Morgunblaðið - 03.06.1978, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. JÚNÍ 1978
Nýjar
tillögur
Dr Gunnlaugur Þórðarsson hrl.:
Hæstaréttarlögmað-
ur harðlega víttur
HINN 25. maí s.l. áttu hjónin Ólöf Guðmundsdóttir og Þórarinn
Jóhannsson á Ríp, Hegranesi í Skagafirði 60 ára hjúskaparafmæli.
Af því tilefni munu þau taka á móti gestum í félagsheimili
Rípurhrepps í dag.
Norsk-íslenzki síldarstofninn:
Norska stjórnin
frestaði ákvörðun
„ÞETTA er mikilvægt mál og
þess vegna ílýtum við okkur
hægt,“ sagði Eyvind Bolle
sjávarútvegsráðherra Noregs er
Mbl. spurði hann í gær um
ákvörðun norsku ríkisstjórnar-
innar varðandi veiðar á
norsk-fslenzka síldarstofninum
við Noreg.
Norski sjávarútvegsráðherrann
hafði áður sagt í samtali við Mbl.
að ákvörðun yrði tekin fyrir
mánaðamót, en henni hefur nú
verið frestað fram í næstu viku.
Bendla Leone
vid mútumál
Herra ritstjóri,
Þar sem að því er best verður
vitað, að Hæstiréttur hafi ekki vítt
harðlega lögmann, svo áratugum
skiptir, þykir mér rétt, þar sem
þetta lítur svo svart út á prenti að
skýra frá því hvað gerðist. Alls
ekki til þess, að afsaka mig, því
mér er fjarri skapi að gera slíkt og
hef fengið hringingar frá mörgum
af þeim 30 konum, sem hlustuðu á
mig og furðuðu sig á því að
Hæstiréttur skyldi vera svona
viðkvæmur.
Staðreyndin er sú, að við flutn-
ing málsins fyrir Hæstarétti 26.
maí s.l. stöðvaði forseti Hæsta-
réttar, dr. Armann Snævarr pró-
fessor, tvisvar málflutning minn
út af orðbragði mínu, sem var, að
ég sagði um mann að hann hefði
logið fyrir rétti, í stað þess að
segja, að hann hefði sagt ósatt og
í hitt sinnið fyrir að nota orðið
lygi-
Orðbragð það, sem ég notaði við
flutning málsins, var við það
miðað, að ég þyrfti ekki að breyta
neinu orði, ef ég léti ræðuna eða
hluta hennar koma á prent.
Orðbragð þetta var byggt á þeirri
staðreynd, að umræddur opinber
háttsettur starfsmaður, hafði
blekkt þá stofnun, sem hann átti
að gefa skýrslu fyrir í þessu máli,
Jafnlaunaráð, sem ég í ræðu minni
kallaði „silkihúfu sýndarmennsk-
unnar" óátalið af Hæstarétti, enda
er jafnréttisráð með þessum dómi
gert að slíkri stofnun. í framhaldi
af þessum blekkingum, hafði hinn
háttsetti embættismaður haldið
fram atriðum sem gengu í berhögg
við vætti 11 starfsmanna eða
fyrrv. starfsm. Alþingis. Það var
gert til þess að réttlæta misréttið
sem haft var frammi af Alþingi,
sem hann var fyrst og fremst
sekur um. Ég er ekki í neinum vafa
um að hinar tíu konur, sem um
þetta báru og einn karlmaður, fóru
með rétt mál. Dómararnir voru
hins vegar á þeirri skoðun að þetta
væri allt ósanninda fólk, en það
felst í staðfestingu undirréttar-
dómsins. Það sorglega við þetta
mál er það, að Hæstiréttur leggur
einfaldlega blessun sína yfir að
stöðuheiti sé beitt til þess að
réttlæta launamisrétti.
