Morgunblaðið - 26.02.1974, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. FEBRUAR 1974
Birgir Isleifur Gunnarsson borgarstjóri:
Erfiðleikar vegna
hláku ekki sérís-
lenzkt fyrirbæri
Á síðasta fundi borgarstjórnar
var nokkuð rætt um hin miklu
vatnsflóð, sem urðu í borginni sið
astíiðinn sunnudag. Umræðurnar
urðu vegna spurningar frá Alfreð
Þorsteinssyni (F) um það, á
hvem hátt ætlunin væri að bregð-
ast við sams konar vanda f fram-
tíðinni. í lokaorðum borgarstjóra
í þessum umræðum kom meðal
annars fram, að erfiðleikum hefði
verið bundið að fá starfsmenn
borgarinnar til starfa umræddan
sunnudag við gatnahreinsun, en
þeir væru margir hverjir búnir að
vinna óhóflega langan vinnudag
allan veturinn og því væri fylli-
lega eðlilegt, að þeir vildu gjarn-
an eiga frf á helgidögum. Þessi
mannlegi þáttur málsins mætti
ekki gleymast, þegar borgaryfir-
völd væru sökuð um slælega
frammistöðu í þessu máli.
Birgir Ísleifur Gunnarsson
borgarstjóri:
Um síðastlíðna helgi gerði tals-
verða hláku ásamt úrfelli í
Reykjavík, eftir undangengna sjó-
komu. Snjór var því á jörðu, og
vatnsflaumur ber með sér tals-
vert krap við þessar kringum-
stæður, krapið berst í niðurfalls
ristar og lokar þeim. Á nokkrum
stöðum í bænum, þar sem svo
háttar til, að miklar umferðargöt-
ur liggja um lágpunkta getur
safnazt fyrir mikið vatn, og nægir
að minnast á í þessu sambandi
Reykjanesbraut undir brú á
Miklubraut, Borgartún á móts við
Kringlumýrarbraut, Suðurgötu
við flugbrautarenda, Hringbraut
við Tjörnina.
Á slikum stöðum hafa á undan-
förnum árum verið gerðir stórir
Borgarstjóri:
Öllár
„kosningaár”
„Hjá okkur sjálfstæðismönnum f
borgarstjórn eru öll vor kosninga-
vor og öll ár kosningaár. Við hög-
um okkar framkvæmdum allt
kjörtímabilið á þann veg, að full-
um framkvæmdahraða er haldið
uppi og við erum okkur þess með-
vitandi allt kjörtimabilið, að við
þurfum að standa borgarbúum
reikningsskil gerða okkar.“
Á þennan veg komst Birgir
Isleifur Gunnarsson borgarstjóri
að orði, er hann svaraði Öddu
Báru Sigfúsdóttur í borgarstjórn,
en hún hafði gert að umtalsefni
samþykkt borgarráðs um fram-
kvæmdir við tvö opin svæði f
Árbæjarhverfi, þ.e. við Fagrabæ
og Hlaðbæ. Borgarráð hefur sam-
þykkt teikningar af þessum svæð-
um og að þau skuli gerð í sumar.
Dró Adda Bára Sigfúsdóttir í efa,
að þetta yrði framkvæmt í sumar
og teikningarnar þvf aðeins sam-
þykktar að „kosningavor væri í
lofti'*. Fullvissaði borgarstjóri
borgarfulltrúann um það, að þessi
svæði yrðu fullgerð í sumar, enda
mikið verið unnið við frágang
opinna svæða í Árbæjarhverfi að
undanförnu.
niðurfallsbrunnar með grófum
ristum til þess að koma f veg fyrir
flóðhættu. Þessu verður haldið
áfram. Ýmist eru þeir felldir inn f
götukanta með lóðréttri rist i
kantbrún, eða sérstakir brunnar
50 sm f þvermál með ristum á
hliðum og í toppi, eru þeir utan
vegar í lágpunktum.
