingis. Fr-emuir hafa-
þær verið notaðar til áróðurs
og ásakama, og reyndar því mið
ur ekki ástæða til að ætla, að
það breytizt þó-tt annað florm
ver-ði tekið upp. Langt er til
að hætt verði að útvarpa fjár-
lagaræðu og umræðu um hama,
en í stað þess tekin upp út-
varpss-ending frá stefnuyfirlýs-
i-ngu florsæti-sráðlherra- í þing-
byrjun og um-ræðu um h-ana. Þá
er og gert ráð fyrir útvarpsum-
rœðu í þinglok, a-uk þess sem
þingflokkar geta farið flram á
að útvarpað verði þimgfu-ndi,
eð-a hluta- þingfundar, og útvarp
ið getur einnig óskað eftir að
flá að útvarpa umræðum. Verð-
u-r því hætt að útvarpa frá Al-
þingi tvö kvöld í röð, auik þess
s-em ræðutími verður lítið eitt
skorin n niður. Þetta er spor í
nétta átt, en spurningin er hvort
þa-ð er nógu stórt-
í frumvarpinu er einnig á-
kvæði um fyrirspurnatím-a á A1
þingi, en á liðnum á-ruim hafa
ákvæðii þin-gskapa um hann ver
ið nokkuð misnotuð. Frumvarp
ið kveð-ur á um að timi ráð-
herra til andsva-ra fyrirspurnum
verði takm-arkaður, í stað þess
að hann var áður ótakmarkað-
ur. Fyri-rspuma-tími á Alþingi á
aðeins að vera til að þingmenn
geti borið fnam fyri-rspu-rnir sín
ar um einstök málefni og feng
ið svar við þeim hjá ráðlherra,
en ekki tími langra almennra
ræðuha-lda, eins og otft hefur
viljað brenn-a við. Ræðutími
þingmanna hefur verið takm-ark
að-ur við 5 mín. en þingmenn
hinsvegar oftast tal-að töluvert
1-enguir. Er vonandi að með hin-
um nýju þingsköpum fáist á
þessu betri regla.
Mag-nús Kjartansson hefur
vakið aflhygli á Alþingi í vetur
fyrir það hversu mál- og tillögu
glaður hann er. Varla líður sá
da-guir að ekki sé lagt fram fró
bonum aððanðhvort þingsólykt
una-rtilliaga, frumvarp eða fyrir
spum- Bætti Magnús fyri-r
sk-ömmu ein-ni skrautfjöður í
þennan tillöguhatt sinn m-eð
því að flytja frumvarp um
breytángu á stjórnarskrónni. A.
m.k. sumair þær tillögur eru
vægast sagt kynlegur m-álati1!-
bú-ningur. Ein grein frumvarps'
ins kv-eður t.d. á um, að 20 þing
menn geti krafizt þjóðarat-
kvæðagreiðs-lu um sérhvert mól,
s-em samþykkt er á Alþingi og
ráði sú atkvæðagreiðsla úrslit-
urn- Eru tillögu-rnar sagðar miða
að „au-knu lýðræði". Ef að sam
þykkt þeirra- yrði væri löggjaf-
arvaldið að verulegu leyti fært
úr böndum Alþingis. Það er otft
annað en auðvelt að koma við
þjóðaratkvæðagreiðslu á fs-
l-a-n-di, t,d. um hávetu-r og mörg
eru þau lög s-em Alþingii af-
greið-ir, s-em taka verða gildi
strax. Ann-að a-triði í fumivarpi
þessu er. að sett verð-i inn í
stiórn-arskrána ákvæði um að
öllum sé tryggð ful-1 atvinna.
Þetta hljómar vi'tenliega mjög
fagurlega, en allir sjá, hversu
útilokað það væri í framkvæmd.
f heildina séð virðist svo að
Magnús hafi fl-u-tt frum-varp
þetta að óyfirveguðu ráð-i, að-
eins til þess að flytj-a frumvarp
og fá nokkrar síðu-r i vœntan-
legum þin-gtíðin-dum til viðtoót-
ar-
Tolla-frumvarp ríkiisstjórnar-
innar varð að lögu-m í vi-kunni.
