Morgunblaðið - 17.04.1975, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. APRÍL 1975
LOFTLEIÐIR
BILALEIGA
f
CAR RENTAL
n 21190 21188
LOFTLEIÐIR
FERÐABILAR h.f.
Bílaleiga, sími 81260.
Fólksbílar — stationbílar —
sendibílar — hópferðabílar.
Þakkarávarp
Mínar hjartanlegustu þakkir færi
ég öllum þeim, sem heiðruðu
mig og glöddu á 90 ára afmaeli
mínu 29. marz.
Guð blessi ykkur öll.
Páll Guðmundsson,
Hofsval/agötu 18.
28444
Bátar til sölu
200t stálbátur smíðaár 1964,
60 t eikarbátur smíðaár 1957,
ný endurbyggður. Góð kjör. 49 t
eikarbátur smíðaár 1955 vél
Caterpillar 350/1970. 20 t
eikarbátur smiðáar 1971 til
afhendingar strax. 12 t
bátalónsbátur smíðaár 1972, 12
t stálbátur smiðaár 1963, 10 t
bátur i mjög góðu standi smíða-
ár 1 962.
Höfum einnig á söluskrá smærri
báta. Okkur vantar 1 00—1 10 t
stálbát.
HÚSEIGNIR
VELTUSUNDf 1
SlMI 28444
&SKIP
FERMINGAR
GJflFIR
Mjög fjölbreytt ýrval af allskonar
speglum. Hinir margeftirspurðu
kúluspeglar fyrir stúlkur
og pilta
eru einnig til
i óvenju
miklu úrvali
Verð
og gæði
við
allra hæfi.
Komið og
sannfærizt.
SPEGLABUBIN
Laugavegi 1 5
Sími: 1 -96-35
Veigamikill þáttur
þjóðarbúskapar
Verzlunin gegnir veigamiklu
hlutverki I íslenzkum þjóðar-
búskap. Sala á útflutningsfram-
leiðslu okkar, innflutningur og
dreifing neyzluvara um landið
og nauðsynleg verzlunarþjón-
usta við framleiðslutæki, skip
og vinnslustöðvar eru þýðingar-
miklir þættir í þjóðlffinu.
Engu að síður hefur verzlunin
sætt ómaklegum andróðri um
langt árabil, einkum I Þjóðvilj-
anum, scm jafnan lýsir verzl-
unarstéttinni á hinn verri veg.
1 umræðum um viðskipta-
hætti, verðgæzlu og verðmynd-
un, sem fram fóru á Alþingi
sl. mánudag, endurtók Svava
Jakobsdóttir ýmsar þær gróu-
sögur, sem Alþýðubandalagið
hefur á loft haldið um verzlun-
arstéttina. Ekki tókst frúnni þó
betur upp cn svo, að niðurstöð-
ur hennar studdu í einu og öllu
það, sem verzlunin hefur lengi
haldið fram, að núverandi verð-
ga-zlukerfi, sem grundvallast á
fastákveðinni prósentuálagn-
ingu á kostnaðarverð vöru, leiði
síður en svo til hagkvæmra
vöruinnkaupa né heilbrigðrar
verðmyndunar. Núverandi
kerfi býður sem sé upp á það,
að þvf hærra verð sem er á
innfluttri vöru þvf hærri verð-
ur álagningin f krónutölu.
Alagning og
verzlunarkostnaður
Guðmundur II. Garðarsson
alþingismaður sagði í umræð-
um þessum, að stundum væri
látið að þvf liggja, að verzlunar-
álagning væri hreinn ágóði í
vasa verzlunarinnar. Þetta væri
mesti misskilningur. Hún stæði
undir margþættum verzlunar-
kostnaði. 60% af rekstrarkostn-
aði í verzlun væri kaupgreiðsl-
ur. Verzlunin veitti mörgum
þúsundum landsmanna at-
vinnu og hún þyrfti að hafa
rekstrarlcga aðstöðu til að búa
starfsfólki sínu sambærileg
lífskjör og aðrir landsmenn
nytu.
Til að mæta kröfum við-
skiptavina í dag þyrfti margt
til að koma:l) mikið vöruúrval,
2) miklar vörubirgðir, 3) gott
starfsfólk, 4) rúmgóðar og ný-
tfzkulegar verzlanir, 5) full-
kominn tækjabúnaður og 6)
góð vinnuskilyrði. Alagning
þyrfti að rfsa undir kostnaði
við allt þetta og væru þó enn
ótaldir fjölmargir rekstrar-
þættir verzlunarinnar. Guð-
mundur sagðist mótmæla, fyrir
hönd þeirra mörgu þúsunda
landsmanna, sem við verzlun
störfuðu, sffelldum árásum
Alþýðubandalagsins á verzlun-
ina. Það væri ekki fyrst og
fremst verzlunarálagningin
sem fþyngdi hinum almenna
borgara. Nær væri að hyggja að
þeim sfvaxandi hluta þjóðar-
tekna, sem hið opinbera drægi
til sín. Sá hlutur hefði hækkað
úr 25% þjóðartekna á tímum
viðreisnarstjórnarinnar (1960)
í 35—40% nú.
