Morgunblaðið - 26.03.1975, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. MARZ 1975
27
Lyftingamót
Reykjavfkurmeistaramótið f Ivftingum fer
fram f Laugardalshöllinni mánudaginn 7.
apríl n.k. og hefst kl. 20.00. Lyftingadeild
Ármanns sér um mótið og ber að skila til-
kynningum til óskars Sigurpálssonar, sfmi
28385, f sfðasta lagi þriðjudaginn 1. aprfl n.k.
Fjölmenni á
stofnfundi
„Baráttusam-
taka fyrir
sjálfsákvörð-
unarrétti
kvenna”
Mánudaginn 24.3. 1975, voru
stofnuó „Baráttusamtök fyrir
sjálfsákvörðunarrctti kvenna til
löglegrar fóstureyóingar", á
stofnfundi á Hótel Sögu, sem und-
irbúningsnefnd boóaði til.
Stofnfélagar voru 329 og voru
samþykkt einróma markmið og
starfsreglur samtakanna, sem
skýrt verður frá síðar.
10 manna framkvæmdanefnd
samtakanna skipa:
Ingólfur Sveinsson læknir,
Jón G. Stefánsson læknir,
Bessi Jóhannsdóttir kennari,
Ástriður Karlsdóttir Tynes hjúkr-
unarkona,
Gerður Steinþórsdóttir kennari,
Alfheióur Ingadóttir líffræði-
nemi,
Guðríður Schröder yfirhjúkrun-
arkona,
Rannveig Jónsdóttir kennari,
Vilborg Sigurðardóttir kennari,
Helgi Skúli Kjartansson sagn-
fræðinemi.
A fundinum var samþykkt eft-
irfarandi ályktun:
„Stofnfundur baráttusamtaka
fyrir sjálfsákvörðunarrétti
kvenna til löglegrar fóstureyðing-
ar, haldinn að Hótel Sögu, 24.
marz 1975, telur að í frumvarpi
því, sem nú liggur fyrir Alþingi,
séu ekki virt mannréttindi
kvenna, þar sem ákvörðunarvald
til löglegrar fóstureyðingar er
lagt í hendur annarra aðila. Kon-
an sjálf hlýtur að vera sá eini
aðili, sem veit, hvort hún vill og
treystir sér til að garíga með barn,
fæða það og ala upp. Það er van-
mat á ábyrgðartilfinningu og sið-
ferðisvitund kvenna, að ieggja
þetta vald í hendur sérfræðinga
og embættismanna.
Fundurinn skorar þvi á hæst-
virt Alþingi að gera sér ekki þá
vanvirðu að lítilsvirða sjálfs-
ákvörðunarrétt helmings kjós-
enda i landinu og krefst þess, að
upphafleg gerð frumvarps til laga
um ráðgjöf og fræðslu varðandi
kynlíf og barneignir og um fóstur-
eyðingar og ófrjósemisaðgeróir,
verði að lögum."
Samtökin hafa aðsetur í Fé-
lagsstofnun stúdenta við Hring-
braut, sími 15959, og þar eru
veittar allar nánari upplýsingar
um starfsemi þeirra.
Þar geta menn einnig gerst fé-
lagar I samtökunum.
— Hafnbann
Framhald af bls. 2
flutning á frystum afurðum frá
Islandi s.l. þrjú ár og væri hann
að meðaltali um 3 þúsund lestir á
ári, þar af um 10% fryst þorsk-
flök. Sá misskilningur væri ríkj-
andi ytra að bannið kæmi sér illa
fyrir íslendinga. Sagðist Jón hafa
reynt að leiðrétta þennan mis-
skilning, m.a. í sjónvarpsviðtöl-
um.
1 fréttum frá London seint í
gærkvöldi segir, að nýtt lágmarks-
verð hafi verió ákveðið á frystum
fiskafurðum frá Noregi og til-
kynningar um málið væri að
vænta frá stjórninni í dag, mið-
vikudag.
— Sjónvarpið
Framhald af bls. 28
tökutæki og annar útbúnaður í
hinum bílnum. Auk þess að vera
fullkomnari en gamli billinn eru
þeir miklu liprari í meðförum og
hægt að fara með þá lengra. Bil-
arnir taka upp í ' svart/hvitu.
Norska sjónvarpið hefur verið að
skipta yfir í lit, og fengust bilarn-
ir því á mjög hagstæðu verði. Enn
hefur sjónvarpið ekki eignazt
búnað til aó koma efni þráðlaust
til sendis til beinnar útsending-
ar, en í athugun er að sjónvarpið
eignist slikan útbúnað áður en
langt um líður.
