Morgunblaðið - 03.09.1976, Síða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1976
IHttgmilrfftfófc
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Aðalstræti 6, simi 10100
Aðalstræti 6, sími 22480
hf. Arvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald 1000,00 kr. á mánuði innanlands.
í lausasölu 50,00 kr. eintakið.
té
Framkvæmdir
Reykjavíkur-
borgar í sumar
Fratnkvæmdir á vegum
Reykjavíkurborgar hafa ver-
ið miklar á þessu sumri og fjár-
hagur borgarinnar stendur nú
traustum fótum. A árinu 1974
áttu bæði rfkissjóður og sveitar-
sjóðir við mikla fjárhagserfið-
leika að etja vegna þeirrar æðis-
gengnu verðbólgu, sem þá var
komin á fullt skrið og átti það
ekki sfður við um Reykjavfkur-
borg en mörg önnur sveitarfélög.
Á árinu 1975 tókst hins vegar að
ná jöfnuði í fjárhag borgaririnar
og þegar reikningar þess árs voru
lagðir fram snemma f sumar, kom
f ljós að fjárhagur borgarinnar er
traustur og tekizt hafði að leysa
þau vandamál, sem upp komu f
fjármálum hennar á þjóðhátfðar-
árinu.
Traust fjármálastjórn er að
sjálfsögðu undirstaða blómlegra
framkvæmda og það fór ekki á
milli mála, þegar Birgir lsleifur
Gunnarsson, borgarstjóri, bauð
blaðamönnum f ferð um borgina í
fyrradag, að f sumar hefur verið
unnið að margvíslegum fram-
kvæmdum f þágu borgarbúa. 1
Arbæjarhverfi hefur verið unnið
að heifsugæzlustöð, sem verður
fyrsta stofnun sinnar tegundar f
einu borgarhverfi. Stefnt er að
þvf í framtíðinni, að slfkar heilsu-
gæzlustöðvar rfsi í fleiri borgar-
hverfum og er undirbúningur að
heilsugæzlustöð f Breiðholti 3
kominn vel á veg og einnig er
ráðgerð heilsugæzlustöð f Breið-
holti 1. Heilsugæzlustöðin f Ár-
bæjarhverfi á að þjóna íbúum
þess og er útbúin til að veita sex
til sjö þúsund manns þjónustu.
Þar verður aðstaða fyrir þrjá
heilsugæzlulækna, sérfræðinga,
sem heimsækja stöðina með
ákveðnu millibili, sérstök barna-
verndaraðstaða, rannsóknastofa
og aðgerðarstofa, þar sem hægt
verður að gera að minni háttar
meiðslum. Rými verður fyrir
hjúkrunarkonu, heimahjúkrun
og heimilishjálp. félagsráðgjafa,
ritara og tannlæknastofu. t þess-
ari stöð verður ennfremur rekin
mæðra-, ungbarna og smábarna-
vernd og skólaeftirlit verður á
vegum stöðvarinnar. Það gefur
auga leið að starfsemi slfkra
heilsugæzlustöðva hefur mikla
þýðingu fyrir einstök borgar-
hverfi, ekki sfzt þau sem byggzt
hafa á undanförnum árum og
liggja fjarri helztu sjúkrahúsum
borgarinnar. Nú þarf fólk að fara
á jafnvel sex mismunandi staði
til þess að sækja ýmisskonar
heilsugæzluþjónustu, en með
heilsugæzlustöðvum f einstökum
borgarhverfum fækkar þeim
a.m.k. um hclming og er hér
áreiðanlega um að ræða upphafið
að gjörbyltingu f heilsugæzlumál-
efnum Reykvfkinga.
Að sjálfsögðu er lögð mest
áherzla á framkvæmdir f hinum
nýju borgarhverfum og þá ekki
sfzt Breiðholtshverfi, en það hef-
ur verið aðal vaxtarbroddur borg-
arinnar á sfðustu árum, þar er
þörfin mest, þar er mest af ungu
fólki og barnmörgum fjölskyld-
um og þess vegna eðlilegt, að rfk
áherzla sé lögð á byggingu ýmiss
konar þjónustumiðstöðva f þvf
hverfi. lbúar Breiðholtshverfis
munu áreiðanlega fagna þeim
sundlaugarframkvæmdum, sem
þar hafa staðið yfir. 1 sumar var
lokið við byggingu útisundlaugar
við Breiðholtsskóia, sem sfðar
verður byggt yfir, og í lok októ-
bermánaðar verður tekin f notk-
un innilaug við Fjölbrautarskól-
ann í Breiðholti, en eftir tæpt ár
verður væntanlega lokið við að
fullgera ýmiss konar þjónustu að-
stöðu við þá sundlaug, svo sem
búningsklefa fyrir um fimm
hundruð manns, gufuböð o.fl. Þar
á einnig að vera útisundlaug, sem
verður svipuð að stærð og sund-
laug Vesturbæjar.
