Morgunblaðið - 27.02.1968, Side 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. FEBRUAR 1968
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri: Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar: Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
í lausasölu: Kr. 7.00 eintakið.
Áskriftargjald kr. 120.00 á mánuði innanlands.
VERKAL ÝÐSFÉLÖGIN
TREG TIL VERKFALLA
T Tm 40 verkalýðsfélög
^ hafa nú boðað verkfall
frá 4. marz nk. hafi samning-
ar ekki tekizt fyrir þann
tíma. í þessum hópi eru
nokkur stærstu og þýðingar-
mestu verkalýðsfélög lands-
ins, svo sem Dagsbrún og
Iðja í Reykjavík, Hlíf í Hafn-
arfirði, Eining á Akureyri og
verkalýðsfélögin í Árnes-
sýslu. Er því ljóst að komi til
hins boðaða verkfalls munu
framkvæmdirnar í Straums-
Vík og við Búrfell stöðvast.
En í þessum hópi eru ekki
ýmis önnur félög og samtök,
svo sem Landssamband ísl.
verzlunarmanna og Verzlun-
armannafél. Reykjavíkur og
ekki er heidur vitað til þess
að verkalýðsfélög í heilum
landshlutum, svo sem á Vest-
fjörðum og Suðurnesjum
háfi boðað verkfall.
Þessar staðreyndir sýna
glöggléga, að verkalýðsfélög-
in ganga treg til þessara
stöðvunaraðgerða. f Vest-
mannaeyjuni, einni stærstu
verstöð landsins, var verk-
fallsboðun samþykkt með 19
atkvæðum gegn 16. Það eru
sem sagt 19 menn, sem bera
ábyrgð á því, að vertíðar-
störfin stöðvast í þessari
þróttmiklu verstöð. Sú á-
byrgð hlýtur að vera þung á
herðum þessara 19 manna.
Þótt fleiri verkalýðsfélög
kunni að bætast í hópinn
síðar er ljóst, að eftirtekjur
Alþýðusambandsins eru held
ur rýrar. Um þriðjungur af
aðildarfélögum þess hefur
enn sem komið er fengizt til
verkfallsboðunar. Forustu-
menn ASÍ ættu að íhuga
vandlega, hvern lærdóm þeir
geta dregið af þeirri stað-
reynd.
En það er ýmislegt, sem
bendir til þess að forustu-
mönnum verkalýðsfélaganna
sé þegar ljóst, hvílík óánægja
ríkir meðal óbreyttra með-
lima verkalýðsfélaganna
vegna fyrirhugaðra verkfalls
aðgerða. Sl. sunnudag birti
kommúnistablaðið athyglis-
.vert viðtal við Eðvarð Sig-
úrðsson, formann Dagsbrún-
ar. í viðtali þessu leggur for-
maður Dagsbrúnar höfuð-
áherzlu á að sannfæra félags-
menn sína um, að Dagsbrún
leggi tíl verkfalls nú til þess
að tryggja vinnufriðinn í
framtíðinni. „Þannig forðum
við ófriði á vinnumarkaðnum
eins og á árunum 1960 til
1964“, segir Eðvarð í viðtal-
inu. Þessi ummæli sýna
glögglega ótta forustumanna
Dagsbrúnar við óánægju fé-
lagsmanna sinna vegna yfir-
vofandi verkfalls.
Komi til verkfalls er að-
eins ein staðreynd vís. All-
ir munu tapa á því verkfalli.
Jafnvel þótt verkalýðsfélög-
unum tækist að knýja fram
kröfur sínar um verðtrygg-
ingu launa mundu launþegar
aldrei geta unnið upp töpuð
vinnulaun þann tíma, sem
verkfallið stæði. Rekstur
þjóðarbúsins er nú fyrst að
komast í eðlilegt horf eftir
erfiðleika að undanförnu.
Hvað töpum við miklu auk
verðfallsins á verkfalli, þeg-
ar vertíðin stendur sem
hæst?
