Morgunblaðið - 23.07.1976, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. JULI 1976
27
bragð fyrri tfðar var búrekstur
þar, er ég þekkti bezt til, vél-
væddari en almennt gerðist. Fyrir
húsfreyjuna munaði það þó
mestu, að á bænum var lítil vatns-
aflsstöð, sem sá fyrir orku til ljóss
og hita. Voru slík þægindi ekki á
öðrum bæjum í Vfðidal um þær
mundir, svo að ég viti.
— 0 —
Saga húsfreyju á sveitaheimili,
eins og hér er .lýst, kann að virð-
ast hversdagssaga, jafnvel þótt
mikil búsýslukona eigi i hlut. Fer
það að sjálfsögðu eftir mati hvers
og eins. Um hitt verður varla
deilt, að unnt er að lifa auðugu
lífi, þótt stórviðburðir og ævintýri
sneiði hjá garði — og það hygg ég,
að Margrét hafi gert. Hún átti sér
ýmis áhugamál, hafði yndi af
lestri bóka eins og móðir hennar.
Sagði hún mér, að móðir sin hefði
hvenær sem stund gafst gripið
bók í hönd einkum hefði hún haft
áhuga á ættfræði og eftirlætisrit
hennar verið Árbækur Espólins
og Sýslumannaævir. Margrét
hafði fremur áhuga á skáldskap í
bundnu máli og óbundnu — og
ritum, sem flokka mætti undir
heimspeki í viðtækustu merk-
ingu. Hún las mikið um kenning-
ar sálarrannsóknarmanna og að-
hylltist þær. En af fslenzkum höf-
undum virtist mér hún hafa einna
mestar mætur á Einari H. Kvaran
og Sigurði Nordal. Einkum þótti
henni mikið koma til fyrirlestra
Sigurðar Nordals, Líf og dauði, en
þá hafði hún lesið vandlega cg
ræddi oft um. Hún hafði einnig
mikla ánægju af leikritum — fór í
íeikhús, þegar aðstæður leyfðu,
en varð af skiljanlegum ástæðum
oftast að láta sér nægja að hlusta
á þau í útvarpi. Mest var þó um
vert, að hún las vel, hlustaði vel
og mundi vel. Henni var það
meira virði en komast yfir sem
mest. Hún lagði mat á það, sem
hún las og heyrði, ekki eftir nein-
um lærdómskreddum, heldur
með almenna lífsreynslu og eðlis-
læga rökvisi að viðmiði. Hins veg-
ar hafði hún ekki áhuga á stjórn-
málum — raunar óbeit á stjórn-
máladeilum — og var jafnvel treg
til að fara á kjörstað — utan einu
sinni: i lýðveldiskosningunum
1944.
Margrét var vel máli farin,
gædd frásagnargáfu og tungutak
hennar mótað af alþýðumáli 19.
aldar. Hún var hagmælt eins og
raunar flest systkini hennar, en
fjarri fór að hana dreymdi um
nokkurt skáldanafn. Hún orti
sjálfri sér til hugarhægðar en var
að öðru leyti afar treg til að flíka
því. Rithönd hennar var með af-
brigðum skýr og áferðarfögur og
hélzt svo fram á síðustu æviár.
Margrét skilaði miklu dags-
verki og var farin að líkamskröf-
um, er hún lézt. Hún varð og fyrir
því óhappi fyrir rúmu ári að lær-
brotna og frá þeim degi sté hún
ekki heilum fæti á jörð. Kveið
hún þvi mest að vera alger sjúkl-
ingur og mönnum til byrði. Kall
dauðans var henni því kærkomið,
enda fól það ekki I sér annað en
eðlileg vistaskipti samkvæmt
þeirri lífsskoðun, sem hún að-
hylltist.
Sigurður Lfndal.
Afmælis- og
minningar-
greinar
ATHYGLI skal vakin á þvf, að
afmæiis- og mlnningargreinar
verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig vefð-
ur grein, sem birtast á 1 mið-
vikudagsblaði, að berast 1 síð-
asta lagi fyrir hádegi á mánu-
dag og hiiðstætt með greinar
aðra daga. Greinar mega ekki
vera 1 sendibréfsformi eða
bundnu máli. Þær þurfa að
vera vélritaðar og með góðu
'fnubili.
Minning:
Ólafur Sveinn Sveins-
son bóndi Syðri- Völlum
Fæddur 15. jan. 1889.
Dáinn 17. júlf 1976.
Ölafur Sveinn Sveinsson bóndi
á Syðri-Vöilum Gaulverjabæjar-
hreppi andaðist að heimili sínu
aðfararnótt 17. júlí sl., verður
hann jarðsunginn á morgun faug-
ardaginn 24. júlf frá Gaulverja-
bæjarkirkju.
