Morgunblaðið - 17.06.1976, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 17. JUNÍ 1976
Sveinn Guðmundsson, Miðhúsum:
Bréfi Játvarðar
Jökuls svarað
Göði vinur! Éf> þakka bréf þitt
sem kom í Þjóðviljanum 21. apríl
síóastlióinn. Éf> vona aó þú fyrir-
pefir þó aó ég kynni þifj lesendum
þessa bréfs ofurlítió. Éf> veit
re.vndar aó flestir kannast vió
nafnió þitt of> aó þú skrifir grein-
ar marjíar og f>óóar í Þjóóviljann
oj; þú hafir ort ljóó. sem hafa
prýtt síóur þess hlaós.
Þefjar é« kom hinpaó vestur fyr-
ir rúmum tuttufju árum. þá tókst
þú hærilega á móti mér oj> f,>afst
mér Ijómandi falleffa fjimbur, sem
nefnd var Jökulrós Vinátta hefur
allatíó verió nóó of> vonandi hel/.i
hún meóan báóir lifa.
Fyrir tuttufíu órum fór likams-
heilsa þín aó hila <)« þú varst
þannip settur aó enein ftoóeá var
aó a>tla aó þii leyöir árar i hát. en
þú eeröii' þaö sem aöeins er á færi
andlegra mikilmenna, aö láta
hugann starfa óháöan líkaman-
um. Ofí hver skyldi trúa þvf aö
allar þínar greinar séu þannie
vélritaöar, aö þú setjir til þess
f>erða spýtu i munninn of! ýtir
henni á stafi ritvélarinnar.
Til þess að þessi upptalnine
verói ekki of löne eða of væmin
þá skal henni Iokið of> vió vitum
báðir að aldrei má tala vel um
lifandi fólk og mjöe í hófi um þá
dánu.
Þá er aö víkja örlítiö aö hréfi
þínu og tala um Reykhóla. —
Hver skyldi trúa því, aó éf> sé
orðinn meiri „sósíalisti" en þú en
þaó hlýt ég aö vera, fyrst éf> tel
ekki ástæðu til þess, aó Reykhóla-
hreppur fari aö spreyta sig á því
aó kaupa jörðina af ríkissjóói. Éf!
hef ekki í sjálfu sér neitt á móti
því aó hreppurinn eif;nist jöróina
ef hann hefur efni á því, en éf> tel
þaö víös fjarri of> mörg verkefni
nærtækari.
Ég get ekkí séð að jaróeigna-
deild hafi sýnt sig í því aó beita
valdi hins sterka og ég læt mér í
léttu rúmi liggja þó aö jaróeigna-
deildin hafi tekið af landnáminu
jörðina. Hins vegar munum við
allir standa saman. ef Reykhæl-
ingar yróu órétti beittir. Ég hef
líka einhvern óljósan grun um
það, að þau orð sem þú hefur eftir
Ólafi Eggertssyni hreppstjóra í
Kröksfjaröarnesi, mundu ekki
gilda í dag. Þá var jöróin í einka-
eign og allir hlutir eru afstæöir.
Já, rétt er þaó. að lýðræði okkar
er maðksmogið og lýðræóishug-
sjónin hefur oröiö að þoka um set
fyrir embættismannaveldi kerfis
ins.
Mér líkar það vel, að við erum
sammála um það aö breyta þarf
þvt að ráðuneytisstjórar séu ævi-
ráðnir, en auðvitað eiga ráðherrar
að skipa sína ráðuneytisstjóra.
scm fylgja þeim svo burtu úr
starfi sínu þegar stjórnarskipti
verða. Lýðræðisþjóðskipulag er
alltaf í mótun og sífelldri þróun
og aldrei verður hægt aö finna
neina allsherjar „patent" lausn
hvaö þaö snertir, og ég gæti trúaö
því aö hið litla álit, sem alþingis-
menn hafa, mætti að einhverju
leyti rekja til þessa úrelta skipu-
lags. Síðustu málsgreinarnar eru
víst hliðarskref ogskal nú þráður-
inn tekinn upp sem frá var horfið.
