Morgunblaðið - 17.06.1978, Blaðsíða 1

64 SÍÐUR
127. tbl. 65. árg. LAUGARDAGUR 17. JÚNÍ 1978 Prentsmiója Morgunblaðsins.
Brýnt að ríki
S-Ameríku virði
mannréttindi
-sagdi Carter vid komuna til Panama
I'anamaborg — 16. júní — Reuter.
Lconc forscti og kona hans fara frá forsetahöllinni í Róm cftir tilkynninguna um afsiignina.
ítalia:
Tekst að koma í veg
fyrir stjórnarkreppu
vegna forsetakjörs?
CARTER Bandarikjaforscti kom
til Panama í kvöld. en tilcfni
hcimsóknarinnar er undirritun
samninga um framkvæmd hins
nýja sáttmála sem kveður á um
Gallup um fylgi
brezkra kjósenda
Verkamanna-
flokkur og
íhaldsflokkur
hnífjafnir
Lundúnum — 16. júní — AP.
SAMKVÆMT niðurstöðum
Gallup-könnunar á flokkafylginu
í Brctlandi. sem birtar voru í
gær. standa Vcrkamannaflokkur-
inn og íhaldsflokkurinn hníf jaínt
að vígi, og virðist hvor um sig
njóta stuðnings 45.5% kjósenda.
Frjálslyndir hafa samkvæmt
Gallup 6% og aðrir flokkar 3%.
Þetta er veruleg breyting frá því
í marz er síðasta könnun var
gerð. en það virtist íhaldsflokkur-
Framhald á bls. 22
Þjóðhátíðardagurinn er í
dag, hinn fyrsti frá því er
miðin umhverfis landið
urðu „hrein" og engir út-
lendir togarar að veiðum,
nema með leyfi frá íslend-
ingum. Þessi lokasigur Is-
lendinga í baráttunni fyrir
algjörum yfirráðum yfir
veiðum við Islandsstrendur
var langþráður draumur og
svo til samfleytt stóð í
stappi í hartnær 30 ár áður
en sigur vannst.
Að þessu tilefni hefur
Morgunblaðið rætt við 10
menn (sjá bls. 10, 11, 15 og
22), sem voru í hópi svo-
kallaðra 50-menninga, sem
undirrituðu áskorun til
stjórnvalda um að hefja
lokasóknina fyrir 200 míl-
um fyrir tæplega 5 árum.
Ennfremur ræðir Morgun-
blaðið við nokkra skipherra
Landhelgisgæzlunnar (sjá
bls. 16 og 17), sem stóðu í
því erfiða hlutverki að
koma í veg fyrir ofveiði
erlendra togara á íslands-
oskoruó yfirrað Panama yfir
skipaskurðinum um næstu alda-
mót. Omar Torrijos hershöfðingi
og þjóðarleiðtogi fagnaði Carter
við komuna. en í ræðu, sem
Carter hélt á útifundi skömmu
siðar lagði hann megináherzlu á
mikilvægi þess að ríki Suður-Am-
eríku virtu mannréttindi og létu
af pyntingum og handtökum án
sakargifta. Forsetinn var hvass-
yrtur í garð einræðisríkja. en
lýsti því yfir um leið að hátíðar-
höld dagsins mörkuðu upphaf
nýrra tíma í samskiptum Banda-
ríkjanna og Panama.
Carter forseti varði samkomu-
lag það sem stjórnir Bandaríkj-
anna og Panama hafa gert um
framtíð skipaskurðarins, en það
hefur verið gagnrýnt harkalega í
báðum löndunum. Samningurinn
hefur orðið tilefni mannskæðra
átaka í Panama, og er þess
skemmst að minnast að á miðviku-
daginn var urðu stúdentaóeirðir
þar sem tveir létu lífið og ellefu
særðust þegar til deilna kom um
samninginn. Þrátt fyrir það að til
átaka kæmi svo skömmu fyrir
heimsókn Bandaríkjaforseta voru
engar öryggisráðstafanir gerðar
umfram það sem áður hafði verið
undirbúið, en meðan á Pan-
ama-heimsókninni stendur mun
Carter ræða við leiðtoga nokkurra
Suður-Ameríkuríkja, auk Torrijos.
miðum og vernda fiskimið-
in ágangi þeirra.
