Morgunblaðið - 06.12.1975, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 1975
FRÁ LEIÐBEININGASTÖÐ HÚSMÆÐRA
Jólaskórnir
UM ÞESSAR mundir er jólasal-
an í algleymingi og bendir
vöruúrvalið i sýningargluggum
skóverslana eindregið til þess
að hælaháir og támjóir kven-
skór séu að komast i tisku aft-
ur. Síðustu árin hafa mest-
megnis verið á boðstólum breið-
ir skór með lágum hælum, enda
fara þeir vel við síðbuxur. En
nú er buxnatískan á undan-
haldi. Konur eiga að klæðast
kjólum og pilsum segja tísku-
sérfræðingarnir. Og þeim þykir
þar með ástæða til að breyta
skótískunni. Tískuskór kosta
6—7 þús. kr. parið. Það er þvi
ástæða til að vanda sig vel, þeg-
ar kaupa skal nýja skó. Við
skóvalið mega menn ekki ein-
göngu láta fjárhagsleg og fag-
urfræðileg sjónarmið ráða,
heldur verða menn einnig að
taka tillit til heilsufarslegra
sjónarmiða.
Nýlega var viðtai við Bern-
hard Paus, sérfræðing í beina-
og liðalækningum í tímaritinu
Forbrukerrapporten vegna skó-
tískunnar. Tímarit þetta gefur
norska Neytendaráðið út. En
Bernhard Paus er sérfræðingur
í beina- og liðalækningum við
Martina Hansens sjúkrahúsið í
Noregi. Bernhard Paus álítur
að banna eigi að framleiða skó
með mjög þykkum og stífum
sólum, en slíkir skór hafa verið
í tísku undanfarin ár. Stafar
slysahætta af slíkum skóm enda
eru konur valtar með slíka skó
á fótunum. Einnig leggur hann
til að bannað verði með lögum
að framleiða skó með háum
hælum og mjóum tám vegna
þess að slíkir skór séu heilsu-
spillandi.
Á sjúkrahúsinu, þar sem yfir-
læknirinn starfar eru vikulega
gerðar aðgerðir á konum, sem
gengið hafa i of hælaháum Og
támjóum skóm. — Við verðum
að gera okkur grein fyrir þvi,
að það er hællinn sem aðallega
ber líkamsþungann. Það hlut-
verk er ekki ætlað hinum veik-
byggðari framfót. Sé það gert,
reynir mjög mikið á tábergið
undir stóru- og litlutá og menn
fá þrautir í fæturna. Þar að
auki er hætt við að litlu vöðv-
arnir og liðaböndin í fætinum
eyðileggist, konur geta þá ekki
hreyft tærnar á eðlilegan hátt
lengur. Þegar skórnir eru tá-
mjóir er hætt við að stóratáin
verði klemmd inn að miðju fót-
arins, við það myndast þrimill
sem oft er nauðsynlegt að skera
burt.
Þegar hælaháir skór eru not-
aðir að staðaldri, kemur að því
að erfitt er að rétta almenni-
lega úr vöðvum og sinum í fót-
leggjunum að aftanverðu.
Menn vita ekki gjörla, hvaða
áhrif það hefur á hnjá-, lenda-
og hryggjarliði, en það liggur í
augum uppi að starfsemi þeirra
breytist þegar þungamiðja lík-
amans færist fram á við.
Aðalreglan, sem hafa verður í
huga þegar kaupa skal skó, er
sú, að skórnir verða að vera
lagaðir eftir fætinum. Menn
skulu ekki kaupa skó með því
hugarfari að fæturnir verði að
Iaga sig eftir skónum, því hætt
er við, að menn biði heilsutjón
við það. Einnig ber að gera sér
grein fyrir því til hvers á að
nota þá skó sem kaupa skal.
