Morgunblaðið - 20.04.1969, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. APRÍL 1969
21
SKÁKÞÁTTUR
í UMSJÓN SVEINS KRISTINSSONAR
Frá einvíginu um
heimsmeistaratignina
Fyrsta skákin kom ýmsum á óvart
Er einni skák var lokið í ein-
vígi þeirra Petrosjans og Spassk
ys — xneð sigri Petrosjans —
áttá ég stuifct viðtöl við sex skák-
menn, eMri og yngri, og höfuð-
spumingin, sem ég lagði fyrir
þá var sú, hvernig þek teldu,
að einvíginu myndi lykta. Nokk
ur fleiri atriði bar þó á góma í
viðræðum við suma meistarana,
eins og fram kemur.
Friðrik Ólafsson svaraði svo:
Það er erfitt að spá nokkru
um úrslitin. En ég tel, að tak-
ist Spassky ekki að hreppa tit-
ilinn nú, þá nái hann aldrei
því marki. Og ekki get ég neit-
að því, að mér fyndist Spassky
verðugri heimsmeistari. Petrosj-
an hefuir ekki sýnt nógu góða
frammistöðu á skákmótum und-
anfarið. Og ég held það mundi
ekki skaða, að nú yrðu heims-
meistaraskipti.
Ekki svo að skilja að Petr-
osjan sé ekki öflugur skákmað-
ur. Stíllinn er að vísu ekki
skemmti'legur, né tilþrifamikill.
En það er mikil undiralda í skák
um hans. Hann beitir einkum
snjallri varnartaktik, en 60—70
prs. af sniMi hans kemur aldrei
skýrt upp á yfirborðið.
Heldiurðu að öðrum meistara
en Spassky hefði gengíð betur
að sigra Petrosjan í einvígi nú?
Kannsiki Korscnoj. Ef til vill
hefði stíll hans hentað betur í
einvígi gegn Petrosjan.
Þú hefur telft bæði við Petr
osjan og Spassky. Hvorn finnst
þér erfiðara að tefla við?
Það er nú orðið æði langt síð-
an ég tefldi þær skákir flestar.
En mér finnst Spassky erfiðari
viðureignar. Ég hefi nú raunar
aðeins teflt þrjár skákir við
hanini, en mun fleiri við Petrosj-
an.
Þér lætur kannski lakar að
tefla gegn sterkum sóknarmönn
um en þeir stórmeisturum, sem
eru meira hægfara?
Já, það þarf eiginlega að læra
BANDALAG ísl. leikfélaga hef-
ur sent Mbl. eftirfarandi yfirlit
um leiksýningar áhugamanna-
félaga leikárið 1968—1969 fram
tii febrúarloka:
Leikfélag Keflavíkur sýndi
,,Páska“' eftir August Strind-
berg í þýðingu Bjarna Bene-
diktssonar. Leikstjóri var Erl-
ingur Halldórsson.
Litii leikklúbburinn, fsafirði,
sýndi „Billy lygara“ eftir
Waterhouse og Hall í þýðingu
Sigurðar Skúlasonar. Leik-
stjóri var Jóhann Ögmunds-
son.
Leikfélagið Grímnir, Stykkis-
hólmi, sýndi „Allra meina bót“
eftir Patrek og PláL Leikstjóri
var Sævar Helgason.
Leikfélag Skagfirðinga sýndi
„Mann og konu“ eftir Emil
Thoroddsen og Indriða Waage.
Leikstjóri var Kristján Jóns-
son.
Leikfélag Sauðárkróks sýndi
„Mýs og menn“ eftir John
Steinbeck í þýðingu Ólafs
Jóh. Sigurðssonar. Leikstjóri
var Gísli Halldórsson.
Leikfélag Ólafsfjarðar sýndi
sérstaklega á hvern og einn slík
an sóknarmanin. Það er ekki al-
veg eins nauðsynlegt með hina,
því þá getur maður fremur rétt
sig af, þótt manni verði á smá-
yfirsjón.
En nú áttu eftir að spá.
Ég vil engu spá, en ég get
naumast neitað því, að ég óttast
að Petrosjan viinmi.
Ingi R. Jóhannsson:
Það er vandi að spá. En ég
held, að Petrosjan ætti að halda
titlinum, þar sem hann byrjar
svo vel. Það hefur mikið að
segja að vinna fyrstu skákina,
þegar svo jafnir menm eigast við.
