Morgunblaðið - 14.09.1975, Qupperneq 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. SEPTEMBER 1975
Kjartan Guðjónsson i synmgarsalnum á „Loftinu“
Mats Wibe Lund fyrir framan mynd af dætrum
sínum
Sigurjón Ólafsson virðir fyrir sér eitt verka
sinna
held að nú sé eitthvað að rofa til
aftur. Ekki bara hér heima, held-
ur líka erlendis," sagði Jóhannes
Jóhannesson. 1 framhaldi af
þessu spurðum við hann hvað það
væri sem færi nú batnandi.
„Það eru nokkrir strákar að
koma til og eru þegar orðnir
góðir. Má þar benda á Magnús
Kjartansson, Sigurð örlygsson og
fleiri."
„Fer þá myndlistin batnandi?"
„Ekki finnst mér myndlistin
betri en áður, hún er bara öðru
vísi, enda eiga vissar breytingar
sér ávallt stað, Við eigum þvf ekki
að þurfa að kvíða framtíðinni."
„En hvað um sjálfan þig, hefur
þú eitthvað breytzt á undanförn-
um árum?“
„Það vona ég svo sannarlega.
Að vísu hef ég haldið mig við viss
fundament, sem ég tel að eigi að
vera f öllum myndum." A Loftinu
við Skólavöruðustíg er Kjartan
Guðjónsson með sýningu og það
fyrsta sem hann sagði, er við
ræddum við hann, var:
„Mér finnst hræringarnar mjög
fjörugar um þessar mundir. En
það sem mér finnst verst, sem
myndlistarmaður, er hvað maður
hefur alltaf lítið samband við um-
heiminn. Það er ekki nægjanlegt
að fara út og skoða sýningar. Við
þurfum lfka að fá erlenda lista-
menn til að vinna hér heima og
sýna. Öðru vísi ráðum við ekki bót
á þessu.“
„Finnst þér mikill munur á
myndlist nú og fyrir 10—15 ár-
um?“
„Myndlistin er miklu fjöl-
breyttari núna, en það er afskap-
lega erfitt að gera sér grein fyrir
því hver staðan er. Tíminn einn
sker úr um það. Annars held ég
að fslenzkir myndlistarmenn fylg-
ist ótrúlega vel með, þrátt fyrir
allt. Allar meginstefnurnar virð-
ast eiga fulltrúa hér. Og það er
svo með myndlistina, að hún
verður alltaf sífelt leit og hönnun.
Ég var einmitt að skoða sovézk-
ar listaverkabækur núna rétt
áðan. Og ég verð að játa, að mér
rann þetta til rifja. Maður sá vfða
stórkostlega hæfileika á bak við
myndirnar, en þær voru allar
steindauðar, hefðu kannski þótt
góðar fyrir 10 árum. Ef lista-
maðurinn gerir eingöngu það sem
hann kann, í stað þess að gera
eitthvað meira, verður allt
ómögulegt.“
„Hverjir finnst þér efnilegastir
ungra myndlistarmanna hér?“
„Þeir eru nokkrir, en efni-
MEÐ kólnandi veðurfari eykst
fjöldi hverskona sýninga I höfuð-
borginni og oft er það svo, að
málverkasýningar og ýmiskonar
Iistsýningar setja mestan svip á
borgina á köldum haust-
mánuðum. Nú eru eigi færri en
fimm listsýningar 1 Reykjavfk og
1 vikunni skrapp Morgunblaðið á
nokkrar þeirra og ræddi við lista-
mennina um þær hræringar, sem
nú eiga sér stað f Islenzkri list.
Fyrst lögðum við leið okkar f
Norræna húsið, þar sem félags-
skapurinn Sept. sýnir, en þar
sýna listmálarar, sem hafa sýnt
oft saman, allt frá septembersýn-
ingunni 1948. Fyrstan tókum við
tali Valtý Pétursson listmálara og
spurðum hann hvernig honum lit-
ist á þær hræringar, sem nú ættu
sér stað f íslenzkri myndlist.
„Ég verð að játa, að ég er mjög
ánægður með þær hræringar, sem
nú eru í fslenzkri myndlist og með
framtíðina. Það er ýmislegt sem
sýnir lífsmark og ýmislegt sem
kemur í veg fyrir stöðnun. Hvort
fslenzk myndlist er betri nú eða
fyrir 10—15 árum, um það get ég
ekki sagt, það gengur í dölum, og
þetta er allt mjög breytilegt. En
ég held að islenzk málaralist sé
sterkari en áður. Vissulega áttum
við frábæra brautryðjendur, en
það er miklu meira f loftinu núna.
Hvað sem kemur f staðinn veit
Guð einn.
Það er óhemjumikið af fólki á
ferðinni, sem fæst við að mála, —
kannski er það misskilningur að
hafa svona marga málara,
kannski er það líka nauðsynlegt.
— Af yngri málurunum finnst
mér Gunnar örn Gunnarsson
hvað efnilegastur."
