Morgunblaðið - 25.03.1975, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. MARZ 1975
LOFTLEIÐIR
BÍLALEIGA
CAR RENTAL
72 21190 21188
Fa
jj ní i. t i.i it. t \
'AiAjm
22*0*22*
RAUÐARÁRSTÍG 31
tel 14444 * 25555
mmim
BlLALEIGA car rental
Hópferðabílar
8—21 farþega i lengri og
skemmri ferðir.
Kjartan Ingimarsson
Simi 861 55-32716-37400.
Afgreiðsla B.S.I.
FERÐABILAR h.f.
Bilaleiga, sími 81260.
Fólksbikar — stationbilar
— sendibílar — hópferðabílar.
Úr og klukkur
hjá fagmanninum.
Verksmióju
útsala
Átafoss
Opid þridjudaga 14-19
fimmtudaga 14-21
á útsolumú;
Flækjulopi
Hespulopi
Flækjuband
Endaband
Prjónaband
Vefnaðarbútar
Bílateppabútar
Teppabútar
Teppamottur
á
ALAFOSS HF
MOSFELLSSVEIT
| STAKSTEINAR
Þroskaferill Gylfa
Óhætt er að fullyrða, að sjald-
an hafi málflutningur stjórnar-
andstæðinga á Alþingi verið
jafn aumiegur eins og á þvf
þingi, sem nú situr. Ekki hefur
þó vantað gffuryrðin og skrúð-
mælgina. Einna spaugilegastar
hafa verið f jöleikahúsaleik-
brögð Magnúsar Kjartanssonar.
Að vísu kom þetta ekki á óvart
að þvf er Magnús Kjartansson
varðar, enda hefur þetta verið
aðall hans stjórnmálaferils frá
upphafi. Hitt hefur ónetanlega
vakið meiri athygli, þegar jafn
grandvar og hófsamur stjórn-
málamaður eins og Gyfli Þ.
Gfslason er skyndilega farinn
að apa eftir erkipáfanum f
þessum efnum.
Þegar frumvarp rfkisstjórn-
arinnar um ráðstafanir f efna-
hagsmálum og fjármálum var
til fyrstu umræðu á Alþingi sl.
föstudag lýsti Gylfi yfir þvf að
hann myndi ekki fara mörgum
orðum um frumvarpið f það
sinn, þar sem hann ætti sæti f
þeirri nefnd, er fengi frum-
varpið til meðferðar, og þar
myndi Alþýðuflokkurinn koma
fram með sfnar breytingartil-
lögur við frumvarpið. Ekki gat
Gylfi þó látið hjá líða að segja,
að á einu sviði hefði þessi
vonda rfkisstjórn svikizt svo
hrottalega aftan að launþegum
og ráðizt af slfkri heift á al-
þýðuheimilin, að Alþýðuflokk-
urinn teldi það heilaga skyldu
sfna að flytja þegar við fyrstu
umræðu breytingartillögu um
þetta efni. Hér var sem sagt um
það að ræða að afnema þegar f
stað söiuskatt af olfu til húsa-
hitunar.
Þegar dr. Gylfi hafði farið
mörgum orðum um þá einlægu
skoðun Alþýðuflokksins, að
hann liti á þessa söluskatts-
heimtu af húskyndingarolfu
sem hið mesta nfðingsverk,
stóð Halldór E. Sigurðsson upp
og greindi frá þvf að erfitt væri
að samþykkja þessa tillögu Al-
þýðuflokksins, þar eð söluskatt-
ur hefði ekki verið lagður á
olfu um alllangt skeið!
Ekki verður sagt, að dr. Gyfli
sé kominn með stærnar, þar
sem Magnús Kjartansson hefur
hælana, en þetta sfðasta afrek
sýnir, svo að ekki verður um
villzt, að hann er kominn vel á
veg í f jölleikahúsalistinni. Hitt
er athyglisvert, að Alþýðublað-
ið hefur ekki séð ástæðu til að
geta þessarar merku ræðu þing-
flokksformannsins einu orði.
En eflaust verður bætt úr því;
ritstjórinn hlýtur að gera sér
grein fyrir þvf, hversu brýnt
það er að kraftar kynnist jafn-
óðum nýjustu afrekunum á
þroskaferli leiðtogans.
Skattalækkun
1 stað kauphækkana
Ritstjóri Tfmans ræðir í síð-
ustu sunnudagsgrein um þá
stefnu stjórnarflokkanna að
koma fram skattalækkunum til
þess að greiða fyrir kjarasamn-
ingum og segir m.a.:
Miklar kauphækkanir
myndu auka verðbólguna, þvf
að f kjölfar þeirra fylgdu óhjá-
kvæmilega nýjar verðhækkan-
ir, og jafnframt myndu þær
stefna atvinnuvegunum í
hættu, því að þeir þola ekki
auknar byrðar að ráði. Fyrir
þjóðfélagið, atvinnuvegina og
launþegana eru beztu kjara-
bæturnar nú fólgnar í aðgerð-
um, sem ekki hafa áhrif til
hækkunar, hvort heldur er á
kaupgjald eða verðlag.
