Morgunblaðið - 01.04.1977, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. APRÍL 1977
19
— Tvenn lög
Framhald af bls. 26
aö gegna uppeldi, umönnun og
þjálfun þroskaheftra.
Skólastjóri Þroskaþjálfaskóla
íslands skal hafa lokið háskóla-
prófi í uppeldis- og sálarfræði eða
hafa lokið sérkennaraprófi frá
viðurkenndum háskóla. Skóla-
stjóri skal einnig hafa staðgóða
þekkingu á uppeldi og umönnun
fólks með sérþarfir.
Um stjón skólans, starfslið,
námstíma, námsefni, inntökuskil-
yrði og annað, er varðar starfsemi
hans, skal ákveðið i reglugerð."
— Alþingi
Framhald af bls. 25
fjölda greina í önnur blöð,
einkum um sjávarútvegsmál.
Þórbergur Þórðarson skráði
eftir frásögn Einai;s hluta af
mikilli athafnasögu hans. í
störfum á Alþingi stefndi hug-
ur Einars Sigurðssonar einkum
að hag og eflingu íslensks
sjávarútvegs. Við fráfall hans
er á bak að sjá einum stórbrotn-
asta athafnamanni úr stétt
islenskra atvinnurekenda.
Ég vil bija háttvirta alþingis-
menn að minnast Einars
Sigurðssonar með þvi að risa úr
sætum.
— í reykjavík
Framhald af bls. 13.
um tíma — og það er sams konar
meðalmennskufólk sem gerir það
um mínar. Að hugsa í skrefum er
jafngildi þess að ganga í hring
með hæð sína sem þvermál.
Ný löggjöf
Nú verður mörgum tíðrætt um
það að setja lög um reykingar og
meðferð tóbaks. Slikt gertur orðið
til bóta en viss hætta liggur að þvi
að menn haldi að þá sé nóg aðgert
og síðan verði sofið á verðinum.
Þó ræður úrslitum hvað muni fel-
ast í væntanlegum lögum. Eitt
vinnst þó áreiðanlega en það er sú
viðurkenning sem með þessu fæst
að ríkisvaldið sé nú orðið aðili að
reykingavandamálinu. Það getur
þá ekki lengur skotið sér undan
að gera eitthvað — og þá raun-
hæft til varnar reykingum.
Það er nokkuð gaman að sjá nú
hvað það var hlægilegt þegar sett
voru lög um viðvörunarorð um
skaðsemi tóbaksreykinga á
sigarettupakka 1969. Allir nema
yngstu börn og fávitar vissu
gjörla það sem sagt var um
reykingar og þess vegna var þessi
aðvörun þýðingarlaus — nema
kannski að því leyti að nú getum
við ekki vænst þess að fræðsla um
skaðsemi tóbaksreykinga hafi úr-
slitaáhrif.
Hvað kennir reynsian?
Reynslan sýnir — og þá er að
líta raunsæjum augum á málið —
þetta:
í því þjóðfélagi, sem við lifum
i nú, getur aðeins tvennt haml-
að gegn reykingum og útrýmt
þeim, en það er fræðsla og fé.
Flest ungt fólk og líklega engu
síður hið eldra spyr um peninga,
berst fyrir hærri launum, vill
komast hjá greiðslu ýmissa gjalda
o.s.frv. Allt er þetta mjög skiljan-
legt en fram hjá þessu vilja sumir
horfa við lausn þessa vandamáls.
Ef lög verða sett um tóbaks-
neyzlu veróur i þeim að vera eitt-
hvað, sem kemur við sjálfan
manninn — ekki aðeins fögur orð.
Hagsýnn f jármálaráðherra
Nú hefur rikið 6% af innheimt-
um tekjum sínum af tóbakssölu
en 2 pro mille er varið til varnar
reykingum. Það má liklega lita á
það sem skyldu rikisins að leggja
verulegt fé til varnar tóbaks-
reykingum. Það væri þó sennilega
endileysa að leggja þessi ö% —
þær tugmilljónir — til fræðslu og
áróðurs — heldur ber að leggja
þetta fé til kjarabóta og ívilnunar
þeim sem ekki reykja. Þeir sem
reykja kosta þannig reykinga-
varnirnar sjálfir — vélin malar á
heilbrigðan hátt. Þannig kostar
það ríkið ekki neitt að efla
reykingavarnir og þegar varna er
ekki lengur þörf er tekjustofninn
lika þurrausinn.
Nokkuð minnir þetta á aðferð
Erlings Skjálgssonar er hann
bauð þrælum að vinna svo, að þeir
gátu leyst sig sjálfa en ágóða
vinnu þeirra notaði hann síðan til
að kaupa nýja þræla, sem leystu
sig einnig á sama hátt. Vélin mal-
aði án þess að hann legði nokkuð
af mörkum, en hann sjálfur naut
þó góðs af verki sínu — „og öllum
kom hann til nokkurs þroska“.