Það skyggir ekki á þá staðreynd
Friðrik Ólafsson
að ég tel, að Spassky tefli jafn-
betur í keppnum yfirleitt — bæði
á mótum og í einvígjum — held-
ur en Petrosjan
Annars er Petrosjan afar frum
legur skákmaður og ekki óverð-
ugur heimsmeistari. Ég held að
einvígið, sem hann telfdi við Bot
vinnik 1963 sá bezt teflt af öll-
um þeim einvígum, sem háð hafa
verið um heimsmeistairatitilinn.
„Pilt og stúlku" eftir Emil
Thoroddsen. Leikstjóri var
Jónas Jónasson.
Umf. Reynir, Eyjafirði sýndi
„Leynimel 13“ eftir Þrídrang.
Leikstjóri var Júlíus Oddsson.
Leikfélag Akureyrar sýndi
„Dúfnaveizluna" eftir Halldór
Laxness. Leikstjóri var Ragn-
hildur Steingrímsdóttir. Einn-
ig sýndi það barnaleikritið
„Súlutröllið" eftir Indriða Úlfs
son skólastjóra á Akureyri.
Leikstjóri var Ragnhildur
Steingrímsdóttir.
Leikfélag Þistilfjarðar sýndi
Skugga-Svein eftir Matthías
Jochumsson.
Leikfélag Neskaupstaðar sýndi
„Grátsöngvarann“ eftir Vern-
on Sylvaine í þýðingu Ragn-
ars Jóhannessonar. Leikstjóri
var Kristján Jónsson.
Leikfélag Fljótsdalshéraðs sýndi
„Skrúðsbóndann“ eftir Björg-
vin jGuðmundsson. Leikstjóri
var Ágúst Kvaran.
Leikfélag Fáskrúðsfjarðar sýndi
„Vængstýfða engla“ eftir Al-
bert Huson í þýðingu Bjarna
Guðmundssonar. Leikstjóri
Frambald á bls. 25
Ég hefi ekki séð vandaðri tafl-
mennsku en þar.
Heldurðu, að einhver annar
meistari hefði reynzt Petrosjan
hættulegri í einvígi nú en
Spassky?
Það væri þá helzt Fischer. Ef
til vil'l væri hann einmitt rétti
maðurinn gegn Petrosjan. Hann
er einmitt ákaflega snjáll í stöðu
baráttu af þeirri gerð, sem Pet-
rosjan beitir. — Korsnoj er að
mínum dómi, sterkasti skákmóta
maður, sem nú er uppi. Og Lar-
sen getur orðið hættulegur
heimsmeistaranum í náinni fram
tíð. En ekki er líklegt, að þeim
hefði vegnað betur í einvígi við
Petrosjan nú, þar sem þeir töp
uðu svo illa fyrir Spassky í
kandídataeinvígjunum.
Árni Snævarr
Nei, þeir taka á sig of mikla
áhættu ti'l að vera sigurstrang-
tegir í einvígi við Petrosjan.
Fischer teflir af meira öryggi.
Það kemur varla fyrir, að hann
brjóti allar brýr að baki sér á
móti sterkum mönimum.
Já, þú sagðir, að Petrosjan
væri ekki óverðugur heimsmeist-
ari.
„Já, en hann er ekki „po-
púler“ skákmeistari. Hann er
ekki heimsmeistari fjöldans,
heldur stórmeistaranna, ef svo
mætti segja. Almenningur skilur
illa skákstíil hans. Hann minnir
að því leyti á djúpristan rithöf-
und, sem fjöldinn skilur ekki.
Hann er afskap'lega frumlegur,
eins og ég drap á áðan. Engum
öðrum stórmeistara líkur, látn-
um né lifandi. Sumir hafa líkt
honum við Capablanca, en þeir
höfðu hvorki líkan stíl, né voru
líkir að styrkleika. Petrosjan er
mikliu sterkari, og tek ég þá fullt
tillit til þeirrar framþróunar,
sem orðið hefur í skáklistinni,
síða ná dögum „Capa“.
Hvað samanburð á Petrosjan
og Spassky áhrærir, þá he'ld ég,
að Petrosjan einbeiti sér af meiri
sjálfsafneitun að skákinni en
Spassky. Spassky er meiri
„heimsmaðuir“ þótt hann ein-
beiti sér auðvitað einnig mjög
að skákinni í mikilvægum
keppnium.
Hvernig viltu að endingu auð-
kenna skákstíl heimsmeistarans?
Yfirsýnin yfir skákborðið er
afskaplega örugg og næm. Áætl-
anir hans líða fram, eins og
hægur straumur. — Kannski er
það sterkasta einkennið, hve
vel homum tekst að dylja þunga-
miðju átakanna. Það er oft engu
iíkara en allt gerist átakalaust
og af sjálfu sér.
