Morgunblaðið - 26.02.1974, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. FEBRUAR 1974
dttt THE OBSERVER
jcay\
Dagur í
Phnom Penh
THE OBSERVER
/» i 1
Eftir
Colin
Smith
Á næturnar eru drunurnar úr
fallbyssum stjórnarhersins svo
miklar, að það er rétt eins og
byssurnar séu á næsta horni, þótt
þær séu I þriggja kllómetra fjar-
lægð. A daginn dregur borgarys-
inn úr hávaðanum af nýjum
hryðjuverkum, sem unnin eru rétt
utan sjónmáls.
Útlendingarnir sitja með drykki
sína I veitingahúsunum og ræðast
við þangað til þjónunum berast
brenglaðar fréttir eftir óþekktum
leiðum og hefja hávaðasamar
samræður. Loks kemur einn þeirra
yfir til okkar og segir „Plastique a
l'Ambassade Americaine,
M'sieur."
„Plastique" er nafnið á hvers
konar sprengingum I daglegu tali
Kambódiubúa, og er það sennilega
arfur frá nýlenduárunum þegar
skæruliðar notuðu mjög plast-
sprengjur i starfsemi sinni.
Allt starfslið bandariska sendi-
ráðsins er saman komið i forsaln-
um á jarðhæðinni bak við bryn-
varðar útihurðir og þykkt, skothelt
gler i gluggum. Við eitt skrifborðið
situr Thomas Enders sendifulltrúi,
sem veitir sendiráðinu forustu.
rauninni hálf fyndið að sitja undir
skothrið úr herteknum bandarísk-
um fallbyssum. Ein sprengjan
sprakk aðeins 20 metrum frá hliði
sendiráðsins og feykti hjólreiða-
manni af farartæki sinu. „Þeir láta
kúlurnar þræða götuna," sagði
hershöfðinginn, og i rödd hans
mátti greina nokkra aðdáun at-
vinnumannsins.
( gegnum skothelda glerið má
sjá i fjarska dökkt reykský eftir
sprengingu stiga til himins. „Ég
held það væri ekki rétt að fara
þangað núna ef þeir eru að skjóta
105mm," sagði sendifulltrúinn
við fréttastúlkuna. í kvöldverðar-
boði nokkrum dögum áður hafði
hann sakað hana og aðra frétta-
menn um að stuðla að auknum
ótta meðal borgarbúa. Stúlkan
yppir öxlum og gengur út að
Renault-bif reið sinni þar sem
nokkrir aðrir fréttamenn biða i
von um far.
Á leiðinni i bilnum ræða frétta-
mennirnir um það, hvaðan sé lik-
legast að reykurinn komi. Ef til vill
er eldur i skotfærageymslu eða
stráþök og eldurinn barst óðfluga
út.
Strax og íbúunum varð Ijóst, að
hús þeirra yrðu að eldinum að
bráð hófu þeir að bjarga þvi, sem
bjargað varð. Mæður óðu um
götuna i leit að börnum sínum,
hundar leituðu húsbændanna, og
óttaslegnar rottur skutust út úr
fylgsnum sinum og stukku burt frá
hættunni.
Ungir menn ruddu niður húskof-
um til að reyna að hefta útbreiðslu
eldsins. Þeir tóku á sig karate-
stökk og spyrntu i veggina með
báðum fótum þar til þeir létu und-
an. Hermenn, sem fengið höfðu
heimfararleyfi, hlupu þangað, sem
þeir höfðu síðast séð fjölskyldur
sínar. I sjúkrahúsinu þöktu
blóðugar sjúkrabörur alla ganga,
og mæður voru að gefa særðum
börnum sínum inn saltvatn þvi
hjúkrunarkonurnar komust ekki
yfir allt, sem gera þurfti. Læknir
einn hélt, að til þessa sjúkrahúss
eins hefðu komið um 150 slasað-
ir, og auk þess „vörubílsfarmur"
af líkum, sem hann hafði ekki haft
tima til að telja.
Liðsmenn úr stjórnarher Kambódíu í baráttu við skæruliöa.
Hann er hávaxinn, og smávaxnir
Kambódiubúar kalla hann
„Risann".
Meðal starfsfólksins situr John
Cleeland hershöfðingi, sem er for-
maður nefndar þeirrar, er annast
afhendingu á bandariskum vopn-
um til Kambódiuhers. Hann er i
blá-röndóttum borgaraklæðum. og
reykir stóran vindil. Hann er fölur
og grannur. nærri sköllóttur með
kónganef, og litur alls ekki út fyrir
að vera reyndur herforingi með
langa þjónustu á vigvöllum
Vietnams að baki.
