Morgunblaðið - 27.08.1978, Blaðsíða 15
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. AGÚST 1978
15
inga. Einar Oskarsson hjá Eymundsson
sagði verzlunina eiga föst viðskipti við
um 200 erlend bókaforlög, en Jónsteinn
Haraldsson hjá Máli og menningu sagði
verzlunina skipta eitthvað við u.þ.b. 120
forlög.
Innkaupasamband bóksala . er svo
sérstakur innflutningsaðili. Það var
upphaflega stofnað til þess að samræma
blaðainnkaup bóksala, en hefur síðan
farið út í kaup á bókum jafnhliða því. Það
er rekið sem þjónustufyrirtæki fyrir
bóksala, sem sér um að panta bækur og
blöð að utan og senda bóksölum.
Innkaupasambandið pantar nú fyrir alls
100 verzlanir, þar af 27 í í Reykjavík.
Hver eru sjónarmið
innflytjenda?
Nærri má geta, að það er mikið verk
að kanna alla þessa erlendu bókaútgáfu
og ákveða hvaða bækur skuli kaupa til
landsins. („Það verður að segjast eins og
er, að ef það ætti að vinna þetta verk
nógu vel yrði maður að liggja yfir alls
kyns fræðibókum," sagði einn aðili, sem
Morgunblaðið ræddi við. „En það væri
ákaflega gaman að geta haft úrvalið
betra").
I stuttu máli reyndist það sjónarmið
fyrst og fremst ríkja við pöntun erlendra
bóka, að hafa úrvalið sem fjölbreyttast,
svo að finna mætti rit um sem flest svið
í verzlununum. Einnig er yfirleitt leitazt
við að kaupa inn ódýrar útgáfur þeirra
bóka sem út koma — Jónsteinn Haralds-
son hjá MM sagði það vera greinilegan
vilja þorra fólks, enda væru bækur
jafnvel stærstu forlaga orðnar nokkuð
dýrar. Þannig er yfirleitt látið nægja að
panta fáein eintök metsölubóka í bandi,
en þess beðið að þær komi út í kiljuformi.
Þeir aðilar, sem Mbl. átti tal við,
sögðust jafnan reyna að fylgjast með
hræringum á alþjóðlegum bókamarkaði,
en auk sérstakra rita um bækur birtast
reglulega listar fyrir metsölubækur
erlendis. Talsvert er stuðzt við þá lista í
innkaupum. Auk þessa er svo æ meira um
það, að verzlununum berist fyrirspurnir
pg pantanir frá viðskiptavinum, og
þannig verður afgreiðslufólk vart við það,
hvert áhugi lesenda beinist hverju sinni
og getur haft þá vitneskju til hliðsjónar
við pöntunina. Ein verzlunin hefur m.a.s.
stundum sent gömlum viðskiptavinum
pöntunarlista erlendra forlaga og beðið
þá að gefa ábendingar um áhugaverðar
bækur. *
Auðvitað há markaðinum hér atriði
eins og smæð og takmörkuð tungumála-
kunnátta lesenda. Það kom fram í
viðtölum við starfsfólk verzlananna, að
það hefur margt áhuga á að geta bæði
aukið fjölbreytni bókanna og unnið betur
að vali þeirra. „Ég er viss um að úti í
um við tízkulesmál úti í heimi? Svo
virðist vera — a.m.k. hjá stórum hópi
fastra viðskiptavina bókavérzlana.
Starfsfólki bókaverzlananna þriggja
bar saman um, að töluvert stór hópur
fólks fylgdist vel með nýjustu tíðindum
af bókaútgáfu erlendis. Til dæmis væri
greinileg hræring strax eftir útkomu
stórblaðanna Time og mikið spurt um
þær bækur, sem þar eru á metsölulistum.
Kristín Kvaran hjá Snæbirni nefndi sem
dæmi um slíkt bókina Roots eftir Alex
Hailey sem kom út í fyrra. „Það var eins
og Laxness væri að koma út um jólin,"
meðtaka það sem er í vændum. Það
hlýtur að vera farinn að skella á manni
einhver fyrirboði um hræringar í eftir-
spurninni hér, Við erum orðin það
miðsvæðis í heiminum að við erum hvað
þetta varðar opin fyrir straumum
hvaðanæva að.“
Einar Óskarsson hjá Eymundsson tíndi
til fleiri þætti, sem hefðu áhrif á
bóksöluna. Ef grein birtist í íslenzku
blaði um einhverja erlenda bók eða þar
væri einhver bókartitill nefndur, þá væri
strax komin eftirspurn eftir sömu bók.
„Kvikmyndir og sjónvarp hafa líka sín
1 B 1 i . • Bt
H. pv't; 79
■ >SKtí : JHS
1 "T1
V:. % Wifi
\j " •_ ■j’l
Englandi geturðu gengið einn um eitt-
hvert horn bókaverzlunar og notið þess að
vera til, nema þú rekist á einhvern annan,
!en hér verður að hafa rekka við rekka og
þjappa öllu saman," sagði Benedikt
Kristjánsson hjá Eymundsson.