Hæstiréttur hefur alltaf í hendi
sinni, að búa sér til forsendur og
það gæti verið alvara á ferðum, ef
þannig tækist til, þá væri réttar-
farið í háska. I þessu máli býr
Hæstiréttur sér til forsendur er
hann ræðir um ráðningarsamning
Ragnhildar Smith, því hann var
ekki gerður, heldur hóf hún starf
sitt, eftir að hafa fengið þær ónógu
upplýsingar, að laun hennar yrðu
þau hæstu, sem greidd væru fyrir
umrætt starf. Þau reyndust vera
13. launafl., hún komst að því síðar
eins og starfssystur hennar, sem
einnig höfðu hætt starfi og af
sömu ástæðu, að karl þingskrifari
með starfsheitinu fulltrúi væri í
19. fl. eða 6 launaflokkum ofar. Tal
Hæstaréttar um kjarasamninga er
af sama toga spunnið, því Ragn-
hildur Smith var ekki í starfs-
mannafélagi og þá mátti ekki
stofna slíkt, því starfsmannakjör
voru undir ákvörðun þingforseta.
Hins vegar voru orðin um
ákvæði laga, það sem skipti
höfuðmáli, þar hvíldi sönnunar-
byrðin á Ragnhildi Smith og henni
tókst eða lögmanni hennar, að
sanna með vætti að um sambæri-
leg störf væri að ræða og að um
vinnumismunun hefði einnig verið
að ræða gagnvart henni. Slíkt var
samt að engu hafandi hjá Hæsta-
rétti því það stríddi gegn því, sem
hinn háttsetti embættismaður hélt
einn og án stuðnings frá nokkrum
fram gegn betri vitund.
í máli þessu hefði þótt sjálfsagt
að skipunarbréf, sem fulltrúinn
fékk að því er haldið var fram,
hefði verið lagt fram í rétti, en það
var ekki heldur gert. Vafasamt er
að slíkt hefði verið liðið í öðrum
málum. Skipunarbréfið var nefni-
lega seinni tíma uppfinning.
Það er alvarlegt við þennan
dóm, að almenningur hlýtur í
vaxandi mæli, að efast um að við
búum í réttarríki.
Margt fleira hefði verið ástæða
til að drepa á t.d. sératkvæði Öddu
Báru Sigfúsdóttur, sem taldi
réttilega, að um launamisrétti
hefði verið að ræða, en hún var
líka aðeins kona og því ekki rétt
að sú saga fengi að endurtaka sig
í Hæstarétti, ef kona hefði verið til
kvödd í dóm.
Róm. 31. maí. AP.
ÍTALSKA vikufréttaritið
L‘Espresso hélt því fram í dag, að
Giovanni Leone Ítalíuforseti
hefði hjálpað tveimur ítölskum
kaupsýslumönnum. sem eru fyrir
rétti í Lockheed mútumálinu, í að
minnsta kosti þremur samning-
um við Saudi Arabiu.
Fréttinni var vísað á bug í
tilkynningu frá skrifstofu Leones
forseta og þar sagði að um væri
að ræða ásakanir sem væri ekki
hægt að sanna.
L'Espresso heldur því fram að
þeir sem Leone hafi hjálpað hafi
verið bræðurnir Antonio og
Ovidio Lefebvre, sakborningar í
Lockheed-málinu, en segir hins
vegar að samningarnir hafi aldrei
verið gerðir.
Blaðið segir að um hafi verið að
ræða tillögur um að stofnað yrði
sameiginlegt flugvélafyrirtæki
Italíu, Saudi-Arabíu og
Lockheed-fyrirtækisins að sendur
yrði floti olíuflutningaskipa til
Saudi-Arabíu til að flytja þaðan
olíu
New York, 2. júní. Reuter AP.
JAMES Callaghan forsætisráð-
herra Breta lagði í dag fram á
afvopnunarráðstefnu Sameinuðu
þjóðanna ýtarlegar tillögur Breta
og nokkurra annarra V-Evrópu-
þjóða um afvopnunarmál. þar
sem m.a. er lagt til að bann verði
þegar í stað lagt við framleiðslu
efnafræðilegra vopna og kjarn-
orkutilraunum neðanjarðar.
Einnig er lagt til að friðargæzla
Sameinuðu þjóðanna á ófriðar
svæðum í heiminum verði efld og
samtökunum gert kleift að
standa undir þessu friðargæzlu-
hlutverki í rikara mæli.
