Morgunblaðið - 07.04.1968, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. APRÍL 1968
3
Sr. Jón Auðuns dómprófastur:
Dagurinn sem
aldrei gleymist
SAGA manns á sitt afmælda
6keið. Flestra manna saga sitt
skammvinna skeið. Tíminn er
fljótur að breiða voð vægðar-
lausrar gleymsku yfir sögu,
sem vakti uppnám og undrun.
Eftir undrafá ár verða nöfnin
gleymd, sem á allra manna vör-
um eru í dag. Úr sáldri tímans
hrynur sandurinn, mölin, svo að
fáir, stórir steinar verða eftir. En
stormur aldanna veðrar einnig
þá. Bergmálið deyr, frægðin föln
ar.
Þessi ómur getur aldrei dáið,
— sögðu menn, þegar bergmál-
ið af banaskoti Lincolns barst
að vestan. En hversu margir
’minnast nú þess dags? Mér er
sagt, að mergðir blökkumann-
anna sjálfra minnist þess ekki
lengur, að Lincoln var til. Og
er þess þá ekki von, að sand-
kornin sópist burt, fyrst svo fer
um björgin stóru?
Fyrir rúmum 19 öldum dó
lausnari mannanna. Þá féllu tár,
en þau voru ekki mörg. Af þeim
harmi barst ekki bergmál um
borgir né lönd.
Á afskekktum stað, í afkima
heims gaf lausnarinn upp önd-
ina. Austurálfan hafði naumast
heyrt nafn hans nefnt. Til vest-
ari landa hafði ekki orð af hon-
um borizt. Eins og hann hafði
verið lagður í jötu, án þess fólk-
ið í næstu húsum hefði hug—
mynd um, svo dó hann þannig,
að aðeins fáir menn, sem stóðu
á Golgatahæðinni þennan föstu-
dag, vissu, hvað var að gerast.
Og vissi þó nokkur í raun-
inni það?
En svo hefir skipazt, að sorg
hinna örfáu og umkomulausu
manna hefir orðið sorg milljón-
anna.
Meðan dauði annarra afreks-
manna færist fjær og fjær, ljós
þeirra daprast, dánardægur
þeirra gleymist og dánarmynd,
færist okkur ófölnuð nær og nær
dánarmynd hans, sem einmana
dó á Golgatahæðinni og örfáir
vinir syrgðu.
Enginn veit með nokkurri
vissu, hvar gröfin er, þar sem
líkami hans var lagður. Enginn
veit með nokkurri vissu þann
dag, er hann dó. Ekkert kumbl,
enginn gullinn varði prýðir leg-
stað hans. Á gröf hans er eng-
inn kross. Á óteljandi ölturum
kristinna kirkna standa kross-
ar, sem minna okkur á föstu-
daginn, sem aldrei gleymist.
Undir gleymskunnar voð sofa
málefni og menn. Og ótal dag-
ar, sem settu veröldina í upp-
nám, eru svo rækilega gleymdir,
að enginn man þá lengur. En
langi fjárdagur gleymist ekki.
Boðskapurinn, sem hann ber,
mun sjá um það.
Hver er sá boðskapur?
Líttu til Golgata. Þar sérð þú
hann, sem var „ljómi dýrðar
Guðs og ímynd veru hans“, horfa
deyjandi yfir mannhafið, sem
þekur hæðina: Fyrir þessa menn
vill Kristur deyja.
Ekki svo, að dauði hans leysi
mennina undan afleiðingum
þess, sem þeir hafa drýgt. Ekki
svo, að hann sé að friða reiðan
Guð með því að hella út blóði
sínu. Ekki svo, að saklaust blóð
hans geti verið gjald fyrir synd-
ir annarra manna. Jesús kenndi,
að eigin skuld yrði hver að
gjalda sjálfur til síðasta eyris.
Hver getur gengið þann veg
á enda?
Þú átrt ekki að ganga þann veg
einn. Yfir þér vakir á yeginum
þínum kærleikur Guðs, sem
Kristur birtir þér með því að
vilja deyja fyrir þig.
Þessi er leyndardómur dauða
Krists. Þessi er vonin, sem hann
vekur um manninn: Sá kærleik-
ur, sem á krossinum birtist, er
endurskin elsku föðurins eilífa,
sem yfir þér og vegum þínum
vakir.