Holræsakerfið sjálf er hannað
miðað við ákveðna hámarksúr-
komu 56 1/sek. pr. ha eða 20 mm
á klst. Þær aðstæður geta mynd-
azt að holræsakerfið hafi ekki
undan á vissum stöðum. Á þetta
sérstaklega við slíkar aðstæður,
sem áður er lýst, þ.e. að vatn berst
víða að á yfirborði á frosinni jörð,
þannig að útreiknuð dreifing
vatns í kerfinu raskast. Þá getur
myndazt yfirþrýstingur í holræsa-
kerfi og valdið flóðum í kjöllurum
húsa.
Að lokum er svo rétt að geta
þess, að öll tæknileg kerfi hafa
innbyggða vissa meðvitaða
áhættu, þ.e. kostnaðarlega er það
óhagkvæmt að gera þau þannig úr
garði, að þau þjóni hlutverki sínu
til fullnustu við allar aðstæður, og
er ekkert séríslenzkt fyrirbæri
heldur almennt viðurkenndur
praxis.
Úthhitun úr lóða-
sjóði væntanleg
I SVARI við fyrirspurn frá Alfreð
Þorsteinssyni (F) um lóðasjóð
Reykjavíkur sagði Birgir Isleifur
Gunnarsson borgarstjóri, að sjóð-
urinn mundi liklega taka til
starfa með vorinu, en það væri
borgarráðs að ákveða nánar um
það og auglýsa eftir umsóknum.
Er sjóði þessum, eins og fram
hefur komið,æt!að að aðstoða lóð-
arhafa við að ganga frá lóðum
sfnum og verða lán hans í formi
vinnu og efnisúttektar hjá fyrir-
tækjum borgarinnar. Alfreð Þor-
steinsson kvaðst vilja leggja
áherzlu á, að úthlutun hæfist sem
fyrst svo að menn gætu undirbúið
framkvæmdir sínar nægilega
snemma.
Á þessu ári eru veittar 19,4
milljónir til sjóðsins samkvæmt
fjárhagsáætlun borgarinnar.
FRA
BORGAR-
STJÓRN
Á FUNDI borgarstjórnar Reykja-
víkur sfðastliðinn fimmtudag var
vísað til borgarráðs tillögu Mark-
úsar Arnar Antonssonar (S) um
að endurskoðun fari fram á regl-
um Byggingarsjóðs Reykjavíkur
með það fyrir augum, að hann
skuli í auknum mæli notaður til
að stuðla að jafnvægi f byggð
borgarinnar. Þannig verði fjölgað
lánveitingum til ungs fólks, sem
hyggur á kaup á húsnæði í eldri
borgarhverfum, og lán hækkuð.
Jafnframt verði vextir og
greiðslutími endurskoðaðir. End-
urskoðun þessi skal gerð af
nefnd, sem borgarráð velur. Þá er
og i tillögunni beint eindregnum
tilmælum til Húsnæðismálastofn-
unar rikissins um, að meiri
áherzla verði lögð á lánveitingar
til kaupa á eldra húsnæði en nú
er gert.
Markús Örn Antonsson: Fyrir
nokkru voru borgarfulltrúum
kynntar hugmyndir Þróunar-
stofnunar Reykjavíkurborgar um
framtíðarbyggingarsvæði og
kynnt sú vinna, sem þeim at-
hugunum hefur fylgt á vegum
stofnunarinnar. Það kom fram i
umræðum, að borgarfulltrúar
gera sér grein fyrir annmörkum,
sem verða kunna á því að borgin
teygi sig f allar áttir út frá mið-
kjarnanum með - jafnskjótum
hætti og verið hefur síðustu ára-
tugi.
Eg býst ekki við, að neinn í
þessum hópi telji sig þess þó
megnugan að ætla algjörlega að
binda enda á þessa útþenslu borg-
arinnar, en augljóslega er okkur
þröngur stakkur skorinn að því
leyti og auk þess hljótúm við alltaf
að leita hagkvæmra og hlutfalls-
lega ódýrra lausna f skipuiagi
nýrra byggingarsvæða.
