Morgunblaðið - 25.03.1975, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. MARZ 1975
Arnór Auðunsson
— Minningarorð
Hvaðan kem ég, hvert fer ég?.
Þessi spurning leitar á hugann
þegar samferðamaður kveður
þennan heim. Áleitnust verður
spurningin þegar ungir menn
hverfa á braut. Fræðimennirnir
eru engu færari almúga mannin-
um að svara þessari spurningu, en
hún er áleitin og mun þá verða
fangaráð flestra að leita á vit
trúarinnar og vonarinnar.
Þessi spurning hefir mjög leit-
að á huga minn við andlát Arnórs
Auðunssonar, er jarðsettur verð-
ur í dag.
Arnór var fæddur á Hellissandi
7. febrúar árið 1952 sonur Auðuns
Braga Sveinssonar kennara og
Guðlaugar Arnórsdóttur söðla-
smiðs í Gröf í Hrunamannahreppi
Gislasonar.
Sveinn afi Arnórs var hinn
þjóðkunni hagyrðingur sem
kenndur var við Elivoga.
A unga aldri fluttist Arnór með
foreldrum sínum í Þykkvabæ, er
Auðunn Bragi gerðist þar skóla-
stjóri, þar ólst hann upp í hópi
gfaðværra systkina, voru þeir
fjórir bræðurnir og ein systir,
undir verndarvæng ástríkra for-
eldra, en skjótt bregður sól sumri.
Tólf ára gamall missti Arnór móð-
ur sina, sa missir tel ég að markað
hafi djúp spor I sálarlífi og and-
legum þroska hins unga drengs.
Af kunnugum er mér tjáð að Guð-
laug hafi verið börnum sínum
mikil móðir og að sérstaklega hafi
verið ástúðlegt með henni og
Arnóri.
I ársbyrjun 1970 kemur Arnór
sem starfsmaður til okkar hjóna
að Blikastöðum og var hjá okkur
nærfellt þrjú ár, eða þar til við
hættum búrekstri, taldi þó áfram
heimili sitt hér þótt hann hyrfi til
annarra starfa.
Við fyrstu kynni þótt mér
— Jón G. Sólnes
Framhald af bls. 23
leikum okkar, sem að meira og
minna leyti eru hrein sjálfskapar-
víti. En um úrlausn slíkra mála
virðist það viðtekin regla í okkar
þjóðfélagi — hefð sem ómögulegt
virðist að rjúfa — hvaða stjórn
sem fer með völdin, þá er alltaf
notuð hin gömlu úreltu „Boge-
sens“ milliskriftarúrræði. Lausn
sem um leið og hnn kemur til
framkvæmda skapar ný vanda-
mál, sem eftir tiltölulega stuttan
tíma kerfjast úrlausna.
Svona hafa hlutirnir gerst um
áratugi — og það er fyllilega
kominn tími til að taka öll þesi
efnahagsmál okkar til nýrrar at-
hugunar og reyna nýjar leiðir til
lausnar aðsteðjandi vanda. —
Ef við litum á ástandið hér, þá
er eins og við þjáumst af ein-
hverri ólæknandi minnimáttar-
kennd í sambandi við meðferð
fjármagns. Hér er einu sinni ekki
hægt að skila erlendum gjaldeyrí,
nema að sækja um það á sérstöku
eyðublaði (eitt eyðublaðið enn.!!)
og útfylla dálka með upplýsingum
og skýringum. Slík tilhögun er
ekki beinlinis hvetjandi eða upp-
örvandi til skjótra og stórra að-
gerða, eða almennrar fjármagns-
sköpunar.
Við íslendingar höfum lengst af
búið við mismunandi strangar
reglur og höft um tilkomu og með-
ferð fjármagns og þá alveg sér-
staklega að því er lýtur að erlend-
um viðskiptum. íslenskur gjald-
miðill hefur þessvegna aldrei
notið þess trausts sem nauðsyn-
legt er að opinber gjaldmiðill
sjálfstæðrar þjóðar njóti. Alltaf
hefur verið fyrir hendi tilhneig-
ing hjá landsfólkinu og öðrum til
þess að vantreysta hinum opin-
bera gjaldmiðli þjóðarinnar pen-
ingaseðlunum. Þetta er ekki sagt
út í bláinn. Þetta er staðreynd,
sem meira að segja er viðurkennd
af þeim, sem fara með æðstu
stjórn peningamála í landinu.
Verðtryggðu skuldabréfin eða
visitöluskuldabréfin, sem aðeins
opinberum stjórnvöldum er heim-
ilt að gefa út og selja; hvað eru
þau annað en viðurkenning á því,
að seðlarnir sem Seðlabanki
landsins er látinn gefa út og
prenta og sem eru ávísanir til
landsmanna á svo og svo margar
krónur séu ofskráðir, þ.e. að þeir
standi ekki fyrir sínu verðgildi.
Hvað segja auglýsingarnar sem
klingja í eyrum manna daglega úr
öllum fjölmiðlum: „Hygginn
maður (o.s.frv.) ávaxtar fé sitt í
verðtryggðum spariskírteinum
ríkissjóðs" og aðrar auglýsingar i
þeim dúr. Og enn er haldið áfram
á þessari braut. Ég hélt nú satt að
segja í einfeldni minni að menn
hefðu hrokkið það ónotanlega við,
við samning síðustu fjárlaga,
þegar i ljós kom að það myndi
kosta ríkissjóð 700 millj. kr. að
innleysa 53 millj. kr. spari-
skirteinalán frá 1964. Ég legg ríka
áherslu á þá staðreynd, að mér
vitanlega þekkjast þessar visitölu-
bundnu fjárskuldbindingar
hvergi i vestrænum löndum utan
íslands. Við erum algert viðundur
á þessu sviði og það er verið að
skapa hér stórhættulegan vfta-
hring, sem okkur er lffsnauðsyn á
að rjúfa hið allra fyrsta ef allt
fjármálakerfi þjóðarinnar á ekki
hreint og beint að hrynja til
grunna.