Þótt Lincoln sé myrtur, hljóðn
ar sorgin yfir morði hans. Hark-
ið í eldinum, þegar mærin unga
frá Orleans var brennd á torg-
inu í Rouen, hljóðnar. Það berg-
mál mun bráðlega dvína og
deyja, sem þessa dagana fer um 4
heim allan og vekur hryggð og
ótta, bergmálið af banaskeyt-
inu, sem hitti Martin Luther
King. Dauðastunur píslarvotta
færast fjær og fjær.
Meðan þetta allt er að fjar-
lægjast fyrnast og fölna, færist
nær og nær dánardagur Krists
og dánarmynd hans. Andspænis
henni fær vonin um manninn,
markmið hans og eilíf örlög,
vængi.
Þá von vekur og nærir kær-
leiksbálið, sem á krossinum
brann, — brann í hjarta hins
deyjandi Guðssonar.
*
É
EFTIR EINAR
Togaramir.
Það var erfitt hjá togurunum
framan af vikunni vegna norð-
anroks og hörkufrosts, þótt þeir
væru að veiðum, eins og þeirra
er venja, næstum á hverju sem
gengur. Hins vegar hefur verið
blíða síðustu daga. Skipin hafa
verið fyrir sunnan land, mest á
Selvogs- og Eideyjarbanka, enda
ís lokað miðunum fyrir vestan.
Afli hefur verið frekar rýr.
Þrír togarar komiu inn tiil Reykja
víku í vikunni og lönduðu þar:
Jón Þorláksson með 160 lestir,
Egill Skalagrímsson með 140
lestir og Karlsefni með 100 lest-
ir, en hann hafði varið eitthvað
styttna úti. Þormóður goði land-
ar á mánudaginn.
Togarasölur síðustu viku:
Sigurður 214 t. DM. 164.100.—
Víkingur 179 t. DM. 141.600,—
Hallv. Fr.d. 159 t. DM. 106.800,—
Keflavík.
. Ágæt sjóveður voru síðustu
daga, en það er líka eini góð-
v:ðriskaflinn á vertíðinni.
Netabátar hafa verið að fá um
10 lestir og þaðan af minna.
Hins vegar hefur aflazt vel á lín- j
una. Einn Keflavíkurbóturinn
komst upp í 18 lestir í róðri og
lagði aflann á land í Grindavík.
Algengasti afli á línuna hefur
verið 10—12 lestir.
Trollbátar hafa aflað vel.
Tveir bátar komu inn með 30—
37 lestir eftir tveggja daga úti-
vist og sömu bátarnir komu dag
inn eftir með 16 og 26 tonn eft-
ir sólarhringinn.
Akranes.
Mjög slæm tíð var framan af
vikunni, hvassviðri af norðri og
brunagaddur. Reytingsaifli var á
línuna, komst hæst uipp í 14
lestir í róðri, allt þorskur. Innan
bugtar var sáratregt í netin.
Nokkrir bátar hafa sótt á Bank-
ann og fengið 25—30 lestir eftir
2 nætur. Einn færabátur kom í
vikunni með 22 lest'ir af þorski
eftir 3ja daga útivist.
Sandgerði.
Eftir að norðanáttin gekk nið-
ur um miðja vikuna, hafa verið
ágæt sjóveður. Afli hefur verið
misjafn og yfirleitt lélegur, þó
fengu 5 bátar sæmilegan afla
í net undir vikulokin, 12—22
lestir, hjá öðrum var lélegt, línu
bátar hafa aflað vel, uipp í 12%
lest, en líka verið með ekki
nema 5% lest.
Lítið hefux lagazt útlitið með
aflabrögðin. Það er eftirtektar-
vert, hve fiskurinn er í neistum,
1—2 net í trossu geta verið bunk
uð af fiski og svo hreint ekk-
SIGURÐSSON
ert í hinum netunum í trossurmi.
Vestmannaeyjar.
Loksins skiáuaði tíðin upp úr
miðri síðustu viku. Aflinn er að
glæðast í net og troll. Enginn er
lengur með línu. Netabátar kom
ust upp í 30 lestir næturgaanalt
og margir með 10—20 lestir, en
surnir líka minna. iNokkrir bát-
ar fengu síðari hluta vikunnar
ágætt í trollið, 20—40 lestir þeir,
sem bezt öfluðu.