Miklar framkvæmdir hafa
einnig staðið yfir við skólabygg-
ingar í Breiðholti enda þörfin
mikil f þvf hverfi og loks kom það
fram í ferð borgarstjóra með
blaðamönnum að unnið hefur
verið af fullum krafti við „grænu
byltinguna" sem svo er kölluð. En
það er sú áætlun sem Birgir Is-
leifur Gunnarsson borgarstjóri
beitti sér fyrir að gerð var fyrir
tveimur árum og miðaði að þvf að
fegra borgarlandið og snyrta ýmis
útivistarsvæði borgarbúum til
ánægju og yndisauka. Á sfðustu
tveimur árum hefur verið unnið
mikið starf við framkvæmd
þessarar áætlunar og því starfi
verður haldið áfram.
Þau vandamál, sem við var að
etja í málefnum Reykvfkinga fyr-
ir einum og hálfum áratug eru nú
tæpast til staðar en þá var mest
áherzla lögð á gatnagerð og hita-
veituframkvæmdir. Nú má segja
að varanleg gatnagerð og hita-
veita fylgi jöfnum höndum upp-
byggingu nýrra hverfa og f vax-
andi mæli er lögð áherzla á aðra
framkvæmdaþætti eins og bygg-
ingu ýmissa þjónustumiðstöðva
en jafnframt blasir við að
Reykjavfkurborg hlýtur á næstu
árum að taka ný byggingarsvæði
til meðferðar og marka stefnuna f
uppbyggingu borgarinnar fram
til næstu aldamóta.
Klömbrur.
Rabbað
við Hörð
Agústsson
um Þjóð-
veldisbæ
Á þessari mynd sést glöggt húsaskipan Þjóðveldisbæjarins, stærsti hlutinn
skálanum er gengið á kamarinn en úr stofunni f búrið.
reið ho
„Nú er að segja frá
Skarphéðni, að hann hljóp
út á þvertréð þegar eftir
Kára, en er hann kom þar,
er mest var brunnið þver-
tréð, þá brast niður undir
honum. Skarphéðinn kom
fótum undir sig og réð þeg-
ar til í annað sinn og renn-
ur upp vegginn. Þá reið
honum brúnásinn og hrat-
aði hann inn aftur.“
Njálssaga — af brunanum
á Bergþórshvoli
,,Þa var tarið of an af hus-
unum og til dyra gengið;
og er upp var lokið hurð-
unni, sá Grettir, að þræll-
inn rétti inn höfuðið og
sýndist honum afskræmi-
lega mikið og undarlega
stórskorið. Glámur fór
seint og réttist upp, er
hann kom inn í dyrnar,
hann gnæfði ofarlega við
rjáfrinu, snýr að skálanum
og lagði handleggina upp á
þvertréð og gnapti inn yfir
skálann." _ ,,,
Grettissaga.
„ ... gekk hann þegar til
lokrekkju ... “ — „ ...
hann hvíldi í langbekk en
konur í þverpalli...“
Hvað er brúnás? Hversu stór
þarf Glámur að vera til þess að
geta lagt handleggina upp á þver-
tréð? Hvernig litu lokrekkjurnar
út? Hvar var þverpallur? Slíkar
spurningar vakna við lestur ís-
lendingasagnanna. Ekkert hefur
varðveitzt af þeim húsakynnum
frá þeim tfma er hvað mestum
ljóma hefur varpað á íslenzka
sögu og reyndar engin hús frá því
fyrir 18. öld. En austur í Þjórsár-
dal er að rísa af grunni svonefnd-
ur Þjóðveldisbær, eftirlíking
þeirra bæja, sem hetjur þjóðveld-
isaldar byggðu og bjuggu i.
Skyndilega verða lýsingar ts-
lendingasagnanna lifandi.
Hugmyndin var Þjóðhátíðar-
nefndar. Árnessýsla átti frum-
kvæðið að framkvæmd hugmynd-
arinnar. Herði Ágústssyni var fal-
ið að sjá um teikningar og smíði.
„Eins og þú veizt, fór fram mik-
il umræða um það, hvar bærinn
skyldi rísa. Sjálfur var ég helzt á
að hafa hann í Árbæ, aðrir vildu
hafa hann í Borgarfirði. En eftir
að ég sá bæjarstæðið, sem Árnes-
sýsla hafði valið í Þjórsárdal,
nærri Búrfellsvirkjun, féllst ég
strax á að þetta væri góður staður.
Hann hefur þá kosti að vera í
umhverfi sem bærinn fellur vel
inn í, utan þéttbýlis, en um leið er
hann nálægt mannabyggðum og
ég veit að rafmagnsmönnum i
Búrfelli er mjög vel treystandi til
að ganga þarna um af snyrti-
mennsku."
Þjóðveldisbærinn stendur í
landi Skeljastaða, sem hét fornt
býli í Þjórsárdal. Ekki langt í
burtu er Stöng, rústir bæjarins,
sem talið er að Gaukur Trandils-
son hafi búið í á 10. öld. Hörður
Ágústsson:
„Mörgum þykir það undarlegt
að velja Þjóðveldisbænum stað
svo skammt frá Stöng. Aðrir hafa
látið sér detta í hug, að betra
hefði jafnvel verið að endur-
byggja Stöng, en það þykir mér
nú alveg út í hött. Hvað varðar
fyrra atriðið, þá er ég alls ekki frá