Nú háttar svo til hjá okkur, að
við höfum háþróað bankakerfi,
höfum ágætis, prýðilega
menntuðum og hæfum starfs-
kröftum á að skipa til þess að reka
hverja þá banka- og fjármála-
starfsemi sem frjálst nútíma þjóð-
félag þarfnast. Við eigum atorku-
sama og dugmikla stétt kaup-
sýslumanna meðal félaga og
einstaklinga. Það er því ekkert
annað en einhver rótgróin minni-
máttarkennd, úrelt oftrú á yfir-
burðum eyðublaða- og skrif-
finnskukerfisins, sem að dómi
flm. þessar þál. hefur staðið í vegi
fyrir því, að við erum ekki fýrir
löngu búnir að breyta til og færa
fjármála- og viðskiptakerfi okkar
í það horf, að við stæðum fyllilega
jafnfætis öðrum frjálsum þjóð-
um, þ.e. að skapa hér frjálst og
óþvingað hagkerfi. Á þann hátt
einan, höfum við möguleika til
þess að hefja gjaldmiðil þjóðar-
innar til þess vegs að hann njóti á
hverjum tíma fyllsta trausts, bæði
hjá þjóðinni sjálfri og hjá öðrum
eins og hæfir sjálfstæðu, frjálsu
og fullvalda ríki. Það er ekki þýð-
ingarminnsti þátturinn í sjálf-
stæðisbaráttu einnar þjóðar, að
gjaldmiðill hennar sé traustur
bæði inn- og útávið. Að hann
standi fyrir sínu hvar sem er —
hvenær sem er, hafta- og hömlu-
laust. —
Ef þál. sem hér er til umræðu
fengist samþykkt og yrði fram-
kvæmd, er að dómi flutnings-
manns verið að stíga mikilvægt
spor í rétta átt. Eins mikil og náin
samskipti og við höfum t.d. við
hin Norðurlöndin ætti það að vera
okkur nokkur hvatning til þess að
gera a.m.k. tilraun til þess að
skipa innflutnings- og gjaldeyris-
málum þjóðarinnar á svipaðan
hátt og gerist hjá þeim, eftir því
sem staðhættir frekast leyfa.
Flm. er ekki i neinum vafa um
það, að þegar reynsla hefur feng-
ist á þeirri breytingu sem lagt er
til að gerð verði með þessari þál.,
þá mun þess ekki langt að bíða, að
komið verði á fullkomlega frjálsu
hagkerfi á Islandi, þjóðinni allri
til ómetanlegra heilla og
velfarnaðar.
Arnór dulur og innibyrgður, en
samviskusemi og trúmennska
leyndi sér ekki, en með framhald-
andi samverumótaðistgagnkvæm-
ur skilningur og tiltrú Arnórs og
okkar hjóna. Líklegt þykir mér að
Auðunn Bragi hefði gjarnan vilj-
að að þessi sonur sinn leitaði frek-
ar á vit menntagyðjunnar, en á
því hafði Arnór ekki áhuga, ekki
tel ég að hann hefði skort til þess
greind. Oft ræddum við Arnór um
daginn og veginn og vorum þá
ekki alltaf á sama máli, kom þá
vel í Ijós að hann var þess reiðu-
búinn að verja málstað sinn af
fullri einurð. Best lét Arnóri
vinna og meðferð hverskonar
vinnuvéla og vissi ég að hann
hafði mikinn hug á að leita sér
fræðslu á því sviði, hann var einn
sá besti vélsláttumaður sem ég
hefi haft.
Arnór var dýravinur og náttúru
unnandi, þegar frístundir gáfust
átti hann ófáar ferðir niður í
fjöru að huga þar að fuglalífi og
að hlynna að þeim fáu æðarkollu-
hreiðrum, sem þar var að finna.
Eftir að Arnór hætti störfum
hjá okkur var hann ætíð reiðubú-
inn að rétta okkur hjálparhönd í
frístundum sínum ef með þurfti.
Við hjónin þökkum Arnóri sam-
ferðina, vináttu hans og tryggð I
okkar garð.
Á síðastliðnu sumri kenndi
Arnór þess sjúkdóms, sem leiddi
til andláts hans, hann lést á Land-
spítalanum hinn 16. þ.m.
Hvaðan kem ég, hvert fer ég?
Það er trú mín og von að Alfaðir
hafi opnað sfn himnesku heim-
kynni fyrir vininum látna og þar
hafi hann fallið I fang sinnar ást-
kæru þráðu móður.
Við hjónin vottum Kristínu
ömmu Arnórs, föður hans,
systkinum og öðrum aðstandend-
um fyllstu samúð.
Sigsteinn Pálsson.
FERMINGAR
GJOFM
I AR
8 tegundir.
Verð frá kr.
11.600
meó eins árs ábyrgó

SKRIFSTOFUVELAR H.F.
^ +
v x “ ^ Hverfisgötu 33
Sími 20560