Einn bátur kom með fullfermi
af loðnu, 290 iestir.
Að laga sig eftir breyttum
aðstæðum.
„Sjávarútvegurinn er í kreppu“
segja menn. En það merk'ir nán-
ast, að kreppuástand ríkti í land
inu, svo háð er öll þjóðin því,
sem aflast úr sjónum og hvað
fyrir það fæst.
En búmannsins sanna list er
að laga sig eftir knngumstæðuii-
■ um bæði í meðlæti og mótlæti.
Þegar síldin var sem mest fyrir
Austurlandi og skipin þurftu að
bíða upp í viku eftir losun, voru
byggðar nýjar verksmiðjur og
þær stækkaðar, sem fyrir voru.
Og útgerðarmenn stækkuðu síid
veiðiflotann. Allt gaf þetta þjóð
arbúinu margfalt verðmæti sitt
á skömmum tíma. Það er svo
önnur saga, að nokkrir urðu síð-
búnir, þannig hlaut það alltaf
að verða.
Verðfall, sem nam % og upp
í helmmg af útflutningsverð-
mæti síldarafurðanna, skall svo
eins og flóðbylgja á þessuim fyrr
svo blómlega atvinnuvegi og
færði allt í kaf. Og nú glíma
síldarverksmiðjurnar, útgerðar-
menn og sjómenn við mestu erf-
iðleika, sem þeir hafa átt við
að stríða síðain 1944. Ekki lögðu
menn samt árar í bát 1944. Ár
eftir ár var farið á síld og það
þó alltaf væri tap og sjómenn
kæmu tómlhentir heim. En hver
verða viðbrögð manna nú? Eiitt-
hvað kann að draga úr síldveið-
um í vor ef síldina þarf að sækja
norður að Jan Mayen og Bjarn-
arey mikinn hluta sumars eins
og var í fyrra. Trúlega fara að-
eins stærstu bátarnir á þær slóð
ir, en þeir minni reyna aðrar
veiðar, svo sem troll og línu, en
verða tilbúnir í allt ef síldin
skyldi koma nær land'inu. Það
getur þó ráðið miklu um þátt-
töku, hve vel verður búið að
flotanum með flutningaskip fyr-
ir síld í bræðslu og salt og sölt-
un á miðunum. Og svo hvort
veiðiskipin fá sjálf að sigla með
aflann á erlendan markað. í þess
um efnum verður ekkert aðihafzt
að gagni, nema ríkisstjórnin taki
forustuna og marki stefnuna af
djörfung og stórhug.
Norðmenn eru nú þegar með
mikinn undirbún’ng að hagnýta
sér síldina í norðurhöfuim næsta
sumar. Þeir segjast ætla að gera
allt hvað þeir orka til þess að
auka frá árinu áður söltun á þess
ari síld, sem er talin betri en
nokkur önnur að gæðum. Þeir á-
forma að senda nokkur skip, sem
geta dælt síldinni úr fiiskiskipun-
um líkt og flutningaskipin okkar
gera og saltað hana á miðunum.
Norðmenn segjast vera búnir að
£á skip, sem tekur 5000 tunnur
og verður út'búið sem móður-
skip, Um það er rætt að senda
nokkur slík skip. Talinn er þó
vafi á, hvort nægilegt fólk
fæst á skipin til að salta síld-
ina. Enn er óráðið, hvort KOS-
MOS IV., stóra hvalveiðiskipið
sem var á síldarm'iðunum í fyrra
verður þar í ár. Þar voru salt-
aðar 26.000 tunnur.
Hvað gera togararnir í sumar?
Togararnir eru nú í seinustu
söluferðum sínum til Þýzka-
lands. Hvað tekur nú við? Karls
efni átti í erfiðleikum í vik-
unni með að .osna við fisk hér
heima, og áður var skýrt frá, að
Maí gæti ekki farið á Nýfundna
landsmið eftir karfa. því að eng
inn fengist ti'l að kaupa hann.
í fyrra var gífurlegt tap á karfa-
vinnslunni hjá húsunum og enn
meira verður það í ár að öliu
óbreyttu, vart undir kr. 2.00 á
hvert kg. af kartfa Og ekki er
hægt að lækka veiðið til sk p-
anna. Nýjustu niðurstöður
kváðu sýna, að hvern togara
vanti 7 miillj. króna á þessu ári
til þess að endarnir nái saman.
