Morgunblaðið - 17.04.1975, Page 2

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. APRÍL 1975
Lögbann á ,Þjófur í Paradfe’
Harma að farið sé fram á lögbann,
segirlndriði G. Þorsteinsson
Tilkynnt var ( ríkisútvarpinu
í gær, að lestur útvarpssögunn-
ar „Þjófur í Paradís“ eftir
Indriða G. Þorsteinsson félli
niður af óviðráðanlegum orsök-
um og kom ! ljós, að krafizt
hafði verið að lestur sögunnar
yrði stöðvaður með lögbanni.
Krafa gerðarbeiðenda á hendur
Ríkisútvarpinu og Indriða G.
Þorsteinssyni byggist á því, að
ein persónan i bókinni sé mjög
Ifk nákomnum ættingja þeirra
og því sé ekki hægt að halda
lestrinum áfram af ýmsum
ástæðum. Indriði G. Þorsteins-
son hefur mótmælt því, að f
bókinni sé átt við einn sérstak-
an mann. Lögbannskrafan
verður tekin fyrir hjá borgar-
fógeta fyrir hádegi í dag.
Eftir að Mbl. frétti um lög-
bannskröfuna hafði það sam-
band við lögmann Indriða í
málinu, Hrafnkel Asgeirsson
hrl. Hann sagði að í upphafi
hefði bókin „Þjófur i Paradís1'
komið út hjá Almenna bóka-
félaginu árið 1967 og þá hefði
enginn amazt við útkomu
bókarinnar.
Síðan hafi Indriði byrjað lest-
ur þessar sögu í útvarpið í vik-
unni og skyndilega í gær hefði
það gerzt, að Kristján Eiríksson
hrl. hafi fyrir hönd ekkju og
barna Tómasar Jónssonar, sem
kenndur hafi verið við Hofdal í
Ut-Blönduhlíð og búið að Eli-
vogum í Langholti, krafizt þess
að lestur sögunnar yrði stöðvað-
ur með lögbanni, þar sem þau
teldu að persóna í bókinni væri
Tómas. Og síðar segir: Ævi
þessa raunamanns hefur orðið
Indriði G. Þorsteinssón
Indriða G. Þorsteinssyni frá
Gilhaga að yrkisefni."
Hrafnkell sagði, að Indriði
hefði að sjálfsögðu mótmælt
því, að þetta væri saga um
Tómas. Þetta væri aðeins skáld-
saga — og af þeim sökum mun-
um við mótmæla lögbanninu.
Kristján Eiríksson lögmaður
gerðarbeiðenda sagði þegar
Morgunblaðið hafði samband
við hann, að aldrei hefði neitt
hliðstætt mál verið rekið á Is-
landi, en hinsvegar ætti það sér
hliðstæður á Norðurlöndunum.
Lögbannskrafan byggðist á
þeim forsendum, að það hefði
verið notaður maður sem ein
aðalpersónan í bókinni, er
nátengdur væri umbjóðendum
sínum, — og benti margt til
þess.
Guðmundur Jónsson, fram-
kvæmdastjóri Hljóðvarps,
sagðist lítið vilja segja um þetta
mál nema hvað málið yrði að
sjálfsögðu gífurleg auglýsing
fyrir Indriða G. Þorsteinsson og
bókin ætti því að renna út eins
og heitar lummur, ef hún væri
þá til. Lestur sögunnar yrði að
sjálfsögðu felldur niður, þang-
að til málið væri til lykta leitt.
Að lokum höfðum við sam-
band við Indriða G. Þorsteins-
son. I upphafi sagði hann, að
lögbannsmálið væri lögfræðileg
rökræða.
— Ef fólk fer almennt að
halda því fram að nátengd
skyldmenni séu i skáldsögum
og heimta lögbann, þá á skáld-
sagan orðið erfitt uppdráttar.
Efni bókar eins og „Þjófur i
Paradís" er sauðaþjófar um allt
land og þeir hafa yfirleitt allir
endað eins, grunur, leit, yfir-
heyrsla og svó framvegis, sagði
Indriði.
Hann sagði, að i sambandi við
bókina „Þjófur í Paradis" hefði
hann kynnt sér nokkur sauða-
mál og hefðu þau öll líkt upp-
haf og endi. Hitt væri svo annað
mál, að sauðaþjófnaður væri
mjög lítill hluti af bókinni.
— Það má líka koma fram, að
ég veit um 3 aðila, sem allir
halda því fram, að þeir séu Jón
Falcon í „Norðan við strið". Ef
svona mál kæmi upp út af
þeirri bók, þá yrðu þeír að gera
upp sín á milli hver þeirra væri
Jón Falcon, sagði hann.
t>á sagði Indriði, að hann yrði
segja að ef skáldsagnagerð
, i í gert svona erfitt uppdrátt-
ai bá yrði hann aó snúa sér að
vísindaskáldsögum (science-
fiction). betta lögbannsmál
snerti sij -vki að öðru leyti en
þvi að . .m harmaði að þetta
fólk skyldi gripa til þessarar
lögbannsbeiðni.