Callaghan sagði Bretland styðja
hugmyndina um að koma á fót
varaniegu friðargæzluliði og hann
varaði við þeirri „nýju heims-
valdastefnu" sem ógnaði nú
Afríku. Hann lagði einnig í ræðu
sinni mikla áherzlu á að Frakkar
og Kínverjar tækju í framtíðinni
þátt í viðleitni austurs og vesturs
um takmörkun kjarnorkuvopna-
framleiðslu og gerðust þátttakend-
ur í afvopnunarráðstefnunni í
Genf.
Reikna með
að sækja vist-
ir til Færeyja
REINBOW Warrior, skip
Greenpeace-samtakanna, lagði
af stað á íslandsmið frá
Hjaltlandseyjum í fyrradag að
því er Mbl. fékk upplýst hjá
skrifstofu samtakanna í Lond-
on. Er reiknað með að skipið
verðj komið á hvalveiðimiðin
við ísland á sunnudagskvöld.
Talsmaður samtakanna, sem
Mbl. ræddi við, sagði að menn
væru bjartsýnir um árangur af
íslandsferð skipsins, enda þótt
ganghraði þess og fjöldi íslenzku
hvalveiðibátanna væru nokkur
hindrun.
Varðandi vistir og olíu sagði
talsmaðurinn, að reiknað væri
með að sækja slíkt til Færeyja, ef
með þyrfti, þar sem sigling í
íslenzka höfn þætti ekki fýsileg
undir ríkjandi kringumstæðum.
Það mál hefði þó ekki verið
athugað, en allt yrði endurskoð-
að, þegar reynsla væri fengin af
veru skipsins á íslandsmiðum.
Taflfélag Reykjavíkur
efst 1 deíldarkeppninni
eftir MARGEÍR
PÉTURSSON
ÚRSLIT í deildakeppni Skák-
sambands íslands 1977—78 eru
nú ráðin. Taflfélag Reykjavíkur
sigraði með yfirburðum í
keppninni, heilum 13 vinning-
um á undan Taflfélagi Kópa-
vogs, sem varð í öðru saeti.
Skákfélag Akureyrar lenti í
priðja sæti og í fjóröa sæti varð
Skákfélagiö Mjölnir í Reykjavík.
Þetta er í priðja skipti sem TR.
sigrar í keppninni, en Mjölnir
hefur sígrað einu sinni. Reynd-
ar var búist við að hörð keppni
yrði á milli pessara sveita, en
Mjölnismenn lögðu nú minni
áherzlu á keppnina en áður og
urðu pví að sjá á bak premur
sveitum.
Sveitir Kópavogs og Akur-
eyrar mega vel við sinn hlut
una. Akureyringar sýndu að
skákstyrkleiki er álls ekki
bundinn við höfuðborgarsvæð-
ið, jafnvel pó að beztir pjálf-
unarmöguleikar séu par.
Reyndar er enn einni viður-
eign ólokið, á milli Keflvíkinga
og Vestfirðinga. Sú keppni
kemur pó ekki til að hafa áhrif
á stööu efstu sveitanna. Staðan
er nú pessi:
vinningar
1. Taflfélag Reykjavíkur 74
2. Taflfélag Kópavogs 34
3. Skákfélag Akureyrar 31 'h
4. Skákfélagið Mjölnir 28'h
5. Skákfélag Hafnarfj. 23
6. Skákfélag Keflavíkur 20
(Ein umferð ótefld)
7. Taflfélag Hreyfils 18Vj
8. Skáksamband
Vestfjarða 13'A
(Ein umf. ótefld)
í heild fór keppnin skemmti-
lega fram. Menn voru lausir viö
hina höröu vinningasöfnun ein-
staklingskeppninnar og það var
greinilega mest teflt fyrir ánægj-
una. Þá átti keppnin sín óvæntu
atvik eins og öll mót af þessu
tagi, en þaö sem kom mest á
óvart var tap Helga Ólafssonar,
íslandsmeistara, fyrir Vagni
Kristjánssyni, Hreyfli. Þetta var í
síöustu umferð keppninnar,
Helgi haföi unniö allar skákir
sínar fram aö þessu og ætlaði
sér því ekki af:
Svart: Vagn Kristjánsson.
