Morgunblaðið - 17.04.1975, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. APRIL 1975
Skák Friðriks frestað
— Guðmundur efstur í Kaliforníu
MICHAEL Tal, fyrrum heims-
meistari, náði forustunni á skák-
mótinu á Kanarfeyjum í nlundu
umferð f gærkvöldi, er hann sigr-
aði Perúmanninn Orestes
Rodriguez í 24 leikjum. Friðrik
Ölafsson átti I þessari umferð að
tefla við Anderson frá Svfþjóð en
skák þeirra var frestað af ein-
hverri ástæðu, sem ekki er til-
greind f fréttaskeytum.
I siðustu umferðum skákmóts-
ins á Kanaríeyjum hafa þeir
Meeking frá Brasilíu og
Ljubojevic frá Júgóslavíu leitt
mótið en í níundu umferð fóru
LÖGREGLAN á Höfn í Horna-
firði hefur fengið tilkynningu um
dularfullar mannferðir þar f ná-
grenninu s.l. föstudag. Hefur
engin skýring fengist á þessum
mannaferðum þrátt fyrir að
grennslast hafi verið eftir þvf.
Það var bóndinn á Setbergi í
Nesjum sem tilkynnti um þetta.
„Aróðursbragð
hjáRússum’,
— segir Edmondson
Manila, Filipseyjum,
16. april. Reuter.
CAMPAMANOS, forseti skák-
sambands Filipscyja, skýrði
frá því f dag, að Edmond Ed-
mondson, framkvæmdastjóri
bandaríska skáksamhandsins,
hefði hringt f sig í dag og lýst
stuðningi við tilraunir til að
koma á einkaeinvfgi milli
Fischers og Karpovs, en
sagðist efast um að Rússum
væri alvara, Ifklegra væri, að
hér væri um að ræða áróðurs-
bragð þeirra. Campamanos
sagðist eiga von á svari frá
Sovétmönnum eftir einn til
tvo daga um hvort þeir væru
tilbúnir til viðræðna.
Leiðrétting:
73 — 38
I FRÉTT f Morgunblaðinu í gær,
þar sem greint er frá svari utan-
ríkisráðherra um fjölda erlendra
rfkisborgara, er starfa á vegum
sendiráða hér, hefur orðið talna-
ruglingur. Hið rétta er: Hjá
Sovéska sendiráðinu og Novosti-
fréttastofunni eru 73 sovéskir
borgarar, starfsfólk og skyldulið.
1 sendiráði Bandarfkjanna og hjá
Upplýsingastofnun Bandaríkj-
anna eru 38 bandarfskir borgarar,
starfsfólk og skyldulið. Þetta leið-
réttist hér með.
Tryggingafélögin:
Sækja um 85%
hækkun á
hiíftryggingu
TRYGGINGAFÉLÖGIN hafa nú
sent frá sér beiðni til viðkomandi
yfirvalda um heimild til að
hækka húftryggingu (kasko) um
85%. Er gert ráð fyrir að sjálfs-
áhætta hækki um 66%.
Að þvi er Hafsteinn Hafsteins-
son, framkvæmdastjóri samtaka
trýggingafélaganna, tjáði Morg-
unblaðinu er þessi umsókn
byggð á útreikningum trygginga-
fræðings sem mat hækkunarþörf-
ina eins og að ofan greinir. Eru
útreikningarnir meðal annars
byggðir á hinum gifurlegu hækk-
unum sem orðið hafa á bifreiðum
undanfarin misseri, svo og vegna
hækkana á varahlutum og á
vinnulaunum.
skákir þeirra beggja i bið — hins
fyrrnefnda við Tan Cardoso frá
Filipseyjum og hins siðarnefnda
við Stefano Tatai frá Italíu. Önn-
ur úrslit urðu sem hér segir:
Fernandes frá Spáni tapaði fyr-
ir Debarnot frá Argent.íriu, Jose
Manuel Bellon frá Spáni sigraði
landa sinn Arturo Pomar, Hort og
Tigran Petrosian gerðu jafntefli
og Cardoso sigraði Debarnot I
skák sem frestað var fyrr i mót-
inu.
