Morgunblaðið - 24.04.1975, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. APRlL 1975
LOFTLEIÐIR
BÍLALEIGA
CAR RENTAL
21190 21188
LOFTLEIÐIR
Hópferöabílar
8 — 21 farþega í lenyri og
skemmri ferðir.
Kjartan Ingimarsson.
Simi 861 55 - 3271 6 - 37400.
Afgreiðsla B.S í.
FERÐABÍLAR h.f.
Bilaleiga, sími 81 260.
Fólksbilar — stationbílar
— sendibilar — hópferðabilar.
Félagslíf
I.O.O.F. I = 1564258'/2 = 9
— Bnk.
St.-. St.-. 59754247 — VII —
Frl.
Heimatrúboðið
Almenn samkoma að Óðinsgötu 6
A í kvöld kl. 20.30. Allir velkomn-
in
Filadelfia
Sumardagurinn fyrsti almenn sam-
koma kl. 20.30. Ræðumenn: Fjór-
ar konur tala. Fjölbreyttur söngur.
Filadelfia.
Hjálpræðísherinn
Sumarhátið
fyrsta sumardag 24. april kl.
20.30. Fjölbreyttur söngur.
Veitingar og happdrætti.
Velkomin.
Kvenfélag Óháðasafnað-
arins
Félagsfundur verður n.k. laugar-
dag kl. 3 e.h. i Kirkjubæ.
Fjölmennið.
Kvenfélag Kópavogs
Safnferð verður farin laugardaginn
26. april kl. 2 e.h. Frá skiptistöð í
miðbæ Kópavogs. Skoðuð verður
Álandseyjasýningin ofl Upplýs-
ingar i sima 41084, 41602,
41499.
• ,
ÚTIVISTARFERÐIR
Sumardagurinn fyrsta,
24.4.
Baggalútaferð — fjöruganga við
Hvalfjörð. Fararstj. Einar Þ. Guð-
johnsen.
Laugardaginn 16. 4.
Búrfellsgjá. Fararstj. Friðrik Dani-
elsson.
Sunnudaginn 27.4.
Hrauntunga — Straumssel. Fara-
rstj. Gisli Sigurðsson.
Brottför i allar ferðirnar kl. 13 frá
B.S.I. Verð 500 kr. fritt fyrir börn i
fylgd með fullorðnum. Innheimt i
bilunum.
Útvisti Lækjargötu 6, sími 14606.1
FERÐAFELAGí
ISLANDS
Sumardagurinn fyrsti
kl. 9.30.
Gönguferð á Kerhólakamb, verð
600 krónur.
Kl. 13.00.
Esjuhlíðar (jarðfræðiferð) Leiðbein-
andi: Ingvar Birgir Friðleifsson,
jarðfræðingur. Verð 400 krónur.
Brottfararstaður B.S.Í.
Ferðafélag íslands.
| STAKSTEINAR
Geir Hallgrímsson, for-
sætisráöherra, svaraðí á
Alþingi i fyrrakvöid þeirri
gagnrýni, sem fram hafði
komið á frumvarp rfkisstjórn-
arinnar um ráðstafanir í efna-
hagsmálum. Hann minnti m.a.
á eftirfarandi atriði:
2000 milljóna
skattalækkun
0 Er fyrirheit var gefið um
2000 miiljóna skattalækkun,
sem kæmi láglaunafólki fyrst
og fremst til góða, hafði rfkis-
stjórnin fyrirvara á um það f
hvaða formi þessar lækkanir
yrðu framkvæmdar.
0 þessara skattalækkana
koma fram eftir þeim leiðum,
sem samninganefnd ASl óskaði
eftir, þ.e. f lækkun tekjuskatta.
V* lækkunarinnar kemur fram f
lækkun söluskatts og vöru-
verðs. Nákvæm athugun hlut-
lausra aðila hefur leitt f ljós, að
sú Ieið kemur ekki sfður til
góða en tekjuskattslækkun.
• Astæðan tii þess að ekki var
gengið lengra f tekjuskatts-
lækkun er sú, að það hefði tor-
veldað þá heildarendurskoðun
1 UMRÆÐUM um landbúnaðar-
mál á líðandi vetri hefir ýmislegt
furðulegt komið fram, sem hefir
átt að renna stoðum undir hag-
fræðilegar kenningar um að
breyta stefnu í landbúnaðarmál-
um. Einatt hefir mátt greina gam-
alþekkt japl um að fækka bænd-
um, stækka búin, afnema útflutn-
ingsbætur og flytja inn landbún-
aðarvörur. Þetta á að þjóna því
markmiði að auka framleiðni og
draga úr niðurgreiðsluþörf.