Reyk j avíkurborg:
564 milljóna niðurskurður
Reykjavikur í kjölfar hennar, nýja kjarasamn- vagna Reykjavíkur er nú áætlað
BORGARRAÐ
hefur samþykkt allverulegar til-
lögur um sparnað í rekstri og
niðurskurð á framkvæmdum til
þess að mæta þeim kostnaðar-
hækkunum, sem orðið hafa frá
þvf að fjárhagsáætlun fyrir árið
1975 var samþykkt í desember sl.
Aður samþykkt rekstrarútgjöld
borgarinnar lækka samkvæmt
þessu um 274 millj. kr. með
beinum sparnaði. Þar af eru 220
millj. kr. vegna gatnagerðarfram-
kvæmda. Þá verður frestað bygg-
ingaframkvæmdum, sem kostað
hefðu 290 millj. kr. Samtals er
hér um að ræða 564 millj. kr., sem
veita svigrúm til þess að mæta
kostnaðarhækkunum, sem orðið
hafa. Endurskoðun fjárhagsáætl-
unarinnar kemur til afgreiðslu á
fundi borgarstjórnar i dag.
Birgir Isleifur Gunnarsson
borgarstjóri sagði i samtaii við
Morgunblaðið i gær, að frá því að
fjárhagsáætlun hafi verið
samþykkt í desember sl. hefðu
orðið verulegar breytingar í efna-
hags- og fjármálum, er hefðu
mikil áhrif á stöðu borgarsjóðs og
röskuðu þvi verulega samþykktri
fjárhagsáætlun. I þessu sambandi
mætti nefna gengislækkunina og
þær verðhækkanir, er fylgt hefðu
Spilakvöld
sjálfstæðis-
félaganna
í Reykjavík verður í kvöld,
fimmtudag, að Hótel Sögu. Þetta
er siðasta spilakvöld sjálfstæðis-
félaganna á þessum vetri. Veitt
verða 7 glæsileg spilaverðlaun.
Albert Guðmundsson flytur
ávarp. Ömar Ragnarsson skemmt-
ir, en síðan verður dansað til kl. 1.
Miðar eru seldir á skrifstofu
Landsmálafélagsins Varðar Lauf-
ásvegi 46 og við innganginn, ef
eitthvað verður óselt.
inga og frumvarp ríkisstjórnar-
innar um skattaiækkanir, sem
kæmi til með að lækka útsvars-
tekjur borgarsjóðs verulega.
Þá kæmi hér einnig til stóraukin
rekstrarkostnaður strætisvagn-
anna, sem krefðist aukinna fram-
laga úr borgarsjóði.
Borgarstjóri sagði, að allt þetta
gerði óhjákvæmilegt að taka fjár-
hagsáætlunina til endurskoóunar.
Borgarráð hefði unnió að þessari
endurskoðun undanfarnar vikur
og lagt fram ákveðnar tillögur,
sem borgarstjórn fengi nú til af-
greiðslu.
Sá niðurskurður á framkvæmd-
um og sparnaður i rekstri, sem
hér er um að ræða, verður
notaður til þess að mæta
kostnaðarhækkunum. Alls er gert
ráð fyrir, að fjárhagsáætlunin
hækki um 60 millj. kr. við þessa
endurskoðun. Nefna má sem
dæmi um þær hækkanir, sem
orðið hafa frá samþykkt fjárhags-
áætlunar, að framlag til Strætis-
samkvæmt endurskoðuðum tillög-
um 370 millj. kr. i stað 200 millj.
kr., en það er hækkun um 170
millj. kr.
Ljósmynd Sv. Þorm.
FINNSKAR MINKALÆÐUR — 1
gærkvöldi komu til landsins með
flugvél frá Iscargo 2500 minka-
læður frá Finnlandi. Læðurnar
eru allar hvolpafullar og munu
fara á minkabú sem fyrirtækið
Loðskinn hf. og finnska fyrirtæk-
ið Finjak AB munu reka í
sameiningu á Skeggjastöðum I
Mosfellssveit. Siðar meir er
ætlunin að auka stofninn í 7500
læður og verður þetta því
langstærsta bú landsins.
Myndirnar voru teknar í gær-
kvöldi við komu flugvélarinnar
er flutti minkalæðurnar til lands-
ins, og eins og sjá má á minni
myndinni virðist læðunum ekki
hafa orðið meint af heldur
glefsar ein læðan þar hressilega í
búrgrindurnar.
