Morgunblaðið - 17.06.1978, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. JÚNÍ 1978
25
ÞETTA ER BYLTINGIN", <■^0™»»«
,V1D HEIMTUM FRELSI krán-f.rirfitlsm.
— Hollráðog hugrenningar
Fyrstu íréttirnar sem bárust af
mótmælum verkalýðsins 16. júní
1953.
dynja yfir það. Skriðdrekar
dreifðu fólkinu, og á horni Frið-
riksstrætis og Leipzigerstrætis ók
rússneskur skriðdreki á fullri ferð
inn í mannfjöldann og kramdi
undir sér tvo menn, en fjöldi
manna særðist alvarlega. Rúss-
neskir hermenn tóku stöðu við
landamæri Austur- og Vest-
ur-Berlínar, en í ljós hafði komið
að a-þýzkir lögreglumenn reyndu
unnvörpum að flýja yfir til
V-Berlínar.
Skömmu eftir að skothríðin
hófst var því lýst yfir í hátölurum
og í útvarpi rússnesku hernáms-
stjórnarinnar að herlög væru í
gildi í borginni. Allur mannsöfn-
uður væri bannaður og ef vart yrði
við tvo eða fleiri menn á tali
saman á götum úti yrði vægðar-
laust skotið á þá.
Þannig var mótstaða fólksins
sem gerði kröfu til frelsis og
sæmilegra lífskjara brotin á bak
aftur með rússneskum vopnum.
Rússneskir skriðdrekar óku um
götur borgarinnar og hersveitir
þeirra búnar stálhjálmum, byssu-
stingjum og vélbyssum, þrömmuðu
um strætin. Heilt vélarherfylki
Rússa og 3 fótgönguliðsherfylki
eða 30 þúsund hermenn höfðu sótt
inn í borgina.
Handtökur og líflát
Daginn eftir, eða 18. júní,-mættu
verkamenn til vinnu sinnar en
útvarpið í A-Berlín skýrði frá því
að handtökur verkamanna væru
hafnar.
Þeir sem handteknir voru fyrstu
dagana eftir uppþotið voru leiddir
fyrir herrétt, dæmdir og skotnir
fyrir áróðursstarfsemi og þátttöku
í. tilraun til uppreisnar gegn
stjórnvöldum landsins.
Austur-Berlín leit út eins og
víggirtar herbúðir og við og við
heyrðist skothríð yfir til V-Berlín-
ar. Rússneskt herlið fylkti sér við
landamæri borgarhlutanna og
lokaði þannig undankomuleið upp-
reisnarmanna á meðan herlögregl-
an leitaði fórnardýra sinna í
borginni.
Fregnirnar af mótmælum fólks-
ins í A-Berlín bárust þegar í
byrjun um allt A-Þýzkaland með
útvarpssendingum og óeirðir urðu
í fleiri borgum, s.s. Dresden,
Leipzig, Madgeburg og Erfurt.
Nokkrir létu lífið í Chamnitz. í
Dresden var tveimur verkamönn-
um stefnt fyrir rússneskan dóm-
stól og þeir teknir af lífi.
Kröfum alþýðu í A-Berlín og
fleiri borgum í A-Þýzkalandi fyrir
frelsi og bættum kjörum var
Framhald á bls. 18
Júnífaylling þyzktn tsrkamnnnn vnr vsgðnrlnust
bsM niður oi russneskum skriðdrnkasveitnm
Kommnniitastiórnin hrApuS
Hlnypli út úr inrnum ni»urnlþýrkrl ilþySu
fangahtiðum f fyrrinótl
Nytt luimgioidshneyksli S.LS.
M faeíer il slérgreða_____________
»1 farigu skipsins Pmrúllf'.'
Fréttir af miskunnartausu atferli
„verndaranna". 17. júní 1953.
— Myndlist
Framhald af bls. 17.
myndir sem mætti álíta lykilverk
á ferli hans — myndir sem eiga
vafaiaust eftir að verða klassískar
í sögu þessa tímabils i myndlist
t.d. sumar, „Scape“-myndirnar —
„Ópið“ nr. II“, — „Stravinsky",
sumar „Geimfara“-myndirnar,
„Maó“-myndirnar — og yfirleitt
hefur hvert tímabil, hver mynda-
röð skilað nokkrum myndum sem
eru i sérflokki að gerð.
Sum tímabilin er ekki auðvelt að
melta og hugsunin að baki ýmissa
ólíkra myndaraða býður upp á
slíkar andstæður að skoðandinn er
þrumulostinn í fyrstu en sér þó
visst samhengi í túlkununni við
nánari kynni. Erró fjallar sérstak-
lega um nokkur verk sín í sýning-
arskrá og hyggst ég síðar birta
myndir af þeim með skýringum
hans hér í blaðinu. Vafalítið fáum
við, er um myndlist fjöllum, næg
tækifæri til að rita um list hans
í framtíðinni en hér hef ég öðru
fremur reynt að kynna manninn
að baki myndanna ef takast mætti
að varpa nokkru ljósi á tilurð
þeirra, skoðendum til glöggvunar.
Það var sannarlega snjöll hug-
mynd að fá þennan íslenska viking
til að sýna hér á Listahátíð.
Viðtökurnar hafa reynst með
ágætum og jafnvel betri en
nokkurn óraði fyrir. Vel hönnuð og
í alla staði vönduð bók um
listamanninn, er Iceland Review
og Almenna bókafélagið standa
að, seldist upp á svipstundu í
íslensku útgáfunni og vafalítið
selst enska útgáfan upp fyrr en
varir.
