Morgunblaðið - 19.11.1977, Síða 37

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. NOVEMBER 1977
37
STJÖRNUBÍÓ: THE STREETFIGHTER. Lif-
andi og sterkbyggt melodrama, þar sem að þrír
harðjaxlar fá að njóta sín í klæðskerasniðnum
hlutverkum. Stfother Martin stingur þeim þó
aftur fyrir sig.
— 0 —
BÆJARBÍÓ: SVÖRT EMMANUELLE. Hálf-
káksklámmynd sem nær því einstöku sinnum
að espa taugar áhorfandans. Þökk sé Lauru
Gemser, sem ætti að gleðja auga hvers rólfærs
manns.
ÁNÆSTUNNI
TONABIÓ BRING ME THE HEAD
OF ALFREDO GARCIA
ASdáendur Sam Peckinpah fá
fljótlega eitthvað fyrir sinn snúð i
Tónabió, þar sem að þessi næst
nýjasta mynd hins umdeilda leik
stjóra verður fljótlega tekin til
sýninga Soguþráðurinn er
nokkuð blóðidrifinn. sem engum
kemur á óvart sem eitthvað þekk
ir til fyrri verka Peckinpah (THE
WILD BUNCH, THE GETAWAY
STRAW DOGS) Með aðalhlut
verkin fara Warren Oates og hin
mexikanska Isela Vega
FEIGÐARUGGUR ALLENS
mK)DY
ALLEiY
DIANE
KEATOY
"LO\T
and
IWATir
K ..'ACí- ?<(■:. i.:r<S Ci-iAPLtS H .iOF
PROölfCl'ON
V/ Ci-tAN'Lf.i. JCr'FF.
? <?.• VVi'ODV Ai.l::?■
jTOjÍÍ«WjlÍ«ÖÍ' ............
/•v.vv. j ■ :• * >w v* v*-*:*v
Mmtjdfhlnrtfl
TÓNABIO:
ÁSTOG DAUÐI
LOVE AND DEATH
Handrit og leikstjórn:
Woody Allen. Aðalhlut-
verk: Allen, Diane Keaton.
Bandarísk, frá United
Artist. Gerð árið 1975.
,,Ef þér laagar til aC sjá
mig eins og ég get verið
skemmtilegast,ir, þá
fylgstu meé ér nóttina
fyrir aftöl ina „Svo lét
háðf iglinn A len ein-
hv ;tima:) un mælt. Og
þao er frá [■ ssu hástigi
kvíðans, sem Allen segir
söguna LOVE AND
DEATH, sem er forkostu-
leg blanda létts og alvar-
legs gríns og gamans, sem
á rætur sínar að rekja til
jafn blandaðra stofna og
Dostoevski, Ingmars Berg-
man, Tolstoy og
Kierkegaard. Og, sam-
kvæmur sjálfum sér, þá er
Allen hér i sínu besta
formi — taugavelklaðri,
örvæntingarfyllri, og fyllri
af innblæstri en nokkru
sinni fyrr. Og ef hlátur
okkar er eitthvað hjáróma
á köflum, þá er það af þvi
að Allen, í þessu mein-
fyndna svari hans við
hræðslunni við dauðann,
er að fást við alþekkt
vandamál.
Að útlti og innihaldi
minnir ÁST OG DAUÐI á
það tímabil Allens er hann
gerði myndirnar
BANANAS og TAKE THE
MONEYAND RUN. Hún
er mjög ,,bókmenntaleg“,
og sem slík á ÁST OG
DAUÐI geislandi augna-
blik. Allen hefur heilmikið
fræðst um hvernig á að
gera fallegar kvikmyndir
siðan hann lauk við hinar
tvær fyrrnefndu, svo að
hér eru brandararnir full-
komnaðir með sannfær-
andi, sjáanlegum raun-
veruleika. Atriði þar sem
ungir Rússar leggja af stað
í Napoleons-styrjöldina,
getur staðið undir sér
sjálft — án hins ruglaða
Allens sem lætur vel að
fiðrildasafninu sínu.
Allen tekst best upp
þegar hann brýtur niður
viðteknar reglur — að
þessu sinni hinar róman-
tísku ýkjur í nitjándualdar
skáldsagnagerð Rússa.