Þú kemur að því í bréfi þínu í
sambandi við Reykhóla, að hægt
sé að skipta um hreppsnefnd á
fjögra ára fresti. Satt er það, en
stundum vill það ganga býsna illa,
því að margir telja þá kórönu lífs
síns að sitja í hrepps-nefnd og
stundum er sjóndeildarhringur-
inn þröngur, því að: „Utsýnið úr
ljóranum lýtur, lögmálum hæðar
og víddar."
Afstaða mín til Reykhölakaup-
anna á ekkert skylt við það hverj-
ir þar fara með völd, en allt vald
er vont í sjálfu sér og eftir J>ví
sem valdið verður meira, fer
meiri tími og orka í að viðhalda
því og oftast.er hægt að réttlæta
það fyrir sjálfum sér og öðrum, að
það sem viðkomandi gerði, hafi
verið það eina rétta. Stundum
Ienda menn í hreppsnefnd án
þess að hafa nokkurn áhuga á
sveitarstjórnarmálum, en það er
borgaraleg skylda að taka við
kosningu.
Ég var að athuga það með sjálf-
um mér hver orsök væri fyrir því
að ég væri miklu lengur að vinna
fyrir mínu brauöi i dag en á
fyrstu búskaparárum mínum, og
fljótlega sá ég að dæmið var ósk-
öp einfalt.
Arið 1957 voru á meðal búi 87
a>r og 7,5 árskýr en árið 1976 eru
ærnar orðnar 180 og kýrnar 11,5
árskýr. Þetta er víst kallað á
virðulegu máli aukinn hagvöxtur.
Við þurfum að hirða 180 fjár í
stað 87 áður og um 11,5 árskýr í
stað 7,5 áður.
A þessu tímabili hafa verið til-
tölulega litlar tækniframfarir í
landbúnaði, nema þá helzt í öflun
heyja. 1 fjárhúsum og fjósum
hafa breytingar orðið litlar, nema
hvað tankvæðing hefur komið,
sem léttir óneytanlega störfin þó
dýr sé.
Hvað merkir þá þessi fram-
leiðsluaukníng. Jú, hún merkir
reyndar að vinnuálag bænda
hefur aukizt, en rauntekjur ekki.
Nú eru flestir bændur að sligast
undir vítahring vinnuþrælkunar
og svo kemur vinur alþýðunnar,
Björn Jónsson og höfðar mál á
bændasamtökin, þegar þau reyna
að halda tekjum bænda nálægt
tekjum hjá öðrum vinnandi stétt-
um. Eg hygg að hann hafi fengið
sér of stóran skammt af
kartöflunum römmu, sem ritstjóri
Dagblaðsins vildi ólmur fá fluttar
hingað til landsins.
Ég man þá tið að það var talinn
galli á íslenskum bændum, að
þeir töluðu meira um almenn
málefni en búskap. Þá var sagt að
danskir bændur töluðu varla um
annað en kýrnar sínar og svínin
sín og þótti það mikill kostur. Enn
eru íslenskir bændur að reyna að
tala um fleira en búpening sinn,
en sé miðað við almenna menntun
í landinu þá stöndum við verr að
vígi í dag en fyrir tuttugu eða
þrjátíu árum. Greindasta fólkið
flytur á Reykjavíkursvæðið, en
Reykjavíkursvæðið sýnir samt
ekki, að þar búi greindasta fólkið.
Þar ríkir andleg deyfð. — Stund-
um óska ég þess að til okkar kæmi
LEGSTEINAR
MOSAIK H.F.
Hamarshöfða 4 — Sími 81960
einhver „Kiljan“ og lyfti hugsun-
um og athöfnum okkar á æðra
„plan“.