ARNI SNÆVARR:
Ef þú hefðir talað við mig áð-
ur en einvígið hófst, hefði ég
ekki verið í minnsta vafa um
sigur Spasskys. En það kom mér,
og ég hygg ftestum, á óvart, að
Petrosjan skýldi vinna fyrtsu
skákina. — Annars er það at-
hyglisvert, hve fyrsta skákin
verðuir sjaldan jafntefli í ein-
vígjum um heimsmeistaratitilinn.
Þeir eru sagðir hafa teflt hið
svonefnda opna afbrigði Sikil-
eyjarvarnar. Og í þeirri byrjun
getur ýmislegt gerzt. — Og þrátt
fyrir þetta tap, spái ég Spassky
sigri í einvíginu.
Guðmundur Sigurjónsson:
Mér kom á óvart, að Petro-
sjan skyldi vinna fyrstu skák-
ina. Ég bjóst við, að hún yrði
jafntefli, eða'vonaði jafnvel, að
Spassky ynni hana. Ég óska
Ingi R. Jóhannsson
Spassky fremur sigurs í einvíg-
inu, vegna þess, hve Idtríkur og
skemmtilegur skákmaður hann
er.
En Petrosjan tefldi mjög vel
á Olympíuskákmótinu í Sviss í
haust. Og óneitanlega skiptir
miklu að vinna fyrstu skákina.
Sérstaklega af því, að hann
heldur titliinum á jöfnu. Það má
segja, að Petrosjan hafi tveggja
vinninga forskot núna. — En ég
þori samt engu að spá um úr-
slitin á þessu stigi.
Jón Kristinsson:
Ég held ap Spassky heppnist
ekki að ná titlinum nú, þótt
mjóu bunni að muna. Það er
erfitt að vinna upp, þótt ekki sé
nemia ein töpuð skák í slíku
einvígi. Hann verður að leggja
sig í mikla hættu til þess. — Það
er heldur ekki við mann að eiga,
þar sem Petrosjan er.
Auk þess held ég, að Petro-
sjan hafi betri aðstoðarmann en
Spassky. Boleslavsky hefur skrif
að fjölda skákbóka, einkum um
taflbyrjamir. Ég he'ld, að hann
sé betri en Bondarevsky, aðstoð-
armaður Spasskys.
Ég get ekki annað en veðjað
á Petrosjan, þótt fremur kysi ég
Spassky fyrir heimsmeistara.
Steingrimur Guðmundsson:
Ég get vel trúað, að Spassky
vinni, þrátt fyrir þetta tap í
fyrstu skákinni. Hann er svo
geysiharður skákmaður. Hinn er
að vísu öruggur skákmaður, en
það er sama. Ég held, að hann
tapi einvíginu. — Hann er líka
orðinn fullgamall.
Petrosjan er nú ekki nema
fertugur.
Það er sama. Menn þreytast
fyrr, þegar þeir eru komnir á
þann aldur, bardagagleðin verð-
ur mirnni, og menn verða kæru-
lausari.
Þannig farast Steingrími orð,
þótt sjálfur tefldi hann ótrauð-
ur fram á sjötugsaldur á skák-
mótum, og sýndi manna minnst
þreytumerki.
Niðurstaða mín er þá sú, að
af sex aðspurðum spái tveir
Spassky sigri, tveir Petrosjan,
tveir vilji engu spá, en annar
þeirra „óttist að Petrosjjan
vinni. — Það er erfitt að gera
„heildarspá eftir þessari skoð-
anakönnun, þótt fróðlegt væri
að fá fram skoðanir meistaranna.
Eitt er þeim flestum sameig-
inlegt og það er sú áherzla sem
þeir leggja á mikilvægi þess að
vinna fyrstu einvígisskákina.
Hér birtist svo fyrsta skák
einvígisins, með stuttaralegum
athugasémdum, gerðum í flýti,
og verður því að taka þeim með
fyrirvara:
Hvítt: Spassky
Svart: Petrosjan
Sikileyjarvörn
1. e4, c5 2. Rf3, e6, 3. d4, cxd4.
4. Rxd4, a6 5. Bd3, Rc6 6. Rxc6,
bxc6. (Margir kjósa fremur að
drepa með d-peðinu) 7. O—O,
d5 8. Rd2, Rf6 9. De2, Be7.
10. b3. (Fram að þessu hafði
skákin teflzt eins og skák milli
Smysloffs og Tals í kandídata-
keppninni 1959. Þá lék Smysl-
off 10. Hel, náði síðar vinnings-
stöðu, en lék henni niður í jafn-
teflli. Leikur Spasskys lítur ekki
lakar út) 10— 0—0. 11. Bb2, a5.
