Morgunblaðið - 28.07.1973, Blaðsíða 25

MOlíGUNBL A.ÐTÐ — LAUGARÐAGUR 28. JÚLt 1973
25
— Upplýsínga-
— skylda
Framiiald af bls. 10.
Leigðu þeim tend undir her-
stöðvar tiíl 99 ára. Efbir
margra mánaða þóf var loks
skýrt frá þessu opinberlega og
þá skýrði Ólafur Hiors, for-
sætisráðherra frá því, aðsam
þyklkt þessarar beiðni hiefði
aldrei komið til in&Ia og að
aJlir íslenzku stjómmála.flokk
amir væru sammála um að
hafna henni. Nýlega er
komin út í Bandaríkjunum
bók, sem hugsanlega gæti
vtarpað birtu á þetta mál, og
hvers vegna það tók háJft ár
að skýra frá kröfunni hér
heiima og viðbrögðum ríkis-
stjórnarinnar við henni. Bók
þessa riitaði frú Margaret
Truman Daniei, dóttár Harry
S. Truman, sem var fo rseti
Bandaríkjanna, þegar beiðnin
var fram borin. Á einum sbað
í bókinni víkur frúin litiilega
að þessu herstöðvamáli. Þess
skal getið, að bókin er riituð,
sem endurminningar Margar-
et Truman um föður sinn, og
að hún var samin á meðan
Truman, fyrrverandi forseti,
var enn á lífi. Þess verður
einnig að geta, að Margaret
Truman hafði aógang að
skjöLum flestum frá forseta-
tíð Trumans og heldur enn
góðu sambandi við ýmsa af
nánustu samstarfsmönnum
hans. Bókin verður þvi að
beljast all áreiðanleg heimild.
Á blaðsíðu 314 í bókinni er
síkýrt frá vandkvæðum þeim,
sem WaBlace, fyrrverandi
varaforseti, og fleiri ollu
stjórninni i utanrikismálum,
vegna barnalegs trausts
þeirra á Stalín sáluga og
Kremlverjum yfirleitt. I því
sambandi segi.r frúin: „Mán-
uðum saman höfðum við átt
í samningum við Isdand um
að halda áfram afnotum af
hinni óhemjustóru flugstöð,
sem við höfðum byggf þar á
meðan seinni heimsstyrjöldin
atóð, og forsætisráðherra eyj-
arimnar var umhugað um að
komast að samkomulagi í
kyrrþey (was anxious to neg-
otöate an agreement quietly).
En Pepper öldungardeildar-
þingmaður og Wallaee ráð-
herra hófu skyndilega að for-
daema hugmyndina um her-
srtöð á Islandi sem fjandskap
við Rússland. Kommúnistar á
íslandi byrjuðu þá gifurlegt
hrambolt, sem gerði forssetis-
ráðherranum það ómögulegt
af stjórnmáiaástæðum að
semja við okkur.“ Nú ersenni
legt, að þessi frásögpi forseta
dótturimniar sé lituð af vilj-
amtm til að sýna fram á
hverja erfiðleika faðir henn-
ar hafði við að striða og að
.samningar hafi ekki verið
komnir eins langt og hún gef
ur í skyn. Bn hvað um það.
Einntig í þessu tiilviki hljóta
að vera til íslenzk skjöl, sem
sýna fram á afstöðu íslenzku
'ríkisstjómarinniar í máliinu,
og þegar tekið er tililit til þess,
að nú eru liðin hartnær 28 ár
síðan málið var á döfinni,
hlýtur að mega lyfta hulumni
af þessuim sam'ningum. Ekki
getur tiMitið til Bandarikj-
anrna verið hér þröskuldur.
LEYNDAK KDGI.I K EBA
UPPLÝSING
Þess var gertið í uppfeafi, að
frumvarpið um upplýsiimga-
skyldu stjórnvalda virtist í
veigamiklu tiWiti stefna gegn
tiigamgi sinum. Þessu til
stuðnings má einniig benda á,
að 1 frumvarpinu eru settar
reglur um hvemiig skuli
ákveða, að skjöl skuli vera
leynlleg. Þegar allt þetta er
athugað er engin furða, að
allþimgismenn skyldu ekki
hafa áhuga á að samþykkja
firumvarpið.