V ísitölubætur í Danmörku:
Sama upphæð greidd
á öll laun tvisvar á ári
NÚ eru á döfinni viðræður um
breytingu á vísitölukerfinu. Af
því tilefni hefur Morgunblaðið
aflað sér upplýsingar um vfsitölu-
kerfi ( nokkrum löndum og verð-
ur hér sagt frá fyrirkomulagi
þessara mála í Danmörku.
Verðlagsuppbætur á laun voru
fyrst teknar upp í Danmörku árið
1918 og þær hafa verið greiddar
óslitió frá 1945. Verðlagsuppbæt-
urnar eru greiddar á grundvelli
allsherjarsamkomulags milli sam-
taka launþega og vinnuveitenda,
sem gert er til tveggja ára í senn.
Reglur þær, sem gilda um veró-
lagsuppbætur á laun i Danmörku,
eru þó með öðrum hætti en hér á
Rússar vildu skapa MIR sérstöðu
Menntamálaráðuneyti neitaði
VIÐ undirbúning 5 ára fram-
kvæmdaáætlunar um menn-
ingar- og vísindasamstarf
Sovétrikjanna og Islands gerðu
fulltrúar sovézka sendiráðsins í
Reykjavík tilraun til þess að
skapa félagsskapnum MlR
(Menningartengsl Islands og
Ráðstjórnarríkjanna) og hlið-
stæðum samtökum i Moskvu
nokkra sérstöðu.
Að því er Birgir Thorlacíus,
ráðuneytisstjóri i menntamála-
ráðuneytinu, hefur tjáð
Morgunblaðinu, settu fulltrúar
sovézka sendiráðsins fram ósk
um það í undirbúningsviðræð-
um, að MÍR og sovézkt-islenzkt
vinafélag, sem starfrækt er i
Moskvu, yrðu sérstaklega
nefnd i 3 kafla 1. tölulið fram-
kvæmdaáætlunarinnar, en slikt
hefði skapað þessum tveimur
félögum sérstöðu umfram önn-
ur félagasamtök. Þessi tölu-
liður er svohljóðandi: „Aðilar
munu stuðla að þróun menn-
ingarsamskipta milli ýmissa
sjálfstæðra samtaka sem óháó
eru ríkisstjórnum landannaþar
með talin vinafélög sem geta
komið að gagni við að kynna
menningu og lifnaðarhætti
beggja landanna og efla gagn-
kvæman skilning i anda gild-
andi áætlunar.*' Sagði Birgir
Thorlacius, að menntamála-
ráðuneytið hefði hafnað þess-
um óskum Sovétmanna.
Svo virðist, sem MÍR reki all
umfangsmikla starfsemi hér á
landi. Morgunblaðinu er kunn-
ugt um, að af félagsins hálfu
var leitað eftir leigu á 550
fermetra húsnæði i nýbyggingu
hér í borg. Arsleiga fyrir
húsnæði þetta, (sem MlR fékk
að vísu ekki) hefði numið hátt í
2 milljónir króna auk annars
rekstrarkostnaðar í sambandi
við slikt húsnæði.
Menningartengsl íslands og
Ráðstjórnarríkjanna eru i hús-
næðishraki um þessar mundir
en síðast voru þau til húsa að
Túngötu 8 en þar hafði sovézka
fréttastofan Novosti um nokk-
urt skeið aósetur sitt.
landi.
I Danmörku er ekki greidd
ákveðin hlutfallstala i verðlags-
uppbætur á öll laun i samræmi
við hækkun framfærsluvísitölu. í
almennum kjarasamningum er
kveðið á um tiltekna upphæð, sem
skal greidd sem verðlagsuppbót
jafnt á öll laun. Þessi upphæð
miðast við þrjú vísitölustig og
greiðist ekki fyrr en visitalan hef-
ur hækkað um þrjú stig. Hækki
vísitalan t.d. um tvö stig koma
engar verðlagsbætur. Það er þá
fyrst, er visitalan hefur náð þvi að
hækka um þrjú stig að bæturnar
eru greiddar.
Hækkun framfærsluvísitölunn-
ar i Danmörku er reiknuð út mán-
aðarlega, en aðeins birt ársfjórð-
ungslega. Tölurnar, sem birtar
eru opinberlega eru meðaltal vísi-
töluhækkana síðustu þriggja
mánaða. Verðlagsuppbætur á
laun eru hins vegar aðeins reikn-
aðar samkvæmt vísitölu tvisvar á
ári 1. marz og 1. september á .
grundvelli vísitölunnar i janúar
og júli. Þetta er meginreglan, en
nokkur mismunur er þó hér á
milli einstakra starfsgreina. Inn í
vísitölunni eru ekki óbeinir skatt-
ar, en á hinn bóginn er reiknað
með opinberum framlögum og
bótum almannatrygginga eins og
fjölskyldubótum og ellilífeyri.