12. f4. (Þessi leikur er einkenn-
andi fyrir hina hvössu tafl-
mennsku Spasskys. Hann hefur
þegar sókn á kóngsarmi) 12—
ig6. Þessi lei'kur sýnir veþ hve
hlutlægt mat Petrosjan leggur á
hverja taflstöðu. Leikurinn virð-
ist veikjandi og bjóða hættunni
heim, en þó tekst jafnvell Spass-
ky ekki að ná teljandi kóngs-
sókn) 13. Ha-dl, Rd7 14. c4, a4
15. f5, exf5 16. exf5, Bf6, 17.
Bxf6, Rxf6 18. Df2, axb3 19.
axb3, Ha2 (Það er furðanlegt,
hve þessi hróksleikur á eftir að
hafa mik'la erfiðleika í för með
sér fyrir hvítan. Ef til vill hefði
nú borgað sig fyrir hann að
leika Bbl, til að hrekja hann á
braut.) 20. fxg6, fxg6 21. h3,
De7 22. Dd4 (Varla er hægt að
taia um sókn af hendi Spasskys
lengur. Með þessum leik virðist
hann vilja framkalla c5 og tel-
ur sig þar með veikja miðborðs-
stöðu svarts, en Petrosjan sann-
ar, að það er ranigt mat) 22— c5
23. Df4, Bb7 24. Hd-eþ Dg7 25.
De3, d4. De6t Kf7. (Þetta get-
ur Petrosjan leyft sér, vegna
þess, að riddarinn á d2 er í upp-
námi. Hrókurinn á a2 hefur
sannaflega gert sitt gagn) 27.
De2, He8, 28. Df2, Hxel 29.
Dxel, De8 (Spassky er nú
neyddur í drottningakaup) 30.
Dxe8t, Rxe8 31. Be4, Hxd2 32.
Bxb7, Rd6 (Lítum nú örMtið á
stöðuna. Ljóst er að staða svarts
er nokkru betri, vegna hins
valdaða frípeðs á d4 og hinnar
góðu aðstöðu svarta hróksins. f
hægfara baráttu mundi svartur
því trúlega vinna. Spassky tek-
ur því þann kost að fórna peði,
til að skapa sér einnig frípeð
og sóknarmótvægi) 33. Bd5-f,
Kg7 34. b4, cxb4 35. c5, Rf5 36.
c6, Hc2 37. g4, Rd6 38. Hf4, d3
39. Hd4, d2 40. Bb3 (Hvítur hef-
ur ekki átt um nema einn kost
að velja síðustu þrjá leikiwa)
40— Hxc6 41. Hxd2 (Hér mun
skákin hafa farið í bið og var
talin jafnteflisleg i fréttum.
Biskup er öllu sterkari en ridd-
ari í svona stöðum, en þó reyn-
ist frípeðið þyngra á metunum.
Trúlega er hvítum ekki viðbjarg
andi í biðstöðunni, en maður
hefði getað vænzt lengri bar-
áttu) 41— Re4 42. Hd7 + , Kf6
(Mun sterkara en að reyna að
halda peðinu með Kh6) 43.
Hxh7, Hcl + 44. Kg2, Rc5 45.
Bf7 (Lokati'lraun Spasskys til
að reyna að halda taflinu. Hug-
myndin er að skipta upp peð-
unum á kóngsarmi og fórna síð-
an biskupnum á b-peðið, því
hrókur og riddari vinna ekki
gegn hrók í peðlausu tafli) 45—
b3 46. g5 +, Kxg5 47. h4 + Kf6
48. h5, Hc2 +! (Mikilvægur leik
vinntagur, sem eyðir síðustu
vonum hvíts) 49. Kf3, b2 50.
Ba2, gxh5 51. Hxh5, Hcl 52.
Hh6 + , Ke5 53. Hb6, Ra4 (Nú
straindar 54. Hb4 á Hal: 55.
Hxa4, Hxa2, 55. Hb4, Kd5 56.
Ke3, Kc5 og síðan Kc4 og kóng-
urinn aðstoðar peðið við að kom
ast upp í borð) 54. He6 +, Kd4
55. He4 +, Kc5 56. Hxa4. Hal
og nú gafst Spassky upp. Svart-
ur drepur biskupinn á a2 og
vinnur síðan með sama móti og
áður var getið.
Yfirlit um leiksýningnr
nhugnmnnnniélngn 1968 -1969