— Loðnuveiðar
Framhald af bls. 28
tið. — Við gætum samþykkt heild-
arkvóta, sem vísindamenn legðu
fram, sagði Þórður.
Ef til kemur verða isienzku
skipin því ekki bundin neinum
veiðikvótum á þessum mióum i
sumar. Kvótasamkomulagíó frá í
Bergen gerði hins vegar ráð fyrir,
að Noregur, Kanada og Rússland
gætu veitt yfir 200 þús. tonn á
þessu svæði, en aðrar þjóðir áttu
aðeins að geta veitt 20 þús. tonn.
Að sögn Vilhjálms Ingvars-
sonar hjá ísbirninum mun
Norglobal halda til Noregs er
hann hefur lokið bræðslu á ís-
landsmióum, en fara síðan á Ný-
Fundnalandsmið kringum 10.
maí.
— Læknanemar
Framhald af bls. 28
lenzkra lækna, því að Danmörk
má þegar heita iokuð vegna at-
vinnuleysis lækna þar í landi, Sví-
þjóð mun vera að lokast af sömu
ástæðu og til Bandaríkjanna kom-
ast kandídatar héðan ekki nema
þeir hafi öðlazt lækningaleyfi,
sem þeir geta hins vegar ekki við
núverandi aðstæður hér heima.
Allar likur eru síðan til þess, aó
þeir sem fari út til náms muni
ílendast þar vegna þess að hér
heima er ekkert fyrir þá að gera.
„Við teljum nauðsynlegt að
unga fólkið sem nú er við mennta
skólanám en hyggur á læknis-
fræóinám viti að eins og nú horfir
er um þaó að ræða að starfa er-
lendis sem læknir, eða snúa sér að
einhverju öðru að loknu þessu
langa námi,“ sögðu læknanemarn-
ir sem Mbl. ræddi við í gær. Þeir
hafa rætt sin á milli um ýmis
úrræði og kemur nú helzt til
greina að þeir skipti með sér kand
ídatsstöðunum, þannig að tveir
verði um hverja og þeir taki hálf
laun. Einnig þurfi að rýma helztu
skyldustöðurnar og setja ákveð-
inn hámarkstima um hversu lengi
má sitja þessar stöður.
— Greinargerð
Læknafélagsins
Framhald af bls. 17
afleiðingarnar. A Islandi eru um
42.000 konur á aldrinum 15—44
ára. 1971—1972 notuðu 40%
þeirra pilluna og 15% lykkju eða
samtals 55%, sem er 23.000 konur
með öruggar getnaðarvarnir. Ef
frjálsar fóstureyóingar myndu
leiða til 1% minnkaðrar notkunar
getnaðarvarna, gætum við af
þeim sökum fengið 230 óvelkomn-
ar þunganir á einu ári, og hugsuð-
um vió okkur 5% minnkun, væri
möguleiki á 1150 óvelkomnum
þungunum.
Þannig gæti löggjöf, sem ætlað
er að leysa vanda fyrir fámennan
hóp kvenna, orðið til að skapa
sama vanda fyrir mörgum sinnum
stærri hóp. Kæruleysið í þessum
efnum er vitanlega ekki aðeins
sök konunnar, heldur einnig ekki
síður mannsins.
Stutt reynsla er enn af frjálsum
fóstureyðingum i nágrannalönd-
um okkar. Stjórn L.l. telur, aó við
ættum að flýta okkur hægt i þessu
efni og bíða eftir reynslu þeirra.
Það getur varla verið tilviljun, að
3 af þjóðum Austur-Evrópu, sem
lengst höfðu gengið i þessu efni,
hafa nú þegar breytt sinni löggjöf
og horfið frá frjálsum
fóstureyðingum.
Breyti Alþingi frumvarpinu og
samþykki að heimila fóstur-
eyðingar að ósk konu, sbr. gr. 9.1 í
upphaflega frumvarpinu, leggur
stjórn L.I. til, að inn i frumvarpið
verði fellt ákvæði þess efnis, „að
læknum og öðrum heilbrigðis-
stéttum verði heimilt að taka við
stöðum á sjúkrahúsum með þeim
fyrirvara, að þurfa ekki að fram-
kvæma eða vinna við framkvæmd
fóstureyðinga."
— Skákþáttur
Framhald af bls. 5
af miklu fjöri og þar var eftirfar-
andi skák tefld i 2. umferð.
Hvftt: Jóhann Þ. Jónsson
Svart: Þorsteinn Þorsteinsson
Kóngsindverskt tafl.
