Morgunblaðið - 04.08.1977, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. AGÚST 1977
Byggðastefna ríkisvaldsins hefur ýtt undir
óhagstæða þróun Reykjavikur síðustu ár
— segir Birgir ísleifur Gunnarsson, borgarstjóri
„ÞAÐ er enginn vafi á þvf að
byggðastefna rfkisvaldsins á
töluverðan þátt f þeirri þróun,
sem nú kemur fram f þvf að
Reykjavfk heldur ekki sfnum
hlut f tekjuöflun landsmanna,
þó ég vilji ekki segja að hún
eigi hann allan“, sagði Birgir
Isleifur Gunnarssoh, borgar-
stjóri, á fundi með blaðamönn-
um f gær, þar sem kynnt var
skýrsla embættismanna um at-
vinnumál f Reykjavfk. „En það
má segja, að hún hafi einkum
ýtt undir þessa þróun á síðustu
árum.“
Borgarstjóri lagði skýrsluna
fram í borgarráði á þriðjudag. I
bréfi sem hann ritar með
skýrslunni kemur fram, að í
ársbyrjun 1976 hafi hann farið
fram á það við höfunda skýrsl-
unnar, sem eru; Eggert Jóns-
son, borgarhagfræðingur,
Hannes J. Valdimarsson,
hafnarverkfræðingur, Haukur
Pálmason, yfirverkfræðingur
Rafmagnsveitu Reykjavíkur,
Hilmar Ólafsson, forstöðu-
maður Þróunarstofnunar- og
Þórður Þ. Þorbjarnarson,
borgarverkfræðingur, mynd-
uðu með sér vinnuhóp til að
athuga sérstaklega atvinnumál
í Reykjavík og nágrenni. I bréf-
inu segir borgarstjóri: „Astæða
þess, að ég óskaði eftir því, að
þessir embættismenn gerðu
sérstaka athugun á atvinnumál-
um, var sú, að upplýsingar, sem
þá lágu fyrir, bentu til þess, að
allmikill samdráttur hefði orðið
í fiskveiðum og fiskvinnslu hér
í Reykjavik, og að e.t.v. væri
nauðsynlegt, að borgin hæfi
skipulegar aðgerðir til þess að
efla atvinnulíf í borgirini, eink-
um á sviði framleiðslugreina".
I innganginum að skýrslu
sinni til borgarstjóra reka em-
bættismennirnir fyrst byggða-
stefnu ríkisvaldsins; mikla
endurnýjun fiskiskipa og
endurbóta á fiskiðjuverum,
fjárveitingar til margháttaðra
opinberra framkvæmda; vega-
gerða, hafnarbóta og orku-
mannvirkja, en rikið hefur
einnig aukið hlutdeild sína í
stofnun og rekstri ýmiss konar
þjónustu og greitt í auknum
mæli fyrir fjáröflun til þess að
koma á laggirnar ýmiss konar
atvinnurekstri utan höfuð-
borgar og raunar alls Reykja-
nessvæðisins.
Með þessu eru tekjur íbúa
þessara staða í örum vexti og
tekjur sveitarfélaga, sem þessa
hafa notið, hafa vaxið að sama
skapi. A þennan hátt hefur tek-
izt að draga mjög úr flutningi
fólks til höfuðborgarsvæðisins,
að minnsta kosti um sinn, og i
heild heldur höfuðborgarsvæð-
ið nú ekki lengur árlegum hlut
sínum i fjölgum landsmanna.
Siðan segir: „Reykjavíkurborg
hefur á margan hátt goldið
þessarar þróunar, og þar með
höfuðborgarsvæðið í heild, þótt
áhrifanna gæti fyrst og fremst
innan borgarmarkanna. Þar
verður vart áhrifanna af örum
vexti annarra sveitarfélaga á
höfuðborgarsvæói að því leyti,
sem þau eiga vöxt sinn að
þakka flutningi fólks með mikl-
ar tekjur frá Reykjavík. Afleið-
ingar þessarar þróunar hafa
heldur ekki látið á sér standa.