Ólafur er fæddur að Klöpp í
Garði á Suðurnesjum þann 15.
jan. 1889. Foreldrar hans voru
Sveinn Högnason sjómaður, ætt-
aður úr Hrunamannahreppi, og
Ólöf Ólafsdóttir ættuð úr Reykja-
vík, en að mestu leyti alin upp í
Hrunamannahreppi. Sveinn, fað-
ir Ólafs, lést af slysförum, er Ólaf-
ur var rétt ófæddur. Eftir lát
Sveins undi Ólöf sér ekki lengi 1
Garðinum, en fluttist í Hruna-
mannahrepp. Þar kynntist hún
seinni manni sínum, Gísla Gísla-
syni bónda. Bjuggu þau um hríð I
Miklaholtshelli, sfðar í Vorsabæj-
arhól, en þaðan fluttust þau að
Syðra-Velli f Gaulverjabæjar-
hreppi og þar hefur Ólafur verið
æ siðan. Ekki varð þeim hjónum
barna auðið og var Ólafur því
einbirni. Reyndist Gísli honum
sem hinn besti faðir, svo og börn-
um Ólafs síðar meir.
Ólafur hlaut þá grunnmenntun
er börn fengu til sveita í þá daga.
Þar að auki hefur hann alla tíð
verið hinn mesti lestrarhestur og
því sjálfmenntaður að nokkru
leyti. Mikið yndi hafði hann af
kveðskap öllum, enda góður söng-
maður sjálfur. Strax og getan
Leyfði, gekk hann að búverkum
með stjúpa sínum, en þar að auki
stundaði hann sjóróðra frá Eyrar-
bakka og Vestmannaeyjum.
Munu vertíðirnar hafa orðið alls
17. Mér segir svo hugur, að Ólafi
hafi lfkað sjómennskan betur en
búmennskan, en hvort tveggja
stundaði hann þó af jafn mikilli
alúð. Öll þau skip er Ólafur reri
með voru hinar mestu happafleyt-
ur og var Ólafur eftirsóttur sjó-
maður sökum dugnaós síns.
Árið 1914 giftist Ólafur,
Margréti Steinsdóttur frá Skúfs-
læk í Villingarholtshreppi. For-
eldrar hennar voru þau Steinn
Jónsson bóndi og Ingunn Þorkels-
dóttir.
Þeim Ólafi og Margréti varð 16
barna auðið. Eitt barnanna dó í
æsku, en hin, 6 stúlkur og 9
drengir, eru enn öll á lífi. Öll eru
þau búsett hér á Suðurlandsund-
irlendinu, dugandi og mikilsmet-
ið fólk, hvert I sinu héraði.
Ekki er að efa, að oft hefur
verið fjör og gauragangur á Syðri-
Völlum, meðan börnin voru að
spretta úr grasi og vqru öll heima.
Margir hafa munnarnir verið sem
þurfti að seðja og kropparnir sem
þurfti að klæða. Oft mun því hafa
verið þröngt I búi hjá þeim hjón-
um. Kom þá sjómennska Ólafs sér
vel, enda aflakló hin mesta. Skap-
góður var Ólafur m^ð afbrigðum,
en ákveðinn var flann þó ætíð,
enda mun ekki af hafa veitt, þeg-
ar stríóa þurfti við 15 börn.
Á búskaparárum Ölafs stækk-
aði hann jörðina er tilheyrði
Syðra-Velli all mikið. Lát^ mun
nærri að u.þ.b. 100 hestar af heyi
hafi verið það sem hægt var að
krefja jörðina um f byrjun bú-
skaparára hans, en nú munu fást
um 1000 hestar af jörðinni. Eins
og hjá flestum bændum í sveat
þessari, þá byggist búskapurinn
aðallega upp á nautgriparækt og
mun Ólafur hafa haft um 25—30
mjólkandi kýr er flest var. Hand-
laginn var hann og með afbrigð-
um enda forfeður hans orðlagðír
smiðir á tréog ekki munu afkom-
endur hans hafa farið varhluta af
þeirri náðargjöf. Virðist svo sem
allt leiki i höndum þeirra. Ólafur
þótti sérstaklega góður til grjót-
hleðslu og við trésmfðar. Mun
margur veggurinn enn standa, er
Ólafur hlóð forðum daga.
Bæði voru þau hjónin trúuð vel
og ólu því börn sín upp I guðsótta
og góðum siðum. Mun stjúpi hans,
Gísli, hafa átt sirjn skerf í uppeldi
barnanna, enda barngóður og
kalla börn Ólafs hann afa er þau
minnast hans. Ólafur heitinn mun
hafa verið einn af stofnendum
ungmennafélags staðarins og tók
mikinn þátt i öllum störfum þess,
enda afar félagslyndur maður.