Þeir sem ábyrgðina bera á
því, ef langvinn verkföll
skella á n.k. mánudag, verða
að reyna að gera sér grein
fyrir því, hvað við tekur að
loknu því verkfalli, ef verka
lýðsfélögin knýja fram kröf-
ur, sem atvinnuvegirnir geta
ekki staðið undir. Fari svo er
ekki annað fyrirsjáanlegt en
atvinnuvegirnir stöðvist á
ný og leiti fyrirgreiðslu hjá
ríkisvaldinu. Hinu opinbera
verður þá nauðugur einn
kostur að grípa til ráðstaf-
ana, sem geti á ný tryggt
atvinnuvegunum rekstrar-
grundvöll og slíkt verður
aldrei gert nema leggja nýj-
ar byrðar á þegnana í einu
eða öðru formi. Eru Hanni-
bal Valdimarsson, Eðvarð
Sigurðsson, Björn Jónsson
og Guðmundur J. Guðmunds
son, réiðubúnir að standa
frammi fyrir dóm þjóðarinn-
ar og axla ábyrgðina af því
að kalla yfir almenning í
þessu landi nýjar byrðar og
álögur og ófyrirsjáanlegt tap
vegna stöðvunar atvinnuveg-
anna?
FYRIR HVERJA
BERJAST VERKA-
LÝÐSFÉLÖGIN?
lVTú sem fyrr eru það lág-
-*■ ’ launamennirnir, sem
eiga að bera hita og þunga
dagsins í verkfallsbaráttunni.
Það er láglaunafólkið í Dags-
brún og Iðju, í Hlíf og Ein-
ingu, sem það á að gera. En
fyrir hverju er það að berjast
og fyrir hverja er það að
berjast?
Forustumenn verkalýðsfé-
laganna segja að megin-
krafan sé verðtrygging launa.
aeYMsm

Spönsk sjónvarpsmynd um Jean
d’Arc hlaut verðlaun í M onte Carlo
Monte Carlo.
NÝLEGA var haldin sjón-
varpsdagskrárhátíð í Monte
Carlo og sýndu þar sjónvörp
frá flestum löndium í Bvrópu
og víðar margs konar sjón-
varpsefni, leikrit, kvikimynd-
ir og fræðsluþætti. Einna
mesta athygli á hátíðinni
vakti sjónvarpskvikmynd um
Jeanne d’Arc og hlaut hún ein
rórna viðurkenningu dóm-
nefndarinnar.
Myndin heitir „Saga létt-
úðarinnar" og er sögð í flest-
um atriðum frábrugðin öðr-
um útgáfum, sem menn hafa
hingað til þekkt um Jeanne d‘
Arc, þar sem hún sýnir í
myndinni all djarfan klæða-
felling — strip-tease — og
þótti þetta bera vott um frjótt
ímyndunarafl, að koma slík-
um atriðum inn í sögu henn-
ar.
En það sem mesta undrun
vakti var þó ekki það eitt,
heldur að myndin er ættuð
frá Spáni, því ramm-kaþólska
landi og þótti það óvenjulegt
fyrir flestra hluta sakir. Hins
vegar mun engum, sem mynd
ina sáu í Monte Carlo, hafa
blandazt hugur um, að „Saga
léttúðarinnar“ var mæta vel
að verðlaununum komin.
Önnur verðlaun hiaut
bandaríska myndin „The
American Boy“ er sú mynd
í þremur þáttum og lýsir sak-
lausri ást tveggja unglinga á
hugnæman og fagran hátt.
Tékkóslóvakía fékk heiðurs
verðlaun fyrir beztan leikrits-
flutnings á Dostojevski-leik-
Úr kvikmyndinni
„Saga léttúðarinnar".
riti og sannaði þar enn einu
sinni, að Tékkóslóvakía ber
höfuð og herðar yfir flest önn
ur lönd hvað snertir flutning
og gerð sjónvarpsleikrita.
Friðarverðlaun hátíðarinn-
ar fóru til Sovétríkjanna fyr-
ir myndina „Sovézk móðir“.
Þótti myndin mesta afbragð
og laus við tilfinningasemi,
sem efnið gæfi þó vissulega
tilefni til. Myndin fjallar um
rússneska konu í litlu þorpi.
Hún hefur eignazt níu sonu
og eina dóttur. Nú á hún að-
eins dótturina eftir. Synina
níu hefur hún misst í heims-
styrjöldunum tveimur.
