Morgunblaðið - 16.01.1977, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16.JANÚAR 1977
The Towering Inferno,
Am., 1974.
Leikstjóri: John Guillermin.
Kvikmyndataka: Fred
Koenekamp, Joseph Biroc.
Klipping: Harold Kress.
Tónlist: John Williams.
Handrit: Stirling Silliphant,
byggt á sögunum „The
Tower" eftir Richard
Martin Stern og „The Glass
Inferno" eftir Thomas M.
Scortia og Frank M. Robin-
son.
Með gerð The Towering
Inferno voru mörkuð tíma-
mót í kvikmyndasögu Holly-
wood Tvö risafyrirtæki, 20th
Century Fox og Warner
Bros., sameinuðust um gerð
þessarar myndar, en slík
samvinna milli samkeppnis-
aðila er alger nýlunda
Ástæðan fyrir þessu var sú,
að bæði fyrirtækin höfðu
tryggt sér rétt á sögum, sem
fjölluðu nær því um sama
atburðinn, stórbruna í
háhýsi. í báðum tilfellum
hefði verið um að ræða
kostnaðarsama framleiðslu
og eftirtekjur vafasamar, ef
önnur mynd um sama efni
.kæmi á markaðinn á sama
tíma.
Árangurinn varð The
Towering Inferno, sem
kostaði í islenskum krónum
tíu stafa tölu, sem ég vona
að prentist rétt, kr
2850.000.000 —. íslenskir
fjármálaspekúlantar geta velt
því fyrir sér, hvað hægt væri
að gera fyrir slika upphæð,
en það er vafasamt, að þeir
gætu hagnýtt sér þessa
upphæð á ábatasamari hátt
en hinir amerisku framleið-
endur, því þeir hafa nú þegar
tryggt sér margfaidan ágóða
af þessu ævintýri
Til marks um hina miklu
vinnu og eyðslu í þessari
mynd, má geta þess, að i
venjulegri ameriskri kvik-
mynd er notuð 15 til 30
sinnum lengri filmna en
lengd myndarinnar nemur í
lokin. fullunnin Þetta er
kallað tökuhlutfall (shooting
ratio) og skrifað
1:15—1:30. í The
Towering Inferno er töku-
hlutfallið 1:144, sem þýðir
6—7 sinnum meira filmu-
magn en almennt gerist (í
íslenzkum heimildarmyndum
er yfirleitt gert ráð fyrir hlut-
falli á bilinu 1:4 til 1:7). Fyrir
leikin atriði i The Towering
Inferno voru byggðar 57
sviðsmyndir en um afdrif
þeirra segir ritstjóri American
Cinematographer svo: „Það
er til marks um hið ofursterka
drama í þessum yfirþyrmandi
eldsvoða, að þegar kvik-
myndatöku var lokið i
stúdíóinu, voru aðeins 8
sviðsmyndir af hinum 57
óskemmdar."
En hver er svo árangurinn
af allri þessari vinnu, þessari
nákvæmni og peninga-
eyðslu? Þessi 165 mín. stór-
slysamynd er sennilega eitt-
Log-
andi
víti
SIGURDUR SVERRIR PÁLSSON
VALDIMAR JÖRGENSEN
SÆBJÖRN VALDIMARSSON
hvert besta dæmið nú i
langan tima um „drauma-
framleiðslu" Hollywood Hér
eru vandamálin ekki andlegs
eðlis, heldur tæknileg og
likamleg. Höfuðáherslan er
lögð á mikla hreyfingu, fjöl-
mörg atriði gerast samtímis
og leikararnir framkvæma
skipanir líkt og vélmenni.
Lítil áhersla er því lögð á
leikræna tjáningu eða per-
sónusköpun Likt og i öðrum
stórslysamyndum eru
allmargar persónur kynntar í
upphafi myndarinnar, og við-
kynningin getur verið í stysta
lagi vegna þess, að hér er i
flestum tilvikum um mjög
þekkt andlit að ræða, Paul
Newman, William Holden,
Faye Dunaway, Richard
Camberlain, þannig að áhorf-
endur verða ekki í neinum
vandræðum með að þekkja
þessar persónur aftur, þegar
þær skjóta upp kollinum
siðar. Leikstjórinn þarf þvi
ekki að gera hverja persónu
eftirminnilega sem persónu,
en getur sloppið með yfir-
borðskennda viðkynningu,
sem og er raunin. Á 1 5 min.
er eldur kynntur fyrir áhorf-
endum, innilokaður i her-
bergi uppi á 81. hæð, en
vegna tæknilegra bilana í
viðvörunarkerfi veit enginn
um hann ennþá Þar með er
sett i gang sú spenna, sem á
eftir að magnast alla mynd-
ina i gegn Eftir að eldurinn
hefur verið uppgötvaður
tekur sviðsmyndin við aðal-
hlutverkinu, þannig að leikur
leikaranna verður allur
auðveldari, og hægt er að
bjarga ýmsum slælega leikn-
um atriðum með snöggum
klippingum og dálitlu magni
af reyk.
í myndinni kemur fram
gagnrýni á öryggi í háhýsum
og má segja að þetta sé eini
bitastæði boðskapur myndar-
innar. Það kemur í Ijós, að
byggingameistarinn hefur
sparað sér nokkrar milljónir
dollara i raflögnum og
öryggisútbúnaði, þó hann
hafi eins og hann segir sjálf-
ur, haldið sig við almenna
byggingarsamþykkt Þrátt
fyrir þessa staðreynd, er
byggingameistarinn (Holden)
ekki gerður að „vonda
kallinum" í myndinni, heldur
er það tengdasonur hans,
sem var rafverktakinn í bygg-
ingunni. Hann er eina per-
sónan, sem gerð er sjálf-
birgingsleg og alvond, enda
fær hann makleg málagjöld.
Því verður ekki á móti mælt,
að heildaráhrif The
Towering Inferno, eru þau,
sem sóst hefur verið eftir við
gerð myndarinnar, spenna
og stórkostlegt sjónarspil. En
þar sem myndir eins og
þessar treysta nær eingöngu
á tæknilega fullkomnun og
trúverðugleika þess, sem á
tjaldinu birtist, verður það
eins konar leikur áhorf-
framhald á bls. 17