Orð viðskipta-
ráðherra
1 þessum umræðum sagði við-
skiptaráðherra, Ólafur Jóhann-
esson, að verzlunin teldi mjög á
sinn hlut gengið í verzlunar-
álagningu, einkum með beit-
ingu svonefndrar 30% reglu,
sem skert hefði prósentuálagn-
ingu þá er gengislækkanir
hefðu verið framkvæmdar.
Ráðherrann sagði „álagn-
ingu yfirleitt f þvf lág-
marki, sem hægt væri að gera
ráð fyrir" og í sumum til-
fellum „komin niður fyrir
það, sem nokkur sanngirni
væri f.“ „Það verður ekki kom-
ist hjá þvi að taka hana (álagn-
inguna) til endurskoðunar,
eins og svo margt annað.“
Ráðherrann ræddi um verð-
gæzlu og neytendavernd og að
efia þyrfti hlut almennings f
verðgæziunni. 1 samræmi við
stefnuyfirlýsingu núverandi
ríkisstjórnar væru mál þessi öll
í nákvæmri athugun og endur-
skoðun. Vænta mætti nýrra tii-
lagna um viðskiptahætti, verð-
gæzlu og verðmyndun, er út-
tekt og endurskoðun ráðuneyt-
isins lægi fyrir.
Hulda Björg Sigurðardóttir:
Rétturínn að ákveða
Astæðan fyrir þessum skrif-
um er grein Ellerts Schram í
Mbl. þ. 26. marz 1975. I þeirri
grein er málsgrein er hljóðar
svo: „Meðan læknar vilja ekki
afsala sér þeim rétti, að ákveða
hvort og hvenær aðgerð (fóst-
ureyðing) skuli framkvæmd —
þá verður að taka tillit til þess.“
Þessi málsgrein segir nefni-
lega það, sem fram til þessa
hefur verið látið kyrrt liggja af
hálfu andstæðinga óbreytts
frumv. til laga um ráðgjöf og
fræðslu varðandi kynlíf og
barneignir og um fóstur-
eyðingar og ófrjósemisaðgerðir
— eða öllu heldur óbreyttrar 9.
greinar þeirra laga — frá 94.
löggjafarþingi 1974. En það er,
að læknar vilja ekki af hendi
láta vald það, er þeir hafa
samkv. lagabókstaf til ákvörð-
unar um fóstureyðingu hjá
konu.
Og ég leyfi mér að halda
fram, að þetta sé aðalástæðan
fyrir því að áðurnefnt frum-
varp fékk ekki þinglega með-
ferð og samþykki á sinum tíma.
Heldur var málið gert hápóli-
tískt og spunnið í hjúp málæðis
um siðferðiskennd og fleira.
Enda hafa línurnar skýrzt og
standa nú tvær fylkingar hvor
gegn annarri um þá margum-
töluðu 9. grein. Annars vegar
ráðandi hluti Læknafélags Is-
lands og þeir, sem styðja hann á
ýmsum forsendum, og hins veg-
ar nýstofnuð baráttusamtök
fyrir sjálfsákvörðunarrétti
kvenna. Semsagt, deilan snýst í
raun alls ekki um siðgæði eða
almenningsálit, heldur um
hvort skuli ráða, lagalega séð,
kona, sem vill fá framkvæmda
hjá sér fóstureyðingu eða lækn-
ar þeir, er til eru kallaðir.
Það var að skilja af orðum
varaformanns Læknafélagsins I
umræðuþætti í útvarpi þ. 6.
april 1975, að í framkvæmd yrði
farið að vilja konu, svo framar-
lega sem öðrum skilyrðum væri
fullnægt. Aðeins skyldi valdið
iagalega séð vera hjá lækni.
Og hugleiði nú hver með sér,
hvi þeir sækja svo fast á í því
efni. Nýlega hefur í þætti um
dómsmál í útvarpinu verið reif-
að mál, er sýnir hvernig fólk
getur verið sett, hafi það ekki
ótviræðan lagabókstaf með sér.
XXX
En af því ég er nú setzt niður,
þá langar mig til að gera
athugasemdir við fáein atriði i
viðbót i grein Ellerts.
I fyrsta lagi við orðalagið
„fullkomlega frjálsar fóstur-
eyðingar," sem alls ekki eru til
umræðu, heldur frjálslegri lög-
gjöf en sú er nú gildir, þar sem
endanleg ákvörðun er gerð per-
sónuleg og snúið er frá
embættismannavaldi.