Bandaríkin fengu verðlaun
fyrir beztu fréttadagskránna
sem hét „Eyjan sem heitir
Ellis“. Segir þar frá eyju
skammt fá frelsisgyðjunni,
þar sem erlendir innflytjend-
ur verða að dveljast þar til
búið er að athuga pappíra
þeirra og plögg. Myndinni
lýkur á ávarpsorðum frá
Johnson forseta. Franska leik
konan Michele Morgan var
kjörin bezta leikkona ársins á
hátíðinni.
Alþjóðablaðamannaverð-
launin féllu í skaut Englandi
fyrir fræðsLudagskránna „A
bit of Experience" og urðu
um þá niðurstöðu hatramm-
ar deilur og neituðu Frakkar
að fallast á þær reglur, sem
gilda áttu um atkvæðagreiðsl
una, þar sem þær þóttu ekki
hlutlausar að öllu leyti.
En hvað þýðir verðtrygging
launa? Hún þýðir, að há-
tekjumennirnir hljóta mun
meiri kauphækkun vegna
verðtryggingarinnar en lág-
launafólkið. Um leið og lág-
launafólkið í Dagsbrún og
Iðju er þannig að berjast
fyrir nokkurri kauphækkun
sér til handa berst það fyr-
ir enn meiri kauphækkun
til þeirra, sem nú þegar búa
við mun betri kjör. Það er
öllum ljóst, að verkfall er bit-
laust án þátttöku verkafólks-
ins. En er því ljóst að þess
er krafizt af því, að það
fórni tekjum og vinnu um
hábjargræðistímann til þess
að berjast fyrir launahækk-
unum annarra, sem búa við
mun betri kjör en það sjálft?
Það er vissulega rík á-
stæða fyrir forustumenn lág-
launafólks að doka við og at-
huga hvert þeir eru að fara,
áður en lengra en haldið á
þessari braut. Láglaunamenn
hljóta að spyrja, hvers vegna
þeir eigi að berjast harðri
baráttu fyrir aðra — og þeir
hljóta að krefja leiðtoga sína
svars.
SÉRSTÆTT
TILEFNI
TTið boðaða verkfall hinn 4.
marz n k. er að því leyti
sérstætt, að til þess er ekki
efnt, vegna þess að forustu-
menn verkalýðsfélaganna
telji sér nauðsynlegt að láta
þegar í stað sverfa til stáls
við atvinnurekendur. Til
þessa verkfalls er efnt vegna
innbyrðis togstreitu og
ágreinings Hannibals Valdi-
marssonar og Björns Jónsson
ar, annars vegar, og komm-
únista í verkalýðshreyfing-
unni undir forustu Eðvarðs
Sigurðssonar hins vegar.
Kapp þessara tveggja arma
er orðið slíkt, að hvorugur
aðilinn telur sig hafa efni á
því að sýna skynsemi og hygg
indi í þeim samningum um
kjaramál, sem nú standa yfir.
Hannibal og Björn vita hvers
þeir eiga von frá kommúnista
blaðinu, sýni þeir á sér ein-
hvern bilbug í verkfallsað-
gerðunum. Þess vegna eru
þeir ekki síður hvatamenn að
þessum verkfallsaðgerðum
nú en kommúnistarnir.
Þannig eru hagsmimamál
launþega í landinu orðin
tæki í innbyrðis baráttu ein-
stakra þingmanna Alþýðu-
bandalagsins.
Lausar stöður
h]á S.Þ.
UT ANRÍ KISRÁÐUN E YTIÐ
vill vekja afchygli á því að upp-
lýsingar um lausar sböður í að-
alstöðvum Sameinuðu þjóðanna
í New York, og hjá hinum msu
sérstofnunum þeirra. eru veitt-
ar I ráðuneytinu.
Frá Utanríkiisráðuneytinu.
Barnaspítala-
sjóði Hringsins
berast gjafir
í ARFLEIÐSLUSKRÁ sinni á-
nafnaði Egill Vilhjálmsson, for-
stjóri. Barnaspítalasjóði Hrings-
ins kr. 25.080,00-
Sömuleiðis var eins og undan-
farin ár afhent minningargjöf
um Magnús Má Héðinsson að
fjárbæð kr. 300,00.
Kvenfélagið Hringurinn þakk-
ar af albug þessar gjafir og
þann hlýhug sem þeim fylgir.