Þegar um gönguskó er að ræða
verða menn að hafa það hugfast
aó hælbeinið er aðalbeinið í
fætinum. Það er því mikilvægt
að athuga að hælkappinn á
gönguskóm falli vel að hælbein-
inu. En að sjálfsögðu má hæl-
kappinn ekki vera svo hár að
hann nuddist óþægilega við
ökklabeinið. Gott rúm þarf að
vera fyrir tærnar. Þegar tærnar
eru pressaðar alveg fram í
skóna þarf að vera tæplega 1
cm bil á milli hælsins og hæl-
kappans. Það má ganga úr
skugga um það með því að
stinga fingri þar á milli. Hæll-
inn má vera um 3 cm hár. Marg-
ir skór eru framleiddir með
svamppúðum undir ilinni. Yfir-
læknirinn segist ekki sjá að það
hafi neinn tilgang, en sennilega
hleypa þeir verðinu upp.
í Iok greinarinnar í For-
brukerrapporten var því slegið
fram að eftirlit þyrfti að vera
með skóframleiðslunni og sér-
fræðingar í beinalækningum
hafðir með i ráðum.
Hér á landi leggjum við mikið
kapp á að elta tískuna út í ystu
æsar. Þegar heilsan er i veði
getur það verið dýrt spaug. Skó-
innflytjendur bera mikla
ábyrgð á vöruúrvalinu. Við
skulum vona, að þeir sjái sér
fært að hafa ætíð á boðstólum
góða skó sem henta islenskri
veðráttu en ekki eingöngu
tískuskó. Við neytendur skul-
um hafa það hugfast, að hæla-
háir skór og skór með mjög
þykkum og stifum sólum eru
ekki gerðir til þess að ganga í á
götum úfi.
Sigríður Haraldsdóttir.
Bíll upp á þak
í Skagafirði
Mælifelli 5. desember.
1 GÆRKVÖLDI rann mann-
laus Land Rover af stað af bíla-
stæðinu við Miðgarð í Varma-
hlíð. Fór hann alllangt norður
veg en sveigði á móts við sund-
laugina niður brattan vegar-
kant og brekku og lenti á íbúð-
arhúsi skólastjórans. Virðist
þetta hafa orðið af miklu afli,
þvf þar hentist jeppinn upp á
þak á viðbyggingu og braut
það niður. Eru skemmdir á
húsinu og jeppanum miklar en
slys urðu ekki á fólki. Álitið er
að bíllinn hafi verið milli drifa
eins og kallað er og gír því
ekki haldið honum á bílastæð-
inu, en hvassviðri hafði ýtt
honum af stað.
— Ágúst.
45 hross seld
á uppboði
Sýslumaðurinn i Eyjafirði hef-
ur auglýst 45 hross, sem seld
verða á opinberu uppboði í Þóru-
staðarétt í Glæsibæjarhreppi i
dag. Uppboðið hefst kl. 13. Hross-
in eru seld að ósk eiganda, sem er
aldraður bóndi á Þelamörk.
St.E.
Málverk eftir
Scheving fór
á 485 þús. kr.
Kaupmannahdfn 5. des.
Frá fréttaritara Mbl. Jörgen Harboe:
MÁLVERK eftir íslenzka list-
málarann Gunnlaug Scheving var
nýlega selt á uppboði hjá Kunst-
hallen í Kaupmannahöfn fyrir
17,500 danskar krónur, eða 485
þúsund islenzkar krónur. Mál-
verkið nefnist „Stúlka bindur
skó“ og var það af sérfræðingum
metið á 15 þúsund danskar
krónur, eða 415 þúsund íslenzkar
krónur.
Dýrum Ijós-
myndatækjum
stolið
FYRIR um það bil þremur vikum
var brotist inn hjá Ijósmynda-
klúbb KFUM og K við Holtaveg.
Þaðan var stolið mjög vönduðum
stækkara með dýrri linsu, en
hann er af gerðinni Durst M 301
með Rodagon-linsu. Einnig var
stolið þurrkara, stækkaraklukku
og fleiri Ijósmyndatækjum.
Þessi þjófnaður er óupplýstur
og eru það tilmæli rannsóknarlög-
reglunnar að þeir sem einhverjar
upplýsingar geta gefið um það
hvar þessi tæki eru niðurkomin,
hafi samband við lögregluna. Það
ætti ekki að fara fram hjá fólki ef
einhverjir sem það þekkir hafa
óvænt fengið í hendur dýr ljós-
myndatæki.
— 800 þús.