1 öðru lagi varðandi full-
yrðingar Ellerts um vilja þing-
meirihluta. Hvað sem honum
líður hneigist ég til að álita, að
afstaða margra þingmanna
kunni að hafa verið meira eða
minna fljótfærnisleg. Hrein-
lega, að þeir hafi ekki haft tíma
til að kynna sér, hugsa um og
draga ályktanir af þeirri vand-
lega unnu greinargerð er fylgdi
áðurnefndu frumvarpi og
unnin var af þeim ábyrgu
aðilum, sem þar áttu hlut að
máli. Þeir hafi einfaldlega
tekið afstöðu samkvæmt vilja
meiri hluta læknasamtakanna,
því afl þeirra er sterkt i þjóð-
félaginu.
I þriðja lagi er það siðferðis-
kenndin og lögin. Vissir hlutir
eru svo persónulegir, að laga-
bókstaf verður ekki við komið.
Það á til dæmis við um kynlíf
og, svo áhrifaríkara dæmi sé
nefnt, um réttinn til þess að
deyða eigið líf. Og ég er hrædd
um, að það gildi í raun um
fóstureyðingar nú á okkar
dögum. Bæði er, að nú er orðið
tiltölulega stutt þangað, sem
kona fær löglega fóstureyðingu
sarakvæmt eigin ákvörðun, og
svo hitt, að allir vita, að hér á
landi hafa verið framkvæmdar
ólöglegar fóstureyðingar, en
ekki hef ég heyrt, að kona eða
læknir, hvað þá fúskarar, hafi
hlotið refsingu fyrir. Ætla ég
að það stafi fremur af samúð
með þeim konum, sem vegna
aðstæðna sinna hafa kostað því
til, en af ódugnaði þjóna rétt-
visinnar.
XXX
Að endingu, vegna skrifa
Benedikts Arnkelssonar og
annars strangtrúarfólks, og
annarra, sem telja sig hafa
óbrenglaðri siðferðisvitund en
sumir aðrir, vil ég taka fram, að
ég ber fulla virðingu fyrir
skoðunum þeirra og siðferðis-
kennd og dettur ekki í hug að
reyna að hnika þar um. Hins
vegar, til þess að undirstrika,
að annað fólk sér hlutina i öðru
ljósi, þá vil ég segja, einkum
Lilju Sigurðardóttur, að ég
undrast stórlega, að til skuli
vera þær konur, sem vilja, að
annar aðili en hlutaðeigandi
kona sjálf skuli hafa
ákvörðunarvald í jafn persónu-
legu máli sem þessu. Vil ég þar
um kenna vilja- og (eða) hæfi-
leikaskorti, til þess að reyna að
setja sig inn í aðstæður
annarra.
í HVERju VAR SfOLÍÐ 2 )
-Sfe/uíDA'D /•»*•>»-
Fyrir skömmu lauk hraðsveita-
keppni Bridgefélags Akureyrar.
Alls mættu 9 sveitir til leiks og
voru spilaðar fjórar umferðir.
Sveit Páls Pálssonar sigraði
keppnina með yfirburðum, hlaut
955 stig. Auk Páls eru I sveitinni
Soffia Guðmundsdóttir, Frimann
Frimannsson, Gunnlaugur Guð-
mundsson og Magnús Aðalbjörns-
son.
Röð efstu sveitanna varð annars
þessi:
Sveit
Páls Pálssonar 955
Ingimundar Árnasonar 885
Gunnar D Berg 882
Þormóðs Einarssonar 881
Alfreðs Pálssonar 87 7
Harðar Steinbergss. 858
Meðalárangur 864
Nú stendur yfir Thule-
tvlmenningskeppnin — en það er
keppni sem fer fram árlega hjá okk-
ur og er til að minna á hinn sívin-
sæla Thule-drykk Sana gefur verð-
launabikarana til þessarar keppni.
XXX
Frá Tafl- og Bridgeklúbbn-
um
Sl. fimmtudag hófst fimm
kvölda barometar-tvímenningur
með þátttöku 36 para. Spilað er i
einum riðli og spila þvi allir við
alla og verða 35 umferðir. Að
fimm umferðum loknum er staða
efstu para þessi:
Bernharður Guðmundsson
— Július Guðmundsson 136
Sigurbjörn Árnason
— Þórarinn Árnason 1 32
Baldur Ásgeirsson
— Zophonías Benediktsson 127
Björn Kristjánsson
— Þórður Eliasson 109
Bragi Jónsson
— Dagbjartur Grimsson 1 03
Högni Torfason
— Þorvaldur Valdimarsson 95
Haraldur Snorrason
— Gisli Steingrímsson 74
Arnar Ingólfsson
— Magnús Sigurjónsson 56
Eiríkur Helgason
— Sigurjón Helgason 56
Inga Hoffman
— Ólafía Jónsdóttir 53
Gunnlaugur Óskarsson
— Ragnar Óskarsson 48
Haukur (saksson
— Karl Adolphsson 47
Meðalskor 0
Næstu umferðir verða spilaðar í
kvöld. Spilað er í Domus Medica og
hefst keppni klukkan 20.
A.G.R.