Morgunblaðið - 26.04.1970, Blaðsíða 10

{:
V
\ 10 MORQUNBLÁÐIÐ, SUNN-UDAG-UR 216. APRÉL 1970
að halda áfram með eiralofna-
framleiðsluna og bökunarlakka
hiillubúnaðinn ag e.t.v. flytja
þangað ryðfríu deildina síðar, en
hafa helluofna og hillubúnaðar-
deildirnar hér við Háteigsveg-
inn, ásamt skrifstofum og verzl-
un —Smiðjubúðinni.En þar sélj-
um við fyrst og fremst fram-
leiðslu okkar úr ryðfríu stáli,
hillubúnaðiinn og skyldar erlend-
ar vörur.
Heimsókn
í 34ra ára
iðnfyrirtæki
- Ofnasmiðjuna Sveinbjöm Jónsson og Einar S. M. Sveinsson við rafmagnsknúnu skápana, sem Ofnasmiðjan hefur
smíðað fyriir Landspítatann. En í þeim eru öll skjöl og bækur sjúkrahússins geymd.
Vinna nú að stærsta
eldhúsi la ndsins
— Við höfum allt okkar líf
verið að strefa fyrir kvenfólkið,
sagði Sveinbjörn Jónsson, hin
aldna kempa í Ofnasmiðjunni,
þegar við litum inn í þetta
gamalgróna fyrirtæki á gatna-
mótum Einholts og Háteigsveg-
ar fyrir skömmu og hittum auk
hans, Einar S.M. Sveinsson, fram
kvæmdastjóra.
Með þessum glettnislegu um-
mælum sínum var Sveinbjörn að
vitna í framleiðsluna. í lang-
flestum íbúðum hér á landi eru
stálvaskar frá Ofnasmiðjunni,
tveir í flestum nú orðið, og fram
leiddir 1800 vaskar af 20 gerð-
um á ári. Margar konur stinga
líka þvottinum sínum í þvotta-
potta þaðan og þarna verður til
þvegillinn, sem léttir mörgum
húsmæðrum hreingerningarstörf
Regína Gísladóttir situr við glugganai í stofunni í nýja húsinu sínu
á Markarflöt, þar sem helluofni er komið fyrir undir glugganum.
til að smíða helluofna. Árið
1948 var byrjað að smíða vask-
borð og fleira úr ryðfríu stáli
og 1952 var farið að geraýmiss
konar hillubúnað úr járnplötum,
sem er bökunarlakkaður. Og ár-
ið 1960 var svo farið að fram-
leiða eiralofna með aðstoð
sænaksiuippfiininianida. Bn hlellu-
ofninn er stálofn úr plötustáli
frá Vestur-Evrópu og mótað-
ur og unninn hér, eini stálofn-
inn sem nú er að öllu leyti fram-
leiddur á fslandi. Vinsældir
virðast ekki minnka, því á sl. ári
óx salan um 62%. Eiralofnar eru
aftur á móti úr eirpípum með
áþrykktum álplötum og er nú
vegna hækkunar á eir á heims-
markaði verið að byrja á að
framleiða þá úr stálrörum, sem
Einar segir okkur að muni auka
samkeppnishæfni þeirra.
— Árin eftir 1960 vorum við
bjartsýnir, heldur Sveinbjörn
áfram sögu fyrirtækisins. Við
fengum myndarlega lóð hjá
borginni norðarlega í Ártúns-
hverfi og hófum að byggja all-
stóra byggingu. Það ráð var tek
ið að selja hana, þegar fram-
leiðslan dróst saman í stað þess
að vaxa. Við losnuðum við þung
bærar skuldir og fengum fé til
rekstursins og lagfæringa á
gömlu byggingunni hér við Ein-
holt og Háteigsveg, sem hafði
verið byggð smátt og smátt og
að nokkru til bráðabirgða. Hef-
ur húsnæðið verið stækkað úr
litlum sal, 12x16 m að stærð, og
í 2000 fermetra húsnæði.
— Einnig fengum við góða lóð
við Reykj anesbraut í Hafn-
arfirði og erum nú að flytja inn
í verkstæðisbyggingu með 640
fermetra gólffleti. Húsið var til-
tölulega ódýrt. Sperrur eru úr
dönsku límtré, gerðu úr sænskri
furu, sem brennur ekki og yfir
þeim álþak að utan og asbest að
innan með 10 sm glerullarlagi á
milli. En gluggar eru á hliðum
úr trefj aplasti. Þarna ætlum við
Ofnasmiðjan er allstórt fyrir-
tæki. Þar vinna um 60 manns,
an veltan skiptisit nokkuð jafnt
á deildirnar þrjár, ofnadeildina,
ryðfríu deildina og hilludeild-
ina.
Ofnasmiðjan tók upp bónus-
kerfi í kaupgreiðslum árið 1948.