Gekk afgreið-sl-a frumvarpsins
vel á Alþingi, enda var um það
samstaðia og stjórnarandstæðiing
a-r tóku tillitf ti!l óska fjármála-
ráðh-err-a um að miálinu yrði
hra-ðað. Er málið kom til 2. u-m-
ræðu í efri-deild flutti Ól-afur
Björnsson mjög attoyglisverða
ræðu og hrakti í henni ýmear
staðhæfingar er kom-ið h-öfðu
fram hjá stjórnarands-tæðingum
við 1. umræðu miálsins, auk
þess sem hann ræddi nokkuð
um ha-gstjórna-rtækni vinstr-i
stjórnarinnar í samanburði við
hagstjórnartæki n-úv. stjórnar.
Sagði Ólafuir að á d-ögum
vi-nstri stjórnarinn-ar h-efðu ha-g
stj-órn-artækin verið böftin og
hinar pólitísku úttolutunarnefnd
ir, en núver-andi ri'kisstjórn
h-efði t'ekið upp sam-ræ'mdar að
gerðir í peningamál-um, gengis-
mál-um og fjármálum ríkisins,
sem hefðu tryggt slíkt jafnvægi
í gjalöeyrisverzlun og öðirum
viðskiptu-m að þjóðlfél-agsbong-
ararnir hefðu geteð ráðstafað
þeim fjármunu-m, sem hver og
einn befði haft yfir' að ráða að
eigin vali og án þess að vera
háður geðþótta- úthl-utunarnefnd
anna.
Þá mælti Jóhann Hafst-ein
dómsmiálaráðto-erra fyrir m-erku
frumvarpi í vik-un-ni, s-em miðar
að því að gera meðferð ein-
falda-ri eink-a-miálla í héraði fljót-
ari en áður, en eins og kunn-
ugt er eru s-Mk m-ál yfirgnæfandi
mei-ri hluta einkamá-la, sem fja-11
að er um fyrir héraðsdómi- Hef
ur að því verið m-ikið unnið á
undlanförnum árum að gera
m-eðf-erð opinberra mála og
einkamál-a einfal-dari og draga
á þann hátt úr útþenzlu í ríkis
kerfinu. 1966 voru sa-mþykkt lög
um meðferð opinberra mál'a,
sem flýtt h-efur mikið fyrir m-eð
ferð þei-rra mála og að auki
sparað mikla skriffinnsku og
vinn-uafl. Miðar hið nýja frum-
varp að hinu sa-ma.
Landbúnaðar-nefnd neðri-
deildar hefur sent frá sér nefnd
arálitf um frumvarpið u-m loð-
dýrarækt — „minkafrumvarp-
ið“. Sem vænta mátti varð ekki
samstaða í nefndinni um af-
greiðslu- málsins og 1-eggur
m-eiri hlut-inn til að því verðli
vísað til ríkisstjórnarinnar. en
mi-nni hl-utinn vill samþykkt
þess.
„Minkafrumvörp hiafa verið
mj-ög umöeil-d á undanförnum
þingum, og jafnan verið felld
við atkvæðagreiðslu, ef þau
hafa- ek-ki sofnað í n-efnd. Má
segja að nú hafi stuðningsmienn
loðdýraræktar u-nnið hálfan sig
ur, og jatfnivel er ástæða til að
ætl-a að þessi a-tvinn-uigrem, s-em
g-efið hefur nágrannaþ-jóðúm
okk-ar dr-j-úgar gjaldeyristekjur,
verði tekin hér upp áður en
m-örg ár líða-
Steinar J. Lúðvíksson.
GRENSASVEGI22-24
»302 80-322 GZ
LITAVER
Barrystaines
linoleum parket gólfflísar.
Stærðir 10 cm x 90 cm.
23 cm x 23 cm.
Gott verð
Skrifstofuhúsnæði
til leigu
strax eða 1. marz n.k.
Húsnæðið er á annarri hæ'ð Hafnarstræti 3 með sér
inngangi. Stærð þess er 90 fermetrar í hornhúsinu og
um 80 fermetrar í miðhúsinu. Hentugt til ýmissa
nota. Þá eru þar til sölu eða leigu 2 stórir eldtraustir
peningaskápar. Upplýsingar gefur Jón K. Olafsson,
c/o Gluggar h.f., Hafnarstræti 1, sími 17450.