Morgunblaðið - 06.03.1977, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÍ), SUNNUDAGUR 6. MARZ 1977
3. mynd
Hug-
leið-
ingar
um
skipu-
lag
Miðbæjarins í Reykjavík
Fyrir sl. jól var mikil sýning á
Kjarvalsstöðum um skipulag Reykja-
víkur. Þar var gestum boðið upp á
að koma á framfæri athugasemdum
sínum og tillögum. Þaðgefurað
skilja að skipulagi, sem unnið hefur
veriðaðaf sérfræðingum um árarað-
ir og þegar hefur verið samþykkt af
yfirvöldum, verði varla breytt þótt
einhverjir leikmenn telji að ýmislegt
mætti beturfara. Boðið hefur því
verið hylliboð fremur en meining.
Ég læt mig þó hafa það að
heimska mig á aðfjalla svolítið um
Miðbæinn okkar.
Eins og nú er komið verður varla
stungið niður fæti án þess að beygja
þurfi fyrir bíl í Miðbænum. Flest
óbyggð svæði, sem efalaust skipta
þúsundum fermetra og allar götur
eru alþaktar bilum. Oft verða bil-
stjórar að aka fram og aftur áður en
þeir geta lagt bíl sínum í námunda
við þann stað, sem þeir ætla á.
Maður sem þarf t.d. inn í Pósthús
verður e.t.v. að skílja bíl sinn eftir
suðurá Fríkirkjuvegi eða vestur í
Garðastræti. Viðstaðan ' Miðbæn-
um, sem átti ekki að vera nema
örfáar minútur, getur þvi orðið hálf-
tími, klukkutími. Við þetta hringsól
eyðist benzín og bíll bætist við í hina
miklu umferðá annatíma dagsins.
Maðurinn þarf e.t.v. að ganga sunn-
an af Fríkirkjuvegi eða vestan úr
Garðastræti í Pósthúsið hvernig sem
veðri er háttað og ekki getur hann
sinnt atvinnu sinni á meðan á þessu
stendur. Ég tek þetta sem dæmi til
að benda á að umferð vegna
erindisrekstrar manna i Miðbænum
er alls ekki eins góð og best verður á
kosið. Göturnar eru svo þröngar að
bilastæði við þær eru næstum öll til
trafala fyrir umferðina. Bílastæði á
óbyggðum lóðum eru Ijót og til
óþrifnaðar. Þau taka upp dýrmætar
lóðir, sem nota mætti undir bygg-
ingar, gangstíga og smágarða eftir
ástæðum. Það vantar því enn fleiri
bílastæði í Miðbæinn og breiðari
götur fyrir bílamergðina, sem stöð-
ugt fer vaxandi. Þær götur, sem
fyrir eru ætti frekar að mjókka en
breikka því þá fengjust breiðari
gangstéttirt.d. i Austurstræti, Aðal-
stræti og Hafnarstræti. Um lagn-
ingu nýrra gatna norðan Tjarnarino-
ar og niður að höfn er ekki að ræða.
Hvað viðvíkurfleiri bílastæðum er
kominn vísir að bilahúsum þar sem
er önnur hæð í Tollstöðvarhúsinu
(áreiðanlega rándýr með langri og
dýrri bryggju, sem tekur upp mikið
pláss, sem mætti t.d. nota undir
smáverslanir). Þetta er eftir erlendri
fyrirmynd. Þar hafa sumstaðar verið
reyst margra hæða hús, eingöngu
fyrir bílastæði. Þetta er þó ekki
heppilegt fyrirkomulag. Menn verða
að aka upp eftir bröttum og krókótt-
um brúm af einni hæð á aðra og svo
að leita eftir bílastæði. Oft verður að
fara i marga hringi og á margar
hæðir áður en bás fyrir bilinn finnst.
Svo verða þeir, sem i bílnum eru að
fara niður í lyftu eða stiga til að
komast út á götuna sinna erinda.
Þessar byggingar verða að vera
mjög stórar um sig svo hægt sé að
koma sem flestum bflastæðum á
Eftir Ofeig J. Ofeigsson, lækni
hverja hæð. Þær verða að vera með
mjög sterkum gólfum og burðar-
veggjum. Við það bætist kostnaður
við lyftu og stiga. Þetta eru dýrar
byggingar, sem byggðareru á dýr-
ustu lóðum þéttbýla, annars kæmu
þær ekki að gagni. Bílastæði verða
því alltaf ódýrari í byggingu á jörðu
niðri. En ávallt taka þau mikið pláss
og verðmætt, nema ef pláss er fyrir
hendi, sem annars yrði ónotað. Slíkt
pláss er einmitt til í Miðbænum —
Tjarnarstæðið. Ég hef ýjað að því við
verkfræðinga og arkitekta, að nota
mætti Tjörnina fyrir umferðaræðar,
bílastæði ofl. með því að hreinsa
hana út og steypa kjallara undir
henni. Allir hafa þessir menn talið
hugmyndina óframkvæmanlega
vegna þess að jarðvatnið myndi
lyfta kjallaranum upp á yfirborðið.
En sl. haust átti ég tal við arkitekt
Sem hlustaði á útskýringar mínar
og féllst á að þessi hugmynd væri
framkvæmanleg. Það þarf sem sé
ekki annað en að steypa nægilega
djúpa vatnsþró yfirallt kjallaraloftið
til þess að byggingin haldist niðri (1.
mynd). auk þess mætti dæla því litla
vatni, sem rennur i Tjarnadældina
úr henni. Þannig héldi Tjörnin áfram
að vera á sínum stað. Vandalaust
yrði að ganga þannig frá börmum
hennar að ekki bæri á að hún væri
steypt þró.
Kjallari undir Tjörninni yrði til
margra hluta nytsamlegur, ekki að-
eins sem bílastæði að degi til, held
ur gæti fólk búsett í nágrenninu
fengið leigt þar bilastæði árið um
kring. Stöðumælaleiga ætti að
hækka mikið í námunda við Tjörn-
ina en haldast óbreytt i Tjarnarkjall-
aranum. Sjálfsagt væri aðafnema
öll bílastæði við þær götur, sem
mest umferðer um. Öll umferð yrði
þá miklu greiðari en nú er. Fólk
myndi fljótt læra að meta það að
geta gengið að bil sínum þurrum
og notalegum undir Tjörninni hvern-
ig sem viðraði ofanjarðar. í kjallar-
anum yrði smám saman komiðfyrir
^AM^VTfTT
1.
T -S Ö<Vt*\