Morgunblaðið - 09.09.1978, Page 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. SEPTEMBER 1978
Grein: ARNI JOHNSEN
Myndir: RAX
Tveir útlendingar komu
óvænt inn í annan sal
Kjarvalsstaða í gær
þegar Örlygur Sigurðs-
son listmálari, rithöf-
undur og heimsljós var að hengja
upp 200 myndir á mikilli blússýn-
ingu sem hann ætlar að opna
laugardaginn 9. sept. Listamaður-
inn bauð þeim þegar að ganga um
sali og af kurteisi skoðuðu þeir
listaverkin, því að annar var
Þjóðverji og hinn Svíi og þeir
kveiktu ekki fyllilega á húmor
Örlygs í verkum hans. En af
áfergju fylgdust þeir mað sjálfum
listamanninum, fasi hans og
þrumustuði. Þeir eru búsettir í
Cicago og hafa m.a. unnið við
bandarísk stórblöð og útgáfu
Encyciopedia Britannica alfræði-
orðabókarinnar, en þeirra aðal-
áhugamál eru eldgos, enda hafa
þeir verið eins og jójó á milli virkra
eldstöðva heimsins undanfarin ár
og m.a. gert kvikmyndir um stórgos
á Hawaii og í Vestmannaeyjum.
Þeir hafa því lifað og hrærst í
eldgosum og voru næmir að skynja
hvílíkt eldgos Örlygur Sigurðsson
er. Örlygur sagði þeim að ef þeir
ætluðu að gera eitthvað í alvöru
fyrir „Britanikku" þá væru þeir á
réttum stað og stund, því að kvikan
væri þar sem heimspressan stæði á
vakt. Svo þrumaði hann yfir heim
á íslenzku, ensku, frönsku, sænsku
og þýzku, en það kom sér vel að
gestirnir eru vanir ýmsum stór-
hraunflóðum. Þó kváðust þeir ekki
hafa lent í öðru eins og líkaði vel.
„Þetta var bara ekki orðið hægt,“
sagði Örlygur, „ég hef ekki synt í
Reykjavík síðan í Norræna húsinu
árið 1975, en á Akureyri og í New
York og Þýzkalandi hef ég sýnt í
millitíðinni og fengið góða dóma,
sérstaklega hjá snjöllum Þjóðverj-
um sem vita allt um þetta.
Sýningin? Þessi sýning er sölu-
sýning á verkum síðustu tveggja
ára og hún'fjallar um persónur og
atburði og ágrip úr „Samlede
værker" sem eru nú orðnar 5 að
tölu og hefði nú mörgum þótt það
nóg til að gera ekkert annað.
Jú, blessaður, á þessari sýningu
blanda ég öllu saman. Það er mikið
Þegar gluggað er í myndskrána á
sýningu Örlygs kemur glöggt fram
að maðurinn er annálsritari líðandi
stundar og þannig speglast sagan í
myndum hans, aldrei neitt smá-
smugulegt og aldrei neitt of hátíð-
legt, enda hló Örlygur í lotum
þegar Þjóðverjinn sagði honum
stutta sögu úr starfi sínu. Hann
hafði á sínum tíma stjórnað töku
kvikmyndar um Adlai Stewenson
þegar hann tók þátt í kosningum til
forsetaembættis Bandaríkjanna og
var þetta aðalauglýsingamynd
Stewensons. Þjóðverjinn sagði:
„Eitt sinn löngu seinna var ég á
almenningssalerni í New York og
var það ekki í frásögur færandi, en
hann hvort undirbúningur þessarar
stóru sýningar hefði ekki tekið
mikið af tíma hans.
„Þetta hefur verið svo töff að
undanförnu," svaraði listamaður-
inn, „að ég treysti mér ekki til þess
að fara út í þetta nema að fara í
fjögurra mánaða bindindi, enda var
ég orðinn eins þurr á miðju sumri
og skreiðarhjallur, svo þurr að því
var farið hjá mér eins og Björgvin
Guðmundssyni tónskáldi sem piss-
aði orðið ryki í langvarandi bind-
indi, nokkrar vikur. En það er
afskaplega nauðsynlegt og gott að
vera þurr svona lengi, því að maður
fær svo miklar uppbætur í staðinn,
ótrúlega miklar og mér hefur aldrei
liðið betur. Gallinn er bara sá að ég
verð of athafnasamur með öllu
þessu bindindi, tíminn nýtist svo
vel, en samt hef ég ekki séð
virkilega glaðan dag,“ segir lista-
maðurinn og rekur upp mikla
hlátursroku og það glampar á
döggvuð vínberin í augum hans.
Við förum að tala um liti.
„Ég er að forðast ellina með því
að nota bjartari liti,“ segir lista-
maðurinn, „það undarlega við það
að verða eldri er að maður fer að
ríma á móti ellinni, reyna að leika
á hana og þó er þetta ekkert
undarlegt. Er ekki allt líf blekking?
Maður er svo sem bara rétt að
volgna.“
af teikningum sem eru teiknaðar í
hrifningu augnabliksins á misjafn-
an pappír og til dæmis í gestabæk-
ur. Þetta er köld sölusýning með
brennheitt hjartalag, en þær eru
náttúrulega ekki allar til sölu því
að ég hef ekki sloppið svo vel. Á
bjálkatrönunum í kringum Mikla-
tún verð ég með risastórar myndir
og þær eru upplagðar fyrir kaffisali
eða samkomusali í framtíðinni, allt
eftir samkomulagi."
Og svo rásaði listamaðurinn eins
og eilífðarvera um sali og flutti
meðal annars ræðustúfa um Bergs-
ætt, Víkingslækjarætt og
Síðupresta.
Við hittumst aftur og ég spurði
Ein af myndum
Örlygs, Molakaffi
og mannfræði.
Hófadynur
hafiö stynur.
„Venus hátt í vestri skín, við
skulum hátta eiskan mín,“ ritar
listamaðurinn á myndina sem
hann gerði í Grænlandi, en
pegar Örlygur fór Þangaö
stórsá á jökli landsíns sem
bráönaöi við hvert fótmál lista-
mannsins og ekki urðu minni
skörð í hjörtum grænlenzkra
kvenna.
Listamaðurinn kvaðst
telja sig góðan að hafa
sloppið með heilan haust
frá kafbátahernaðinum
undir pessu móðurskipi.