Morgunblaðið - 29.08.1972, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. ÁGÚST 1972
„Flaggað á hverri
stöng 1. september"
— segja Keflvíkingar — en hvað segja menn
í öðrum sjávarplássum um útfærsluna?
I»VÍ nær sem dregnr 1. september, þeim mun meira ræða
menn um landhelgfismálið. Hvað fferist, þegar fiskveiðiiög'sag-
an verður færð út í 50 mílur, og hvernig verðnr bezt á málun-
uni haldið? Morgimblaðið hafði í gær samband við nokknr
útgerðarpláss í öllnm landshlntum og spurði fréttaritara sína
þar og nokkra aðra hvað mönnum þar væri efst í huga þessa
dagana í sambandi við landhelgismálið.
Akranes
— Akumesmgar líta á land-
helgismálið eins og aðrir Is-
lendingar, sagði Júlíus Þórð-
arson, fréttaritari Mbl. á Akra
nesi. — Þeir vita að allt líf
þjóðarinnar í bráð og lengd
er undir þvi komið að fiski-
miðin verði friðuð okkur og
öðrum í hag. Þeir telja, að við
einir höfum rétt til að fiska
innan 50 milnanna og þótt
lengra hefði verið ákveðið. I
saimtali mínu við einn Akur-
nesing hélt haran þvi fram, að
varðskip okkar ættu að skjóta
á hvern þarm erlendan togara,
sem kynni að breiða yfir nafn
og númer með föstu skoti
undir sjólínu. Þá hélt hann
því fram, að ekki ætti að af-
greiða togara óvina okkar,
nema um væri að ræða nauð-
synlega læknishjálp eða björg
tm manna úr sjávarháska.
Hingað hafa ekki komið er-
lendir togarar síðan Faxaflói
var friðaður.
Ólafsvík
— Ólafsvikingar eru allir
sammála og einhuga i land-
helgismálinu, sagði fréttarit-
ari Mbl. þar. Menn eru á því,
að landhelgisgæzlan eigi að
þreyta brezku sjómennina
eins og hennar er kostur með
því að vera að vasast í kring-
um þá. Menn búast almennt
ekki við þvi að gæzlan taki
togara og ekki trúa þeir að
brezkir togarar fari að leggj-
ast á veiðarfæri Isiendinga,
nema þá að mikil harka fær-
ist í lei'kinn. Það er álit
manna hér um slóðir, að Vest-
firðingar kunni helzt að verða
varir við þorskastríð, en ró-
legra verði hér út af hjá okk-
ur. Þá trúa menn eigi öðru
en Bretar virði allar venju-
Iegar siglingareglur.
Ólafsvíkingar telja, að fram
kvæma þurfi friðunaraðgerð-
ir hið fyrsta eftir útfærsluna.
Sumir töldu samkomuiag
æskilegt við Breta og Vestur-
Þjóðverja, en aðrir voru þess
ekkert fýsandi og vilja láta
tímann vinna fyrir okkur.
Með þrautseigju og þolin-
mæði myndum við sigra að
lokum.
Grundarfjörður
— Það er sama hvar i stétt
menn eru, hvort þeir eru sjó-
menn eða ekki, allir standa
eimhuga um réttmæti útfærsl-
unnar. Ég held, að memn geri
sér almennt grein fyrir þvi,
.að ekki kemur til neinna veru-
legra átaka, þ.e. framyfir það,
sem var í þorskastriðinu 1958.
Á það má og leggja áherzlu,
að þær yfirlýsingar, sem bor-
izt hafa frá Breta hálfu, hafa
einungis komið frá stéttar-
félögum sjómanna, en ekki
frá opiniberum aðilum. Á
þessu er meginmunur.
Ég held, að menn taki svo
almennt undir þau orð Guð-
mundar Kjærnested, skip
herra á Ægi, er hann lét falila
í viðtalá við sjónvarpið fyrir
skömmu: „Það er létt verk
að verja góðan málstað."
Tálknafjörður
— Menn bíða nú bara
spenntir eftir þvi hvernig mál-
in skipast um næstu helgi. Þó
held ég að þeir búizt aknennt
ekki við neinum átökum sem
heitið geta.