Framhald af bls. 32
og matardeild Sláturfélags Suður-
lands á jarðhæð. Svo virðist sem
einu peningana hafi verið að
finna á skrifstofu BP en þar voru
rúmar 800 þúsund krónur
geymdar í peningaskúffu f skjala-
skáp. Var skápurinn brotinn upp
og höfðu þjófarnir þá á brott með
sér.
Þetta er þriðji stórþjófnaðurinn
sem framinn er á Reykjavíkur-
svæðinu á nokkrum dögum.
Þjófnaðurinn á bæjarskrifstofun-
um á Seltjarnarnesi er óupp-
lýstur, en þaðan var stolið 400
þúsund krónum. Þá er ekki vitað
hver stal 6—700 þúsund krónum
úr skrifstofum Héðins, en maður
einn hefur setið í gæzluvarðhaldi
vikutíma á meðan rannsókn
málsins hefur farið fram.
— Þór klippti
Framhald af bls. 32
að hífa fyrr en við vorum komnir
alveg að honum, en þá sló hann úr
blökkinni, en við náðum sem sagt
öðrum vírnum. Var klukkan þá
04,03 og við staddir í 45 sjómflna
fjarlægð frá Glettinganesi. Við
vissum i fyrstu ekki, hvort okkur
hefði tekizt að klippa annan eða
báða vfrana, þar sem okkar var
gætt það vendilega að við kom-
umst ekki að togaranum öðru
sinni til þess að kanna það. Við
heyrðum það þó betur í dag eftir
skipstjórunum, að forvírinn hefði
farið. Trollið hafði þá ekki aðeins
farið í flækju hjá honum, heldur
var það allt meira eða minna rifið.
Það tekur því sinn tíma að laga
það — og vonandi verður hann
sem lengst frá veiðum," sagði
Helgi Hallvarðsson, skipherra.
Helgi sagði að með samspili
varðskipanna tveggja, Þórs og
Öðins, hefði tekizt að finna glufu
í varnarvegg verndarskipanna.
Eftir atvikið sigldi Þór að brezka
togaranum Black Watch og
dráttarbátarnir tveir fylgdu
ásamt Brighton. Black Watch
hifði áður en varðskipið kom að
honum.
„Eftir að við vorum búnir að
klippa,“ sagði Helgi, „gengu þeir
alveg af göflunum og virtist helzt,
sem herskipið vildi fá mig til þess
að sigla á sig. Stundum voru ekki
margir metrar á milli okkar og
varð ég hreinlega að slá af til þess
að forðast árekstur. Þetta fannst
mér ekki góð sjómennska, en ég
held að yfirmaður freigátunnar
hafi með þessu verið að reyna að
neyða okkur til að beygja í veg
fyrir dráttarbátana, sem fylgdu
okkur eftir. Ég get vart ímyndað
mér að freigátuskipherrann hafi
viljað að við sigldum á sig, þótt
skip hans sé beyglað og að þvf er
mér sýnist hálfgert rusl, sem þeir
senda hingað á okkur. En f eitt
skiptið, sem við urðum að hægja á
okkur, munaði minnstu að öðrum
dráttarbátnuni tækist að sigla á
okkur. Þá reyndu þeir freigátu-
menn einnig að blinda okkur með
skærum ljóskösturum, svo að við
sáum ekki út úr augunum, en
treystum þá bara á ratsjána.“
Undir lok samtalsins sagði
Helgi: „Við urðum þess varir á
eftir, að mikil reiði var meðal
togaraskipstjóranna og beindist
hún gegn herskipinu og dráttar-
bátunum. Þeir beindu svo reiði
sinni aftur að okkur. Allar tal-
stöðvarbylgjur voru glóandi eftir
þetta atvik og þeir eltu okkur
lengi eftir að við vorum komnir út
af meginveiðisvæðinu. Sú eftir-
för hætti er verndarskipin fengu
veður að því að Ægir væri að
komast inn á svæðið og væri að
nálgast. Sneru þeir þá við til þess
að hafa gát á honum.“
Þá sagði Helgi að herskipið
hefði gróflega brotið allar
siglingareglur í þessari viður-
eign við Þór og þegar togaraskip-
stjórarnir létu reiði sína bitna á
skipherra freigátunnar, afsakaði
hann sig aðeins með þvf, að hann
væri rétt að byrja að æfa sig á
verndarstörfunum.