Á það hefur verið bent með
gildum rökum, að eins og sakir
standa i þróun Reykjavíkur, sé
kominn tfmi til að staldra við og
líta á elztu hverfi borgarinnar
með það fyrir augum að taka þau
til endurnýjunar og reisa stærri
og veglegri hús en þar standa á
lóðum nú. Að þessari lausn er
ekki hlaupið, en hún er athyglis-
verð. Umtalsverðir fjárrnunir
hljóta að koma inn í það dæmi og
svo líka, og ekki sízt, vilji ein-
staklinganna, sem þessi elztu
bæjarsvæði byggja, hvort þeir
Markús Örn Antonsson borgarfulltrúi:
Jafnvægi 1 byggð
borgarinnar
hafa hug á að selja eignir sínar og
flytjast annað eða ekki,
Þetta mál er í heild sinni ekki
aðeins mjög íhugunaivert i skipu-
lagslegu tilliti heldur eru margir
þættir þess félagslegs eðlis. Með
örri byggingu nágrannasveitar-
félaga Reykjavíkur hina síðustu
áratugi hefur meðalaldur Reyk-
víkinga farið ört hækkandi. I árs-
Iok 1973 voru 9,1% allra borgar-
búa yfir 67 ára aldri, en meðaltal
á höfuðborgarsvæðinu öllu var
7,8% á aldrinum 67 ára og eldri.
Til samanburðar má geta þess, að
i Garðahreppi var hlutfall 67 ára
og eldri aðeins 2,6% og f Kópa-
vogi 3,6% af heildaribúafjölda.
Hins vegar eru aldursflokkarnir
15— 18 ára 10,5% f Kópavogi og
10,7% í Garðahreppi, en aðeins
7,5% f Reykjavík. I hópnum
7—14 ára er munurinn enn meiri.
Tölur þessar sýna, hver áhrif
flutningar ungs fólks á undan-
förnum árum til nágrannasveitar-
félaganna hafa nú haft á aldurs-
flokkaskiptinguna íReykjavík.
En það er líka önnur hlið á
málinu og hún öllu alvarlegri, það
er skipting aldursflokkanna í hin-
um ýmsu hverfum borgarinnar.
Til að mæta þörfinni fyrir aukið
húsnæði í Reykjavfk, þegar fjöl-
mennir árgangar hafa náð hjú-
skaparaldri og stofnað til heimil-
ishalds, eins og verið hefur und-
anfarið, hafa opinberir aðilar
fyrst og fremst einblint á nýbygg-
ingar fjölbýlishúsa á nýjum svæð-
um f útjöðrum gömlu byggðarinn-
ar eða allfjarri henni. Fjármögn-
unaraðgerðir hins opinbera í hús-
næðismálum hafa fyrst og fremst
fallið i þennan heildarramma.
Minna hefur verið um alvarlegar
tilraunir til að stuðla að jafnvægi
í byggð borgarinnar með þvf að
búa svo um hnútana, að ungt fólk
gæti ekki síður flutzt inn í eldri
hverfi borgarinnar, en numið
land á nýjum byggingasvæðum.
Ókostir þess kerfis, sem ríkj-
andi hefur verið, hljóta að vera
öllum augljósir. Sífellteru gerðar
mjög ákveðnar kröfur til borgar-
yfirvalda um hraðari uppbygg-
ingu á opinberri þjónustu f nýju
hverfunum. Það er vel skiljan-
legt, að þær séu settar fram, þó að
óhjákvæmilega hljóti athyglin um
leið.að beinast að þeirri aðstöðu,
sem fyrir er í gömlu hverfunum
og hvernig áframhaldandi jöfn og
eðlilegt nýting þeirra verði feng-
in. Þetta á við um skóla og dag-
vistunarstofnanir, svo að dæmi
séu tekin, en vitaskuld líka þá
margþættu þjónustu, sem fyrir-
tæki og stofnanir veita að öðru
leyti.
Samkvæmt upplýsingum um
verðlag á fasteignamarkaði f dag
má gera ráð fyrir, að 120—130
fermetra hæð í 30 ára gömlu
steinhúsi vestur f bæ kosti um 6
milljónir króna. Þar af nemur út-
borgun 4—5 milljónum og yfir-
leitt eru engin áhvilandi lán til
yfirtöku i þessum tilfellum. íbúa-
f jöldi á hverja íbúð f gömlu hverf-
unum er því víða mjög litill.
