Morgunblaðið - 07.02.1974, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. FEBRUAR 1974
í fyrrakvöld voru tefldar bið-
skákir úr 1. og 2. umferð Reykja-
vikurskákmótsins og urðu úrslit
þessi:
Ur 1. umferð.
Kristján — Friðrik jafntefli
Ingvar — Velimirovic jafntefli
Tringov—Smyslov 0-1
Ur 2. umferð.
Friðrik — Tringov 1-0
Guðmundur — Velimirovic jafn-
tefli
Biðskákum Magnúsar og Ben-
ónýs og Ciocaltea og Ögaards var
frestað, en hins vegar tefldu þeir
Magnús og Ciocaltea biðskák sína
úr 1. umferð. Magnús tefldi skák-
ina mjög vel framan af og var
búinn að sauma ansi rækilega að
Rúmenanum. Hann vann peð eft-
ir u.þ.b. 30 leiki, en í tímahrakinu
lék hann svo af sér skiptamun. í
biðstöðunni hefur Magnús tvö
peð uppí skiptamuninn, en senni-
legt má telja, að skákin endi með
jafntef li.
En nú skulum við líta á eina
skák úr 1. umferð.
Hvftt: G.Tringov
Svart: V. Smyslov
Spánskur leikur
1. e4 — e5, 2. Rf3 — Rc6, 3. Bb5
— a6, 4. Ba4 — Rf6, 5. 0-0 — Be7,
6. Hel — b5, 7. Bb3 — 0-0, 8. c3 —
d6, 9. h3 — a5,
(Þetta er fremur fáséður leikur í
þessari stöðu, en engan veginn er
þó hægt að segja að hann sé með
öllu óþekktur).
10. d4 — a4.
Reykjavíkurskákmótið
(Þessi leikur er I fullu samræmi
við hugmyndina að næsta leik á
undan. I bók sinni um spánska
Ieikinn nefnir Paul Keres aðeins
leikinn 10. — exd4, en leikur
Smyslovs virðist þó sízt lakari).
11. Bc2 — Bd7, 12. d5
(Hvítur hyggst sækja að svörtu
peðunum á drottningarvæng og
afræður því að loka miðborðinu.
Eins og skákin teflist virðist
manni hins vegar sem betra hefði
verið að halda spennunni og leika
12. Rbd2).
12. — Ra5, 13. Ra3 — c6, 14. dxc6
— Bxc6, 15. Bd3 — Dd7, 16. De2
— Hab8, 17. Rc2 — Db7, 18. Rb4
(Hvítum hefur tekizt að útfæra
fyrsta hluta áætlunar sinnar, að
koma riddaranum í holuna á b4
og binda svörtu mennina við völd-
un b-peðsins. Þetta færir honum
þó lítinn hagnað og svartur á til-
tölulega auðvelt með að losa um
sig).
18. — Bd7, 19. Bg5 — Be6, 20.
Hadl — Hfc8, 21. a3 — g6, 22.
Bxf6
i (Þessi uppskipti eru varla tíma-
bær. Svarti biskupinn á eftir að
verða mjög sterkur og því var
trúlega betra að reyna að halda i
biskupinn cg leika t.d. 22. Rh2).
22. — Bxf6, 23. Rh2 — Rc6!,
(Losar sig við riddarann á b4.
Svartur hefur nú náð öruggu
frumkvæði og það er athyglisvert
að sjá, hve vel Smyslov undirbýr
framrás d-peðsins).
24. Rxc6 — Dxc6, 25. Rg4 — Bg5,
26. Re3— Bb3, 27. Rc2 — Db7,
28. Hal — He8, 29. Rb4 — d5!,
(Nú verða uppsltifti og fram
kemur endatafl með mislitum
biskupum. Svartur stendur alltaf
eilítið betur, hvitu peðin á drottn-
ingarvæng eru dhreyfanleg og
Smyslov og Tringov tefla í I. umferð,
25
standa þar að auki á reitum sam-
litum svarta biskupnum).