Já, dregið saman í hnotskurn
færir þetta framtak okkur heim
sanninn um hvað hægt er að
afreka í íslenskri myndlist — og
fyrir íslenska myndlist — ef rétt
er að staðið.
— Dönsuðum
Framhald af bls. 26.
eiga frí. Einn þeirra er með mér
hérna núna. Hann heitir Jens. Það
stóð eiginlega til að barnið yrði
stúlka og hún átti að heita Jenny í
höfuðið á Jenny Lind en fyrst það
varð drengur skírðum við hann
Jens.“
— Búið þið í Svíþjóð?
— „Já við búum í Stokkhólmi, það
er að segja skammt frá Stokkhólmi,
— að sjálfsögðu á eyju, Lidingö. Það
er afskaplega gott að búa þar. Við
bjuggum annars fimm ár í Banda-
ríkjunum en ég kann best við mig
þarna á eyjunni rétt fyrir utan
Stokkhólm.“
— Syngurðu allt árið, eða áttu
kannski löng frí annað veifið?
— „Ég syng næstum því allt árið.
Það er líka mjög óþægilegt að hætta
að syngja í meira en svona tvær
vikur í senn þannig að ég fæ mitt frí
í formi nokkurra daga hér og þar um
heiminn.“
— Hvernig lítur þú á hljóðfærið
þitt, röddina?
— „Þetta er voðalegt hljóðfæri.
Það er svo viðkvæmt. Það er ekki
bara viðkvæmt fyrir kvefi og kvill-
um, heldur þarf ekki annað til en
eina kexörðu til að maður fari að
hósta og verði hás. Elísabet nafna
mín Schwartzkopf varð að aflýsa
heilu hljómleikaferðalagi vegna eins
vínbers."
— Þekkirðu einhverja íslenska
óperusöngvara?
— „Já, ég þekki Guðmund Jóns-
son, enda er hann gamall skólabróðir
minn frá Óperuskólanum í Stokk-
hólmi. Hann hefur geysilega rödd og
mikið raddsvið og mér er það alveg
ógleymanlegt að við Guðmundur
dönsuðum saman ballet þegar við
vorum í Óperuskólanum forðum.“
— Gunnar
H. Olafsson
Framhald af bls. 17.
línubátar. Þessi skip eru þó einungis
hér vegna þess að við leyfum það og
lúta í einu og öllu íslenzkum lögum.
En er þá öllum átökum um
íslandsmið lokið? Tæplega. Ennþá er
eftir fjórða og kannski erfiðasta
þorskastríðið en það er að rækta upp'
aftur hálfeydda fiskistofna í kring-
um landið. Og nú stendur þjóðin ekki
einhuga lengur, hagsmunir rekast á
hagsmuni og bróðir er á móti bróður.
Þetta stríð verður þó að vinnast því
án þess er öllum öðrum sigrum í
landhelgismálinu á glæ kastað. Ef
illa tekst til er það okkur sjálfum
einum að kenna. En ef vel tekst til
mun sjórinn veita okkur þann auð,
sem þarf til uppbyggingar öflugs
iðnaðar og betri lífskjara í sjálf-
stæðu landi. Betri ósk á ég ekki
landsmönnum til handa á þessum
hátíðisdegi.
Stórviðarsögin með bensínmótor.
Blaðlengd 410 mm og sjálfvirk keðju-
smurning.
Vinkilslipivél til iðnaðarnota.
Þvermál skifu 7”.
Hraði: 8000 sn/mín.
Mótor: 2000 wött.
ÞEIR, SEM VILJA VÖNDUÐ VERKFÆRI, VELJA SKIL
Einkaumboð á íslandi fyrir Skil rafmagnshandverkfæri.
FALKIN N
SUÐURLANDSBRAUT 8, SÍMI 84670
©
Óviðjafnanlegur hefill með nákvæmri
dýptarstillingu. Breidd tannar:3”.
Dýptarstilling: 0-3.1 mm.
Hraði: 13.500 sn/mín.
Mótor: 940 wött.
Eigum einnig fyrirliggjandi margar
fleiri gerðir og stærðir af Skil rafmagns-
handverkfærum, en hér eru sýndar,
ásamt miklu úrvali hagnýttra fylgihluta.
Komið og skoðið, hringið eða skrifið
eftir nánari upplýsingum.
Jafnan
fyrirliggjandi
í miklu úrvali
RAFMAGNSm HANDVERKFÆRI
Borvél og fleygur, sérlega hentug
fyrir rafvirkja, pípulagningamenn og
byggingameistara. Tekur bora upp í
32 mm og hulsubora upp í 50 mm.
Slær 2400 högg/mín. og snýst
250 sn/mín.
Mótor 680 wött.
Þetta er hin heimsfræga Skil-sög,
hjólsög sem viðbrugöið hefur verið
fyrir gæði, um allan heim í áratugi.
Þvermál sagarblaðs: 7'/4”.
Skurðardýpt: beint 59 mm, við 45°
48 mm. Hraði: 4,400 sn/mín.
Mótor: 1.380 wött.
Fullkomin iðnaðarborvél með tveimur
föstum hraðastillingum, stiglausum
hraðabreyti í rofa, og afturábak’ og
áfram stillingu.
Patróna: 13 mm.
Hraðastillingar: 0-750 og
0-1500 sn/mín.
Mótor: 420 wött
öflug beltaslípivél með 4” beltisbreidd.
Hraði: 410 sn/mín.
Mótor: 940 wött.
Létt og lipur stingsög með stiglausri
hraðabreytingu í rofa.
Hraði: 0-3500 sn/mír.
Mótor: 350 wött.
Mjög kraftmikill og nákvæmurfræsari.
Hraði: 23000 sn/mín.
Mótor: 750 wött.