1. d4 — Rf6, 2. e3 — g6, 3. Bd3 — Bg7, 4. f4 —
d6, 5. Rf3 — 0-0, 6. Rbd2 — Rfd7, 7. e4 — c5,
8. d5 — Ra6, 9. c3 — Hb8, 10. a4 — Rc7, 11.
0-0 — b6, 12. De2 — a6, 13. c4 — e5, 14. f5 —
g5, 15. g4 — f6, 16. h4 — a5, 17. hxg5 — fxg5,
18. Dh2 — h6, 19. Kg2 — Rf6, 20. I)h3 — Rh7.
21. Hhí — Bd7, 22. Rfl — Be8, 23. Rg3 —
Hb7, 24. Bd2 — Df6, 25. Haf 1 — Ra6, 26. Hh2
— Bf7, 27. Hfhl — Hd8, 28. Kf2 — Hdd7, 29.
Dg2 — Be8, 30. Rh5 — Bxh5, 31. Hxh5 —
Rb4, 32. Bbl — Dd8, 33. Hxh6! — Bxh6, 34.
Hxh6 — Hg7, 35. Dh3 — De7, 36. He6 — Dd8,
37. Dh6 — Hbd7, 38. f6 og svartur gafst upp.
— Davíð Oddsson
Framhald af bls.7
er hefur borgarlögmaður
einkum haft með þau að gera
fyrir hönd borgarinnar og tel
ég að í þeim efnum hafi honum
oftast tekizt mjög vel, i vanda-
sömu verki. Allir sjá i hendi sér
að erfitt er að gera svo öllum
liki I þeim efnum. En ég er
ekki frá því að einhver annar
háttur geti verið hafður á í því
sambandi og slíkt gæti átt und-
ir t.d. stjórn Kjarvalsstaða sem
hefði listrænan ráðunaut sér til
fulltingis, eða þá undir umrætt
lista- og menningarráð ef stofn-
að yrði. Aðrir þeir liðir sem upp
eru taldir í greinargerð gætu
réttilega verið settir undir slíkt
ráð.
Sennilegt þykir mér að lista-
og menningarráð borgarinnar
myndi fljótlega kalla á sér-
stakan framkvæmdastjóra. Ég
hef verið að bræóa meó mér
hvaða starfsheiti slíkur starfs-
maður gæti borið. Listaráðu-
nautur eða ráðunautur yfirleitt
finnst mér ósköp búvísinda- og
ómenningarlegt og því óhæft
fyrir minningarráð. Kemur
mér helzt i huga að starfs-
maðurinn gæti kallast lista-
verkur borgarinnar og beygjast
eins og annar andlegur vegvísir
klerkur. . Þ.e. listaverkur um
listaverk o.s.frv.
Um þessa tillögu almennt vil
ég segja það, að hún er allrar
athygli verð og mjög kemur til
greina að mínu mati að gera
hana að veruleika. Hún ber það
sjálf með sér, að hún er ekki
enn hugsuð í þaula og starfs-
svið slíks ráðs er enn nokkuð
óljóst eins og ég þykist hafa
sýnt fram á. Þvi þykir mér eðli-
legt að hafðar verði tvær um-
ræður um tillöguna í borgar-
stjórn og henni verði á milli
víáað með jákvæðum huga til
borgarráðs.
Herra forseti, ég geri að til-
lögu minni, að tillögu borgar-
fulltrúa framsóknarmanna um
stofnun Lista- og menningar-
ráðs verði vísað til borgarráðs
og annarrar umræðu hér í
borgarstjórn.
— Minning Jón
Framhald af bls. 19.
við Alftavatn, þar sem þau höfðu
búið sér fagran hvíldarstað.
Fórum við gjarnan saman til
veiða i Sogið. Voru það friðsælar
stundir, þótt talstöðin væri með.
Með Jóni Atla Jónssyni er 'fall-
inn fyrir aldur fram gegn og
góður maóur.
Fyrir hönd okkar sem störfuð-
um með honum í Borgarspítalan-
um eru hér bornar fram þakkir og
hinztu kveðjur.
Konu hans og ættingjum vott-
um við dýpstu samúð.
Haukur Benediktsson.
I dag er til moldar borinn Jón
Atli Jónsson vélstjóri Stigahlíð 14
hér í borg.
Jón Atli var fæddur 13. júní
1924 í Mundakoti á Eyrarbakka.
Foreldrar hans voru hjónin Jón
Júníusson frá Syóra-Seli Stokks-
eyri og Jónína Jónsdóttir frá
Mundakoti.
