Morgunblaðið - 08.11.1974, Blaðsíða 1

40 SIÐUR
220. tbl. 61. árg. FÖSTUDAGUR 8. NÓVEMBER 1974 Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Aukaþing Norðurlandaráós hófst í Álaborg í gær, fimmtudag. Fimm ráðherrar
ræðast við á myndinni hér: Bjartmar Gerde frá Noregi, Geir Hallgrfmsson,
forsætisráðherra, Poul Hartling, forsætisráðherra Dana, Ove Guldberg, utan-
ríkisráðherra Dana, og Trygve Bratteli, forsætisráðherra Norðmanna. Ræða
Geirs Hallgrímssonar forsætisráðherra á fundinum birtist f heild á bls. 17.
Kína víll friðmælast
við Sovétvaldhafana
Uppreisn
í Bólivíu
Moskvu, 7. nóvember. AP.
KlNVERJAR lögðu til við Rússa f
dag, að þeir ættu með sér viðræð-
ur um griðasáttmála og aðskilnað
herliðs á landamærunum.
Tillagan kemur fram í orðsend-
ingu, sem var send sovézkum
ráðamönnum f tilefni 57 ára af-
mælis bolsévíkabyltingarinnar,
samkvæmt kínverskum heimild-
um f Moskvu.
Þetta er talin sáttfúsasta orð-
sendingin, sem borizt hefur til
Moskvu frá Peking á sfðari árum.
Rússar hafa oft sagt, að Kfn-
verjar hafi hafnað tiliögum um
griðasáttmála eða virt slfkar til-
lögur að vettugi. Þetta hafa kfn-
verskir leiðtogar kallað „rúss-
neska hræsni“.
I orðsendingunni frá Peking
segir, að tillagan sé liður i gagn-
kvæmu samkomulagi er hafi
náðst í viðræðum forsætisráð-
Hermenn
drepnir
Belfast, 7. nóv. AP
TVEIR hermenn biðu bana
þegar háspennustöð skammt
frá Stewartstown um 45 km
vestur af Belfast sprakk í
loft upp. Provisional-armur
Irska lýðveldishersins
kvaðst bera ábyrgð á spreng-
ingunni.
Nokkrir aðrir hermenn,
lögreglumaður og nokkrir
óbreyttir borgarar, særðust í
sprengingunni.
Þar með hafa fjórir brezk-
ir hermenn verið drepnir á
einum sólarhring og 23 á
þessu ári. Síðan átökin hóf-
ust fyrir fimm árum hafa
1.094 beðió bana.
herranna Alexei Kosygins og
Chou En-lais 1969.
Því var heitið í orðsendingunni,
að kínverska stjórnin mundi
reyna ,,að verja byltingarvináttu
landanna". Beðið er svars Rússa.
Sérfræðingar benda á, að sam-
búð Kínverja og Bandarikjanna
hafi kólnað að undanförnu, meðal
annars vegna stuðnings Banda-
ríkjanna við stjórnina á Taiwan
og fyrirhugaðs fundar Fords for-
seta og Leonid Brezhnevs í
Vladivostok.
Þeir segja, að dregið hafi úr ugg
Kínverja í garð Rússa þar sem
þeir treysti á kjarnorkumátt sinn.
Stefna þeirra sé að halda jafn-
vægi milli Bandaríkjanna og
Rússa og etja þeim saman. Nú
telji þeir tímabært að bæta sam-
búðina við Rússa.
Orðsendingin virðist þannig
marka stefnubreytingu hjá Kín-
verjum. í gær gekk kínverski
sendiherrann i Moskvu af fundi,
sem var haldinn f Moskvu í tilefni
byltingarafmælisins, þegar
Ósló, 7. nóv.
AP—REUTER
OLlUMALATlMARITIÐ „Nor-
oil“ skýrir svo frá f dag, að búizt
sé við þvf, að tfu olfufélög fái á
næstunni leyfi til olfuleitar á um-
ráðasvæði Norðmanna í Norður-
sjó, á fimm nýjum leitarsvæðum,
sem þeir hafa boðið út.