Það er f anda þessarar stefnu,
að rfkisstjórnin hefur ákveðið
að beita sér bæði fyrir lækkun
beinna og óbeinna skatta í
þeim tilgangi að veita láglauna-
stéttunum verulegar kjarabæt-
ur, sem draga tilsvarandi úr
þörf þeirra fyrir mikla kaup-
hækkun. Jafnframt verður
stefnt að auknum fjölskyldu-
bótum, en í nokkru öðru formi
en áður. Þrátt fyrir þessar ráð-
stafanir verður að vísu nokkur
kauphækkun til láglaunastétt-
anna eftir sem áður
óhjákvæmileg, en hún þarf
ekki að verða eins mikil og ella.
Því er hér tvfmælalaust stefnt f
rétta átt í glfmunni við hinn
mikla efnahagsvanda, sem nú
er fengizt við.“
virkjanir og nú þegar er
bærinn Melun hitaður með
jarðhitaveitu og talað um að
nýta þannig uppsprettur
sunnan vió Paris. Enn einn
möguleiki er í endurskoðun,
þe.e. jöklaorka. Og loks er ein
vatnsaflstöð i Ölpunum,
nálægt Mont Blanc, þegar
farin að nýta neðanjarðarvatn
og talið að reisa megi fleiri þar
i nánd á næstunni.
Vestur-Þýzkaland: Bonn-
stjórnin er ekkert farin að gera
til að spara orku — og þetta
viðhorf virðist ætla aó duga.
Snemma í orkukreppunni.
ákvað þýzka stjórnin að treysta
á lögmál framboðs og eftir-
spurnar við að draga úr orku-
notkun. Og þegar veróið á gasi
og olíu snarhækkaði, þá
minnkaði eftirspurnin. Þannig
minnkaði orkunotkunin i
Þýzkalandi um 10 af hundraði á
síóastliðnu ári. En benzín og
olía til upphitunar, sem nóg er
til af i Þýzkalandi, er líka á
lægsta verði i Evrópu. Dr.
Dieter Schmidt frá orkustofn-
uninni i Köln sagði nýlega að
bezt væri að láta markaðinn
ráða.
Um leið og þýzka stjórnin
heldur við þessa afskiptaleysis-
stefnu sína, er hún að láta und-
irbúa 108 milljarða dollara tíu
ára áætlun til að minnka oliu-
notkunina i heildarorkuvinnslu
úr 55% niður í 44 af hundraði. 1
áætlun ríkisstjórnarinnar er
gert ráó fyrir 25 kjarnorku-
rafstöðvum fyrir 1985, sem sjái
þá fyrir 15 af hundraði af orku-
þörf Þýzkalands. Ef andstaða
umhverfismanna nær að draga
úr þessum áætlunum — og
kjarnorkuöryggisreglurnar i
Þýzkalandi eru svo strangar að
þær stöðvuðu nýjustu kjarn-
orkustöðina um þrjú ár — þá
hafa Þjóðverjar kolin i bak-
höndinni. Gnægð af kolum er i
Þýzkalandi og miklar rannsókn-
ir fara nú fram á því hvort ekki
sé hægt að vinna úr þeim gas til
upphitunar húsa. Gæti það
orðið til þess að kolanýting
ykist aftur.
Bretland: Engin þjóð hefur
virzt áhyggjulausari um
orkumál sín en Bretar. — Eina
leiðin til að draga úr orku-
notkuninni er að skammta
hana, draga úr raforkufram-
leiðslu eða setja upp skömmtun
á olíu, sagði Eric Varley, orku-
málaráðherra þeirra sl. haust.