Nú, þegar fullnaðarsigur
er í höfn, bað Morgunblaðið
Eirík Kristófersson, hinn
aldna forystumann í gæzlu
Róm — 16. júní — AP.
HELZTU stjórnmálaflokkar og
blöð á Ítalíu hafa snúizt til
varnar Leone forseta, um leið og
lýst er stuðningi við þá óvæntu
ákvörðun hans í gær að segja af
sér til að koma í veg fyrir frekara
miðanna um að svara þeirri
sömu spurningu og aðrir í
hópi 50-menninganna svör-
uðu, en hann var einn
þeirra. Eiríkur Kristófers-
son, fyrrum skipherra, sem
álag á stjórnmálalífið í landinu
meðan enn gætir áhrifa af öng-
þveitinu, sem varð í kringum
ránið og morðið á Aldo Moro.
Líkur benda til þess að þingið
kjósi nýjan forseta fyrir mánaða-
mót, og er nú lagt ofurkapp á að
nú er tæplega 86 ára sagði:
„Eftir því, sem mér skild-
ist þá, taldi t.d. Alþýðu-
bandalagið þetta höggva
nálægt landráðum. En það
er með þetta eins og Lilju,
allir vildu hana kveðið hafa
og munu þeir jafnvel nú
vilja eigna sér einhverja
hlutdeild í þessu.
Ég tel að þeir, sem að
þessu stóðu, hafi verið vel
framsýnir og viljað landinu
vel — og betur en þeir, sem
gala hvað hæst. Nú vilja
hins vegar allir eigna sér
þetta og láta sem þeir hafi
krafizt þess og þótt leitað
yrði um land allt, gæti ég
ekki ímyndað mér að nokk-
ur vildi kannast við að hafa
verið á móti þessari kröfu.
Þannig geta nú hlutirnir
verið afstæðir. Ég býst við
þv( að það séu margir
Islendingar, sem ekki hafa
gert sér grein fyrir því
hvílíkt risa heillaspor var
stigið með útfærslunni í
200 mílur.“
koma í veg fyrir væringar innan
stjórnmálaflokka landsins vegna
forsetakjörs. Komi til stjórnmála-
átaka vegna forsetakosninganna
eru miklar líkur á því að stjórn
Andreottis, sem nýtur stuðnings
fimm flokka, liðist í sundur og er
þá ekki annað sýnt en að alvarleg
stjórnarkreppa hljótist af en hins
vegar bendir allt til þess að
stjórnin hafi áfram stuðning sömu
flokka og nú ef kosning forsetans
fer fram í friðsemd.
Flokkur sósíalista og jafnaðar-
mannaflokkurinn hafa báðir gefið
til kynna að þeir kjósi helzt að sá
háttur verði á hafður að forseti
komi til skiptis frá kristilegum
Framhald á bls. 22
Sjaranskí í
skiptum fyrir
njósnara?
Boston — 16. júní — AP.
BLAÐIÐ Boston Herald Am-
erican heldur því fram að Banda-
ríkjastjórn sé að semja um skipti
á sovézka andófsmanninum Ana-
tólí Sjaranskí og félaga hans.
Vladimír Slepak. og bendir allt til
þess að þeir verði látnir lausir á
næstunni í staðinn fyrir tvo
sovézka starfsmenn Sameinuðu
þjóðanna. sem handteknir hafa
verið og sakaðir um njósnir í
Bandarikjunum.
Blaðið getur ekki heimildar
sinnar í Washington, en frétt
þessari hefur hvorki verið vísað á
bug né hefur hún verið staðfest.
Boston Herald hefur einnig eftir
Robert Loup, sem mjög lætur að
sér kveða vestra í þágu sovézkra
Gyðinga, að fyrir skömmu hafi
Carter forseti gefið til kynna á
fundi í Hvíta húsinu, að samninga-
viðræður ættu sér stað vegna
Sjaranskís og væri fvrirsjáanlegt
að þeim lyktaði farsællega á
næstunni. Sjaranskí situr í fang-
elsi og hefur hann verið sakaður
um njósnir á vegum CIA.
Eiríkur Kristófersson, fyrrum skipherra:
200 mllna útf ærslan
risastórt heillaspor