Morgunblaðið - 15.08.1972, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. ÁGUST 1972
13
N orður-í rland:
Jarðsprengja
banar brezkum
hermönnum
Belfast, 14. ágúst — AP
TVEIR brezkir hermenn fórnst í
dag, þegar jarðsprengja — sem
Ævilangt
fangelsi
fyrir flugrán
*
% l.ydda, Israel, 14. ágúst — AP
* ÍSRAELSKUR herréttur kvað
í dag- upp lífstíðarfangelsisdóma
yfir tveimur ungum, arabískum
stúlkum vegna þátttöku þeirra
i ráni á belgískri flugvél á leið
til ísraels í maí sl. Voru stúlk-
urnar auk þess ákærðar fyrir að
hafa borið á sér vopn og fyrir að
vera félagar í ólöglegum skæru-
liðasamtökum Araba.
Stúlkurnar eru aðeins 18 og 19
ára gamlar. Þair byggðu vöm
sána á því, að þær hefðu verið
neyddar til að taka þátt í flug-
rániiriu og báðu dóminn að sýna
sér miskunn. Sækjandi vísaði
þessari vörn á bug og sagði, að
þvi færi fjarri að i hlut ættu
nytsamir sakieysingjar; stúlk-
umar tvær hefðu verið virkir
m*-ðlimir i skæruliðasamtökun-
um og væru hinar harðsvíruð-
USt'U.
Flugrán þetta var frasmið þann
8. maí. Vél frá Sabena-flugfélag-
inu var nýlögð af stað frá Víiriar-
borg, þegar ræningjarnir létu til
skarar skríða. Kröfðust þeir
þess, að um þrjú hundruð ara-
bískir skæruliðar í fangelsum í
Israel yrðu láfcnir lausir í skipt-
um fyrir farþega og áhöfn vélar-
innar. Vélin lenti síðan á Lydda-
fhigvelli við Tel Aviv og eftir
nokkurt þóf réðust ísraelskir ör-
yggisverðir imn í vélina. Særðu
þeir og drápu tvo ræningjanna
og einn farþeganna varð fyrir
skoti og lézt.
AP segir, að dómurinn komi
veruiega á óvart og búizt hafi
verið við mun vægara dómsorði.
talið er fullvíst að skæruliðar
IRA hafi komið fyrir — sprakk
við fætur þeirra í Andersons-
town-hverfinu í Beifast. Hafa þá
alls 68 brezkir hermenn fallið á
Norður-írlandi á þessu ári.
Nokkru áður em hermennirnir
tveir fórast tilkynnti brezka her-
stjómin að aðgerðir hemnar
undanfarinn hálfan mánuð gegn
skæruliðum IRA hefðu borið
mjög góðan árangur. Hefðu þess-
ar aðgerðir meðal annars leitt til
þess, að sprengjutilræðum hefði
fækkað um hehning og að skot-
árásir væru nú fjórum simnum
fátíðari en áður. í>á skýrði her-
stjórnin frá því, að leitarflokkar
hefðu fundið tugi skotvopna, þús-
undir sikota og rúmlega sex tonm
af sprengiefni, auk þess sem
nokkrir skæruliðar hefðu verið
handteknir.
Meðal þeirra, sem handteknir
hafa verið yfir helgima i Belfast,
er Terence Clarke, einn af helztu
leiðtogum öfgasinna innan IRA,
en félagi hans, Martin Meehan,
var handtekinn í fyrri viku. Báð-
ir þessir leiðtogar voru hand-
teknir í fyrra, en þeim tókst þá
að strjúka úr Crumlin Road
fangelsinu þar sefn þeir biðu
dóms.
>ótt brezka hemum hafi orðið
hokkuð ágengt í baráttunmi gegn
IRA, er óttazt að skæruliðar
hefji nýjar sprengjuárásir á
næstunmi til að reyna að spilla
fyrirhuguðum viðræðum full-
trúa ailra flokka um framtíð
Norour-írlands, en viðræður
þessar eiga að hefjast í Englandi
25. sepetember. Er það William
Whifceiaw, fulltrúi brezku stjóm-
arinmar á Norður-Irlandi, sem
komið hefur þessum viðræðum
á, og standa vonir til að Jafmað-
ar- og verkamamnaflokkurimn,
SDLP, sem er stærsti flokkur
kaþólskra, sendi fulltrúa til við-
ræðnanna. Talsmenm flokksins
hafa þó sett það skilyrði, að hætt
verði að halda mönnum fangels-
uðum án dóms, og að um 200
föngum, sem haldið er á þenman
hátt, verði sleppt.