Skilmálar norsku stjórnarinnar
eru sagðir all strangir en samt
hafa gengið að þeim fimm banda-
rísk félög, þrjú frönsk og tvö
norsk félög. Búizt er við, að
Andrei Gromyko utanrikisráð-
herra sagði að Kínverjar hefðu
gengið i bandalag með heims-
valdasinnum. En Gromyko
ftrekaði, að Rússar kepptu að
bættum samskiptum við Kína.
1 orðsendingu Kínverja segir,
að þeir hafi oft stungið upp á
viðræðum til að stuðla að vinsam-
Framhald á bls. 24
Jerúsalem, 7. nóv. AP.
HENRY Kissinger utanrfkisráð-
herra fullvissaði Israelsmenn um
það f dag, að „engin breyting"
hefði orðið á stefnu Bandarfkja-
manna f deilumálum þeirra og
Araba.
Hann sagði þetta þegar hann
endanleg ákvörðun um þetta
verði tekin á reglulegum viku-
fundi norsku stjórnarinnar 15.
nóv. nk.
Félögin, sem að sögn blaðsins
eiga von á leyfum, eru þessi:
Amocox, Chevron, Conoco, Esso
og Mobil frá Bandaríkjunum, Elf,
Total og Aquitaine frá Frakk-
landi og Norsk Hydro og Saga
Petroleum frá Noregi. 175 félög
sóttu um leitarheimild á 27 af 32
leitarhólfum, sem stjórnin aug-
Framhald á bls. 24
La Paz, 7. nóv.
AP. Reuter.
STJÓRN Bólivfu tilkynnti f dag,
að hún hefði bælt nióur uppreisn
f austurhluta landsins. Jafnframt
lýsti stjórnin yfir umsáturs-
ástandi í landinu.
Hugo Banzer forseti stjórnaði
sjálfur flokki hermanna, sem
náðu á sitt vald miðstöð uppreisn-
armanna, borginni Santa Cruz,
samkvæmt tilkynningu stjórnar-
innar.
Hermenn og óbreyttir borgarar,
sem eru andvfgir þriggja ára ein-
ræðisstjórn Banzers forseta,
höfðu lagt undir sig ráðhúsið og
lögreglustöðina í Santa Cruz, en
stjórnin sagði, að aðeins hluti úr-
valsherdeildar f borginni hefði
staðið að uppreisninni.
Banzer fór flugleiðis til Santa
Cruz og kom við Cochabamba
þar sem hann fékk til liðs við sig
flokk fallhlffaliða til að berjast
við uppreisnarmenn. Fleiri her-
menn frá Cochabamba, foringja-
efni og hermenn f Santa Cruz,
tóku þátt f aðgerðum gegn upp-
reisnarmönnum samkvæmt út-
varpsfréttum.
Foringjar uppreisnarinnar
voru herforingjarnir Julio Prado
Montano, Orlando Alvarez og
Carlos Valverde Barberi fyrrver-
andi heilbrigðisráðherra, að sögn
herstjórnarinnar í La Paz.
Tilkynnt var, að stjórnin réði
fullkomlega við ástandið i
öllu landinu en í Santa Cruz skor
uðu útvarpsstöðvar á hermenn
og óbreytta borgara að ganga f lið
með uppreisnarmönnum.
Ein af útvarpsstöðvum upp-
reisnarmanna sagði, að öfl
úr Þjóðernisbyltingarhreyfingu
vinstri manna og hinum sósialist
íska falangistaflokki hægri
manna stæðu að uppreisninni.
Útvarpsstöðin sakaði Banzer
kom til Israels til viðræðna við
Yitzhak Rabin forsætisráðherra
um skilyrðin, sem Israelsmenn
setja fyrir viðræðum við Egypta
um frekari brottflutning frá
Sinaiskaga.