— Viðræðu-
fundur
Framhald af bls. 32
ASl setti fyrir samningum, þar
sem talið er að eðlilegra sé að tala
við vinnuveitendur áður en rætt
er við ríkisstjórn, en að „sjálf-
sögðu er það ljóst að það er ríkis-
stjórnin, sem er sá aðili, sem ræða
verður við um þær politísku að-
gerðir, sem við erum að ræða um í
kjaramálaályktuninni.
- Alþýðubankinn
Framhald af bls. 32
skipti af rekstri bankans eða
neinu í sambandi við hann og ég
hliðra mér alveg hjá þvf að ræða
um hann.“
Björn var spurður hvort ekki
væri rétt að alþýðusamtökin
hefðu alla sfna sjóði í Alþýðu-
bankanum.
„Nei, því fer fjarri," svaraði
Björn. „Þau eiga þarna allmikið
fé, en ég hygg að það sé minni-
hlutinn af heildarfjárma.gni
hreyfingarinnar, sem er í
bankanum, en þó eru til aðilar,
sem eiga þarna töluvert mikið
fé.“
Þá var Björn spurður hvort
þetta væri ekki mjög alvarlegt
fyrir bankann.
„Ja, ég vona að það reynist nú
ekki, en að öðru leyti vil ég ekki
neitt um það segja. Ég er ekki enn
búinn að fá fullkomna skýrslu um
málið — auk þess sem bankinn
hefur ekki verið í mínum verka-
hring,“ sagði Björn Jónsson.
— Stöðvast
Framhald af bls. 2
þess, að óraunhæfri stefnu væri
haldið uppi í verðlagsmálum hita-
veitu, auk þess, sem slík lagning
eftir á í hverfin væri dýrari og til
meiri óþæginda fyrir íbúana. I
þessu sambandi er einnig rétt að
benda á, að samkvæmt gjaldskrá
Hitaveitunnar núgildandi er hit-
unarkostnaður þeirra, sem njóta
veitunnar, aðeins um 21% af
hitunarkostnaði með olíu, en yrði
eftir hækkunina um 27.5% af
olíuhitunarkostnaði. Að þessum
tölum séðum og með hliðsjón af
þeim afleiðingum, sem ég hef nú
lýst, að stöðvun hitaveitufram-
kvæmda hefði f för með sér,
verður því ekki trúað, að ráða-
menn þjóðarinnar telji það skyn-
samlega stefnu í verðlags- og
efnahagsmálum að veita ekki
Hitaveitunni nauðsynlegar gjald-
skrárhækkanir, þannig að hún
geti áfram gegnt því þjóðhagslegu
mikilvægu hlutverki sínu að veita
sem flestum ódýra hitaorku frá
náttúrulegum auðlindum lands-
ins í stað þess að þurfa að flytja
orkuna inn erlendis frá á marg-
földu verði. Borgarstjórn hlýtur
að krefjast þess, að hún fái sjálf
að ráða málefnum þessa fyrir-
tækis, sem Reykjavíkurborg hef-
ur sjálf reist og rekið án nokkurr-
ar fjárhagslegrar aðstoðar frá
ríkisvaldinu, fyrirtækis, sem
borgarbúar hafa með réttu verið
stoltir af og óvéfengjanlega hefur
veitt þeim umtalsverðan fjárhags-
legan bata auk annarra þæginda."
— Svartsýnn
Framhald af bls. 1
unglingstelpu út á svalir sendi-
ráðsins og var snara um háls
henni og haglabyssu haldið að
baki hennar. Var hún látin standa
stundarkorn í hvert sinn út í
söpru vetrarverði. Börnunum var
sleppt eftir að hollenzk yfirvöld
höfðu orðið við kröfu skæru-
liðanna um að fá tvo presta frá
S-Mólukkueyjum til þess að miðla
málum milli skæruliða og yfir-
valda. Gert er ráð fyrir að öll
börnin verði laus fyrir dögun.