Svipað myndi gerast ef farið
verður inn á þá braut sem ég hef
nefnt. Ágóðinn af tóbakssölu yrði
notaður hinum, sem ekki reykja,
til hagnaðar og þeir sem hætta
reykingum hafa þennig leyst
sjálfa sig. Þegar siðasti maðurinn
sleppir sígarettunni er það fé,
sem ríkið veitti til varnar tóbaks-
neyzlu, ekki lengur til staðar —
því að tóbaksnotkunin étur sjálfa
sig — því meiri sala tóbaks því
meira fé til ráðstöfunar og gagn-
stætt. Þannig gengur dæmið upp.
Kristin trú og
tóbaksleysi
I mannskynssögu hafa víst
margir lesið það að kristin trú átti
í fyrstu erfitt uppdráttar í róma-
veldi. Það var ekki fyrr en trúin
var gerð að ríkistrú að verulega
fór að rofa til og skritni óx fiskur
um rygg. Þó að þessi atriði séu
ekki sambærileg — tóbaksleysió
verðu víst að vilja hafa eitthvað
fyrir snúð sinn — og peningar eru
til; tóbakið hefur séð fyrir þvi,
svo sem löggjöf er háttað nú. —
Hef jumst handa
Tillögur þær sem þér hafið les-
ið hér að framan eru af ýmsum
toga spunnar — og hægt er að
snúa þeim á margan veg. Þá koma
fram ýmis afbrigði.
Við skulum t.d. hugsa okkur
það atrói að þegar í stað yrði sá
munur gerður á launum allra
kennara í landinu, að reykinga-
lausir kennarar fengju 10%
hærri laun en aðrir kennarar.
Þetta væri raunhæf leið af hálfu
ríkisvaldsins og sýndi að það vill
gera eitthvað. Þetta hefði þúsund
sinnum meiri áhrif á nemendur
en allar auglýsingar og allur áróð-
ur. Með þessu myndi ríkið ganga
á undan — gefa öðrum fordæmi.
Þessi orð eru sett á blað til þess
að vekja umræður um raunhæfar
tillögur I baráttunni gegn tóbaks-
reykingum. Þær grundvallast ein-
mitt á þeirri skoðun minni að við
verðum að hverfa frá gömlum við-
horfum og Ieita nýrra bragða.
Við höfum um stund legið í vík
þar sem reyk sér til beggja handa
svo að villugjarnt er að sigla út,
en út úr þessari reykjavik verðum
við að komast ef við viljum lifa
heilbrigðu lifi.
14.3. 1977,
— Móðursýki
Framhald af bls. 13.
almenningi á það vantraust,
sem þjóðviljamenn bera til ein-
staklinganna, sem mynda ís-
lenzkt þjóðfélag. Ofstopi þeirra
og ótti við aukið athafnafrelsi
eins og hann birtist ( móður-
sýkisgrein ritstjórans er okkur
hvatning til að herða baráttuna
fyrir að draga úr rfkisumsvif-
unum.
Mér er að vlsu ljóst, að með
þvi að kalla atvinnurekendur
snikjudýr og þess háttar nöfn-
um, er „býrókratíið" á Þjóð-
viljanum að reyna að vinna á
sitt band Alþýðusambandsfor-
ystuna, sem hefur f yfirlýsing-
um sfnum slegið á sömu strengi
og ungir sjálfstæðismenn.
Hirði ég ekki um að fjalla um
þær erjur hér.
Um leið og ég votta rit-
stjóranum samúð mfna vegna
þeirrar pólitfsku einangrunar,
sem hann verður að þola um
þessar mundir, tel ég rétt og
skylt að þakka honum skrifið.
Framlag hans fyllir mig bjart-
sýni um, að loks séu að renna
upp þeir timar, að rfkisstjórnin
ætli sér að standa við fyrirheit.
tryggmg
vmningsvon
og betrí vegir
Verðtryggð happdrættisskuldabréf í J flokki eru til sölu nú.
Dregið í fyrsta skipti 15. júní n.k.
Vinningaskrá:
5 vinningar á kr. 1.000.000 kr. 5.000.000
5 vinningar á kr. 500.000 kr. 2 500.000
100 vinningar á kr. 100.000 kr. 10.000.000
750 vinningar á kr. 10.000 kr. 7.500.000
860 vinningar Samtals kr. 25.000.000
Þú hefur allt aö vinna.
Bréfin fást í bönkum og sparisjóðum um land allt
og kosta 2500 krónur.

■
S"
ff) SEÐLABANKI ISLANDS