Staðan er þá þannig á mótinu á
Kanarieyjum:
1) Tal, Sovétrikj. 6,5 vinninga,
Eru málavextir þeir, að síðdegis á
föstudag fór hann ríðandi að leita
að fé. Þegar hann var staddur við
svonefnt Grjótárgil, milli Set-
bergs og Krossbæjar, verður hann
var við mann í ca 7—800 metra
fjarlægð. Virtist honum þetta
vera maður frekar lágur vexti og
grannur, klæddur i græna úlpu.
Þegar maðurinn varð var við
ferðir bóndans snéri hann sér
undan eins og hann vildi ekki láta
sjá framan i sig og gekk á brott.
Bóndanum þótti þetta kynlegt
en gerði ekkert frekar i þessu
heldur hélt heimleiðis. Tveimur
timum síðar fór hann við annan
mann að kanna þetta betur en þá
sást enginn maður og engin spor
um mannaferðir. Hefur verið
kannað hvort einhver úr nágrenn-
inu eða frá Höfn hafi getað verið
þar á ferð en svo virðist ekki vera.
Af mannaferðum i Loðmundar-
firði og á Héraði er ekkert nýtt að
frétta. Það nýjasta sem fram
hefur komið eru ferðir varðskips-
manna í Loðmundarfirði rétt
fyrir páska, sem gætu komið heim
og saman við þann tima sem ljós-
in sáust í firðinum i fyrra skiptið.
Hvassafell:
Lionsmenn fá
leifarnar af
áburðinum
BJÖRGUNARBATNUM brezka,
sem á að freista þess að ná
Hvassafellinu af strandstað við
Flatey á Skjálfanda, seinkar enn
og er hann nú ekki væntanlegur
fyrr en annað kvöld eða á laugar-
dagsmorgun. Fulltrúi frá
björgunarfélaginu, er gerir út
bátinn, er hins vegar staddur hér
og bíður eftir komu hans.
Brunabótafélag íslands hefur
nú gefið Lionsmönnum á Húsavik
þau 300 tonn áburðar sem enn eru
um borð í Hvassafelli og ekki
þótti ástæða til að bjarga vegna
nokkura skemmda. Að sögn
fréttaritara Morgunblaðsins á
Húsavik hyggjast Lionsmenn á
Húsavík fara um borð í .Hvassa-
fellið um helgina, ná áburðinum í
land og reyna siðan að koma hon-
um i verðmæti.
Flugleiðir:
Tugmilljóna
tjón ef til
verkfalls kemur
MORGUNBLADIÐ sneri sér í gær
til Alfreðs Elíassonar, forstjóra
hjá Flugleiðum, og spurði hann
hvort útreikningar lægju fyrir
um beint fjárhagslegt tjón fyrir
félagið ef til fjögurra daga verk-
falls flugmanna kemur, eins og
boðað hefur verið. Að þvi er Al-
freð sagði er nú verið að reikna
þetta út hjá fyrirtækinu en hann
kvað Ijóst að það tjón næmi tug-
um milljóna króna fyrir margs
konar óbeint tjón og óþægindi.
2.—3.) Ljubojevic og Mecking
með 6 vinninga hvor og ,eina bið-
skák, 4) Anderson 5 vinninga og
einni skák hefur verið frestað, 5).
Hort með 5 vinninga og 6.—8.)
Friðrik, Petrosian og Cardoso
með 4 vinninga og einni skák hef-
ur verið frestað hjá hverjum.
I tíundu umferð teflir Friðrik
við Visier og hefur hvitt.
Meðan þessu fer fram teflir
Guðmundur Sigurjónsson á skák-
mótinu i Lone Pine í Kaliforniu
og er þar i efsta sæti ásamt fjór-
um öðrum stórmeisturum eftir 3
umferðir og hafa þeir allir 2,5
vinninga. Ekki er ljóst af frétta-
skeytum við hverja Guðmundur
hefur teflt fram til þessa.
— Air Viking
Framhald af bls. 32
forvitnast nánar um þetta mál en
fékk staðfest að í gegnum United
Airlines, þaðan sem Air Viking
fékk fyrri vélarnar tvær, ætti
flugfélagið nú forkaupsrétt að
tveimur vélum til viðbótar af
sömu gerð.