Fóiksfjöldi stendur í stað í
borginni og fólk á bezta skeiði
fækkar á sama tima og rosknu
fólki fjölgar. Borgin heldur
ekki hlut sinum í tekjuöflun
landsmanna og atvinnulíf í
borginni verður einhæfara með
hverju árinu, sem líóur, þar
sem atvinna eykst fyrst og
fremst i þjónustugreinunum.
Ljóst er aó þessi vandi verður
ekki leystur innan borgarmark-
anna, heldur verður í auknum
mæli að líta á lausn hans sem
sameiginlegt viðfangsefni allra
sveitarfélaga á höfuðborgar-
svæðinu".
Og síðar i skýrslunni segir:
„Sá vandi, sem hér blasir við á
meðal annars rætur að rekja til
þess, að byggðarstefnan hefur
stórlega dregið úr annars stór-
kostlegum árangri af viðleitni
íslenzkra stjórnvalda til þess að
draga úr sókn í fiskistofnana,
því að ekki hefur tekizt að
halda aftur af fjárfestingu i
sjávarútvegi, sem farið hefur
verið fram á i nafni byggða- og
atvinnusjónarmiða.. .
Höfuðborgarsvæðið hefur
nánast verið álengdar i þeim
hildarleik, sem varpað hefur
ljósi á helztu ókosti þeirrar
íhlutunarstefnu, sem rekin hef-
ur verið, en hann er sá að unnt
er að leggja óhagstæð skilyrði
að jöfnu við hagstæð skilyrði í
samanburði milli staða, og ekki
reynist unnt að gera upp á milli
þarfar og ábatavonar, þegar
farið er fram á stuðning til auk-
inna umsvifa í sjávarútvegi.
Merki samkeppni af því tagi,
sem hér hefur verið lýst sjást
víðar en i sjávarútvegi, þótt
ekki kveöi jafn rammt að henni
á öðrum sviðum. Ekki þarf að
koma á óvart, að fiskveiðar og
fiskiðnaður hafa stóriega dreg-
izt saman i Reykjavík og annars
staðar á höfuðborgarsvæðinu,
en þar við bætist að aðrar vöru-
framleiðslugreinar hafa ekki
náð að vaxa þar til mótvægis og
svæðið heldur ekki lengur hlut
sinum í vöruframleióslu lands-
Hlutfalls-
'tölur • ! - | J
HLOTTAIASTÖUIR WOTTOjrBKNA A FHAIfI*LJAM)A MIÐAÐ VIÐ ' \ ! ! •
AÐ REYKJAVlK - 100
7 aV \ ..
/vest«annaeyj«r^ \ V /‘l N
/ ‘ \ \ : /...7 ' X'
: \ j ... .......
' . l \ ' j l • / 1 Jöröur J
\ V : i / / : ■
J X\ i
NesksupstsOur
1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 ; 1970
1971 lSÍ
2 .1973 1974 • . 1973 1976
Margar töflur og Ifnurit fylgja skýrslu embættismannanna til borgarstjóra um atvinnumál f
Reykjavfk. Þetta Ifnurit sýnir hlutfallstölur brúttótekna á framteljanda miðað við að hlutfall
Reykjavfkur sé 100 og sýnir Ifnuritið að nú er svo komið að hlutur nöfuðborgarinnar er orðinn lægri
en þeirra staða, sem teknir eru með á Ifnuritinu, og tægri en meðaltal alls landsins.
Birgir Isleifur Gunnarsson borgarstjðri kynnir blaðamönnum
skýrslu um atvinnumál f Reykjavfk f gær ásamt Eggert Jónssyni,
borgarhagfræðingi. Ljósm Mbl.: Friðþjófur.
30 milljarða þarf
til nýrra atvinnu-
greina næstu 10 ár
I SKÝRSLU embættismann-
anna til borgarstjóra eru
taldar upp ýmsar hugsanleg-
ar vaxtargreinar atvinnulifs
á höfuðborgarsvæðinu, en
þeir telja að hæpið sé að
mannaflanotkun þeirra vaxi
í heild um meira en 1.500 —
2000 mannár á næstu tiu ár-
um. Hins vegar er reiknað
með að á næstu tiu árum
megi gera ráð fyrir því, að
óbreyttum fólksfjölda, að
mannaflanotkun á höfuð-
borgarsvæðinu aukist um
11.000 — 12.000 mannár, ef
komizt verður hjá atvinnu-
leysi. Talið er að þjónustu-
greinar geti hugsanlega tek-
ið við um 8000 mannárum,
þannig að mannafli þar um-
fram yrði um 4000 mannár.