Með yfirlýsingu sinni vildi
hann greinilega eyða þeim ugg
Israelsmanna, að Bandarfkja-
menn væru að endurskoða af-
stöðu sfna til Frelsissamtaka
Palestfnu, PLO.
Kissinger kom frá Damaskus
þar sem talið er, að honum hafi
tekizt að draga úr andúð Hafez
Assads Sýrlandsforseta á nýjum
viðræðum Israelsmanna og
Egypta. Hins vegar vildi Assad
ekki leggja blessun sina yfir
slíkar viðræður.
Kissinger sagði við komuna til
Israels, að Assad væri reiðubúinn
til að stuðla að lausn deiiumál-
anna við íreaelsmenn skref fyrir
skref.
Fyrr i ferðinni ræddi Kissinger
við Hussein Jórdaníukonung og
Anwar Sadat Egyptalandsforseta.
i Sadat, sagði, að Egyptar bæru enn
fyllsta traust til Kissingers og
Framhald á bls. 24
um „óstjórn“ og sagði, að stuðn-
ingsmenn hans væru „hækjur".
Útvarpið sagði, að uppreisnar-
menn mundu endurvekja þjóð-
ernishyggju í Bólivíu og að Bar-
beri f.v. ráðherra væri „óumdeil-
anlegur foringi" þeirra. Hann
mun hafa verið búsettur i
Paraguay.
Landstjórinn í Santa Cruz, Her
berto Castedo, leitaði hælis i ná-
lægri stöð flughersins og sagði i
simviðtali, að flugvélar flughers-
ins flygju yfir Santa Cruz til þess
að „sýna þeim f tvo heimana“.
Báðir hóparnir, sem stóðu að
uppreisninni, klofningshópurinn
úr Þjóðbyltingarhreyfingunni
(MNR) og Sósialistiski
falangistaflokkurinn (FSB)
studdu Banzer þegar hann brauzt
til valda á ágúst 1971 eftir stutt
borgarastrið, sem varð til þess, að
vinstrisinnaður forseti, Juan Jose
Torres, hrökklaðist frá völdum.
Giscard
í kafi
Brest, 7. nóv. AP.
VALERY Giscard d’Estaing
Frakklandsforseti fór frá
Brest I dag I sólarhringssigl-
ingu f kjarnorkukafbátnum
Terrible.
Terrible er annar kjarn-
orkubátur Frakka og er búinn
kjarnorkueldflaugum. Sex
slíkir bátar eru ráðgerðir.
Veginn úr
launsátri
Buenos Aires, 7. nóvember.
PÚLITlSKIR öfgamenn virtu að
vettugi lög um umsátursástand i
Argentinu f dag, réðu liðsforingja
af dögum, unnu spellvirki og
stóðu fyrir árásum.
Victor Lopez majór var skotinn
til bana þegar hann fór til vinnu
sinnar f Santa Fe. Hann var myrt-
ur með kúlu úr vélbyssu, sem
skotið var úr húsi handan göt-
unnar. Hermaður, sem var f för
með majórnum, særðist.
Þar með hafa sjö liðsforingjar
verið ráðnir af dögum sfðan hótað
var að myrða liðsforingja til að
hefna fallinna skæruliða.
Sprenging
við þinghús
Quito, 7. nóv. AP.
TVEIR særðust þegar sprengja
sprakk I dag fyrir utan þinghús
Ecuador þar sem fulitrúar rfkis-
stjórna Bandaríkjanna og Suður-
Amerfkurfkja ræða um að aflétta
refsiaðgerðum gegn Kúbu.
Sprengjan sprakk á lóð sendi-
ráðs Bólivíu gegnt þinghúsinu. Á
þessu svæði hefur verið krökkt af
leynilögreglumönnum og öðrum
öryggisvörðum siðan samtök and-
stæðinga Castros í Venezúela og
Miami hótuðu herferð gegn af-
námi refsiaðgerðanna.
Norðmenn úthluta
olíuleitarleyfum
Æ
„Obreytt stefna,”
segir Kissinger