Morgunblaðið - 02.12.1971, Page 17

MORGUtlSrBlLAÐrÐ, FIMMTUDAGUR 2. DESEMBER 1971
17
j
1
....
■>:
ííí .»>s' í'Aj >. í> .
>' o X' -J < • , s v
<y ' i
•
. ::-y-'yo .>i'.SoL^»xo<1<lt>;K<'>it.SoHV<'>i :!«>A>:<»:';o;<i>.-<>x.>: Soxt^ : :-; ::<o<9:-:-Aj t xd j> JhK <í •Wity ÍWÍtfí M :
•■•■■•■•■• VxKXX-f \rttxA-*': K'v* : ixí rý- <u-«i <■-.■, >,i- .-., XV.<. •■■ ••• . ■: -'
OM; >ví.v ,:<•..*#**«;: t, <^Í'V<<-S .>:<••»•!:..-, íc .jo ■.■«•>• • •••'■■• '•-'■: tí:,•,■<•>,<!.• Vx-.l ■•,.>■•;:<í; '.V.':
■
<<K' <MáO í>< <>>0 <rf Ss.\ cOoLg-fí. ?<xíoy <p> v» <cc»9* oi' ■'•‘IjípCíkox <•? ií c 0^>x>M w'o ■>• ''>»¥<•
:•:■: :9xf fLOLJdílOKO?-^0>'.o:í<o>T< <stf«>XK.<y'.ðxok-:óf<:tJ:<*::<<Xo;l■*?■•■■'■:: o:ok-. :«»>:<l».t->:!xW:10:-?)>OÍ::.'9;oy;:AO>’*;::í:tít;:i>OOrt OfclO íö:
Nco. ■etf'W: 9x> ^-(o^x *:? *o ð-> VxoMv l>J i v*ay, rt> ‘373 4f-<;> M <8*
• Í^>''<x<l43 $Vt ílíVioy w r.w<$rtg <>*?< 7> , -o :
ísoy<t%>o íá iwV ií.<< y/vjo \W,u «, x<lv,- < ;
<i>4 ÍX' ?!■; 5cu V>?5J0 «- rx&íö >Srt$ fX>[>o'o <■, < •> «> >xo x \
brt ti.r Íförjí;|p4 úftS ry>KÝ«rö. vxtevð b> - o .■; ■
^PSf crt'TaLO' Sw <w*brt t'Oií-j’ <o<> > o r> < O v
' s m'iSo >M>fV< X íosh <v-' í o < Im.-o > K* <XÍ. 0
rtWto* -^aÁÖ rtos <p> /x <go£<S i^jxíp o<.< c << v- -;> oPort
R03ERT •

<vc IVI XOK l(>V Ibrt iKooctvcisSf'b V* Of>fxV
■<v w.: w,v,.kw.«w».»'.>:«‘>:..'.'.‘iv,.,«:.w.'«‘>:<'\*.-.. .■■•> •■'■.■,.:.vo:-:,-x-:->xv:-x-.‘>,,v.;wx*x<o. ;<'>,r,.\vxx>.:.;:..
3b.f.lflö$ Aoirtí oif o< 4>>0 tefxSf-öftbOcö o • V •<>. hlfffto. rt> bsy |l>0 í->v>5 yf f>0 flOw
'•“•' v. o..-rt.v.-.. rtvxrt ftvX/,ivox>xxo,,íí,o«.<. rrtCbfloi<f^<::fíi*>v3:ovo:><iírt 0^ff»x-x;<f:<5Í'.frt:::í:í-
> >x > t «x > < yo;.l-xry rtVy : 'o' >frt<Nvv< i<t*
■ ; ■:■: • > • •:>•'.-•, :•<>: -rt-rtíVS .-■
oxpx í <xo rt»vf <■»>' p <,<( $-« 01-0 rt Iffxft >a C-xjJif >Xrt« prtóo rto<Xft}J> <í <o vjj'ft.iy'.}rtvo)
W > tí,-. <$><ftft''á >Xo<ft -yf •.<ix- >X IO'(>rt>'-o4 b > <-X<5} ö'rtft <.x <bö- hx«.-.