Skæruliðarnir um borð í
lestinni við Beilen leyfðu í dag
starfsmönnum Alþjóða rauða
krossins að fjarlægja lík þriggja
manna, sem legið hafa fyrir utan
lestina i 3 daga. Hér var um að
ræða lík tveggja farþega og lestar-
stjórans, sem voru skotnir, er
skæruliðarnir sex náðu lestinni á
sitt vald á þriðjudag. Skærulið-
arnir krefjast þess að hollenzk
stjórnvöld lýsi yfir stuðningi
sinum við hreyfingu þeirra, sem
krefst sjálfstæðis frá Indónesíu
fyrir S-Mólukkueyjar og að öllum
S-Mólukkumönnum i hollenzkum
fangelsum verði sleppt. Þessum
kröfum hafa hollenzk yfirvöld al-
gerlega vísað á bug og lýst þvi yfir
að enginn skæruliðanna skuli fá
yfirgefa landið því að þeir hafi
mannslíf á samvizkunni og ef
þeim yrði sleppt yrði það aðeins
til að hvetja fleiri hryðjuverka-
menn til dáða.
Skæruliðarnir höfðu krafizt
þess að fá farþegaþotu til umráða
til að yfirgefa landið. Nú hafa 5
manns fallið frá því að skæru-
liðarnir létu til skarar skríða, 3
við lestina og 2 við sendiráðið.
Hollenzk yfirvöld létu í morgun
35 brynvarða vagna umkringja
lestina, en skæruliðarnir hótuðu
að taka gíslana af lífi ef vagnarnir
yrðu ekki færðir úr sjónmáli. Var
látið undan hótununum. Auk þess
umkringja um 600 lögreglumenn
og hermenn lestina og nokkur
hundruð eru við sendiráðið.
Talið er að hollenzk yfirvöld
undirbúi valdbeitingu til að
frelsa gíslana, ef skæruliðarnir
láta þá ekki lausa mjög fljótlega
og sagði Joop den Uyl forsætis-
ráðherra Hollands á aukafundi í
þinginu f gærkvöldi að verið væri
að reyna að finna friðsamlega
lausn á málinu, en að hann væri
mjög svartsýnn á að það tækist.
— 60 þingmenn
Framhald af bls. 1
forsetakosningar nálguðust.
Ennfremur væri mikið í húfi
fyrir Warren Magnússon
sjálfan. Frumvarpið væri nú
ekki lengur kennt við 200
mflurnar heldur væri það nafn
Magnussons og héti „The
Magnússon Bill“. Magnusson
hefði þannig sett æru sína að
veði fyrir þetta frumvarp og
hann legði nú allt kapp á að
afla því fylgis.
„Og hann hefur m.a. gefið í
skyn að hann leggi áherzlu á að
geta komið með þetta heim sem
jólagjöf til sinna kjósenda.“
sagði Haraldur Kröyer sendi-
herra í Washington að lokum.
r
— Agreiningur
Framhald af bls. 1
flotann, sem hefur stöðvar sínar f
í Murmansk. Heimildir herma að
Norðmenn hafi krafizt þess að
línan yrði dregin sem nákvæm
miðlfna frá ströndum beggja
landa, en Sovétmenn hefðu viljað
að lfnan yrði dregin eins vestar-
,lega og hægt væri af sérstökum
ástæðum, sem væru þyngri á
metunum en grundarvallarregla
miðlínu.
— Tannviðgerðir
Framhald af bls. 3
félaga og á fundi borgarfulltrúa
og þingmanna Reykjavíkur. Virt-
ust flestir vera sammála um, að
fulllangt hefði verið gengið í þess-
um efnum, nauðsynlegt aðhald og
eftirlit skorti og eðlilegt væri að
setja einhverjar skorður við hin-
um kostnaðarmeiri viðgerðum,
t.d. væri tæplega eðlilegt að
greiða gullaðgerðir úr sameigin-
legum sjóðum borgaranna nema f
slysatilvikum og öðrum undan-
tekningatilfellum.
r
— Oðinsmynd
Framhald af bls. 15
Mahieus er á þá leið, að víkingar
hafi komið til Mexíkóstrandar á 8.
eða 9. öld e. Kr. og borizt m.a.
þaðan gegnum Mið-Ameríku til
Suðurhvelsins. Hann heldur því
fram að víkingar hafi stofnað ríki
í Tiahuanaco í Bólivíu, þar sem
Inkarnir stofnuðu líka ríki að því
er flestir mannfræðingar álita.