Fjölmargir, sem ég hef rætt
við, eru n-ú samt þeirrar skoð-
unar, að imdirbúa hefði átt út-
færsluna með samningum fyr-
ir löngu, en ekki að stefna
blint út í deilur við nágranna-
þjóðimar, og jafnvel átök. En
þótt svona sé nú að verki stað-
ið, þá held ég að enginn skor-
ist undan merkjum og allir
standi sem einn í baráttunni.
Þetta lyftir líka upp hug
manna um að ráðast i stærri
útgerð á næstu árum, og þar
með að gera þessi sjávarpláss
hér á Vestfjörðum byggilegri.
Bolungarvík
— Ég hef enga rödd heyrt,
sem mælir útfærslu landhelg-
innar í mót. Það er mjög mik-
ill baráttuhugur i mönnum
við að fá þessu framgengt,
þótt ekki sé nú búizt við bein-
um átökum. Við höfum held-
ur ekki bolmagn til þess að
slást, en það verður ábyggi-
lega allt gert til þess að koma
í veg fyrir að útlendir togarar
fái frið hér á miðunum.
Það er nú svo komið hér,
að varla nokkur fiskur berst
á land vegna hinnar auknu
ásóknar á miðin út af Vest-
fjörðum. Við erum það utar-
lega, að grunnlinupunktar nú-
verandi fiskveiðilögsögu eru
hérna rétt fyrir utan. Það er
þvi algjörf lífshagsmunamál
okkar, sem annarra Vestfirð-
inga, að komið verði í veg fyr-
ir að þessi erlendu fiskiskip
skrapi upp allt Mf héma á
miðunum.
Það má segja að hér ríki
- töluverð spenna vegna máls
þessa, en aliir eru þó þeirrar
skoðunar, að okkur takist að
ná þessum svæðum, þótt það
kunni að taka einhvem tima.
ísafjörður
Hér á Vestfjörðum eru
menn mjög uggandi yfir fram
tiðinni og telja flestir nauð-
synlegt að leitað verði eftir
einhvers konar samkomulagi
í landhelgismálinu, án þess að
við viljum þó á nokkum hátt
selja okkur. Það eiga engir
eins mikið undir því og Vest-
firðingar að samkomulag ná-
ist vegna þeirra útgerðar-
hátta, sem hér eru. Linuút-
gerðin er uppistaðan í sjó-
sókn Vestfirðimga á haustin
og eru veiðamar stundaðar
utan 12 milnanna. Erlendir
togarar hafa ávallt virt veið-
arfæri Mmubátanna, ein ef nú
fer í hart þarf ekki nema einn
reiðan togaraskipstjóra til
þess að toga yfir og eyði-
leggja veiðarfæri allra Mnu-
bátanna. Teljum við þvi nauð-
syniegt að leitað verði að
minnsta kosti eftir samkomu-
lagi um þetta atriði.
Mikið hefur verið um er-
lenda togara hér á Isafirði í
sumar og hafa þeir komið til
viðgerða, með veika menn og
til að taka vatn og vistir. Eng-
ir brezkir eða þýzkir togarar
hafa þó komið síðustu daga.
Eftir 1. september held ég að
emginn reikni með að brezkir
togarar fái afgreiðslu hér.
— Jón Páll.
Siglufjörður
— Ég held, að menn séu
hér sama sinnis og annars
staðar á landimu, þ.e. að ekki
beri að hvika í neinu frá þeim
megin atriðum, sem hagsmun-
ir okkar grimdvaUast á í
þessu mikilvæga máli.
Hims vegar geri ég ráð fyr-
ir því, að sú skoðun sé nokk-
uð rik hjá fólki, að sigur við
eðlilega samnimga í þessu
máli sé æskilegri heldur en
sigur í átökum með ófyrirsjá-
anlegum afleiðingum.
Það er eðlilegt, að menn
hér á Norðurlandi vestra láti
sig þessi mál mokkru sikipta,
þar sem svo til allur
brezki togaraflotinn er á haf-
inu út af Norðvesturlandi.