Við þurfum að sveigja skóla og
uppeldismál meira að framtíðar-
þörfum en nú er gert. Við þurfum
að gera undirstöðuatriði búskap-
ar, sem valgrein í nokkrum gagn-
fræðaskólum dreifbýlisins. — Al-
veg á sama hátt ætti Alþýðusam-
handið að gangast fyrir þvi, að
almenn verkamannavinna yrði
gerð að valgrein i gagnfræða-
skólakerfinu.
Fátt er þýðingarmeira fyrir
þjóðarheildina en vel verkhæfur
og andlega sjálfstæður maður.
Þessu hefur skólakerfið alveg
gleymt.
Nú virðist vera áhugi fyrir þvi
að endurvekja ungmennafélögin
óg gera þau að sterku afli í þjóð-
félaginu. Margt er breytingum
háð og hugsjónamenn horfnir af
sjónarsviðinu. Fólk er enn ekki
orðið leitt á sjónvarpinu. Einu
sinni sagði prestur, sem var sonur
eins af frumherjum ungmenna-
félaganna, eitthvað á þessa leið,
að það sem hefði orðið ungmenna-
félögunum að falli, hefði verið
það, að enginn kristinn
trúarneisti hefði fundist i boð-
skap þeirra. — Ef til viil er það
líka kjarni málsins.
Þessu bréfi er að Ijúka. Við
vonumst til á þessum bæ, að sjá
ykkur hjónin heima í sveitinni
þegar tún fara að grænka, prýdd
lömbum, sem bregða á leik eftir
vænan sopa af gróðurlitaðri
sauðamjólkinni.
Kærar kveðjur
Miðhúsum, 6. maí,
Sveinn Guðmundsson.
Veizluréttur
ríkra þjóða:
Ljúffengasti
fiskurinn
í sjónum
1 umræðum um veiðar nýrra
fisktegunda og tilraunavinnslu
þeirra, sem fram fóru á sjávar-
útvegsráðstefnu Fjórðungs-
sambands Norðlendinga um sl.
helgi, sagði Jakob Jakobsson,
fiskifræðingur, m.a., að kol-
munninn væri „allra ljúf-
fengasti fiskurinn sem synti í
Islandsálum." Það væri sín spá
að hann yrði i framtíðinni
„veiðzluréttur rfkustu þjóða
heims.“ Hann ræddi og um
aukna sókn i úthafsrækju og
sér í lagi loðnustofninn,
einkum út af Norðvesturlandi,
sem hugsanlega nýja þætti í
veiðiskap íslendinga.
Valaskjálf á
Egilsstöðum:
Almennur
fundur
um þjóð-
minjavernd
SAFNASTOFNUN Austurlands
— SAL — gengst fyrir almennum
fundi um þjóðminjavernd f Vala-
skjálf á Egilsstöðum laugardag-
inn 19. júní kl. 16 í framhaldi af
upnun minja- og húsverndarsýn-
ingar.
I fundarbyrjun flytur Hjörleif-
ur Guttormsson ávarp, en fram-
sögu hafa Þór Magnússon, þjóð-
minjavörður, Hörður Ágústsson,
listmálari, og Gunnlaugur Har-
aldsson, þjóðháttafræðinemi.
Fjalla þeir einkum um verndun
þjóðminja og merkra bygginga á
Austurlandi, en Hörður mun
tengja það efni yfirliti um sögu
húsagerðar hérlendis og sýna
skýringarmyndir. Væntanlega
verður Vilhjálmur Hjálmarsson,
menntamálaráðherra, einnig á
fundinum.
þjóihátíö Reykjavíkur
DAGSKRÁ
I. DAGSKRÁIN HEFST:
Kl. 09.55 Samhljómur kirkjuklukkna í Reykjavík.
Kl. 10.00 ólafur B. Thors, forseti borgarstjórnar leggur
blómsveig frá Reykvíkingum á leiði Jóns Sigurðssonar í
kirkjugarðinum v/Suðurgötu. Lúðrasveit verkalýðsins
leikur: Sjá roðann á hnúkunum háu. Stjórnandi Ólafur L.