Vini eignuðust þau hjónin marga
og man ég gullbrúðkaup þeirra,
sem haldið var hátiðlegt I Félags-
lundi I Gaulverjabæ. Varð þar
ekki þverfótað fyrir kunningja-
fólki hvaðanæva að af landinu.
Eiginkonu sína, Margréti,
missti Ólafur árið 1970. Sjálfur
gekk hann til starfs fram á síðasta
dag og kenndi sér einskis meins,
er maðurinn með ljáinn kom og
sótti hann heim, I svefni þess
manns, er Iangan vinnudag hefur
að baki. Þótt Ólafur hafi búið hjá
syni sínum Jóni, er tók við búinu
fyrir all mörgum árum, þá gekk
hann að öllum búverkum sem
fyrr.
Eins og áður er sagt, þá urðu
börnin alls 15 er á legg komust.
Barnabörnin eru orðin 54 og
barnabarnabörnin 46. Dágóður
skerfur til þjóðarinnar það. Munu
afkomendur hans vera reglufólk
hið mesta, enda Ólafur sjálfur
mikill reglumaður.
Á kveðjustundu sem þessari,
verða öll mannanna orð afar fá-
tækleg. Ólafur var orðinn roskinn
maður er við kynntumst en ég
sjálfur stráklingur um tvítugt. Þó
gaf hann sér ætlð tlma til að
hlusta á draumóra og skýjaborgir
mlnar, er við sátum I stofunni á
Syðra-Velli. Leyfði hann mér að
masa, en skaut þó inn á milli
smáathugasemdum er hann sá sér
færi. Voru þaö orð hins reynda
manns og mörg heilræðin hef ég
fengið frá honum, er við kveðjum
í dag. ,,Mundu,“ sagði hann eitt
sinn við mig, „það er ekki svo
erfitt að lifa lifinu, en það erum
við, mennirnir, sem sköpum okk-
ur erfiðleikana."
Að lokum vil ég og fjöl^kylda
min votta börnum hans og öllum
nánustu skyldmennum okkar
innilegustu samúð. „Öllu er af-
mörkuð stund, og sérhver hlutur
undir himninum hefur sinn tíma.
Að fæðast hefur sinn tíma og að
deyja hefur sinn tlma...“ Ólafur
Sveinn Sveinssop er horfinn sjón-
um. Við stöndum fátækari eftir.
Gizur Helgason og fjölskylda.
anaa\
Isýningarsalur
Tökum allar gerðir notaðra bifreiða í umboðssölu

Flat 850 Sport Coupe 1972
400.000.
Ffat 126 1974 550.000.
Ffat 126 1975 600.000.
Ffat 125 1971 500.000.
Ffat 125 1972 580.000
Ffat 125 P 1974 700.000.
Ffat 1 25 P station 1975
900,000.
Ffat 127 1972 450 000
Fíat 127 1973 550.000.
Ffat 127 1974 650.00.-
Fíat 127 1975 800.000.
Ffat 1 27 Special
3ja dyra 1976 1.150.000.
Ffat 128 1971 400.000.
Ffat 128 1973 570.000.
Ffat 128 1974 750.000.
Ffat 128 1975 900.000
Ffat 128 Rally 1973
680.000.
Ffat 128 Rally 1974
800.000-
Ffat 128 Rally 1975
950.000,-
Ffat 128 Rally 1976
1.150.000.-
Ffat 132 Special 1973
950.000
Ffat 132 Special 1974
1.100.000.
Ffat 132 GLS 1975
1 400.000.
Ford Corfna 1969 300.000,-
Ford Escort 1974 800.000,-
Toyota Carfna 1974
1.250 000
Datsun 180 B 1972
1.100.000.
Skoda Pardus 1972
300 000
Lancfa Beta 1800 1974
1.800.000
Buick GS 1968 750.000.
Citroen DS 1975
2.100 000.
Citroen GS 1220 CLUB
1974 1.350.000.
FIAT EINKAUMBOÐ Á ÍSLANDI
Davíð Sigurðsson hf.
SÍÐUMULA 35. SÍMAR 38845 — 38888
Þaðallra
nýjasta
%
<
$
Nr. 2.
Litir:
Svartur og
rauðbrúnn.
Kr. 7.590.
Nr. 5.
Litir:
Svartur, grár,
rauðbrúnn
og brúnn.
Kr. 7.980.
Laugavegi 69, sími 16850
Miðbæjarmarkaði, sími 19494.

Nr. 3.
Litir:
Ljós og svartur.
Kr. 7.590.