30. Dg4 — Be7, 31. Rxd5 — Bxd5,
32. exd5 — D.xd5, 33. Hadl —
Dc5, 34. Bbl — Hbd8, 35. Ba2 —
Kg7, 36. Hxd8 — Hxd8, 37. Hdl —
Bh4, 38. Hfl
(Auðvitað ekki 38. g3 vegna
Bxg3).
38. — Bf6, 39. Hdl — Bh4,40. Hfl
— De7,
(í þessari stöðu fór skákin í bið og
töldu vfst flestir, að hún væri
jafntefli. Vera má að skákin
sé jafntefli með beztu tafl-
mennsku af beggja hálfu, en
Smyslov sýnir andstæðingi sinum
fram á, að það er ekki alveg sama,
hvemig skákin er tefld).
41. g3 — Bg5, 42. Hdl — h5, 43.
De2 — Hxdl +, 44. Dxdl — h4,
45. g4 — e4!, 46. Kfl — Df6, 47.
Dd4,
(Tringov var farinn að óttast um
kónginn og flýtir sér þvi að knýja
fram drottningarkaup. Þótt
furðulegt megi virðast eru það
einmitt drottningarkaupin, sem
flýta fyrir tapinu. Með drottning-
unum á borðinu hafði hvítur mun
meiri möguleika á að halda skák-
inni).
47. — Dxd4, 48. cxd4 — Bcl, 49.
Bd5 — Bxb2, 50. Bxe4,
(Hvers vegna ekki 50. Bc6?).
50. — Bxa3, 51. Bc6 — Bb2, 52.
Bxb5 — a3, 53. Bc4 — Bxd4, 54.
Ke2 — f5, 55. gxf5,
(Hér er staða hvits að öllum lik-
indum töpuð. Eftir 55. f3 hefði
svarti kóngurinn komist til f4).
55. — gxf5, 56. f4 — Bgl!
(Bindur hvita kónginn við völdun
f-peðsins).
57. Kd3 — Bh2, 58. Ke3 — Kf6,
(Svarti kóngurinn röltir nú yfir á
drottningarvænginn og gerir þar
með út um skákina).
59. Ba2 — Ke7, 60. Bg8 — Kd6,
61. Bf7 — Kc5, 62. Ba2 — Kb4, 63.
Kd4 — Bxf4, 64. Kd5 — Bg3, 65.
Kd4 — f4 og hvíturgaf.
Þessi skák er auðvitað fjarri þvi
að vera gallalaus, en hún sýnir.að
endatöfl með mislitum biskupum
þurfa ekki endilega að vera jafn-
tefli.
Jón Þ. Þór.
Sverrir Runólfsson;
Opið bréf til samgönguráðherra
Þriðjudaginn 22. jan. s.l. fóru
fram umræður i fyrirspurnartíma
á Alþingi um aðferðina „Blöndun
á staðnum“ og tilefnið var fyrir-
spurn Bjarna Guðnasonar. í 1.
lagi um hvað liði framkvæmdum
á þeim vegarkafla, sem Vegagerð-
in hefði úthlutað mér á Kjal-
arnesi, í 2. lagi, hvort Vegagerðin
hefði ekki tök á að útvega mér
þau vegavinnutæki, sem ég þarfn-
aðist til viðbotar við þá blöndun-
arvél, sem ég hef þegar fengið frá
Kanada, og i 3. lagi, hvort aðferð-
in gæti ekki verið heppileg á
söndum Suðurlandsundirlendis,
t.d. á Þorlákshafnarvegi, og hvort
ekki væri þá vert að fela mér
vegagerð þar, a.m.k. í tilrauna-
skyni. Björn .Tónsson samgöngu-
málaráðherra svaraði fyrir-
spurninni og vi 1 ég nota tækifær-
ið til að þakka honum sérstaklega,
einkum vegna þess, að í svari
hans kom fram ýmislegt, sem sker
úr um nokkur vafaatriði, og ég
ekki fengið svör við áður. Ég held
ég fari með rétt mál, þegar ég
segi, að ég væri liklega ekki enn
búinn að fá þennan eins km veg-
arkafla, ef Björns Jónssonar hefði
ekki notið við, og Hannibals
Valdimarssonar á undan honum i
embætti samgöngumáiaráðherra,
en þeir hafa ætíð sýnt hugmynd-
um mínum velvild og áhuga. Til
Framhald af bls. 24
Ráðgert var að fara vestur núna í
sumar og var hann búinn að
ákveða að þau hjónin færu. Hann
hafði mikla ánægju af ferðalögum
um landið og langaði að kynnast
sem mestu af því með eigin aug-
um, við fjögur vorum lika búin að
ákveða að fara austur á land strax
þegar nýi vegurinn yrði tengdur.