Þau dæmi, sem áður voru
tekin um utanríkisimáL, sem
vafi leikur á um, svo og mörg
dæm-i úr stjórnarfari innan-
Iswids stefna ölil að sama
marki. Hinum almemma borg-
ara er bráð nauðsyn að fylgj
asrt: betur með því, hvemiig
ltmdinu er í raun stjórnað.
Ein leiðin að því rmarki, »g
efcká sú veigamuimsita, er að
setja itarlegar reglur, sem
tryggja raunveruilega upplýs-
ingaiskyldu stjómváida, þar
sem uppíýsingin verði megim
regía, en ekki undanrtieknmig.
*
— Attræöur
Frainhald af bls. 8.
fjölsikyldiumnar, má geta þess, að
þrír syn'irm' r qg annar temgdaisom
urinn vinn-a við hið stóra fyrir-
tæki, og fjórði somurimn, sem er
sjálfstæðuir heildsali, befiur skrif
stofu síma í húsi þess.
• Jón í Belgjagerðinm er etnn aJl
hress, þó að hamn hafi eteki með
öll'u sioppið við roeimsemdiir. —
Hann er mjög slymgur laxveiði-
maður og fyrir fáuro dögum
frétt’i ég. að hann hefði verið að
koma vestan af Barðaströnd, þar
sem hamn hefur l-agt fé í að gera á
eiima að veiðivatni. Og hress er
hamai í bragði, þó a-ð homium, syni
hims bókhrse gða smábónda i
Vatnsdai vestra, þyki dýrtíðarkýr
in all fóðurfrek og gjöm á hate
slettur, enda flóríæruð. Þegar
við Jón hittumst, er ofit vikið að
sjó og sjómönmum. sögur sagðar
og miki-ð hlegið, og verður okk-
ur jafnskrafdrjúgt i skrif-
stofu B e 1-gj ag e rð a- r mn-a r og heima
hjá hans rausnar- og gæðakoniu,
sem þolir skraf okkar furðaniega.
Ein um fieira tökim við en sjó-
menn og sæfarir. Jón hefur erft
bókhnýsmi föður sims og á mikið
og gótt safn islenzkra bóka, en
einnig verk norskm, danskra og
sænskra skálda, einkum frá síð
ari hluta 19. aida-r og fyrstu ára
tiuigum þessarar. Já, bækur Jóns
eru ekki aðein-s veggskraut, heki
ur lesefni -til fróðleikis og
skemmitumar húsbónda og hús-
freyjiu, sem ég hef reymt að þvi
að rouma stundum betiuir en
bóndi hernnar, hvar í skáp og
hva-r í hiliu bók sú er, sem á
góma ber. Jón á og alimörg mál-
verk, og þykir homum það kosit-
ur á sííkuim gri.p, að hamn sé í
sýnillegum temgslum vi'ð fornar
minjar eða að minmsta kosti það
llíf, sem rnenn kumma nokkur skil
á. Hann er hvorki snobb á bækur
né málverk, og ég hygg, að konu
hans sé eins farið. Þau hafa löng-
um samhentt verið, og ekki eru
þau það sízt að rausn og risnu, en
hjá þehn er þessum kostum þamn
ig farið, að gesturinin finniur
gl'ögglega, að ylurnn i stofu-n-um
í Nökkv-avogi 27 er ekki eirnunig
is frá hinn-i gagnnýtu hitaveitu
Reykjavikur.
Því miður höfum við hjónin
ekki aðstöðu ,ti-l að heimsækja
þau frú Jórunni og Jón á áttræð
isaifimæli hans, en við biðjum
þeim blessunar og þökkum þeim
vináttu- þeirra, og eiranig ieyfi ég
mér að flytja þeim þjóðarþökk —
báðum.
Mýrum i Reykholtsdaþ 27.7. ’73.
Gúðm. Gisiason Hagalín.
— Útvarp-
skákin
*
— Island
— Noregur
Skemmtilegt áfrarmhaid fyr-
ir svartan var 17. Dh.3 —
Rxe4, 18. Bxe7 — KgS!,
19. Rh6 — gxh6. 20. Dg4 —
Rg5, 21. Íxg5 — Re5 og
svartur bjargar sér. Ef 21.