— FerLÍÚ
Framhald af bls. 32
þar í snjóflóði hafi að hluta verið
eign Hafsfldar h.f., og hafi
hafnarsjóður Seyðisfjarðar notið
góðs af aflagjaldi af þeim afla,
sem þar hafi verið landað og verk-
smiðjuskipið aðallega verið tekið
á leigu til að leysa verksmiðjuna
af hólmi, meðan hún var óstarf-
hæf.
Utgerðarmenn eru hinsvegar
ekki á sama máli og ráðuneytið og
telja að það sé ólöglegt að taka
gjald af afla, sem landað er í skip,
sem noti ekki höfn. Hafa þeir gert
kröfu til Hafsíldar og Isbjarnar-
ins um að umrætt gjald verði ekki
greitt fyrr en mál þetta hafi verið
til lykta leitt, — með dómi ef
annað bregzt.
Þá finnst útgerðarmönnum það
einkennilegt sjónarmið, að þeir
skuli látnir greiða aflagjald til
hafnarsjóðs Seyðisfjarðar af afla
sem landað er í Reyðarfirði eða í
Hvalfirði.
Morgunblaðið hafði samband
við Vilhjálm Ingvarsson hjá Haf-
sfld og tsbirninum f gær og spurði
hann hvort búið væri að greiða
aflagjaldið. Vilhjálmur sagði, að
leigutakar skipsins treystu sér
ekki til að borga þetta gjald til
Seyðisfjarðar né útgerðarmanna.
Alls næmi upphæð aflagjalds af
lönduðum afla f Norglobal 1.7
millj. kr. Þessi fjárhæð hefði nú
verið lögð inn á bundna bankabók
og yrði þar þangað til búið væri
að skera úr um málið fyrir dóm-
stólum eða á annan hátt.
— Fjársöfnun
Framhald af bls. 3
ar. Samskonar safnanir séu nú
hafnar eða í undirbúningi um all-
an heim, og með því að leggjast á
sveif með hjálparsveitunum
leggjum við Islendingar lóð á
vogarskálarnir mannúðarmegin
gegn hervaldi og þrætum en með
sáttfýsi sem helgast af þeirri
grundvallarhugsjón að hjálpa
nauðstöddum með merki hlutleys-
is í fararbroddi.
Tekið er á móti framlögum á
gíróreikning Hjálparstofnunar
kirkjunnar nr. 20002 og glró-
reikning Rauða kross Islands
90002 í pósthúsum, bönkum og
sparisjóðum. Einnig í skrifstofu
Rauða krossins Nóatúni 21, skrif-
stofu Reykjavíkurdeildar RKl að
Öldugötu 4 og Hjálparstofnunar
kirkjunnar að Klapparstig 27.
— Þjóðleikhúsið
Framhald af bls. 3
fullákveðið ennþá, að sögn
Þjóðleikhússtjóra.
Erlendir gestir
Loks skal þess getið, að
nokkrum erlendum gestum
hefur verið boðið hingað til
lands i tilefni afmælisins. Tveir
þeirra hafa gefið ákveðið svar,
Erlend Jósepsson leikhússtjóri
Dramaten i Stokkhólmi og
norski leikritahöfundurinn
Thorbjörn Egner. Mun sá siðar-
nefndi verða viðstaddur sýn-
ingu á leikriti sínu Kardi-
mommubænum, síðdegis næsta
sunnudag og verða þá i fyrsta
skipti veitt verðlaun úr sjóði
sem á að stofna með höfundar-
launum Torbjörns frá leikhús-
inu, en hann hefur ekki viljað
taka við launum fyrir verkin
heldur hefur hann kosið að
nota þau á fyrrgreindan hátt og
vill með því auðga leiklistina i
landinu og auka samskipti Is-
lands og Noregs á sviði leik-
listar.
Klukkan 17 á sunnudag
veróur móttaka í kristalsal leik-
hússins fyrir gesti og aðra vel-
unnara þess og verða þar veitt
verðlaun úr Menningarsjóði
Þjóðleikhússins í 25. sinn.
— Shelepin
Framhald af bls. 1
ályktun þar sem lýst er yfir „full-
um stuðningi" við starf
Brezhnevs á alþjóðavettvangi.