Stjórnin reyndi þvi aó vekja
áhuga manna á sparnaði af
frjálsum vilja. Verzlanirnar
Marks and Spencer límdu
hvatningarmiða um aó slökkva
ljósin og kváðust brátt hafa
dregið úr orkunotkun um 15 af
hundraði. Aó öðru leyti virkaði
Framhald á bls. 35
Orkuvandinn:
Þjóðirnar keppast við að
draga úr olíunotkun sinni
OLlUKREPPAN svonefnda
hefur vakió flestar þjóðir
heims til umhugsunar um orku-
gjafa framtíðarinnar og úrræði
til að mæta minnkandi og
sihækkandi olíuverði. Iðnaðar-
þjóðirnar hafa orðið að varpa
fyrir borð sínum gömlu orku-
öflunaráformum, sem byggjast
á ódýrri innfluttri oliu og gera
stórfelldar nýjar áætlanir um
aðra orkugjafa. Frakkar virðast
einna lengst komnir í áætlun-
um, segir í grein í Newsweek
Þeir eiga á teikniborðinu áætl-
anir um framtíðarorkuöflun
fyrir Parísarborg, sem byggist
á kjarnorku, jarðhitaorku,
sjávarfallaorku, sólarorku og
jafnvel jöklaorku. En Frakkar
eru ekki einir um þetta. Þrátt
fyrir alls konar efnahagslega,
stjórnmálalega og umhverfis-
lega erfiðleika við að beina
orkuöfluninni yfir í kjarnorku-
vinnslu, eru hundruð kjarorku-
rafstöðva í uppsiglingu í Bret-
landi, Þýzkalandi, ítalíu og
Japan. 1 Newsweek er gerð
grein fyrir því hvernig fimm
iðnaðarlönd hugsa sér að bregð-
ast við orkuskortinum. En fyrst
skulum við aðeins líta á okkar
eigið land, Island. Á þingi
Norðurlandaráðs sagði Gunnar
Thoroddsen, iðnaðarráðherra:
„Hvaó snertir olíu og skylda
hráorku, er óhætt að segja, að i
náinni framtíð verði mögulegt
að draga úr notkun á Norður-
löndum sem heild. Hvað Island
áhrærir er talið að minnka
megi núverandi olíunotkun um
'A til ‘/í með þvi að taka í notkun
jarðVarma og rafmagn i stað
olíu til húsahitunar á næstu
árum. Nú þegar hefðu 45%
landsmanna húsahitun frá hita-
veitum og ætlunin væri að
koma því upp í 70% á næstu
árum. Aðrir landsmenn fái þá
rafmangshitun Þegar það er
komið í kring, þurfum við ekki
oliu til húsahitunar. En sem
kunnugt er eru margskonar
áform í gangi eða á rannsóknar-
stigi. Verið er að leggja hita-
veitu i Hafnarfjörð, Garða-
hrepp og Kópavog og á að vera
komin 1976, hitaveita frá
Svartsengi á að vera komin á
Suðurnes 1978 og unnið er að
Kröfluvirkjun og Lagarfoss-
virkjun að koma í gagnið, nær
tilbúnar áætlanir um Hraun-
eyjarfossvirkjun og verið að
flýta rannsóknum víðar.
Frakkland: Frakkar urðu
fyrstir til að bregða vió og gera
ráðstafanir vegna olíu-
kreppunnar. Þingið dreif i
gegn lög, sem veittu Giscard
d’Estaing vald til að gera ráð-
stafanir og hann setti umsvifa-
laust 10,2 billjón dollara há-
mark á oliuinnflutning ársins
1975. Því munu Frakkar nú
flytja inn 10% minna olíumagn
en þeir geróu 1973. 1 kjölfarið
skipaói Giscard 10% niður-
skurð á olíu til iðnaðar og
heimili fá ekki keypt nema
80% af þvf magni sem þau
fengu í fyrra.
1 febrúar birti Giscard svo 10
ára áætlun, sem miðar að því að
minnka magn innfluttrar oliu
úr 75% af orkunotkuninni
niður i 60% af þeirri orku, sem
notuð er í landinu. Lykilorðið
er kjarnorka. Með sex nýjum
kjarnorkustöðvum, sem þegar
eru í byggingu, og 7 til viðbót-
ar, sem á að reisa á þessu ári,
vona franskir raforkumenn að
á árinu 1985 muni þeir hafa í
gangi 55 kjarnorkurafstöðvar.
Einnig vonar franska stjórnin
að unnt verði — með samþykki
umhverfismálamanna — að
reisa alveg nýjustu geró af
kjarnorkurafstöð utan við
Parísarborg, sem veiti Parísar-
búum mikilvægan orkubónus. 1
stað þess að láta heitt kæli-
vatnið af vélunum fara út í
Signu, á að nýta þaó til húsahit-
unar.
Að auki eru Frakkar að vinna
af fullum krafti að ýmiskonar
öðrum orkuáformum. Verið er
að opna aftur franskar kola-
námur, og í vor á að hefja víð-
tæka leit að olíu úti fyrir
ströndum Frakklands. Þá eru
Frakkar með í gangi óraun-
hæfari orkurannsóknir, svo
sem tilraunastöð til að vinna
sólarorku fyrir bæina Mont
Louis og Odeillo i Pyrenea-
fjöllum. En einnig er byrjað að
reisa 31 sólarhitunarstöð og
stjórnin hefur vonir um að
komin verði upp sólarupphituð
þorp i Suður-Frakklandi á
árinu 1985. Þá hafa verið
endurvaktar vonir um rafstöð í
St. Malo, þar sem vélarnar
ganga fyrir sjávarföllum við
mynr.i árinnar Rance. Sú raf-
stöð var ekki talin hagkvæm
árið 1960, en stórhækkaóur
orkukostnaður hefur orðið til
þess að nú eru þessar tilraunir í
endurskoðun og ýmsir sér-
fræðingar gera því skóna að
hægt verði einnig að reisa
sjávarfallarafstöðvar i mynni
stóránna Loire og Garonne. Þá
er stjórnin að kanna jarðhita-
5ÓLÍN K0MIN UPP 0& ILMANDI
MOR&L/NVERPUR A LEÍOÍNN/./J
MÉR ER KVÖLCVEROURINN Böæ/
A ÉGr EKKl AP DRA&A GLU&&ATÍÖLDÍN FYRÍR
SVO AÐ KVÖLD5ÓLÍN AN&RI Þi& EKKI ?
' irx:
StGtfúND 743