1 fyrri viku kom upp eldur í eUl.sneytisgeymuin við borgina San
Pedro í Kaliforniu. Hér sést einn geymanna kastast rúma 30
metra í loft upp við sprengingu.
William Rogers:
Merkið var gefið
í forsetatíð Johnsons
Miiaimi Beach, Washimigton,
14. ágiúsit AP
WILLIAM Rogers, utanríkis-
ráðherra Bandarikjanna, sagð
í dag að hefðu Bandaríkja-
menn virt að vettugi vísbend-
ingu, sem Norður-Víetnamar
hefðu gefið, þess efnis að þeir
væru búnir til friðarsamn-
inga, þá hefði það verið i
stjórnartíð Lyndons B. Jolin-
sons, fyrrverandi Bandaríkja-
forseta og Ricliard Nixon bæri
þar ekki ábyrgð.
I>að var Sargent Shriver,
vai’a.forsetaframbjóðandi
demókrata sem fyrstur kom
frani með þessa yfirlýsingu
nú um helgina og þeir Aver-
Johnson: Barst visbendingin
til hans?
ill Harriniann og Cyrus
Vance, sem voru fyrstu samn-
ingamenn Bandaríkjamanna
á friðarviðræðufundunum i
París skýrðu síðan frá því að
Nixon forseti hefði leitt hjá
sér slíka bendingu frná Norð-
ur-Víetnömum
Rogers viitnaði í Harrtimamn,
hann heifði sagt að þefcta
menki hiefði komið finam í okttó
ber eða nóvember 1968, em
Shriver var þá sendiheirra
Band'ariikjamna í París. Rog-
ens sagði að bandiairSstoai stjórrn
in hefði þá haift þrjá mánuði
til stefmu tíl að gera símar
máðsfcaifanfir, áðuir en Nixon
forseti settist í forsetasitól, en
það hefði bensÝnffleigai ekki
verið gert. Rogers kvaðst
hafa leiitað gaiumgæfiletga í
Skjölium oig gögnum frá við-
ræðunum siem fram fóru á
þesisiu tímaibilli og ekkii rekizt
á nedtt, sem þamna gætli ver-
ið átt við. „Hajfd eimhveir máisist
af str ætisvagnim utm,“ siaigði
Rogems, ,,þá vatr það Johnson
fonsieti og ektei Nixom.“
Rogers sagði ennfretmur að
þeir þnír, sem hefðu komdð
fram með þessair yfi'rilýsinigair
hlytu að h'aáa boriið eimíhveirja
ábyngð, hefði sHíkt verið getf-
ið til kymma af hálfu Norður-
Vietmjama.
I nefndri yfirliýsilngu þeirra
Harriimanns og Vamoe segdr
að Nixon forsieti hafi geifizt,
tækifæri tii að semja um fnið
árið 1969, þeigair Norðuir-Víet-
namar hatfi fliuitt meginhluta
lliðs sins frá nyirztu héruðum
Suðuir-Vietnams. Þesisa vís-
benid'ingu hefðu Norður-Viet-
naimair fyrst getfið síðla árs
1968, en í stað þess að bregða
við hefði Nixon lieitt þettaihjá
sér og þess i stað valið þamm
kostimm að efla samskiptin
við stjórnima í Saógon.
Norðuir-Víetnamair hafa að
sjálfsögðu alidnei viðurkennt
opimlberlega að sveitir þeirra
haifi verið í Suðuir-Víetnam og
merkd það, sem þeir Ha.rri-
mann og Vance vikja að, hafi
verið óbeint fram sett. AP
fréttaistofan riíjair upp, að
iiðsfflutndmiga'r Norðuir-Viiet-
nama um þesisar mundir hatfi
verið á vitorði mamma þá, en
ekki hafi verið einhugur um
hvaða þýðimgu slíkt hefði.
Nixon: Eða leiddi hann tilboð-
ið lijá sér?