Talið er víst að miðstjórnin hafi
ákveðið að skipa ekki nýjan mann
i stjórnmálaráðið í stað Shelepins.
Vestrænir fréttaritarar töldu að
kulda hefði gætt í garð Sheiepins
af hálfu annarra leiðtoga Kremlar
í veizlum sem voru haldnar
Harald Wilson, forsætisráðherra
Breta, þegar hann var í Moskvu i
febrúar. Annars hefur ekkert
beinlinis bent til þess að Shelepin
ætti í pólitískum erfiðleikum þótt
talið væri að heimsókn hans til
Bretlands hefði veikt stöðu hans.
Hann sást síðast opinberlega
fyrir einni viku þegar hann var
viðstaddur opnun ungverskrar
sýningar í Moskvu ásamt öðrum
ráðamönnum. Ýmsir telja að
skýringin á brottvikningu hans sé
sú að hann sé of umdeildur maóur
sem fyrrverandi yfirmaður KGB
til þess að Sovétstjórnin geti
framfylgt þeirri stefnu sinni að
stofna til víðtækrar samvinnu
sósíalista og kommúnista í vest-
rænum verkalýðshreyfingum.
A það er einnig bent, að Shele-
pin hafi ekki verið eins ákafur
stuðningsmaður bættrar sambúð-
ar við vestræn ríki og Brezhnev
þótt hann hafi ákaft varið stefnu
valdaforystu flokksins i ræðu í
Austur-Berlin fyrr á þessu ári.
Enginn vafi er talinn leika á því
að Shelepin hafi notið mikils
stuðnings i kommúnistaflokkn-
um. Auk þess sem hann var áður
yfirmaður KGB var hann yfir-
maður æskulýðshreyfingarinnar
Komsomol og stjórnaði manna-
ráðningum í flokknum.
Stjarna hans virtist falla þegar
hann var gerður yfirmaður verka-
lýðshreyfingarinnar 1967. En
hann virtist stöðugt hafa aukið
áhrif sin síðan og treyst sig í sessi.
— Phnom Penh
Framhald af bls. 1
Kambódíu. Hins vegar mun það
vera Khieu Samphan, leiðtogi
skæruliða, sem tekur við völdum í
landinu, er skæruliðar hafa inn-
siglað sigur sinn. Hann er skráður
sem aðstoðarforsætisráðherra I
Þjóðareiningarstjórn Sihanouks,
varnarmálaráðherra og yfir-
maður hersins. Samphan var
þekktur andófsmaður gegn
Frökkum á árunum fyrir 1954, er
Kambódía hlaut sjálfstæði. Hann
er kommúnisti, en einnig talinn
mikill þjóðernissinni.
I sfðustu fréttum frá Kambódíu
í kvöld var sagt að skæruliðar
hefðu hafið gífurlega stórskota-
liðs- og eldflaugaárás á miðbik
Phnom Penh og vart hægt að
segja lengur, að borgin væri á
valdi stjórnarhermanna. Skæru-
liðar voru þá komnir yfir Sam-
einuðu þjóða-brúna svokölluðu í
um 500 m fjarlægð frá forseta-
höllinni og einnig iðnaðarhverfi í
norðurhluta borgarinnar.
— Saigon
Framhald af bls. 1
kommúnista um vopnahlé. Þá
sagðist forsetinn einnig vonast til,
að hægt yrði að komast að
samningum við Hanoistjórn til að
tryggja öryggi þeirra þúsunda S-
Vietnama, sem starfað hafa fyrir
Bandarikjastjórn í S-Vietnam.
Þessi ummæli forsetans höfða til
þess, sem James Schlesinger,
varnarmálaráðherra landsins,
sagði i gær, að ef Saigon félli í
hendur kommúnista myndi allt að
1 milljón S-Víetnama eiga yfir
höfði sér liflátsdóma. Ford sagði,
að fjöldi S-Vietnama hefði starfað
fyrir Bandaríkjastjórn í allt að 20
ár i heimalandi sínu og Banda-
rikjamönnum bæri skylda til að
sjá um öryggi þeirra.