Það er emgum vafa undirorp-
ið, að þessi rányrkja Bretanna
hefur komið mjög hart niður
á sjávarplássum norðan-
lands.. Táknrænasta dæmið
um það er eimmitt Húnafló-
inn, sem hefur verið svo til
dauður af fiski um árabil, en
þar voru áður gjöful fiski-
mið.
Ólafsfjörður
— Mér heyrist á mönnum
að þeir trúi því ekki að at-
burðirnir frá 1958 endurtaki
sig — Bretar fari varla að
endurtaka þann leik. En það
eru allir sammála um að Is-
lendimgar eigi að standa á
rétti sínum og hvika hvergi.
Það er alltaf að sannast bet-
ur og betur að ef ekkert verð-
ur að gert er algert fiskleysi
fyrirsjáamlegt og aMt athafna-
Mf í bæjum eins og Ólafsfirði
dettur niður, því án útgerðar
er hér ekkert viðurværi.
Akureyri
— Ég hef við engan rætt,
sem efast um réttmæti hins
isienzka málstaðar, né heldur
um hitt að hann hljóti að
sigra að lokurn. Hins vegar
geti liðið nokkur tími þar til
við fögnum endanlegum sigri,
en sá tími vinni með okkur.
Flestir búast við því, að
ekki verði af neinum samn-
ingum við Breta eða Þjóð-
verja í bráð, þó að sú lausn
væri æskileg, heldur hljóti að
draga til þess að Bretar sýni
einhverjar vígtemnur. Þá beri
handhöfum íslenzks fram-
kvæmdavalds, og Islendingum
yfirleitt, að sýna festu og hik-
leysi, og umfram allt að fara
skymsamlega að ráði sínu. Slá
Mtt undan, en stofna þó aldrei
mannslifum í hættu.
Húsavík
— Hér er mikið um land-
helgismáMð talað og eru sjó-
menn almenmt hlynntir út-
færslu landhelginnar og ein-
huga um að þetta sé það, sem
gera þurfi. En sumum finnst
að vorfriðunarsvæðið úti af
Langanesi hefði mátt vera
stærra og ná lengra vestur.
Skýra þeir mál sitt moð þeirri
staðreynd, að með hverju ár-
inu sem líður verður fiskur-
inn sem veiðist smærri og
bendir það til þess, að hann
fái ekki tíma tii að stækka.
Við áMtum að hér fyrir norð-
an séu rniklar uppeldisstöðvar
sem þurfi að vemda og þá
beri okkur einnig að athuga
að islenzkir togarar og tog-
bátar séu ekki of mikið á
grunnsvæði.
Neskaupstaður
— Við erum spenntir eins
og flestir landsmenn eru
þessa síðustu daga fyrir út-
færsluna. Allir eru einhuga
um að standa fast á rétti sin-
um.
Það er enda ekki óliklegt,
að „darraðardanisinn" fari
fram hér í nágrenni við okk-
ur, þar sem togaramir sækja
einkum á miðin út af suð-
austurlan'di þegar liður að
hausti. Við höfum hins vegar
enga trú á þvi, að togaramir
haidi lengi út ef til rimmu
dregur. Það vita allir, sem til
þekkja, að miðin hér út af
eru ekki kræsileg ef veður er
ekki því betra. Það vita
þessir brezku sjómenn Mka,
og ég ætla að þá fýsi ekki
sérlega að fara á þessi mið,
þegar vetur nálgast, ef þeir
eiga það yfir höfði sér að
geta ekki leitað til hafnar. Og
ef skipverjar fást ekíki á skip-
in, er hætt við að stórhugur
útgerðarmanna megni litið.
Ég er t.d. hræddur um að
þeir hefðu lent í verulegum
varadræðum skipverjamir á
togara þeim, sem hingað leit-
aði í gær með vír í skrúfunni,
ef þeir hefðu ekki fengið að
koma himgað inn. Það hefði
orðið að draga haran til Fær-
eyja eða jafnvel tii Bretlands.
Framhald & bls. 20
Brezk skip stefna hraðbyri á Íslandsmið;
Togaraskipstjórar segja 4 her-
skip munu vernda flotann
ír- 'ío.
^JGtAö/013 ----