Dxd7 — De3f, 22. Kbl —
Dxlf4 og svartur hefur hróte
yf'tr og hefur afstýrt m-esbu
hætturmi. (G)).
17. — Bxf6, 18. KxíHÍ — Bc7!
(Aftur tekst Gumnari að
flnna eina ieikinm, sam
bjargar skákinni. Eðiileg-
ast virðist 18. — Be7, en þá
vkmur hvítur með 19. b4,
t. d.:
a) 19. — Dc6, 20. He4 —
Da4, 21. Df3 — Hd8, 22.
Dd5 — Bxd6, 23. Dxd6 —
Kg8, 24. Dxd7 og hvitiur
vinnur.
b) 19. — Dh5, 20. Dc3 —
Rf6, (— Bxd6, 21. Dc6),
21. Hxe7 — Kxe7, 22. Dc7f
— K18, (— Rd7, 23. Helf),
23. g4 — Dg6, 24. Hel! og
svartur er varnarlaus gegn
hótuninni Rc8.
c) 19. — Dc7, 20. Hxe7 —
Kxe7, 21. Dg5f — Kf8, 22.
Rf5 — Dc3, 23. De7f —
Kg8, 24. Hxd7 — Df6, 25.
Rh6f og hvítur vinrnur. Eða
22. — g6, 23. De7f — Kg8,
24. Rlh6f — Kg7, 25. Dxf7f
— Kxh6, 26. Hd3 — Kh5,
27. Hh3f — Kg4, 28. H!h4+!
— Kxíi4, 29. De7 og rrnát
í tveimur leikjum. Söm-u:
ieiðis virðist 18. — Dh5
vera ófullnægjandi vegna
19. De3. (W)).
19. De3
(Hér átti hvitur völ á 19.
Hc4 og áfcti svartur þá um
tvo kosti að velja: a) 19. —
Da7, 20. Rc8 — Db7, 21. Rd6
jafnte-fli eða: b) 19. —
Rc5! ?, 20. b4 — Hd8, 21.
bxc5 — bxc5, 22. Re4! (Ekki
22. Rf5 — Hxdl, 23. Kxdl
— g6, 24. Re3 — Dd7, 25.
Ke2 — ICgT og svartur
vin-nur) 22. — Bxb2f, 23.
Kxb2 — Hxdl, 24. Hxc5 og
staðan er tvísýn. (G)).
1S. — g€
(19. — Kg8 gengur eteki
vegna 20. He8f — Hxe8,
21. Rxe8! og hvítur vimn-ur.
Eftir textaleikinn þóttist ég
góður að geta þvingað
fram jafntefli á efitirfar-
£kndi hátt. (W)).
2«. He8t — Kg7. 21. Rxf5f —
gxf5, 22. Dg3f og jafntefli. þar
mi svartur Ktsnar ekki úr
þráskákiimi.
4ón Þ. Þór.
Festi Grindavík
DANSLEIKUR i kvöld frá kl. 9-2.
OPUS skemmtir
Sætaferðir frá B.S.I. kl. 9.
Fjölmennið og skemmtið ykkur
í glæsilegasta félagsheimili landsins.
FESTI.
STÓRKOSTLEGT
HlégorSur Moslellssveit í kvöld
Námfúsa FJÓLA
og hljómsveitin KLARA leika á fullu
frá klukkan 9-2.
Munið nafnskírteini.
Aldurstakmark 16 ára.
Sætaferöir frá B.S.I. kl. 9 og 10.
Það er atitaf brjálað stuð að Hlégarði.
Sumarhátíð
i Arotnngu í bvöld
leikur fyrir dansi.
Guðmundur Jónsson syngur við undir-
leik Ólafs Vignis Albertssonar.
BRIMKLO
Guðlaugur Tryggvi Karisson flytur ávarp
og stjórnar fjöldasöng.
Sætaferðír frá B.S.Í., Selfossi og Laug-
arvatni klukkan 9.
Fjörið verður » Aratungu í kvöld.
F.U.J.