Samkvæmt framansögðu
verður því að vona að 2000
— 2500 mannárum verði náð
I nýjum atvinnugreinum á
höfuðborgarsvæðinu á þessu
tímabili. Segir í skýrslunni
að fjárfesting að baki hverju
hinna 4000 mannára næmi
sennilega að meðaltali 5—10
milljónum króna á gildandi
verðlagi, þannig áð ný fjár-
festing yrði um 30 milljarð-
ar króna á öllu timabilinu,
eða að jafnaði um þrír millj-
arðar á ári.
Mikill fjöldi hús-
tjalda í Herjólfsdal
Útfelling
holu við
ÚTFELLING hefur nú
komið fram i fóðurrörum í
borholum á hitaveitusvæð-
inu við Svartsengi, skammt
frá Grindavík. Þessi útfell-
ing er ekki talin mjög al-
varleg, heldur svipað því
sem gerzt hefur í Hvera-
gerði, en þar þarf að
hreinsa útfellinguna úr
holunum á 6—8 mánaða
millibili.
Jóhann Einvarðsson,
bæjarstjóri i Keflavík og
stíflar bor-
Svartsengi
formaður stjórnar Hita-
veitu Suðurnesja, sagði í
samtali við Morgunblaðið í
gær, að framkvæmdir á
hitaveitusvæðinu gengu
mjög vel, en því væri ekki
að neita að stíflun vegna
útfellingar hefði nú komið
fram í einni holu á svæð-
inu. Væri þetta svipaðs eðl-
is og gerzt hefði í Hvera-
gerði, en þar þyrfti að
hreinsa holurnar á 6—8
mánaða fresti.
— Við höfum ákveðið að
láta þessá holu stíflast al-
farið til að sjá hve langan
tíma það tekur, því þá get-
um við áttað okkur á hve
oft þarf að hreins holurn-
ar. Hreinsun hverrar holu
tekur ekki langan tíma
með þeirri tækni sem
Orskustofnun hefur yfir að
ráða. Kostnaður við hreins-
un er líka lítill, þótt han sé
eðlilega alltaf einhver,
sagði Jóhann.
Þá sagði Jóhann, að nú
væri búið að bora 4 holur
við Svartsengi og þessa
dagana væri verið að bora
stýrisholu fyrir holu sem
bora ætti á næstunni.
TJÖLDUN var leyfð í Herjólfsdal
f gærkvöidi, en dalurinn er nú
tilbúinn með öllum skreytingum
fyrir þjóðhátíðina sem hefst á
morgun kl. 14. Tjaldgrindur hús-
tjalda fjölskyldna voru settar upp
við átta skipulagðar götur, en
þetta er stærsta tjaldborg sem
verið hefur á þjóðhátfð um árabil.
Nokkur hundruð hústjöld.
Það var ys og þys i dalnum
þegar menn voru að slá upp fyrir
tjöldum sínum og leituðu menn
gjarnan á gamlar slóðir á tjald-
borgarsvæðinu. Sól og bliða var
og veðurstofan spáir mjög hag-
stæðu þjóðhátíðarveðri fram yfir
helgi a.m.k. Góð stemmning var í
fólki er Morgunblaðið var á staðn-
um, enda þjóðhátíðin haldin
„heima" á ný eftir fjögurra ára
útlegð á Breiðabakka við Stór-
höfða.
I gærkvöldi var verið að ganga
frá ljósaskreytingum á tjörnina
og gosbrunni, austurlenzk hof í
hlíðum og brennupeyjarnir voru
að leggja siðustu hönd á bálköst-
inn á Fjósakletti en hann er á
stærð við þriggja hæða hús.