Kristjánsson.
II. VIÐ AUSTURVÖLL:
Kl. 10.30 Lúðrasveit verkalýðsins leikur ættjarðarlög á
Austurvelli.
Kl. 10.40 Hátíðin sett: Már Gunnarsson, formaður þjóð-
hátiðarnefndar. Karlakórinn Fóstbræður syngur: Yfir
voru ættarlandi. Söngstjóri Jónas Ingimundarson.
Forseti íslands, dr. Kristján Eldjárn, leggur blómsveig frá
islensku þjóðinni að minnisvarða Jóns Sigurðssonar á
Austurvelli. Karlakórinn Fóstbræður syngur þjóðsönginn.
Ávarp forsætisráðherra, Geirs Hallgrímssonar.
Karlakórinn Fóstbræður syngur: tsland ögrum skorið.
Ávarp fjallkonunnar.
Lúðrasveit verkalýðsins leikur: Ég vil elska mitt land.
Kynnir: ólafur Ragnarsson.
Kl. 11.15 Guðþjónusta í Dómkirkjunni. Prestur séra
Úlfar Guðmundsson.
Dómkórinn syngur, Ragnar Björnsson leikur á orgel.
Einsöngvari: Guðmundur Jónsson.
III. LEIKUR LtJÐRASVEITA:
Kl. 10.00 Við Hrafnistu.
Kl. 10.45 Við Elliheimilið Grund.
Barna- og unglingalúðrasveit Reykjavíkur leikur. Stjórn-
endur: Páll Pampichlerog Stefán Stephensen.
IV. SKRUÐGÖNGUR:
KI. 14.15 Safnast saman á Hlemmtorgi, Miklatorgi og við
Melaskólann.
Frá Hlemmtorgi verður gengið um Laugaveg og Banka-
stræti á Lækjartorg. Lúðrasveit verkalýðsins leikur undir
stjóm Ólafs L. Kristjánssonar.
Frá Miklatorgi verður gengið um Hringbraut, Sóleyjar-
götu, Fríkirkjuveg og Lækjargötu á Lækjartorg. Lúðra-
sveit Reykjavíkur leikur undir stjórn Björns R. Einars-
sonar
Frá Melaskóla verður gengið um Birkimel, Hringbraut,
Skothúsveg, Tjamargötu, Aðalstræti og Austurstræti á
Lækjartorg. Lúðrasveitin Svanur leikur undir stjórn
Sæbjörns Jónssonar.
Skátar ganga undir fánum fyrir skrúðgöngunum og
stjóma þeim.
V. Barnaskemmtun
Lækjartorgi:
Kl. 14.50 Lúðrasveitin Svanur leikur
Kl. 15.00 Samfelld dagskrá: Stjórnandi Klemenz Jónsson,
kynnir Gísli Rúnar Jónsson. Gunna og Nonni, gaman-
þáttur, leikendur: Guðrún Ásmundsdóttir og Jón Hjarta-
son, Diabolus In Musica, skemmta með söng og hljóðfæra-
leik. Töfrabrögð og fleira, sýnendur Baldur Brjánsson og
Gísli Rúnar Jónsson Tóti trúður skemmtir, (Ketill
Larsen). Gvendur fer í sveit, gamanþáttur, leikendur:
Róbert Arnfinnsson, Guðrún Stephensen og Gisli Alfreðs-
son.
VI. StÐDEGISSKEMMTUN
A LÆKJARTORGI:
Kl. 16.15. Kynnir Gunnar Eyjólfsson. Kór Menntaskólans I
Hamrahlíð syngur. Stjórnandi: Þorgerður Ingólfsdóttir
Dixílandhljómsveit Áma ísleifssonar, ásamt söngkonunni
Lindu Walker skemmta. Diabolus In Musica flytur nokkui
lög. Hljómsveit Paradís leikur.