Það sem helzt e” framundan
hjá togurunum er að reyna að
fiska fyrir brezkan markað. í
Bretlandi er nú frjáls löndun,
sem ekki er í Þýzka.andi. Nærri
má þó geta, hvað Bretar eru
hrifnir af að fá íslenzku tog-
arana til að keppa við sig þar
í sumar á heimamarkaði sínum
Það er þó bót í máli fyrir Breta,
hve togararnix eru orðnir fáir,
en sjálfsagt myndú þó þessir 15-
20 íslenzku togarar fiska eins og
30 brezkir.
Togurunum er á sumrin lang-
eðlilegast að veiða karfa. Það
er fiskurimn, sem mest er af og
þolir bezt sumanhitann. Það er
því ákaflega óeðilegt, ef togara-
flotinn neyddist til þess að leggja
sig eftir „skrapfiski“, sem mjög
erfitt er að fá.
í yfirlýsingu sinni um atvinnu
mál við lausn verkfallsins seg-
ir ríkisstjórnin í 4. lið: „Kannað
verði, hvaða ráðstafanir hægt er
að gera, til þess að togararnir
landi sem mestu af afla sínum
innanlands á þeim árstíma, þeg-
ar mestur skortur er á hráefni
í fiskvinnslustöðvunum og jafn-
framt til þess að tryggja rekstur
þeirra togara, sem nú stunda
ekki veiðar."
Núna í vikunni sagði verka-
maður í einu frystilhúsinu, þeg-
ar rætt var um atvinnuhorfur
í sumar: „Það sé ég, að ef ník-
isstjórnin þrýstir ekki duglega
á þessi mál , koðnar þetta allt
niður.“
Athyglisverðar tölur.
Á sama tíma og Norðmenn
hafa byggt sinn myndarlega síld
arflota, sem hefur stækkað helm
ingi hraðar en sá íslenzki, hef-
ur í Noregi tala þeirra, er at-
vinnu hafa af sjávarútvegi, lækk
að úr 80.000 í 40.000 1966.
Á árinu 1967 veiddu Norð-
menn samt 2.600.000 lestir af
síld og fluttu út 850.000 lestir
af síldarmjöli og lýsi. Þó var
veiðibann hjá Norðmönnum
samtals í 3 mánuði á sl. ári.“
Og við hefðum getað selt miklu
meira“, segja Norðmenn, „og að
því verðum við að ste£na.“
íslendingar og loðnan.
Það er vafasamt, að íslending-
ar sinni loðnunni sem skyldi.
Hæstu bátarnir eru nú með um
4300 lestir af loðnu, meðalafli
er kannski um 3000 lestir. Þetta
jafngildir um 300 lestum af
þorski. Loðnubátarnir hefðu ver
ið með um 1000—-2000 lestum
meira af loðnu, ef verkfalhð
hefði ekki verið.
10 lestir af loðnu jafngilda að
verðmæti 1 lest af þorski. Þetta
er ódýr veiðiskapur, en það er
vart unnt að stunda hann nema
með fullkomnustu tækni, eins og
loðnu- eða síldardælu. Sennilega
er loðnuveiði hagstæðari sjó- og
útgerðarmönnum en síldveiði
eins og hún var í fyrra.
Það er langt frá því, að síld-
arverksmiðjurnar væru nýttar
til fu'lls á Suðvesturlandi, Vest-
| mannaeyjum og Austurlandi
I með loðnubræðslu á þessari ver-
Framh. á bls. 8
Ferð/n, sem fólk treystir
Ferð/n, sem fólk nýtur
Ferð/n, sem tryggir yður
mest fyrir peningana er
Spánarferðir
Verð trá kr. 10.900.- með söluskatti
LLoret de Mar - skemmtilegasti
baðstaður Spánar * 4 dagar London
ítalska blómaströndin - London
Róm - Sorrento - London
Crikkland - London
Skandinavía - Skotland
Mið-Evrópuferðin vinsœla
ÚTSYNARFERÐ
Mun/ð að oðe/ns góð ferð getur borgað sig
Gerið sumarleyfið að beztu dögum ársins
FERÐASKRIFSTOFAN
ÚTSÝN
Austurstræti 17
Sími 20100/23510.
t
v