Foreldrar Jóns Atla voru bæði
af þekktum ættum þar eystra og
eru margir ættmenn þeirra, lifs
og liðnir, þjóðkunnir fyrir gáfur
og dugnað og hafa sett svip sinn á
þjóðlífið fyrr og siðar. Of langt
mál yrði að telja hér upp alla þá
sem ástæða væri til, en nefna má
úr þeim hópi Isólf Pálsson tón-
skáld og syni hans, en ísólfur og
Júníus afi Jóns Atla voru bræður.
Móðurbróðir Jóns Atla er Ragnar
Jónsson, þekktastur undir nafn-
inu Ragnar i Smára.
Jón Atli fluttist kornungur með
foreldrum sinum til Reykjavíkur
og ólst þar upp og átti þar heima
æ síðan. Eina systur átti hann,
Guðrúnu, sem gift er Páli
Sigurðssyni ráðuneytisstjóra.
Uppvaxtarár hans voru miklir
erfiðleikatímar, einkum þó ára-
tugurinn 1930 til 1940, þegar
heimskreppan mikla lamaði svo
íslenskt þjóðlif, að þeir sem þá
höfðu sæmilega til hnífs og
skeiðar voru taldir vel stæðir.
Hann lærði því ungur að meta
það, að stöðug vinna er undir-
staða góðrar afkomu og ef vinnan
bregst, er skammt að bíða dapur-
legra tíma.
Faðir Jóns Atla, Jón Júníusson,
var í áratugi stýrimaður á togur-
um. Hann var einn þeirra, sem
nauðulega sluppu lífs úr Hala-
veðrinu fræga. öll heims-
styrjaldarárin sigldi hann með
aflann til Englands að loknum
veiðiferðum. Siðustu starfsárin
var hann svo bátsmaður á strand-
ferðaskipinu Heklu. Mun þvi
aldrei hafa verið um skort
brýnustu nauðsynja að ræða á
heimili hans. Hinsvegar mun hafa
þurft ýtrustu gætni i fjármálum
heimilisins, til þess að endar
næðu sæmilega saman.
Arið 1941 hóf Jón Atli nám i
rennismíði í vélsmiðjunni Héðni
og lauk þvi námi 1945. Árið 1946
innritaðist hann í vélskólann og
útskrifaðist sem vélstjóri árið
1949. Árin 1958 til 1959 nam hann
bifvélavirkjun og fékk meistara-
réttindi í þeirri iðn.
Fyrstu árin að loknu vélstjóra-
námi var hann vélstjöri á kaup-
skipum en árið 1954 tók hann að
sér forstöðu bifreiðaverkstæðis
Smjörlíkisgerðanna og var þar til
ársins 1967. Það ár gerðist hann
véltæknistjóri og umsjónarmaður
Borgarsjúkrahússins og var í því
starfi til ársins 1973 en þá keypti
hann Lakkrísgerðina Krumma og
var forstjóri þess fyrirtækis til
dauðadags.
Jón Atli giftist árið 1952 þ. 15.
nóvember eftirlifandi konu sinni
Guðrúnu Súsönnu Halldörs-
dóttur, f. 19/5 1929, en foreldrar
hennar voru hjónin Halldór Jón
Einarsson verkstjóri i ' Vest-
mannaeyjum og Elín Sigurðar-
dóttir.
Vegna fjölskyldutengsla kynnt-
ist ég Jóni Atla mjög náið. Hann
var sannarlega svipmikill per-
sónuleiki og hafði mjög fastmót-
aðar skoðanir á hverju þvi mál-
efni, sem hann fjallaði um. Hann
var frábær starfsmaður, að
hverju sem hann gekk og sam-
viskusamur með afbrigðum.
Hann tók þvi aðeins að sér eitt-
hvað starf, að hann teldi sig þess
fullvissan að hann vissi til hlítar
hvers eðlis það væri og að hann
væri fullfær um að leysa úr þeim
vandamálum sem upp kynnu að
koma. Hann gat aldrei hugsað sér
að taka að sér verk öðruvísi en að
vinna það óaðfinnanlega og
sparaði þá hvorki tima né fyrir-
höfn til að kynna sér málið ef
hann var i einhverjum vafa, eða
ef eitthvað kom til úrlausnar, sem
ekki lá i augum uppi hvernig
leysa skyldi. Hann var óþreytandi
að auka við þekkingu sína, bæði
gagnvart starfi og öðrum hugðar-
efnum. Hann bar óvenjulega gott
skynbragð á allt sem að vinnu
laut, hvort sem það var við-
víkjandi hans starfsgreinum eða á
öðrum sviðum og fljótur að sjá
galla á verkum ef þeir voru til
staðar. Honum var vinnan nautn
og honum var meira virði að leysa
starf sitt vel af hendi, en að telja
til launa hverja mfnútu sem til
þess þurfti, þó utan venjulegs
vinnutíma væri. Hann var þess-
vegna eftirsóttur til starfa og þá
ekki síður sem stjórnandi. Hann
var ekki síður vel gefinn andlega
og mátti teljast vel menntaður
fram yfir það sem vænta mátti af
skólagöngu hans. Hann hafði
mikinn áhuga á félagsmálum og
þjóðmálum og mat hvert mál fyrst
og fremst eftir eðli þess, en ekki
flokkspólitiskum línum, þó að
hann hefði ákveðnar skoðanir
einnigþar.