VII. LAUGARDALSSUNDLAUG:
Kl. 15.30 Sundmót.
VIII. MELAV„ÖLLUR:
Kl. 16.00 17. júnímótið í frjálsum íþróttum.
IX. KVÖLDSKEMMTANIR:
Kl. 21.00 Dansað verður á sex stöðum í borginni, við
Austurbæjarskóla, Breiðholtsskóla, Langholtsskóla, Mela-
skóla, Árbæjarskóla og Fellaskóla. Skemmtununum lýkur
kl. 24.00.
X. HÁTlÐARHÖLD I
ARBÆJARHVERFI:
Kl. 13.00 Skrúðganga leggur af stað frá Árbæjarskóla,
eftir Rofabæ að Árbæjarsafni. Barna- og unglingalúðra-
sveit Reykjavíkur leikur undir stjórn Ólafs L. Kristjáns-
sonar. Fyrir göngunni fara skátar, íþróttafólk og hest-
vagnar.
Kl. 13.30 Samfelld dagskrá. Formaður Kvenfélags
Árbæjar setur skemmtunina. Sóknarpresturinn flytur
ávarp. Ávarp fjallkonunnar. Danssýning (táningadansar)
Grínþáttur. Þjóðdansar. Gvendur fer í sveit, gamanþáttur,
leikendur: Róbert Amfinnsson, Guðrún Stephensen og
Gísli Arnfinnsson. Tóti trúður. (Ketill Larsen ).HestaIeiga
verður fyrir börn að deginum.
Kl. 21.00 Dansað við Árbæjarskóla til kl. 24.00.
XI. HÁTfÐAHÖLD í
BREIÐHOLTSH VERFUM:
Kl. 12.45 Skrúðgöngur: Safnast saman við Stöng í Breið-
holti I, gengið um Breiðholtsbraut, Norðurfell og Austur-
berg að íþróttavelli Leiknis. Lúðrasveitin Svanur leikur
fyrir göngunni undir stjórn Sæbjörns Jónssonar. Safnast
saman við Vesturberg 78, gengið um Vesturberg, Suður-
hóla og Austurberg að íþróttavelli Leiknis. Lúðrasveit
Reykjavíkur fer fyrir göngunni undir stjórn Björns R.
Einarssonar.
Skátar íþróttafólk ásamt sveit unglinga á vélhjólum,
úr. Vélhjólaklúbbnum Svarti örninn fara fyrir göngunni.
Kl. 13.00 Dagskrá á Iþróttavelli Leiknls: Hátíðin sett af
séra Hreini Hjartarsyni. Knattspyrnukeppni milli frjálsra
félaga í Breiðholti 1 og 3. 17. júnfmót Breiðholts í frjálsum
íþróttum. Félagar úr Vélhjólaklúbbnum Svarti örninn
sýna hæfnisþrautir á vélhjólum.
KI. 14.30 Dagskrá við Fellaskóla: Kynnir Þórunn Sig-
urðardóttir. Skátatívolf á vegum skátafélaganna Urðar-
kettir og Hafemir. Brúðuleikhús Fellahellis sýnir brúðu-
leikritið Rebbi. Skemmtiatriði frá skátafélögunum Haf-
ernir og Urðarkettir. Gunna og Nonni, gamanþáttur,
leikdendur: Guðrún Ásmundsdóttir og Jón Hjartarson.
Töfrabrögð og grin, flytjendur: Gfsli Rúnar Jónsson og
Baldur Brjánsson. Táningadansar, pör frá dansskólum
Sigvalda og Heiðars Ástvaldssonar sýna. Gamanþáttur,
flytjandi: Jörundur Guðmundsson.Diskótek, plötusnúður
Skúli Bjömsson
Kl. 21.00 Kvöldskemmtanir: Dansað við Breiðholts* og
Fellaskóla. Skemmtuninni lýkur kl. 24.00