Eftirspurn hér í takt
viö erlenda strauma
Það er óneitanlega forvitnilegt um-
hugsunarefni, hvort bókaáhugi á Islandi
fylgi erlendum stefnum og straumum. Er
íslenzkur bókamarkaður í nánum tengsl-
sagði Kristín um eftirspurina. Benedikt
Kristjánsson hjá Eymundsson hafði
sömu sögu að segja: „Ég veit ekki um
nokkra bók, sem hefur selzt eins mikið á
jafnstuttum tíma og Roots. Þrjár fyrstu
sendingarnar af henni stönzuðu aldrei
lengur en sólarhring." Benedikt gizkaði á,
að 30% þeirra bóka sem kæmust á
metsölulista í Bandaríkjunum, seldust vel
hér, — hinar hreint ekki.
„Það er eitt sem ég hef tekið eftir,“
sagði Ester Benediktsdóttir hjá MM um
áhrif erlendra strauma á bóksölu hér.
„Ósjálfrátt er maður dag einn búinn að
áhrif á sölu bóka,“ sagði Einar. „Ég get
nefnt sem dæmi að eftir að sjónvarpið hóf
sýningu á framhaldsþáttunum Gæfa og
gjörfileiki hefur aukizt mikið eftirspurn
eftir verkum höfundar bókarinnar, Irwin
Shaw.“
Mörg fleiri dæmi voru nefnd um það,
hve margir íslenzkir bókalesendur virðast
huga vel að helztu atburðum í erlendri
bókaútgáfu. Svo notuð séu orð Ester
Benediktsdóttur hjá MM: „Fyrr eða síðar
skella erlendar öldur á okkar litla
samfélagi.“
- HHH
skyldi allt vera fullt af stríðsbók-
um. Það eru auðvitað eingöngu
karlmenn sem kaupa þær! Við
höfum aukið talsvert úrval okkar
af slíkum bókum með aukinni
eftirspurn."
Varðandi metsölubækur sagði
Steinarr að sala þeirra hér færi
eftir því, hvaða höfundur ætti í
hlut, einstök nöfn væru vinsæl og
seldust mikið. Hins vegar sagði
Kristín að helzt væri lítil von um
sölu á þeim metsölubókum, sem
væru sérstaklega bundnar aðstæð-
um í útgáfulandinu.
„Það er mikill áhugi nú á
fjallgöngu og öðru slíku útilífi, en
það varð ég ekki vör við fyrst
þegar ég byrjaði," sagði Kristín.
„En svo er líka mikið spurt um
hundabækur og þær seljast mik-
ið.“
Steinar Guðjónsson. Einstök nöfn
seljast mikið.
HTtí' m* *
JHpp mÉ ■
% 1*13 i <*?■
Eymundsson:
Koma stutt- og grœnhœrð-
ir og biðja um „pönk ”-bœkur
íslendinyar virðast ekki leita að
hjdlp í geynum bækur
• Þeir Einar Óskarsson og Bene-
dikt Kristjánsson hjá bókabúð
Sigfúsar Eymundssonar voru sam-
mála um þaö, að sala á svokölluð-
um Science-fiction eða vísinda-
skáldsögum hefði aukizt gífurlega
á undanförnum árum. „Fyrir
nokkrum árum vorum við með
2—3 höfunda slíkra bóka, nú duga
ekki minna en 2—300 titlar," sagði
Benedikt. Önnur helzta breytingin
sem Benedikt hafði veitt athygli
var mjög aukinn áhugi á bókum
um pólitísk efni, og tók Einar
undir það.
Einar gat nefnt eitt dæmi um
metsölubækur erlendis, sem lítt
þýddi að selja hér. „Það er gefið úr
geysilega mikið í Bretlandi og
Bandaríkjunum af bókum um
sjálfshjálp alls konar, þar sem
höfundar eru að ræða um vanda-
mál líðandi stundar í einkalífi og
viðskiptum og hvernig megi leysa
þau. Slíkar bækur eru iðulega á
metsölulistum í Bandaríkjunum,
en reynslan er sú, að það er
sáralítill markaður fyrir þær hér.
— Islendingar virðast ekki leita áð
hjálp í gegnum bækur. Kannski
hugsum við öðruvísi en fólk úti í
hinum stóra heimi.“
Benedikt nefndi fáein dæmi um
það, hvernig fyrirspurnir um
bækur fylgdu oft þvísem væri að
gerast hér og erlendis, svo sem
áhugi á skákbókum meðan á
heimsmeistaraeinvíginu í skák
stæði.
„Og svo er töluvert spurt um
bækur um „pönk“. Menn hafa
komið hér stutthærðir og græn-
hærðir og beðið okkur að sérpanta
fyrir sig bækur um „pönk“.
Benedikt Kristjánsson.
„Einnig má nefna heimsmeist-
arakeppnina í knattspyrnu. Þegar
slíkri keppni er lokið, fara jafnan
að koma út bækur sem lýsa allri
framvindu hennar í máli og
myndum. Og strax eftir fyrstu
leikina í síðustu keppni voru menn
farnir að spyrja hvört við hefðum
bókina um heimsmeistarakeppn-
ina.“