Hann er gegn vilja sínum,
skikaður í herþjónustu og
ber vinlausa ást í brjósti til
frænku sinnar (Diane
Keaton), — sem á hinn
bóginn elskar flesta aðra.
Að sjálfsögðu giftist hún
illa, vellríkum síldarkaup-
manni, sem m.a. sést
bregða fyrir á leiðinni í
rúmið — með fisk í fang-
inu.
Á meðan Allen kvelst
yfir fjarlægð sinnar laus-
gyrtu draumadísar, á hann
ævintýri með greifynju,
hverri viðbrugðið er fyrir
kynorku. Hann útskýrir
karlmennsku sína með því
að tjá henni að hann æfi
sig heilmikið i einrúmi.
Þessir samfundir leiða til
hins óhjákvæmilega ein-
vígis uppá líf og dauða. AU-
en hleypir af, uppí loftið,
særir sig, og veltir því síð-
an fyrir sér hvort blóð-
blettirnir hverfi ekki við
þurrhreinsun!
Þrátt fyrir sitt gamal-
kunna hlutverk sem hinn
hryggbrotni elskhugi, þá
er Allen í ÁST OG DAUÐA
ekki næstum eins móður-
sjúkur og sjálfselskufullur
og i sínum fyrri myndum.
Reyndar vinnur hann hér
ástir Keaton að lokum.
þrátt fyrir að til að byrja
með svari hún öskum hans
í hjónarúminu með orðun-
um.....ekki hér“. Seinna
meir ákveða þau að gerast
banamenn Napoleons, en
svikráðin og undirferlið
við hirð hans er svo marg-
víslegt, að ráðabruggið
endar með því að Allen er
sakiaus dæmdur sem bana-
maður tvífara Napoleons.
Þá er hann fluttur i dauða-
klefann, þaðan sem hann
segir söguna. Fram að
þessu hefur ímynd dauð-
ans brugðið fyrir i mynd-
inni, annaðhvort sem ein-
mana kornskurðarmanni,
eða framliðnum, dansandi
þjónum. Jafn einfeldnings-
og broslegar og þessar
ímyndir eru, þá auka þær
samt á spennu myndarinn-
ar gera hana þandari og
fyndnari. Og þegar engill
af himnum sendur kemur í
heimsókn til hins dauða-
dæmda Allens til að full-
vissa hann um náðun, þá
léttir okkur uns við kom-
umst að því að þessi sendi-
boði drottins er ófyrirleit-
inn lygari.
Hin löngu, uppstríluðu,
yfirgengilegu heimspeki-
legu samtöl á milli Keaton
og Allens,' finna endanleg-
an tilgang í ávarpi Allens
til okkar — þegar hann er
kominn „yfirum". I löngu
eintali ræður hann okkur
að ganga ekki, heldur
hlaupa gegnum skuggadal
dauðans, svo við komumst
útúr honum fyrr og lítum
ekki á dauðann sem endi
alls, heldur leið til þess að
skera niður útgjöldin!
Atriðið er gegnumsýrt af
kvíða Allens og vekur um
leið svipaðar tilfinningar í
brjóstum okkar allra.
Fram til þessa hafa kvik-
myndahúsgestir notið þess
munaðar að henda gaman
að lánleysi söguhetjunnar.
En nú fylgjast þeir með
lokadansi hans við dauð-
ann; þar er háðfuglinn að
búa áhorfendur undir
stefnumót þeirra sjálfra
við sláttumanninn mikla.
VÍTITIL VARNAÐAR
Undirritaður tók sig til I
síðastliðinn sunnudag og
hélt með afkvæmi sín á
þrjúsýningu í Hafnarbíó.
Hin stóra stund rann upp
og salurinn myrkvaðist.
Hróp og köll kváðu við,
hrindingar og handaupp-
réttingar í algleymingi:
allt gekk semsagt eftir
áætlun hinnar venjulegu
barnasýningar. Salurinn
hálffullur af efirvænting-
ar- og ærlsafullum barns-
andlitum, auk nokkurra,
hálfraunamæd^ra, sem til-
heyrðu okkur foreldrun-
um.
Gamalkunnar fígúrurnar
birtust á tjaldinu og
ánægjukliður fór um sal-
inn. Duffy, Mr. Magoo og
kattarskelfirinn ódrep-
andi, senor Speedi !