Sálfræðilegt
stríð
— kallar Pravda andmælin á
Vesturlöndum gegn réttar-
Gustavs Husaks, núveramdi leið-
toga kommúnistaflokks Tékkó-
slóvakíu, að fregnir frá þessum
réttarhöldum hefðu valdið rit-
höfundum í Vestur-Þýzkalamdi
þungum áhyggjum. Þessi rétt-
arhöld væru andstæð hugsjómum
sósíalismans, sem væru stöðugt
að vinna á í Vestur-Evrópu, sagði
i símskeytínu.
höldunum í Tékkóslóvakíu
Moskvu, 14. ágúst — AP
PRAVDA, málgagn sovézka
kommúnistaflokksins, ásakaði í
dag vestræn blöð fyrir að heyja
„sálfræðileg-t. stríð“ gegn komm-
úmstaríkjiimim með frásögnum
og ummælum sínum uni þau
pólitísku réttarhöld, sem nú
standa yfir í Tékkóslóvakíu. „I
max-gar vikur hafa heimsvalda-
sinnar haldið uppi andkomnnin
ískri áróðursherferð gegn Tékkó-
slóvakíu,“ sagði í grein í Pravda,
sem þakti nær fjórðxing forsíð-
unnar. Þar var því haldið fram,
að notað væri sem yfirskin sú
staðreynd, að ýmsir menn, sem
brotið hefðu hegningarlög Tékkó-
slóvakíu, hefðu verið dæmdir í
fangelsisvist.
Til þessa hafa 42 menn verið
dæmdir i níu réttarhöldum, sem
hófust í Tékkóslóvakíu 17. júlí.
Enginn þeirra var sýknaður.
Hinir ákærðu hafa verið ásakað-
ir um að grafa undan tékkó-
slóvakíska rikinu. Þeir voru all-
ir stuðningsmenn Alexanders
Dubceks, fyrrum leiðtoga komm-
únistaflokks landsins.
Grein Pravda hafði fyrirsögn-
iina „Takmarkalaus hræsni“ og
var hún undirrituð af Ivan
Dmitriev, sem sagði þar, að
„ranmsóknir hefðu leitt í ljós og
það verið sannað fyrir dómi, að
hinir ákærðu hefðu breitt út
óhróður um Tékkóslóvakiu, leið-
toga landsins og bandalagsríki".
Rifchöfundasambaindið i Vestur-
Þýzkalandi mótmælti í dag rétt-
arhöldunum í Tékkóslóvakíu og
lýsti þeim sem hindran fyrir
bættri sambúð milli þjóða með
frábrugðið þjóðskipuiag. Sagði
Dieter Lattmann, forseti rithöf-
umdasambandsins, í sí'mskeyti til
Lattmann lýsti yfir fullum
stuðmingi rifchöfundasambands
sins við þá rithöfunda, listamenn,
visindamenn, kennara, blaða-
menn og aðra, sem dæmdir hafa
verið í réttarhöldunum að und-
anfömu í Tékkóslóvakíu.
Waldheim í Kína
Hefur rætt bæði við Chou
En-lai og Chi Peng-fei
Peking, 14. ágúst — AP
KURT WTaIdheim, franikvænida-
stjóri Sameinuðu þjóðanna, og
kona lians, sem mi eru í heim-
sókn í Kína, skoðuðu í dag Kína-
nuirinn mikla og eitt af grafhýs-
iim Ming-ættarinnar. Waldheim
hefnr átt viðræðufundi með
Chou En-lai forsætisráðherra og
Chi Peng-fei utanríkisráðherra,
frá þxí að hann kom tii Peking
á föstudag.
Ekki hefur verið skýrt frá því,
hvaða málefni hafa verið tekin
tiil meðferðar á þessum fundum,
en hins vegar hefur verið skýrt
ERLENT
frá efni ræðu, sem Waldheim
hélt á laugardag. Þar sagði fram
kvæmdastjórinn, að persónulegir
fundir milli helztu valdamanna
heims á þessu ári væru uppörv-
andi merki þess, að spennan
milli stórveldanna færi minnk-
andi. En Waldheim sagði, að
blóðsúthellingar ættu sér enin
stað i Vietnam, þar sem strið
geisaði og hættuleg deila væri
stööugt til staðar fyrir botni
Miðiarðarhafsins. Kýpurmálið
væri enn óleyst og aivarleg
vandamál væru eftir sem áður
óleyst á milli Indlands og Pakist-
ans.
Kinverska fréttastofan skýrði
svo frá, að Chi Peng-fei utanrík-
isráðherra hefði gagnrýn.t risa-
veldin og sagt, að þau væru „und-
irrót núverandi ástands“ í al-
þjóoamálum. Með orðum sinum
átti utanríkisráðherrann við
Bandarikin og Sovétríkin, sem
ekki hefðu dregið úr „kúgun og
afskiptasemi sinni“ gagnvart
öðrum ríkjum.