Ég mun ekki fást við aukaatriði
eða leiðrétta augljósar rangfæsl-
ur, á þessum vettvangi, en freista
þess að leggja orð i belg og minna
.á fáein sjónarmið.
Hagsmunamál bænda eru ekki
bundin við líðandi stund eða dæg-
urmál ein. Þjóðfélagsleg sjónar-
mið jafnt sem efnahagsleg koma
til álita, þvi eru langtimamarkmið
jafnan höfð' i huga og reynt að
búa í haginn fyrir framtiðina.
Það er óþarfi að nefna söguleg-
ar staðreyndir, í fortíð eða nútíð,
hérlendis eða annars staðar til að
vitna um þýðingu íslensks land-
búnaðar jafnt menningarlega og
til að framleiða matvæli, þetta
ætti ölium að vera ljóst við núver-
andi fræðsluskyldu.
Aldrei hafa heyrst raddir og því
síður tillögur frá sjálfskipuðum
hagspekingum um að leggja al-
gjörlega niður byggð í einhverj-
um landshluta. Stjórnmálamenn
og embættismenn hafa aftekið að
slíkar tillögur kæmu frá ábyrgum
aðilum. Það verður því að líta svo
á, að sú stefna að hafa landið allt
byggt og landbúnaðarsveitir fari
ekki i eyði frekar en orðið er hafi
víðtækan stuðning allra lands-
manna. Með þessu verði landið og
miðin best hagnýtt til þeirrar
framleiðslu sem arðbærust er, bú-
in skilyrði til fólksfjölgunar,
menningarlífs og þjóðfélagslegt
öryggi og sjálfstæði þjóðarinnar
best tryggt.
Allar almennar einhliða aðgerð-
ir, sem rýra kjör bænda geta kom-
ið harðast niður þar sem byggðin
stendur veikust fyrir eins og t.d. á
Vestfjörðum og N-Austurlandi.
En á þessum svæðum má byggðin
ekki grisjast meir svo ekki liggi
við algjörri auðn, því vissan
fjölda þarf til að halda uppi byggð
og standa undir samfélagslegum
þörfum. Verði tekjur bænda
skertar verulega tækist e.t.v. að
lokka einn og einn frá búskap
með því aðbjóðamilljón ístyrk, en
það er ekki mannúðarmál, þvi
um leið er þrengdur kostur þeirra
skattkerfis, sem nú stendur
yfir, en með henni er stefnt að
réttlátari skattheimtu, sérskött-
un hjóna og fleiri sanngirnis
markmiðum.
Opinberar fram-
kvæmdir: 5000 m.kr.
Frumvarpið gerir ráð fyrir
þvl að tiltækt verði lánsfé að
fjárhæð um 5000 m.kr. til opin-
berra framkvæmda. Þar sem
allar framkvæmda- og kostnað-
aráætlanir eru ekki tiltækar, er
ráðstöfun þessa fjár ekki ná-
kvæmlega sundurliðuð. Ljóst
er þó að orkuframkvæmdir,
bæði á sviði raforku og jarð-
varma, hafa algjöran forgang
og fá um 3520 m.kr. af þessu
framkvæmdafé. Því fé verður
m.a. varið til:
0 Byggðalfnu milli Norður- og
Suðurlands og Kröfluvirkj-
unar.
0 Greiðsla á hinum stóra jarð-
bor, sem miklar vonir eru við
bundnar.
0 Til virkjunarrannsókna, sem
nú er að unnið og að stefnt.
0 Hitaveituframkvæmda, m.a.
á vegum sveitarfélaga.
sem eftir sitja. Þá væri nær og
meiri sómi að stíga skrefið til
fulls og flytja alla i burtu úr viss-
um sveitum og tilnefna þá sem
verða fyrir valinu. En athygli skal
vakin á þvi að á þessum útkjálka-
stöðum sem ég hef nefnt er landið
ekki fullnýtt og þar vantar land-
búnaðarvörur i nærliggjandi þorp
og kaupstaði, svo ef við eigum að
lita á arðbæra fjárfestingu þá er
hún einmitt á þessum stöðum.
Það hlýtur að vera hagkvæmara
fyrir þjóðarbúið að hagnýta
landsgæði og framleiða landbún-
aðarvörur t.d. á Vestfjörðum en
framleiða annars staðar með mun
meiri áburðarkostnaði og erfend-
um fóðurbæti og kosta svo flutn-
ing á milli landshluta. Að góðar
bújarðir fara i eyði nærri þéttbýl-
isstöðum eins og annars staðar,
sýnir, að vinnuaflið leitar þangað
sem kjörin eru betri. Það eru örð-
ugleikar á að reka stórbú, ekki er
að treysta á aðkeypt vinnuafl, því
aðrar starfsgreinar bjóða upp á
meiri frítima um helgar.
