Morgunblaðið - 24.04.1975, Blaðsíða 1

90. tbl. 62. árg.
FIMMTUDAGUR 24. APRÍL 1975
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Gleðilegt
sumar!
Kosningabaráttu í Portúgal að Ijúka:
Mikil spenna í landinu
Spinola þverneitar áburði herforingjanna
Lissabon 23. apr. NTB. Reuter.
— 1 KVÖLD lýkur kosningabar-
áttunn^ { Portúgal og hafa fundir
verið um landið þvert og endi-
langt f dag. Kommúnistar efndu
til fundar f höfuðborginni í kvöld
og var þar mikið fjölmenni en
þátttaka á þeim fundi gæti haft
töluverð áhrif á niðurstöður kosn-
inganna, að þvf er sérfræðingar
spá. Stefndu kommúnistar að þvf
að fá fleira fðlk til fundarins en
sósfalistar, sem héldu 150 þús.
AMIN reisir
Hitlersstyttu
London. 23. apríl. NTB.
IDI Amin Ugandaforseti sagði
f dag að Adolf Hitler hefði
verið stórmenni og hann hefði
í hyggju að láta reisa styttu af
honum á þeim stað þar sem
hersveitir Breta og Þjóðverja
börðust í heimsstyrjöldinni
fyrri. Amin kveðst furða sig á
þvf að hafa ekki séð neina
styttu af Hitler í Berlín, þegar
hann var þar í heimsókn fyrir
þremur árum.
Uganda var þýzk nýlenda
fyrir heimsstyrjöldina fyrri.
manna kosningafund fyrir fáein-
um dögum. Fréttastofur nefndu
ekki tölur um fundarmenn.
— Antonio de Spinola, fyrrver-
andi forseti Portúgal, rauf í dag
loforð það sem hann hafði gefið
stjórnvöldum f Brasilfu um að
láta ekki frá sér neinar pólitfskar
yfirlýsingar. Sagði Spinola að
skýrsla sú sem herforingjastjórn-
in hefði birt f gær um byltinguna
f marz s.l. væri dæmigerð fölsun
og gamalt bragð kommúnista.
Spinola sagði að kommúnistar
hvarvetna notuðu jafnan slika
fölsunaraðgerð og félli þessi yfir-
lýsing stjórnarinnar inn i þá
mynd. I skjalinu megi finna hinar
raunverulegu ástæður byltingar-
innar og gagnbyltingarinnar i
marz sl. að því er Spinola sagði.
Ekki er vitað hver viðbrögð
stjórnarinnar í Brasilíu verða við
þessari yfiriýsingu Spinola.
Mjög mikill kosningahugur er í
mönnum i Portúgal og segja
fréttaskýrendur að ljóst sé að enn
hafi mikill fjöldi kjósenda ekki
gert upp hug sinn, hvort þeir eigi
að kjósa sósialista eða kommún-
ista. Hinn fjölmenni ‘fundur
sósialista á dögunum hefur þó
orðið til að menn spá flokknum
miklu fylgi. Þvi hafa kommúnist-
ar og fylgismenn þeirra lagt á það
ofurkapp með veggspjöldum og
auglýsingum í dag að koma þvi í
kring að enn meira fjölmenni
sækti fundinn í kvöld.
1 gærkvöldi, þriðjudagskvöld,
gengu þúsundir vinstri sinnaðra
kjósenda um götur næst stærstu
borgar landsins Oporto og kröfð-
ust þess með látum að forystu-
menn Miðdemókrataflokksins svo
og Spinola, fyrrverandi forseti,
yrðu líflátnir. Krafðist múgurinn
þess að Miðdemökrataflokkurinn
yrði bannaður, svo og yrði Kristi-
legi demókrataflokkurinn leyst-
ur upp, en sá flokkur fær ekki að
bjóða fram við kosningarnar á
föstudaginn.
Ganga þessi mun þó hafa farið
að öðru leyti friðsamlega fram og
voru engar fréttir um handtökur
né heldur virtust göngumenn
hafa haft í frammi umtalsverðar
óspektir.
Stjórnmálasérfræðingar spá
vaxandi spennu i Portúgal næstu
daga og segja að en<Ja þótt herfor-
ingjastjórnin hafi búið svo um
hnútana að kosningaúrslitin verði
ekki marktæk, áliti flokkarnir
sjálfir og talsmenn þeirra að af
niðurstöðum kosninganna megi
Framhald á bls. 22
Suður-Vietnam:
Fjöldaflutningur
flóttamanna hafinn
— kommúnistar hafna samningum
og herir þeirra fœrast nœr
Saigon, Washington, 23. april. AP. NTB.
0 MIKLIR loftflutningar sem
Bandarfkjamenn stjórna hófust I
dag frá Saigon og er ráðgert að
flytja þúsundir flóttamanna til
eyjunnar Guam og þaðan til
Bandarfkjanna, þegar nauðsynleg
innflytjendaleyfi hafa fengizt.
Munu 50 þúsund manns verða
fluttir til Guam á næstunni, en
alls er gert ráð fyrir að á annað
hundrað þúsund S-Vfetnama geti
fengið að fara til Bandarfkjanna,
ef þeir óska þess.
0 Brottflutningur evrópskra
sendiráðsstarfsmanna frá Saigon
hófst einnig fyrir alvöru f dag, en
nokkur sendiráð ætla að starfa
áfram, þar á meðal franska sendi-
ráðið.