— Það gafst mjög vel, einkum
1 upphafi, segir Sveinbjörn. Nú
virkar það ekki eins. Síðan við
byrjuðum á því, hafa mennirnir
fengið rétt um 30% á taxta á
kaupið sitt 1 bónus, stundum
meira og stundum minna, eftir
því sem þeim vinnst. Við sjáum
ekki hvernig þeir ættu að lifa, ef
svo væri ekki. Fyrirkomulag?
Jú, við fundum út hve mikill
tími fer t.d. í að gera einn fer-
meter af ofni, og sögðum sem
svo: Ef þið haldið þessum af-
köstum án þess að vinna yfir-
vinnutímana, þá fáið þið hann
greiddan sem bónus og auk þess
1 kr. hver fyrir hvern fer-
meter, sem þið farið fram úr, en
þá unnu hér 13 manns. Þannig
gekk þetta fyrstu 6 árin. Og
starfsmennirnir juku framleiðsl-
una um nær 50% um tíma. Síð-
an hefur orðið breyting á þessu
fyrirkomulagi, því framleiðslu-
hættir eru annars konar. Við
metum framleiðsluna í einingar
og svo er það í höndum þeirra,
sem vinna verkið, hver afköst
eru, og hver bónusinn.
Verkstjórarnir tveir, þeir Ottó
Bjarnason, verkstjóri ofna- og
hilludeildar og Brynjólfur Þor-
bjarnarson, verkstjóri í ■ ryðfríu
deildinni og á verkstæðinu í
Hafnarfirði, voru komnir í síð-
degiskaffið. Þeir sögðu, að starfs
fólkinu líkaði þetta fyrirkomu-
lag vel. Það fengi uppbót á sitt
kaup, en frumskilyrði í hverju
fyriritælki væiri auðivitað að starfe
fólk hefði það kaup, sem það
gæti lifaö atf og helzt nofckurn
afgang. Brynjólfur lagði áherzlu
á, að grundvöllur þess að bón-
usberfi gengi, væri að gagnkvæm
ur gkilningur rffikti milli stjórn-
enda og starfsfólbs, og segir að
það hafi allt gengið vel þarna.
— Maður gæti haldið að bónus-
‘kerfið fælist í því að fól/kið væri
í stöðugu akborði, sagði hann. En
svo er efcki. Þarna koma til
hagsmunir beggja. Starfsmaður-
inn vinnur eð-lilegan vinnutíma
og nýtir jafnframt vélarnar vel,
sem hlýtur að vera hagur fyr-
irtækisin-s.
Við rekum augun í litlar
snotrar matarskálar úr ryðfríu
stáli og fáum þæ-r upplýsingar, að
verið sé að framleiða 1160 slík-
ar skálar að beiðni Landspítal-
ans. En stærsta verkefni fyrir-
FramhaXd á hls. 23
Alda Bjarnadóttir me-ð litlu dóttur sína, Oldu Sigrúnu, en í húsið
hemnair voru settir eiralofnar.
in. M.a. er nú verið að smíða í
Ofnasmiðjunni innréttingu í
stærsta eldhús landsins, eldhús
Landspítalans.
Ekki er þó hægt að segja að
Ofnasmiðjan framleiði eingöngu
fyrir kvenfólkið. Karlmenn
þxxrtfa llka hlý og notal-eg híbýli.
Ofnasmiðjan hefur framleitt
heliluofnana í 34 ár, svo þeiir
ylja býsna margar byggingar,
skóla, hótel og ýmiss ko-nar stofn
anir í þessu landi, auk þúsunda
fbú-ða. Og -eirofnar fyrirtæki-s-
ins hafa verið á markaðinum í
fjölda mörg ár. Fleira kemur
þaðan „við karlmanna hæfi.“
Verzlanir og bókasöfn landsins
eru meira og minna innréttuð
með bökunarlakkaða hilluútbún
aðinum úr stáli og slíkur útbún-
aður sést líka víða í geymslum
og herbergjum, ýmist með stál-
eða tréhillum. Á síðari árum
hafa hjólaskápar líka verið
framleiddir í miklu magni og
eni í notkun í bóka- og skjala-
söfnum um allt land. Nýlega var
t.d. sett upp mikið magn af slík-
um skápum í Skjalasafni Reykja
-vfikurþorg-ar og í Tollstöðiinini
nýju og verið að hefja uppsetn-
ingu á skápum í Ámagarði. En
400 fataskápar úr hilludeildinni
voxru smíðaðir og settir upp hjá
Álverksmiðjunni í Straumsvík.
Það er vissulega ástæða til að
heimsækja þetta 34ra ára gamla
iðnfyrirtæki og kynna það nán-
ar. Sveinbjörn rekur fyrir okk-
ur sögu þess í fáum dráttum, en
þegar hann setti það á stofn með
nokknim öðrum, störfuðu þar
sex menn. Nú eru starfsmenn
um 60.
Ofnasmiðjan var stofnuð 1936
------'IWHIIK
Nýja verkstæðisbyggingin við Reykjanesbraut. Sperrur úr límtré með álþaki og asbesti að
innan og glerullarlagi á milli, en gluggar eru úr trefjaplasti.