„Um 15 til 20 105 millimetra
kúlur," segir hann við bandaríska
fréttastúlku og brosir út fyrir vind-
ilinn, eins og honum þyki það i
eldsneytisbirgðum. Engum dettur
í hug, að hundruð íbúðarskúra úr
timbri standi í Ijósum logum, og
að deyjandi og dánir ibúar þeirra
liggi í hrönnum innan um brakið.
Skothriðin hófst klukkan þrjú
siðdegis, einmitt á siesta-tfman-
um, þegar fólk tekur sér fri frá
störfum yfir heitasta kafla dags-
ins, og þeir, sem ekki eru svo
lánsamir að geta fengið sér lúr,
safnast saman við gosdrykkjasölu-
vagna á gangstéttunum.
Miðað við árstíma var veðrið
gott, hægur andvari, sem kælir
þægilega og heldur bitvarginum i
skefjum að næturlægi. Nú var
veðrið óvinurinn mikli, þvi það
feykti eldtungunum i nærliggjanai
Alls hafði 70 sprengikúlum
rignt yfir hverfið (bandariski hers-
höfðinginn hafði ekki talið rétt
eða þá að hann hefur ekki heyrt
sprengingarnar þar sem hann sat
inni i víggirtum forsalnum) i
þessari fyrstu stórskotaliðsárás,
sem gerð hafði verið í dagsbirtu.
Fyrstu áætlanir gerðu ráð fyrir, að
150 hefðu látizt. Morguninn eftir
var farið að brenna likin i hálf-
hrundri Ifkbrennslu hverfisins, en
vegfarendur héldu fyrir nefin og
keyptu sér is og ananas án þess að
hugsa til hættunnar á þvi, að
árásin hæfist á ný. f veitingahús-
inu kom einn þjónanna til blaða-
manns með reikning frá gærdegin-
um fyrir drykk, sem gleymzt hafði
að borga þegar rokið var af stað til
að leita að „plastique".
Kúrdar búast
til baráttu
gegn Bagdad
Beirút,21. febrúar. AP.
TIL algerra vinslita dró I dag
milli Kúrdahreyfingar Mustafa
Barzani í Norður-irak og stjórnar-
innar I Bagdad, og Kúrdar búast
til baráttú gegn sambandsstjórn-
innl.
Tfmaritið As Sayyad I Beirút
hermdi að Barzani hefði hafnað
áætlun sem stjórnin kunngerði
fyrr I þessum mánuði og gerir ráð
fyrir að svæði þar sem Kúrdar
eru f meirihluta verði gerð að
sjálfstjórnarfylki undir heitinu
Kúrdistan.
Asteytingarsteinninn að sögn
tímaritsins er héraðið Kirkuk,
sem er auðugt að olíu og Barzani
vill innlima í Kúrdistan. Hann
segir að Ahmed Hassan A1 Bakr
forseti hafi dregið úr áhrifum
Kúrda i Kirkuk með þvi að flytja
þangað arabíska landnemá siðast-
liðin þrjú ár.
Kúrdar krefjast þess að
arabísku landnemarnir i Kirkuk
verði fluttir á brott áður en mann-
tal fer fram á þessu svæði að sögn
tímaritsins.
Baath-flokkur Bakrs er hins
vegar sagður staðráðinn í þvi að
halda Kirkuk og olíubænum
Hanakin á Iandamærum íran
utan við fyrirhugað Kúrdistan.
Samningur frá 11. marz 1970
batt enda átiu ára borgarastríð og
samkvæmt honum átti að stofna
Kúrdistan.
CHEVROLETVEGA G.T. árg. 1972 (sportmodel) rauð- ur 525 þús., nýinnfluttur. Uppl. í slma 1 3285 —34376. BROTAMÁLMUR Kaupum allan brotamálm i=>->g hæsta verði. Staðgreiðsla Nóatún 1 7, simi 25891.
PINGOUIN-GARN Margar gerðir, þolir þvottavéla- þvott. Verzl. Hof Þingholtsstræti 1. KAUPI ÍSLENZK FRÍMERKI Sendið mér lista og ég mun senda yður tilboð Kaupi einnig frimerki á umslögum. Stein Pettersen, Maridalsveien 62, Oslo 4 Norge.
mokarinn
mikli f rá
BM VOLVO
Stór hjól; drif á tveim eða fjórum
hjólum; mismunadrifslás; 80 ha.
dieselvél með beinni innspýtingu;
rúmgott og hljóðeinangrað örygg-
ishús með Volvosæti; vökvastýring;
liðlegur og kraftmiki11 í ámokstri;
lyftir, staflar, dregur, ýtir.
Allar upplýsingar um LM 621, LM
641, og aðrar ámokstursvélar frá
BM Volvo eru ávallt til reiðu.
ámokstursvél
LM 641-621