-rtOftOrt <*•><>; <o >'«K Íov rtojff i>' !•><? öftM'Oftof o:c(f 4xrt'.f!»Jxo- f-< ..'.
sof < c, 1 x- < o • <•*> Irt-¥K, •** $ i'
S.op $<#/X í U-'WO íí$!<fíif •O'fti'O övft
■-■•■ I v- •>•.«,■<■••< (•>:.<< ,,> o , y.o.j o o.o-'í
,.->:<■,., <■« :<■:«< ox (■ «í ’•!, x
•rt0:0:: ot-xcox x :<• >: x-:o: v>, xp:o •>:•> -
> y '•» <« , x, ft > < <fv, x--' >-<iVi C«
-vf <Oort<l'S v > o >,«4 I)» OOi-O Oö
.
EINS og skýrt var frá í Mbl.
í gær birti bandaríska viku-
ritið Life 9 síðna grein í síð-
asta tölublaði, sem blaðið
kallar neyðarástand á hafinu.
Þar er fjallað um rányrkju
og ofveiði, sem stefni að því
að gera höfin fisklaus. Blaðið
segir einnig að örugglega
megi veiða helmingi meiri
fisk en nú sé gert, svo fram-
arlega sem nokkrar einfaldar
reglur um fiskvernd séu
virtar.
í greininni, sem prýdd er
fjölda mynda, segir að ýsan
sé í hættu, að aðeins séu eftir
10% af Atlantshafssíldinni,
að búið sé að leggja síðustu
bandarísku hvalveiðiskipun-
um, lúðumiðin við Alaska séu
uppurin og að túnfiskstofn-
inn sé dauðadæmdur verði
ekki spornað við þeirri of-
veiði, sem nú eigi sér stað.
Þá er í greininni fjallað um
þá gífúrlegu tækniþróun, sem
oirðið hefur á sviði fiskveiða, sem
sé orsökin fyrir ofveiðinni og rán
yrkjunni ásamt þeirri staðreynd
að þjóðir með land að sjó, þ.á.m.
Bandaríkjamenn, séu svo flækt
ir í erfðavenjur, i 18. aldarhátt
um frelsi hafsina og þriggja
Upphaf greinarinnar í Life. — Frá túnfiskveiðum.
ÞRJÁR TILLÖGUR
1. Tvenns konar hafréttartak-
mörk verði fyrir öll strandiiki.
12 mílna landhelgi, en til viðbót
ar henni komi fiskvemdarsvæði,
sem nái út að þeim mörkum, þar
sem landgrúnni haliar niður í
djúpsævið. Flestar fisktegundir
Framhald á bls. 31.
Fljótandi sovézkt frystihús undan ströndiun Bandaríkjaima.
Sixty miles off Nantucket,
a Soviet floating island
strips the ocean bare
I -

Crisis at sea: the threat of no more fish
< »Th« common hac
■ Less ithan 1Ó% of Atlanttc herring remain 4
■
■ The yelíowfln flounder fishery has been wjped out
■ The present catch rate dooms the tuna
Greinin í Life:
„Leggjum til að strandríki fái
yfirráðarétt yfir landgrunniu
mllna landhelgi, að þeim hafi
reynzt ókleift að koma sér sam-
an um skynsamlegar reglur um
fiskveiðar.
í greininni er mest áherzia
lögð á ásókn erlendra skipa á hin
fyrrum auðugu fiskimið undan.
aiusturströnd Bandaríkjanna. —
Segir blaðið að hinir fullkomnu
fiskiskipaflotar Sovétríkj anna og
annarra fiskveiðiþjóða séu að
þurrka upp þessi auðugu fiski-
mið meðan fiskiiskipafloti Banda
ríkjanna sé að grotna niður,
vegna þess að afiaverðmætið
nægi ekki til að greiða kostnað
af viðhaldi og endumýjun. T.d.
nefnir blaðið að nú séu aðeins
eftir 96 skip úr fiskiskipaflota
Gloucester, sem einu sinni hafi
talið 400 skip. Þegar þessi eriendu
skip verði búin að þurrka miðin,
haldi þau áfram til næsfca miða,
þar sem sagan endurtaki sig
verði ekki eitthvað gert.
ÁÆTLUN, SEM GÆTI
AFLÝST VOÐA
Síðari hluti þessarar greinar
nefndist „Áætlun, sem gæti af-
stýrt voða.“ Þar er í upphafi
fjallað um hin auðugu fiskimið,
Georgsbanka, sem eru 160 mílur
undan Cape Cod á Nýja Englandi.