Gonzales rétt nýbyrjaður
að hrella fjendur sina. Þá
dundi ógæfan yfir. Sýning-
arvélin stöðvaðist, salifrinn
var lýstur, enginn vissi sitt
rjúkandi ráð í nokkur
augnablik og ráðþrota
barnsaugun litu skelfd í
kringum sig. Þá brá fyrir
löggæslumönnum við út-
ganga hússins, og nú var
ástandið orðiö enn ískyggi-
legra. Skyldu þeir enn vera
að rembast við að hafa
hendur í hári þeirra Bísa
og Krimma? En málið
reyndist svo mun alvar-
legra. Það var nefnilega
kviknað í hjallinum.
Eldurinn getur verið
fljótur að breyta skemmt-
un i skelfingu, og það sem
ég vil fyrst og fremst gagn-
rýna í þessu sambandi eru
viðbrögð starfsmanna
kvikmyndahússins og jafn-
vel lögreglunnar. Þrátt
fyrir að ljóst væri að engin
alvarleg hætta var á ferð-
um, bar þeim skylda til
þess að láta gestina vita
hvað á gengi, þvi það vissi
enginn fyrr en út var kom-
ið. í tilfellum sem þessum
er það frumskilyrði að
gestirnir • séu látnir vita
hvað sé á ferðinni og
hvernig þeir eigi að bregð-
ast við; í þessu tilfelli hefði
nægt að tilkynna okkur að
ekkert alvarlegt væri á
seyði og áhorfendur beðnir
um að yfirgefa salinn í
rólegheitunum. Af þvi að
því verður ekki neitað að
nokkur uggur greip um sig
á meðal hina ungu gesta og
ekki þurfti mikið til að allt
færi i handaskolum. Þvi
dæmin sanna i tilfellum
sem þessum, að óttinn og
múgsefjunin getur jafnvel
orðið eldinum hættulegri.
Ekki bætti úr skák að
neyðarútgöngudyr reynd-
ust óopnanlegar þegar til
kastanna kom.
Þessi atburður er víti til
varnaðar skemmtihúsat ig-
endum, því enginn er kom-
inn til að segja að ástand
öryggismála sé no<kuð
frekar ábótavant-í Hafnar-
bíói en á öðrum samkomu-
stöðum. Þar var aðeins eld-
urinn laus. Að þessu sinni
varð eldurinn kæfður i
tæka tið og engín slys urðu
á mönnum. En í ljós konj,
að starfsfölkið var ekki
undirbúið vágesti sem
þessunt og grundvallar-
öryggisatriðum var ábóta-
vant. Þetta eru alvarlegri
misbrestir en svo að þeim
beri að taka með þegjandi
þögninni.
Það væri t.d. fróðlegt að
vita hvort það sé í rauninni
nokkurt ábyrgt eftirlit af
hálfu kvikmyndahúsanna i
sýningarsölunum meðan á
sýningu stendur, allavega
hverfa sætavísurnar skjót-
lega á braut eftir að sýning
hefst. Og hversu vel eru
þær undirbúnar ef voða
ber að höndum? Sýningar-
menn eru jú staddir i klefa
sínum og dæmin sanna aó
oft virðast þeir hafa yfrið
nógan starfa við það að
vera vakandi yfir því s’em
þeim ber. Og víst væri
fróðlegl að fá upplýsingai
um starfsháttu öryggis-
eftirlitsins á samkomustöð-
unt. A.m.k. hafði það sjáan-
lega enga hugmynd um
áðurlýst ástand „neyðarút-
göngunnar" í Hafnarbíó.
Þessi mál þarf að endur-
skoða sem fyrst, svo að
klaufaskapurinn hinn 13.
nóv. endurtaki sig ekki.
Það er forsjóninni aó
þakka að þar fór ekki verr.
Tvímælalaust þarf ábyrg-
ari og strangari öryggis-
vörslu, sem helst þyrfti aó
vera í höndum einhvers
sem kóminn er af tánings-
árunum. Þann útgjaldalið
mætti greiða með hærra
miðaverði en við búum við
eitthvað lægsta aðgöngu-
miðaverð sem um getur á
vesturlöndum — og þá
hækkun mundu allir
greiða möglunarlaust.