að fyrirbyggja misskilning varð-
andi vegagerð með aðferðinni
„Blöndun á staðnum" i mýrar-
jarðvegi, vil ég segja þetta: Ég
hef margoft tekið fram, bæði i
greinum og viðtölum, og lagt
áherzlu á, að rannsókn á jarðvegs-
sýnum hljóti ætíð að skera úr um
það, hversu mikið af jarðveginum
í vegarstæðinu skuli notað i
hverju tilviki. Stundum er hægt
aðnota 100%, stundum minna.en
aðalatriðið er, að rannsóknir skeri
úr um málið.Það segir sig sjálft,
að það efnismagn, sem vantar upp
á, að nauðsynleg jarðefnabinding
náist hlýtur að verða að flytja að.
Þá kem ég að öðru atriði: Þegar
ég tala um, að hægt eigi að vera að
koma kostnaðinum pr. fermetra
niður í margfalt minna verð en
hann kostar nú, á ég við þetta: Eg
hef undir höndum verklýsingar
og kostnaðaryfirlit (verðlag allt
að 1973), þar sem verð pr. fer-
metra er frá 2,72 dollurum (eða
238 isl. kr) í fullunnum vegi með
varanlegu slitlagi. Spurningin er,
hvers vegna slíkt eigi ekki að vera
hægt hér. Svarið er i grein, sem
ég skrifaði i Mbl. 5. sept. 1970, þar
sem birtar voru myndir af þeirri
vélasamstæðu, sem að mínu áliti
var sú fullkomnasta og fljótvirk-
asta, sem þá var völ á til vegagerð-
ar. Slik samstæða mun nú kosta
Og hlökkuðum við öll til farar-
innar. „Mennirnir áforma, en Guð
ræður“.
Ég bið honum Guðsblessunar i
þessari hinstu för og við bróðir
hans þökkum honum ógleyman-
legar samverustundir.
„Flýt þér, vinur,
í fegri heim.
Krjúptu að fótum friðarboðans
bg fljúgðu á vængjum
morgunroðans
meira að starfa Guðs um geim.
(J.H.)
Mágkona.
um 80—90 milljónir ísl. króna.
Blöndunarvél sú, er ég hef þegar
flutt til landsins, er hluti þeirrar
sainstæðu. 1 fjölmiðlum hefur
verið sagt, að hún „kostaði álíka
mikið og gamall traktor". Ég við-
urkenni, að ég ákvað, að koma
með notaða vél, sem mér bauðst
og skoðaði gaumgæfilega, en ekki
nýja vél, sem kostar í dag um
12—15 milljónir króna hingað
komin (þ.e. 90—100 þús. dollara
flutningskostnaður, tollur, trygg-
ing o.fl. að auki). Ég var ákveðinn
f að gera þetta eins ódýrt og mér
væri unnt, m.a. vegna þess, að
mér hafði verið lofað aðeins eins
km vegarkafla, eða eins og segir I
bréfi Vegagerðarinnar dags. 13.
aprfl 1972: . .. að Vegagerð rfkis-
ins beri kostnað af tilraun, lögn 1
km vegarkafla, sem þérgerið með
burðarlagi og slitlagi,
Vegna skoðana og túlkunar-
ágreinings milli mín og forráða-
manna Vegagerðarinnar m.a. um
hvað telja beri „kostnað af til-
raun“, hefur málið dregizt úr
hömlu, og vegna þess byrjaði bar-
átta min fyrir lengri spotta.