Til dæmis mátaka svæðiðNjáls-
gata, Snorrabraut, Flókagata
Rauðarárstígur. Þar voru íbúar
830 talsin* 1. desember sl.,heildar-
fermetrafjöldi íbúðarhúsnæðis
23,077, á hvern íbúa voru 27,8
fermetrar, íbúðafjöldi 399 og íbú-
ar á hverja ibúð aðeins 2,08. Ef
tekinn er samanburður við á-
standið í Breiðholtshverfi, t.d.
Skriðustekk og Lambastekk, eru
íbúar þar 5,95 á íbúð og 20,88
fermetrar á hvern fbúa.
Forráðamenn Reykjavíkur
hafa áður lýst vilja sínum i þessu
efni, sbr. reglugerð þá um Bygg-
ingarsjóð Reykjavfkur, sem sam-
þykkt var í borgarráði 1967 og
gerir ráð fyrir, að lán séu veitt til
kaupa á eldri íbúðum. En þrátt
fyrir þetta er opinber aðstoð
vegna kaupa á eldra húsnæði
hvergi nærri nægileg. Og stefna
hins opinbera, sem m.a. kemur
fram við gerð kjarasamninga,
felst fyrst og fremst í því að
byggja ný borgarhverfi. í þeim
samningaviðræðum, sem nú
standa yfir, er aðallega gert ráð
fyrir því, að fjármagni verði veitt
til bygginga leiguhúsnæðis, og
það er kallað að leysa húsnæðis-
vandann á „félagslegum grund-
velli".
Við borgarfulltrúar Reykjavfk-
ur megum gjarnan minnast síð-
ustu úthlutunar hjá fram-
kvæmdanefnd byggingaáætlunar,
þar sem fbúar í leiguhúsnæði
borgarinnar, sem vildu koma sér
upp eigin húsnæði, komu ekki til
greina vegna þess að borgin hafði
séð fyrir húsnæðisþörfum þeirra.
Þannig fær sjálfsbjargarviðleitni
fólks ekki notið sin nú orðið.
Tillaga mín gerir fyrst og
fremst ráð fyrir, að borgaryfir-
völd noti Byggingarsjóðinn til
þess að viðhalda eðlilegum hlut-
föllum milli aldurshópa í borg-
inni. Gera borgarhverfin hvert
um sig síung ef svo má segja.
Til þess að þetta sé hægt tel ég
að hækka þurfi lán til kaupa á
eldra húsnæði og fjölga lánum
hlutfallslega.
I lok tillögunnar er áskorun á
Húsnæðismálastofnunina um að
auka lánveitingar til kaupa á
eldra húsnæði, en í fyrra lánaði
hún aðeins 80 milljónir til eldri
íbúða, en 1320 til annarra íbúða.
Og lán til eldri íbúða nema aldrei
meira en 200 þúsundum, en mega
samkvæmt reglugerð nema 400
þúsundum.
Að lokum við ég svo segja, að ég
vona, að tillaga mín hljóti góðar
undirtektir borgarfulltrúa og
endurskoðun á reglum Bygging-
arsjóðsins verði lokið fyrir gerð
næstu fjárhagsáætlunar svo unnt
verði að áætla fé til sjóðsins sam-
kvæmt nýjum reglum hans, sem
hnfgi í þá átt, sem ég hef lýst hér
að framan.
Kristján Benediktsson (F): Ég
get tekið undir mörg atriði í til-
lögu Markúsar og sú kenning
hans að jafna beri aldursskipt-
inguna í borginni er alveg rétt að
mínum dómi. Hins vegar er ég
ekki alveg sammálaþví, að rétt sé
að nota Byggingarsjóðinn í þessu
skyni. Ég tel, að hann beri að nota
á sama hátt og gert hefur verið.
Eg legg svo til, að tillögu Markús-
ar verði vísað til borgarráðs.
Markús Örn Antonsson kvaðst
fallast á, að tillögu sinni yrði vfs-
að til borgarráðs og var það gert
með 15 samhljóða atkvæðum.