Morgunblaðið - 28.07.1973, Blaðsíða 14

14
MORGtJNBLAÐIÐ — LAUGARDAGLTR 28. JÚLl 1973
Elís bóndi á Kjaransstöðum, s em lagði þennan „makalausa“
veg og Sigmundur Magnússo n, læknir, sem fyrstur notaði
liann til að sinna slösuðum dreng.
„Þá beiti ég tönninni.“ Feðgarnir Elís og Ragnar sonur ha ns á ýtunni sinni.
r
I vegavinnu
á Klettakleif
Sannsögulegt ævintýri af vegarlagningu
og einstaklingsframtaki
JEPPI læknisins sniglaðist eftir
klettasillunni, sem búlð er að
grafa í bergið. Niður í fjöru eru
einir 60—70 metrar og snarbratt
og að ofan sést ekki upp á brún
klettaveggsins, þar sem múkkinn
situr á hreiðrunum og hreyfir
slg ekki. Ekki þarf að óttast
steiinahrun, því billinn er svo ná-
lægt veggnum að grjótflug að
ofan færi áreiðanlega fyrir fram
an liann. Þetta er ekki b.vrjun
á hryllingssögu, heldur blátt
áfram frásögn af glænýjum veg
arspotta sunnan megin Dýra-
fjarðar og liggur sá út að vitan-
um á Svalvogum. Þó er lagning
Itans ævintýri likust.
Þarna er enn ýta að ryðja
fram af sillunni og þar hittum
við mennjna tvo, sem hafa einir
iagt þennan vegarspotta utan í
klettunum með svolitlu vérk-
færi, sem ku vem af gerðinni
International TD 8 p.s., ef það
skýrir eitthvað. Þeir eru Elfe
Kjaran Friðfinnsson bóndi á
Kjaransstöðum innar við Dýra-
fjörð og 19 ára gamall sonur
hans Ragnar Kjaran Elísson.
Nú eru þeir búnir að srigrast á
þessu viðfangsefni, og sýna fram
á hvað einstaklin gurinn getur
gert, ef hann langar til og beitir
huigviti og lagni.
Talað hefur verið um í 18 ár,
að leggja þyrfti veg að Svalvog-
um, en þangað frá Þingeyri eir
um 21 km. Fyrir löngu var veg-
urinn lagður að Keldudal, en þá
var komið að klettaveggnum
erfiða. Fé hafði stundum verið
veitt í þessa vegarlagningu, en
það þá notað í annað. Vegagerð-
in hafði helzt talið fært að leggja
veginn niðri undir fjöru og þá
talað um að það yrði dýrt fyrir-
tæki, kostaði tvær og hálfa
miiljón að sprengja hann í gegn
um klettavegginn, um 300 m
spotta. En þama fyrir utan er
vitinn í Svalvogum og nauðsyn-
legt að hafa þar fólk. Þar eru
öll helztu björgunartæk'n og
björgunarsveitirnar hafa knúið
mjög á um að fá þennan veg.
Ráðgert er að setja þar upp
radíóvita, þar sem þarna er hent
ugosti staðurinn fyrir flugúð inn
tii Þingeyrar og Flateyrar. En
vitinn sjálfur er mjög mikilvæg-
ur fyrir allar sigl/ngar úti fyrir
Vestfjörðum. Og að auki teilja
margir, þar á rneðal sveitarstjór-
inn á Þingeyri, Jónas Ólafsson,
að aldrei verði almenniHega fært
tiil Þingeyrar yfir Hrafnseyrar-
heiði nema að sumrinu og því sé
nauðsynlegt að fá veginn út fyr-
ir Sléttunes með sjónum. Og
þarna var einn erfiðasti vegar-
tálminn.
Elís bóndi á Kjaransstöðum
hefur unnið hjá Vegagerðinni
með ýtunni sinni í 6 ár. — Þetta
er undratæki, en svo litið að þeir
vilja helzt ekki hafa mig i vega-
gerð á henni, sagði hann og hló.