Talað hefir verið um að það ætti
að afnema innflutningsbann á
landbúnaðarvörum. Þetta hefir
verið rökstutt með því að benda á
neytendaverð erlendis, en allur
slikur samanburður er mjög var-
hugaverður, þaó er margt fleira
en sjálft söluverðið sem verður að
taka tillit tii. Engar líkur eru á
þvi að íslenskar húsmæður gætu
fengið búvörur á sama verði og
stallsystur þeirra erlendis þótt
innflutningur yrði gefinn frjáls.
Jafnvel þó hægt sé að fá raunhæf-
an og sannfærandi samanburð, þá
á hann ekki við nema um líðandi
stund. Verðlagssveiflur i heimin-
um síðustu misserin gefa ekki til-
efni til að álykta að öruggt sé að
treysta á innflutning á hagkvæmu
verði um ókomna framtíð.
Núna er góðæri og framleiðsla
mikil, það þarf því útflutnings-
bætur til að selja á erlendan
markað. Ef flytja þyrfti inn land-
búnaðarvörur gæti íslensk fram-
leiðsla þó hugsanlega verið sam-
keppnisfær um smásöluverðið,
eftir að búið er að bæta við flutn-
ingskostnaði, sambærilegum toll-
um og dreifingarkostnaði innan-
lands. Það myndi skaða íslenska
bændur meir að geta ekki selt
vöru sem búið væri að framleiða.
Er þá ótalin hætta á að búfjár-
sjúkdómar bærust til landsins í
erlendum búvörum. Efnahags-
staða bænda er veik, og ef inn-
flutningur þrengdi kjör þeirra
svo að um sölutregðu og óviðun-
Stofnlánasjóðir
atvinnuveganna og
byggingarsjóður
Heimildir til erlendrar lán-
töku eru hækkaðar úr 3000 f
3800 m.kr. Af þeirri fjárhæð
fær Framkvæmdasjóður nú
2000 m.kr. (f stað 1200 m.kr.
skv. fyrri tillögum), sem fram-
lánaðar verða stofnlánasjóðum
atvinnuveganna og byggingar-
sjóði, til þess m.a., að halda
áfram nauðsynlegum fram-
kvæmdum f þágu atvinnuveg-
anna vfðs vegar um landið.
Ráðherrann gat þess og, að
höfuðvandi stofnlánasjóðanna
væri sá, að þeir tækju ýmist
erlend, gengistryggð eða verð-
tryggð innlend lán, en lánuðu
þetta fjármagn út á mun lakari
kjörum en þau væru tekin.
Þetta atriði þyrfti nánari
athugunar við.
Hvar kemur niðurskurðurinn
fram?
Stjórnarandstæðingar slá
ýmist á þá strengi, að fyrirhug-
aður niðurskurður rfkisút-
gjalda muni koma fram ein-
vörðungu úti á landsbyggðinni
— eða að meginhiuta til á
Reykjavfkursvæðinu, eftir þvf
hvað þjónar áróðursmarkmiði
andi birgðasöfnun yrði að ræða,
gæti það haft í för með sér ófyrir-
sjáanlegar afleiðingar. Enginn
getur fullyrt aó ekki seldist meira
af dönsku smjöri en íslensku, þó
það væri jafn dýrt.
Kjöt og mjóikurvörur eru seld-
ar á sama verði allsstaðar á land-
inu, þetta er veigamikið atriði,
útseldur mjólkurlítri er t.d. á
sama verði á Eskifirði og i
Reykjavík. Afurðasölufélög
bænda sjá um vinnslu og dreif-
ingu og taka á sig verðjöfnun. Ef
um væri að ræða innfluttar land-
búnaðarvörur er ekki að búast við
að bændur tækju á sig dreifingar-
kostnað þeirra innanlands.
pað þarf langan aðdraganda að
landbúnaðarframleiðslu. Frjáls
samkeppni með innflutningi á
ekki við og er varhugaverð. Það
yrði dýrt fyrir þjóðina að stofna
Undanúrslit Islands-
mótsins í sveitakeppni
hefjast á morgun, föstu-
dag. Spilað er í Domus
Medica að venju og eru
áhorfendur velkomnir.
Aðgangur er ókeypis.