Brottflutningi Bandarikja-
manna frá S-Vietnam er haldið
áfram af fullum krafti og í byrjun
næstu viku er aðeins gert ráð
fyrir að um 1000 manns verði
eftir i landinu af um 5000, sem
enn eru þar i dag.
Ford forseti sagði einnig i dag,
að engir leynilegir samningar
væru milli S-Vietnams og Banda-
ríkjanna um hernaðaraðstoð.
Sagðist forsetinn hafa farið yfir
heimildir um bréfaskriftir milli
Nixons forseta og Thieus og engin
merki fundið um leynilega
samninga. Hins vegar sagði
forsetinn: „Við höfum ekki staðið
við skuldbindingar okkar við S-
Vietnam. Ef við hefðum staðið við
þær, þyrftum við ekki að horfa
upp á hið hörmulega ástand, sem
ríkir í dag.“
— „Smyrill”
Framhald af bls. 3
kostar rúmar 12 þúsund krón-
ur, í fjögurra manna káetu
kostar fargjaldió tæpar 16 þús-
und krónur, og í tveggja manna
klefa kostar það tæpar 17 þús-
undir. Fargjöld fyrir börn
undir sjö ára aldri kosta 10% af
þessu verði, en börn á aldrinum
7—15 ára greiða hálft fargjald.
Flutningsgjald fyrir fólks-
bifreið milli Islands og
Björgvinjar er um 6400 krónur,
en að sögn Arabos veróur veitt-
ur afsláttur af fargjöldunum,
kaupi menn far fram og til
baka.
Fæðiskostnaður er ekki inni-
falinn í fargjaldi, en um borð i
„Smyrli" eru veitingastofur,
bæði með svokölluðu kaffi-
teriusniði og eins með fullkom-
inni þjónustu.
Fyrsta Islandsferð skipsins
verður í lok júní og verða ferðir
siðan vikulega þar til seint í
ágúst, — alls 12 ferðir. 1 nokkr-
um ferðum mun skipið hafa
viðkomu á Hjaltlandi. A
vetrum verður skipið aðeins í
förum milli hafna i Færeyjum.
— Bassakonsert
Framhald af bls. 3
Við spurðum Þorkel hve langan
tima hefði tekið að semja verkið
og hversu langan tíma tæki að
flytja það.
„Ég samdi það að mestu leyti í
fyrrasumar, þegar ég var í frii frá
kennslu, þvi að ég fæst aðeins við
tónsmíðar i hjáverkum," sagði
Þorkell. „Þetta verk heitir Niður
og tekur um stundarfjórðung í
flutningi. Þetta er að mínum
dómi aðgengilegt verk. Það
skiptist ekki i þætti, eins og títt er
um hljómsveitarverk, heldur er
það i einum þætti.“
Vladímir Ashkenazy hefur ver-
ið hér á landi frá þvi um siðustu
mánaðamót. Þetta er i tiunda
sinn, sem hann stjórnar Sinfóníu-
hljómsveit Islands á tónleikum,
en einnig hefur hann stjórnað
hljómsveitinni i upptökum fyrir
útvarpið. Hann fer á þriðjudag-
inn til Lundúna þar sem hann
kemur fram á hljómleikum með
New Philharmonic Orchestra, en
það er fyrsti liður í langri hljóm-
leikaferð hans. I haust mun
Ashkenazy stjórna Sinfóníu-
hljómsveitinni og leika jafnframt
einleikshlutverkið í píanókonsert
eftir Mozart í hljómleikaferð, sem
farin verður um Vestfirði.
Auk bassakonsertsins eru á
efnisskránni Rómeó og Júlia eftir
Prókoféff og fjóróa sinfónia
Tsjajkoffskís.
Árni Egilsson hefur verið
búsettur í Los Angeles undanfar-
in ár. Hann er þar með eigin
hljómsveit og leikur hún aðallega
inn á hljómplötur, en einnig
hefur Arni unnið talsvert við tón-
list i kvikmyndum. Hann sagðist
nú stefna að þvi að koma i leyfi
hingað til Islands á næstunni, en
vissi ekki með vissu hvenær af
því yrói.
Huldumaðurinn kom-
inn í Hornafjörð?