Þess vegna er ég mjög þakklát-
ur Birni Jónssyni, samgönguráð-
herra, fyrir að koma þessu á
hreint. Ég tek fram, að það breyt-
ir í engu þeim fasta ásetningi
minum að gera umræddan vegar-
kafla eins ódýrt og mér er unnt,
þar innifalin verkfræðiþjónusta
og önnur skrifstofustörf (þ.e. sem
kallað er á ensku, non-productive
manpower). En ég vil benda á f
þessu sambandi, að með því að
gera aðeins einn km minnka lik-
urnar á, að mér takist að sanna
hversu ódýr þessi aðferð er, til
þess hefði ég þurft tálsvert lengri
kafla. Hins vegar á mér að takast
að sýna fram á, hversu miklu
fljótvirkari „blöndun á staðnum"
er, og að vegurinn verði betri. Ég
hef verið, og er enn, þeirrar skoð-
unar, að gera megi hraðbrautir
(eins og vegurinn til Selfoss kall-
ast) fyrir um 3—4 millj. kr. hvern
km. Fyrir utan fyrirspyrjanda og
samgönguráðherra tók aðeins
einn þingmaður til máls í fyrr-
nefndum umræðum. Það var Ólaf-
ur G. Einarsson, en hann er jafn-
framt forstjóri Olíumalar h.f.
Það kom greinilega fram i hans
orðum, að hann er mótfallinn þvf,
að Vegagerðin veiti mér nokkra
fyrirgreiðslu í sambandi við um-
ræddan tilraunavegarkafla, en
auk þess fór hann með rangt mál,
er hann sagði, að gerð hefði verið
verklýsing á fyrsta olíumalar til-
raunavegarkafla í Svínahrauni
(sem fyrirspyrjandi, Bjarni
Guðnason, hafði rætt um f for-
málsorðum fyrirspurnar sinnar
sbr. Alþingistíðindi, 12. hefti
1973—74). Það er staðreynd, að
engin verklýsing var gerð á þeim
tilraunakafla, sem fyrirspyrjandi
ræddi um. Eg tel, að Ólafur eigi
að viðurkenna mistök sin og upp-
lýsa þingheim um hið rétta f mál-
inu, en verklýsingin, sem hann
talaði um, á við hraðbrautarkafla
á svipuðum stað í Svínahrauni, og
verklýsing sú, er var gerð af
Vegagerðinni.
Hins vegar get ég upplýst, að
umræður milli mín og Vegargerð-
arinnar um þetta tilraunamál
mitteru komnar á lokastig, en ég
mun ekki frekar fara út i þá
sálma. Vegna þess mikla áhuga,
sem alrnenningur hefur ætíð sýnt
þessu málefni mínu, hef ég og
félagar mfnir i „Blöndum á staðn-
um“ rætt um að gera fyrirtækið
að almenningshlutafélagi með
Landsbankann sem eins konar
kauphöll. Eg álít, að alþj'ðan eigi
að taka þátt í athafnalifi þjóðar-
innar og þess vegna væri þetta
bezta leiðin til þess að afla fjár-
magnsins, til að geta fest kaup á
allri vélasamstæðunni, sem nauð-
synleg er til að vegaframkvæmdir
verði fljótvirkari, ódýrari og
árangursríkari. Ef fljótt yrði
brugðizt við, væri meira að segja
tfmi til að fullvinna og Ieggja var-
anlegt slitlag á Þingvallahringinn
fyrir þjóðhátíð 1974.
Þeir, sem hafa áhuga, geta haft
samband við mig i síma 16578 eða
Kvisthaga 14, Rvík. Ef undirtekt-
ir verða nægilegar, munum við
kalla saman almennan stofnfund
strax.
Að lokum vil ég endurtaka
þakkir mfnar til Björns Jónssonar
samgöngumálaráðherra fyrir
hans góðu undirtektir f þessu
máli.
BOTAGREIÐSLUR
Almannatrygginganna
í Reykjavík
Útborgun ellilífeyris í Reykjavík hefst að
þessu sinni föstudaginn 8. febrúar.
TRYGGINGASTOFNUN
RÍKISINS
— Minning
Ólafur