Jón Atli var sannur vinur vina
sinna og fljótur til að leysa vanda
annarra ef það stóð í hans valdi.
Mér er það minnisstætt, að þegar
tengdaforeldrar hans misstu bæði
samtímis heilsuna, tók hann þau
bæði á sitt heimili, og tengda-
móðir hans naut aðhlynningar
þeirra hjóna þar til yfir lauk. Mér
virtist viðhorf hans til náungas
ætið vera það, að ef aðstoð var
veitt, þá var aldrei um hálfvelgju
að ræða.
Það er sannarlega sárt að sjá á
bak góðum dreng á miðjum aldri
og mestur er missir hans nánustu.
En við sem þekktum hann best
höfum iika mikið að þakka. ÞegaF
tíminn hefir dregið mesta sviðann
úr sárinu, verður minningin eftir
til að ylja. Ég þakka af heilum
hug samfylgdina og um leið votta
ég öllum hans nánustu dýpstu
samúð og þá sérstaklega eftirlif-
andi eiginkonu og aldraðri
móður.
Ingibergur Sæmundsson.
— Minning
Pétur
Framhald af bls. 10
áhaldsskáld, Stephan G. Eflaust
hefur Sveinn þekkt einhver deili
á Pétri og vitað að ekki yrði kom-
ið að tómri jötu þvi spurningarn-
ar spönnuðu yfir mörg rit bæði í
bundnu og óbundnu máli. Öllu
kom Fljótastrákurinn í höfn og
fékk fyrstu verólaun. Mér bjó í
grun bæði þá og nú að fáir eóa
jafnvel enginn hefði svaraö betur
fyrir sig. Margir körpuðu við Pét-
ur um trúmál og sumum fannst
hann tómlátur í þvi efni og jafn-
vel trúlaus. Þetta hafði ekki við
nein rök að styðjast. Hann las
bíblíuna eins og aðrar fræðibæk-
ur og taldi hana torskilið fornrit.
Eins og það að Israelslýður hafi
göslað Rauðahafið án þess að
vökna í iljar. Hver trúir því?
Hann var líka á móti þeim sem
gengu um hús og stræti boðandi
reiði Guðs og mátt Satans og taldi
það ekki góða aðferð til að ná til
fólks með sönnu Guðs orði. Hon-
um var það hugleikió að athöfn
fylgdi orðum og það sýndi hann
svo ekki verður um deilt. Aldrei
heyrðist öfundarorð af vörum
hans til nokkurs manns. Hjá hon-
um voru metorð og auðsöfnun
eins og saltsýra i berri kviku.
Greiðvikni og höfðingslund hans
var viðbrugðið. Honum tók það
sárt ef einhver átti bágt og vildi
bæta það ef kostur var, ég tala nú
ekki um ef munaðarlaus börn
áttu þar hlut að máli svo barngóð-
ur sem hann var. Sem oftar vor-
um við Pétur aó spjalla um dag og
veg. Þá segi ég við hann: Fóstur-
börnin verða iíklega þinn bjarg-
hringur þegar þú kemur i eilífð-
ina. Hann svaraði: Enginn veit á
hvaða stundu mælir. Þannig var
Pétur ávallt talhreifur og vits-
munabjartur, braut heilann um
það margslungna og bjó líka yfir
miklu bókviti og hafði glöggt
brageyra. Pétri vini mínum finnst
vist nóg komið af mærðinni. Hann
hefur líka kannski lesiö úr penna
mínum og getur svo ekki leiðrétt
mig. Að endingu þetta: Lifsvilji
hans var óbugaður fram á sióustu
stund. Hjarta hans var síungt, sló
ætið í takt við þaó allra besta
bæði í þátið óg nútíó. En umfram
allt hafði Pétur óbifanlegt traust
á almættið. Verói hann að trú
sinni.
Hafnarfirði á pálmasunnudag,
Bjarni M. Jónsson.