Undanfarin vor hefur hann verið
við að hreinsa grjót af þessum
vegi að Keldudal og fór þá að
langa tii að teygja veginn svo-
lítið — það er mannlegt eðli, —
eða einhver ævintýramennska,
sagði hann. Aðrir sögðu að hann
hefði raunar alltaf íengt veginn
svoMtið á hverju voiri. Og svo
var komið að hamraveggnum.
Og þegar Ijóst var að ekki yrði
enn haldið áfram á þessu ári,
stóðst hann eklki mátið.
-— Ég spurði Guðmund Þorláks
son, vegaverkstjóra, hvort ég
ætti að halda áfram, én hann
sagði að engir peninigar væru til,
sagði Élfe. Þá spurði ég hvort
þeir mundu banna mér það, ef ég
viildi réýna. Hann sagði, að það
væri ekki hægt, en ég gerði það
þá fyrir eigin reikning og risikó,
eins og Bör Börson í gamla daga.
Þetta var mikið viðfang, sem
frefetaði mín. Og þegar ég var
byrjaður var ekkert verið að
hugsa um peninga — bara að
komast áfram og ljúka verkefn-
inu. Og nú, eftir að ég komst í
gegwum klettavegginn, þá er bú
ið að ganga frá greiðslu — ég
má vinna fyrir 500 þúsund krón-
ur.
EMs hefur rakið sig eftir linu
lagi, sem hann fann þarna í
miðjum klettinum, sem líklega
er settag og í því mikið af stór-
um steinrunnum viðarklumpum,
sennillega rekaviður. Þama hefur
hann reytt fram úr klettaveggn-
um þetta lina berg. Klifrað á ýt-
unni, hlaðið undir beltin, og
klifrað á ný. Aðeins á tveimur
stöðum lá hart berg í gegn, sem
sprengja þurfti. Einnig þurfti að
sprengja sums staðar fyrir ofan
siMuna, svo hægt væri að vinna
á henni, án þess að fá grjót yfiir
sig úr veggnum fyrir ofan. Fugl-
amir sátu hinir rólegustu á eggj
um sínum, þó þessi gauragang-
ur væri í kringum þá og grjót-
flug fyrir framan þá sem bjuggu
neðan við veginn. — Ég hugsa
að engum heilvita manni hefði
dottið í hug að vera að príla
þetta, sagði Eife, er við inntum
hann eftir því hvernig honum
hefði dottið þetta í hug.
Ekki kvaðst hann þó hafa ver
ið hræddur um að fara fram af.
— Véldn er orðin eins og Muti
af okkur og ekki meiri hætta á
að fara frarn af á henni en að
stíga fram af, sagði hann. Og
bætti við:
Þótt blaðamaðurinn brosi
og blikkd myndavél sinni.
Þá er nú ei'tthvað annað
að stjórna ýtunni minnd.
Þegar vegarstæði var komið í
kiettunum, tók við hiinum megin
stórgrýtisurð, sem eiiginlega var
ennþá verri við að eiga, að þvS
er Elfe sagði. En rnaður verður
raunverulega að sjá þessa hálf-
niðurgröfnu hnullumga og ýtuna
hans til að skilja hvemig þar hag
ar til. En það hafðist líka. Og nú
er kominn SfEmilegasti vegur að
Svalvogum — 4,6 kílómetra leið.
Þá hafði EMsi orðið að orði:
Það er erfitt að hnuðla á ein-
tómu grjóti,
en ágætt að stuðla á ný.
Þá beiti ég tönninni og brosi
á móti
og byggi mér vegi úr því.
Þetta er sýnilega hið rétta hug
■arfar til að siigrast á erfiðleifeun-
um. Það kom sér vel að fá veg-
inn, þvií daginn sem bilfært varð
alla leið að Svnlvogum, 10. júllí,
lærbrotnaði þar drengur og var