Hvítt: Helgi Ólafsson
28. Hxe67? (Eftir þennen leik er
manntap óumflýjanlegt. Eftir 28.
g3 stendur hvítur örlítiö betur aö
vígi) Hc1+, 29. Ka2 — Dd5+, 30.
Db3 — Ha1+ og hvítur gafst upp.
Yfirsjónir geta hent alla. Viö
skulum að lokum líta á tvær
skemmtilegar skákir úr keppn-
inni:
Hvítt: Jóhann Hjartarson, TR.
Svart: Daði Guömundsson, S.V.
Enski leikurinn
1. c4 — c5, 2. Rc3 — Rc6, 3. Rf3
— Rf6, 4. g3 — e6, 5. Bg2 —
Be7, 6. d4 — cxd4, (Eftir 6. .. .
d5! kemur upp þekkt staöa úr
Rubinstein-Schlechter afbrigö-
inu í hinni umdeildu Tarrasch
vörn) 7. Rxd4 — Db6?l, (Betra
var 7. ... 0-0, 8. 0-0 — Dc7, 9.
b3 — d6 og staöa hvíts er
töluvert rýmri) 8. Rdb5 — 0-0, 9.
0-0 — a6, 10. Be3 — Da5, 11.
Rd6 — Rg4?!, 12. Bf4 — e5?
(Síöustu leikir svarts hafa veikt
mjög stööu hans. Hvítur nær nú
yfirburöastöðu) 13. Bc1l — Db4,
14. Rf5 — Bc5, 15. e4 — Rf6, 16.
Bg5 — Re8, 17. Dg4 — d6, 18.
Rd5! (Allir léttu men hvíts taka
nú þátt í sókninni. Hann hótar nú
einfaldlega 19. Rfe7+ — Rxe7,
20. Rxe7+ — Kh8, 21. Rxc8)
Bxf5, 19. exf5 — Dxb2, 20. f6 —
Dd4, 21. Be4 — h5, (Svartur
hugöist greinilega meö þessum
leik koma í veg fyrir 22. Bxh7+
En . . .)
22. Bh7+!! — Kxh7, 23. Dxh5+ —
Kg8, 24. fxg7 — KXg7, (Þvingað.
Ef 24. . . . Rxg7 þá 25. Rf6 mát)
25. Bf6+! — Rxf6, 26. Dg5+ —
Kh8, 27. Rxf6. Svartur gafst uþp.
Hann á enga vörn til við 28. Dh6
mát.
Hvítt: Ásgeir Þ. Árnason, T.R.
Svart: Jónas Kr. Jónsson, T.H.
Sikileyjarvörn
1. e4 — c5, 2. Rf3 — d6, 3. d4
— cxd4, 4. Rxd4 — Rc6, 5. Bc4
— Rf6, 6. Rc3 — e6, 7. Bb3 —
Be7, 8. Be3 — a6, 9. De2 — Dc7,
10. g4? (Þessi leikur leiöir til
peðstaps án þess aö hvítur fái
nægar bætur fyrir. Sjálfsagt var
10. 0-0-0) Rxd4,11. Bxd4 — e5!,
12. Be3 — Bxg4, 13. f3 — Be6,
14. 0-0-0 — Hc8?, (Eftir þennan
leik er svartur í vandræöum.
Bezt var 14. ... 0-0! 15. Hhg1 —
Hfc8 og nú kemur 16. Bh6 engu
til leiðar) 15. Hhg1 — 0-0, 16.
Bh6 — Re8, (Nú rekur hver
þruman aöra. Bezt var 16. ...
g6)
17. Hxg7+I! — Kh8, (17. . . . Rxg7
heföi einfaldlega verið svaraö
meö 18. Hhg1 — Bf6, 19. Dg2
og svartur er varnarlaus) 18.
Hdg1 — Bxb3,19. Dg2! — f5, 20.
Hxh7+! — Kxh7, 21. Dg6+
Svartur gafst upp. Eftir 21. ...
Kh8, 22. Bg7+ veröur hann mát.