Spilað er í fjórum sex sveita
riðlum og eru þeir þannig
skipaðir:
A Riðill
Sveit
1. Braga Jónssonar Rvík.
2. Þóris Sigurssonar Rvik.
3. Guðmundur Ingólfssonar
Rnesi
4. Guðmundar Bjarnasonar
Akranesi.
5. Bjarna Sveinssonar Rnesi.
6. Páls Áskelssonar Vestfjörð-
um.
B. Riðill
Sveit
1. Jóns Stefánssonar
Rvík.
2. Þórarins Sigþórssonar Rvík.
3. Alberts Þorsteinssonar
Rnesi.
4. Haralds Brynjólfssonar
Rnesi.
5. Boga Sigurbjörnssonar Siglu-
firði.
þeirra hverju sinni. Sann-
leikurinn er sá, að verkefnaröð
verður fyrst og fremst metin
eftir gildi og þýðingu fram-
kvæmdanna. Þau verkefni, sem
eru komin af undirbúnings- og
könnunarstigi á framkvæmda-
stig, hafa og að sjálfsögðu for-
gang fram yfir verk, sem enn
eru ekki fullkönnuð og hönnuð.
— Meðan þjóðin er að byggja
upp fjárhag sinn, gjaldeyris-
varasjóð og fjárfestingarsjóði,
að greiða upp fyrri skuldasöfn-
un, og býr við versnandi við-
skiptakjör, þ.e. stórum rýrðan
kaupmátt útflutningsfram-
leiðslu sinnar, verður hún að
fara sér hægar I framkvæmd-
um og sætta sig I bili við núver-
andi lffskjör. Aðalatriðið er að
skapa nauðsynlegar forsendur
nýrrar framfarasóknar. Það er
markmið rfkisstjórnarinnar.
Tryggingabætur
Matthfas Bjarnason, heil-
brigðisráðherra, gat þess að
hækkun tryggingarbóta elli- og
örorkulffeyrisþega og annarra
bóta tryggingakerfisins myndi
koma fram með frumvarpi til
staðfestingar á láglaunabótum,
sem væntanlega yrði á dagskrá
þingsins allra næstu daga.
aftur til landbúnaðar eftir aó
bændur eru hættir og bústofn
ekki fyrir hendi lengur. Það er
hætt við að hið opinbera yrói að
sjá af verulegum fjárfúlgum, ef
skyndilega ætti að efla íslenskan
landbúnað og kaupa til þess fólk
úr öðrum starfsgreinum. Það hef-
ir ekki verið mikið fjárstreymi
eða aðsókn vinnuafls til landbún-
aðarins, þrátt fyrir hið háa bú-
vöruverð sem talað er um.
Matvæli er það þýðingarmesta
fyrir hverja þjóð, ekki er trúlegt
að almenningur hér á landi myndi
sætta sig möglunarlaust við
stranga skömmtun matvæla. Það
væri ógæfulegt að stefna að því að
verða öðrum þjóóum háðir með að
fá ofani sig að éta. Langvarandi
verkföll, þó ekki sé minnst á
styrjaldir eða náttúruhamfarir,
gætu truflað aðdrætti og leitt til
matarskorts um langan eða
skamman tíma. Gérðir eru við-
skiptasamningar um innflutning^
Ef Islendingar yrðu háðir öðr-
um þjóðum um innflutning á
landbúnaðarvörum, mætti óttast
að viðsemjendur okkar vildu fá
Framhald á bls. 30.
6. Halldórs Sigurbjörnssonar
Akranesi.
C. Riðill.
Sveit
1. Björns Eysteinssonar Rnesi.
2. Hjalta Elíassonar Rvík.
3. Ölafs Lárussonar Rvik.
4. Böðvars Guðmundssonar
Rnesi.
5. Þórðar Elíassonar Akranesi.
6. Arnar Vigfússonar Selfossi.
D. Riðill.
Sveit
1. Jóns Hjaltasonar Rvík.
2. Kára Jónasarsonar Rnesi.
3. Þórðar Björgvinssonar
Akranesi.
4. Arnórs Valdimarssonar
Akranesi.
5. Helga Sigurðssonar Rvík.
6. Sigfinns Karlssonar Austur-
landi. *
Ein umferð verður spiluð
annað kvöld, tvær á laugardag
og tvær á sunnudag.
Tvær efstu sveitirnar í hverj-
um riðli fara svo I úrslita-
keppnina sem verður 15.—19.
maí — en þá spila allir við alla.
A.G.R.
Engilbert Ingvarsson, Tryðilsmýri:
Framfarir í landbúnaði