„Fyrir einum mannsaldri veiddu
fiskimenn frá Nýja Englandi þús
undir lesta af ýsu, þorsiki og lúðu
á þessum miðum án þess svo mik
ið að hreyfa við stofninum. Fyrir
10 árum komu sovézku fiskiskip
in og síðan þau pólsku, austur-
og vestur-þýzk.u, spænsku og búlig
örsku. Stundum voru allt að 500
skip á miðunum, mörg þeirra ný
tízku verksmiðjuskip, sem geta
fryst allan aflann jafnóðum og
hann kemur um borð og þannig
verið að veiðum svo mánuðum
skiptir, án þess að þurfa að koma
að landi.
í samkeppni við þessi fiskiskip
voru möguleikar bandarískra
fiskimanna engir. Flest erlendu
skipanna eru í ríkiseign eða
byggð með 50—100% styrk frá
ríkinu. í Bandaríkjunum eru lög
in frá 1792 um styrk til smíði
fiskiskipa enn í gildá, en þau
kveða svo á um að ríkisstyrkur
komi aðeins til greina, ef skipin
séu smíðuð í bandariskum skipa
smiðastöðvum. í dag greiða
bandarískir fiskimenn helmingi
meira fyrir skip sin, en erlendu
keppinautarnir. Þegar haft er í
huga hversu lágir innflutnings-
tollarnir af fiski eru, geta erlendu fyrir
fiskiskipin fyllt liestar sínar, siglt
heim með aflanm og selt hann síð
an til Bandaríkjanna með hagn-
aði. Árið 1970 nam heildarverð-
mæti innfluttra fiskafurða 700
milljónum dollara umfram verð
mæti útfluttra fiskafurða.
í Bandarikjunum er það fólkið,
á Nýja Englandi og New Bedford
og öðrum fiskiborgum á austur
ströndinni, sem verst hefur orð
ið úti, einkum vegna þess að þar
er atvinnuleysi mest í landinu.
EINS OG UPPSKERUVÉLAR
En tapið hefur verið mest á
fiskimiðunum. Sumir líffræðing
ar telja að þótt öllum fisfeveið-
um yrði hætt á morgun, gæti ýsu
magnið á Georgesbamka aldrei
orðið aftur eins mikið og það var
10 árum. Erlendu fiskiskip
in hafa farið yfir miðin, eina og
uppskeruvélar yfir atora, þanníg
að þau eru orðin lítið meira en
auðn. Kanadísk könnun lýsti
vandamálinu á eftirfarandi hátt.
„Allra eigh er engra ábyrgð.“
Þegar ljóst var árið 1970 að
fiskimiðin á N-Atlantsihafi höfðu
verið nær uppuirin komu þjóðim
ar, sem hlut áttu að máli saman
„Þáverður aðeins ef tir
að tryggja frjálsar
siglingar um dauð höf ‘ ‘
og sömdu kvótakerfi. Þetta kerfi
var lítið meira en viðurkenning
á skaðanum, sem orðinn var og
er ekki líklegt til að bera jákvæð
an árangur. Ertendu fiskiskipin
komu á bandarísk mið, eftir að
þau höfðu þurrfeað upp önnur
fiskimið og þau munu halda til
næstu fiskimiða, er þau hafa
þurrkað okkar mið upp.
Bandarískir fiskimenn hiaifia
staðið ráðþrota gagnvairt eyði-
leggingu fiskimiða sinna, vegna
þess að Bandaríkin, sem flota-
veldi hafa haldið fast við 3 milna
landhelgi til að tryggja frjálsar
siglingar um öll heimshöf og
sund. í þessu máli njótum við
óvenjulegs en algers stuðnings
Sovétríkj anna. Þessi fastheldni
okkar við stutta landhelgi er höf
uðorsökin fyri,r gegndarlausri
slátrun fiskistofnanna, en þyrfti
þó ekki að vera það. Árið 1973
munu Bandaríkin taka þátt í haf
réttarráðstefnunni í Genf. Við-
gætum þar tekið forystuna í að
snúa aftur til heilbrigðs ástands
með því að leggja fram þrjár ti)
lögur.