0 Fulltrúar Víet Cong visuðu f
dag formlega á bug tilboði um
viðræður sem byggðust á Parfsar-
samkomulaginu um Víetnam og
kváðust ekkert hafa við Saigon-
stjórn að tala fyrr en hinn nýi
forseti og allir hans menn hefðu
farið frá vöidum.
Kommúnistar gerðu i dag stór-
skotaliðsárás á flugvöllinn i borg-
inni Bien Hua, þeir hafa náð á sitt
vald Ham Tan, sem er i 120 km
fjariægð frá Saigon og stefna nú
hraðbyri í átt til hafnarborgar-
innar Vung Tau, en hún er Saigon
mjög mikilvæg sem aðflutnings-
leið og nái kommúnistar henni á
sitt vald má búast við að endanleg
straumhvörf verði í stríðinu, að -
sögn sérfræðinga.
I kvöld mun Bandarikjaþing
ræða tillögu um fjárveitingu til
handa Ford Bandaríkjaforseta, til
að standa straum af brottflutn-
ingi bandarískra og suður-
víetnamskra borgara frá S-
Víetnam, svo og til hjálparstarfs.
Búizt er einnig við umræðu um
beiðni Bandaríkjaforseta um að
fá að senda herlið til S-Víetnam
til að vinna við þessi verk, en um
það hafa miklar deilur staðið eins
og ítarlega hefur verið sagt frá.
Stjórnmálafréttaritarar sögðu í
kvöld, að enda þótt kommúnistar
hefðu hafnað samningaviðræðu-
tilboði Saigonstjórnar myndu
þeir þó ef til vill kjósa
diplómatiska lausn á málinu,
fremur en þurfa að gera stórárás
á Saigon. Hins vegar er ekki ljóst
hver endanleg skilyrði kommún-
ista verða þó svo að telja megi
öruggt að þau séu afsögn núver-
andi vaidhafa og tilslakanir aðrar.
Framhald á bls. 22
Flotaæfingum lokið
Ósló 23. april NTB.
HINUM umfangsmiklu flotaæf-
ingum Sovétrfkjanna, sem staðið
hafa frá 12. aprfl f Norska hafinu,
Norðursjó og N-Atlantshafi er nú
lokið að þvf er norska varnar-
málaráðuneytið sagði f dag. I til-
kynningu frá ráðuneytinu segir,
að norski herinn hafi nú hætt
öllum eftirlitsaðgerðum f sam-
bandi við æfingarnar svo og önn-
ur rfki Atlantshafsbandalagsins.
æfingunum frá flugstöðinni á
Kolaskaga.
I æfingunum tóku þátt öll nýj-
ustu og bezt útbúnu skip sovézka
flotans, en æfingarnar náðu einn-
ig til Kyrrahaf^, Miðjarðarhafs,
Svartahafs og Indlandshafs.
Sýningum hætt
Hernaðarsérfræðingar vinna
nú að úrlausn þeirra upplýsinga,
sem aflað var um þessar miklu
æfingar, en fyrstu niðurstöður
benda til þess, að hér hafi á heild
ina litið ekki verið um eins um-
fangsmiklar æfingar að ræða á
heimshöfunum og í allsherjar-
flotaæfingum Sovétríkjanna
1970, en þó munu þessar æfingar
vera hinar mestu sem um getur á
norðurslóðum. Er æfingarnar
stóðu sem hæst voru milli 50—60
skip á því svæði auk gífurlegs
fjölda flugvéla, sem tóku þátt í
Sýningum hætt
á „Exorcist”
London 23. apr. AP.
AKVEÐIÐ hefur verið að
hætta að sýna leikritið „Exor-
cist“ sem gert var upp úr
samnefndri kvikmynd, og ver-
ið hefur á fjölunum f London.
Astæðuna segja aðstandendur
leikritsins vera þá, að aðsókn
hafi dottið gersamlega niður,
eftir að Mary Ure, einn aðal-
leikarinn lézt skyndilega nótt-
ina eftir frumsýningu verks-
ins og hafi dauðsfallið vakið
hjá almenningi skelfingu og
hjátrú ýmiss konar.
Egyptar og Sýrlendingar
stofna samræmingarráð
Riyadh, 23. april. NTB. AP.
ANWAR Sadat Egyptalandsfor-
seti og Hafez AI Assad, forseti
Sýrlands, komust að samkomu-
lagi um það f kvöld að setja á
stofn sérstakt ráð sem á að vinna
að þvf að samræma stefnu land-
anna gagnvart lsrael. Var þetta
kunngert að loknum fundi þeirra
og Khaled konungs Saudi Arabiu
f Riyadh í dag. Fundurinn var
haldinn sérstaklega til að reyna
að binda endi á þann ágreining
sem hefur verið milli Sýrlands og
Egyptalands, hvernig unnið skuli
að því að koma á friði f Mið-
austurlöndum.
I tilkynningu þeirra segir að
ástandið sé slíkt að nauðsynlegt
sé náið samstarf milli Egypta-
lands og Sýrlands og verði það á
sviði hernaðar, stjórnmála og
utanrikismála.
Fundur þessi stóð í tvo daga. Að
honum loknum fór Sadat síðan til
íran til að gefa keisaranum yfirlit
um gang mála og niðurstöður við-
ræðnanna. Þeir munu einnig
fjalla um samskipti Irana og
Egypta almennt.