„Það er afskaplega erfitt að spá
nokkru um íslenzka myndlist,"
sagði Kristján Davfðsson, og bætti
við: „Handíðaskólinn hefur verið
þýðingarmikill f því að mennta
tilvonandi málara, en ég veit ekki
hvað verðúr. Allavega held ég að
íslenzkir myndlistarmenn þurfi
að menntast erlendis, myndlistar-
menn þurfa að kynnast áhrifum
annarra landa. Listamaður, sem
eingöngu hefur dvalizt hér á landi
á mikið eftir ólært, og það sama
myndi ég segja um arkitekt, sem
ekkert hefði Iært hér.“
„Hvort finnst þér myndlistin
betri eða verri en fyrir 10—15
árum?“
„Myndlistin breytist alltaf. Það
sér maður á sögunni, og þar af
leiðandi er erfitt að úttala sig um
það, sérstaklega þegar maður
stendur mitt í þessu fagi.“
„En hefur þú orðið var við
marga efnilega málara að undan-
förnu?“
RÆTT VIÐ
NOKKRA
LISTAMEM
SEM SÝM
IM ÞESSAR
MMDIR
„Ég verð að játa, að ég hef ekki
rekizt á marga upp á síðkastið. Þó
er ein undantekning, Gunnar örn
Gunnarsson, sem býr í Kaup-
mannahöfn, finnst mér efnilegur.
Og þegar verið er að tala um
f jölda þeirra sýninga, sem hér eru
haldnar, þá lýsir menningar-
ástand fólks sér vel f þessum
efnum. Það er sæmileg aðsókn á
hverja einustu sýningu, það
virðast allir fá aðsókn, hversu lítt
lærðir sem þeir eru, og að það
skuli vera hægt að selja allan
þennan fjölda mynda er hreint
stórkostlegt! Tónlistarmenntun
fólks er komin miklu Iengra,
a.m.k. dettur engum manni I hug,
sem hefur lært að leika Gamla
Nóa á píanó, að leigja sér konsert-
sal og halda hljómleika."
„Finnst þér að miklar breyt-
ingar hafi átt sér stað hjá málur-
um síðustu árin?“
„Maður veit aldrei neitt nema
um sjálfan sig. Sjálfur hef ég
verið að breytast og er nú fyrst að
ná tökum á því sem ég er farinn
að mála. Lengi málaði ég
„lýriskar" abstrakt myndir, en nú
mála ég figúratívfskar myndir.
Sumir halda sig alltaf við sama
efni, eins og t.d. Þorvaldur Skúla-
son. Hann þroskar sig enn, en
heldur sig við sömu aðalatriðin.
— En reyndar er það svo, að
maður er alltaf mest upptekinn
við það sem maður er sjálfur að
gera.“
Eini myndhöggvarinn á „Sept“
sýningunni í Norræna húsinu er
Sigurjón Ólafsson, sem að þessu
sinni sýnir nú tréskurðarmyndir,
en Sigurjón hefur mikið farið út f
tréskurðinn að undanförnu, m.a.
af heilsufarsástæðum.
„Mér finnst, að fslenzk högg-
myndalist standi nú á vega-
mótum," segir Sigurjón þegar við
spyrjum hann, hvernig honum lit-
ist á Islenzka höggmyndalist, og
bætir við: „Þessi listgrein er
síbreytileg, en hún er nú meira
leitandi en áður. Það gamla er nú
horfið, og nú orðið er þetta form-
leit.“
„Hvaðan koma áhrifin?"
„Það er misjafnt, Hallsteinn
Sigurðsson ferðast t.d. um til að
reyna að fá áhrif og enn aðrir
þurfa alltaf að vera erlendis til að
fá einhver áhrif. Annars held ég
að höggmyndamenn þurfi að hafa
ríkt hugmyndaflug til að standa
ekki á köldum klaka og sjálfur
verð ég að segja, að ég hugsa
aldrei um stefnur.“
„Hvernig stendur íslensk högg-
myndalist að vígi?“
„Um þessar myndir er mikil
gróska 1 þessari list. Það er t.d.
komin upp á yfirborðið mjög efni-
leg stúlka, Sigrún Guðmundsdótt-
ir að nafni, sem stundar nám f
Noregi, en hún á eðlilega eftir að
þroska sjálfa sig. Þá eru þeir Hall-
steinn Sigurðsson og Jón Gunnar
mjög lifandi og gera margt
skemmtilegt."
„Finnst þeir hafa orðið mikil
breyting á íslenzkri höggmynda-
list sfðustu 10—15 árin?“
„Ekki er hægt að neita þvf. Fyrr
á árum var allt svo lokað hér
heima. Lengi var Einar ^ónsson
einn. Hann var óneitanlega góður
maður, því ég kynntist honum.
Reyndar varð það svo, að ég byrj-
aði að mála og var hjá Ásgrími f
tvo vetur, en fór svo til Einars f
nám. Oft var það þannig að ég
skildi ekki hans sérvizku. Hann
mátti t.d. aldrei heyra að hann
væri undir einhverjum áhrifum,
en vissulega var hann undir mikl-
um áhrifum frá súeralistum, eins
óg myndir hans gefa til kynna.
Það er líka öllum nauðsynlegt
að vera undir einhverjum áhrif-
um og vinna síðan út frá þeim.“
„Þurfa íslendingar ekki að ótt-
ast neina stöðnum í myndlistinni
á næstu árum?“
„Það held ég ekki, það er
gróska á mörgum sviðum. Það
þarf t.d. ekki að líta á annað en
myndirnar hér í Norræna húsinu,
þær eru furðu lifandi hjá þessum
gamlingjum. Meira að segja
„fúskararnir" hafa lfka sýnt
framfarir á allrasfðustu tímum,
en þeir eru líka nauðsynlegir."
„Mér hefur fundizt myndlistin
lágkúruleg um skeið og jafnvel að
úrkynjun hafi átt sér stað, en ég