Morgunblaðið - 14.09.1978, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. SEPTEMBER 1978
27
Eiga nemendur að ljúka skóla-
námi ólæsir á myndmál?
MORGUNBLAÐINU hafa borizt
eftirfarandi ályktanir frá ráð-
stefnu norræna mynd- og hand-
menntakennara, sem haldin var í
Danmörku í júlí sl.i
Mynd- og handmennta-
kennarar frá öllum Norður-
löndum samankomnir á ráð-
stefnu í Danmörku í júlí 1978
samþykkja að senda eftirfar-
andi niðurstöður tii stjórn-
valda, stjórnmálamanna og
fjölmiðla á Norðurlöndum.
Síðustu áratugi hefur mótast
menningarmarkaður sem sérstak-
lega er ætlaður börnum og
unglingum.
Að baki þessari þróun liggja
fyrst og fremst gróðasjónarmið og
hafa þau bæði ráðið útliti og
innihaldi varnings þess sem á
boðstólum er handa þessum
aldurshópum.
Vegna almenns áhugaleysis á
menningarneyslu barna og
unglinga verða þau þátttökulausir
neytendur skemmtanaiðnaðar. Fé
til annarra þátta menningar er af
skornum skammti og eiga þeir því
erfitt uppdráttar í samkeppni við
verslunar2varning.
Það hlýtur því að vera skylda
þjóðfélagsins að skapa valkosti á
móti markaðsefni því er flæðir
yfir börn og unglinga.
Með því að leggja til hjálpar-
gögn svo sem fjármagn, tíma og
starfslið er hægt að framleiða
menningarefni fyrir þessa aldurs-
hópa, efni sem á rætur í nánasta
umhverfi barnsins og í menningu
Norðurlanda og leggur skerf til
mótunar barna, gerir unglinga að
skapandi einstaklingum er geta
bætt við fjölbreytta menningu
lands síns, í stað óvirkra áhorf-
enda skemmtanaiðnaðar. Mjög
mikil ábyrgð á menningarþroska
barna hvílir á skólunum.
Þrátt fyrir það hafa námsgrein-
ar sem eru mótandi fyrir þróun
menningar svo sem mynd- og
handmennt og tónmennt haft
mjög rýran hlut í menntakerfinu.
Mynd- og handmenntakennarar
álíta að nú þegar verði að leggja
stóraukna rækt við þessi menn-
ingarsvið barna og unglinga, því
meginhluti þess menningarefnis
sem á boðstólum er í dag er
myndefni.
Vegna hins mikla hraða tækni-
þróunar til framleiðslu og út-
breiðslu myndefnis hefur mynd-
málið sem tjáningarform fengið
nýjar víddir.
Þessu er því miður ekki gefinn
gaumur í skólunum, þar er tími til
myndkennslu mjög takmarkaður.
Overjandi er hve tími til mynd-
og handmenntakennslu er knapp-
ur. Skólinn víkur sér undan þeirri
skyldu að kenna nemendum að
nota og þróa myndmálið.
Geta ráðandi öfl þjóðfélagsins
og skólayfirvöld látið viðgangast
að nemendur ljúki skólanámi
ÓLÆSIR á myndmál?
Við álítum:
að myndmálskennsla í skólum eigi
að vera í hlutfalli við notkun
mynda og útbreiðslu þeirra í
þjóðfélaginu.
að hver einstakur nemandi eigi
kröfu til góðrar kennslu í mynd-
og handmenntum og sem svari til
þarfa hans.
að skyldunámið verði því að ætla
mynd- og handmenntum að
minnsta kosti tvær kennslustundir
í viku hverri á öllum aldursstigum
og nemandafjöldi sé aldrei fleiri
en 20 í senn.
að stórauka verði rannsóknir á
myndinni sem máli, mynduppeldi
og notkun mynda í þjóðfélaginu.
að hjálpargögn til valfrjálsrar
mynd- og handmenntavinnu og
náms utan skólans verði aukin og
lögð að jöfnu við íþróttir og
tónlist.
Til umhugsunar:
Eigum við gagnrýnislaust að
láta börn okkar hlýða á og horfa á
allt afþreyingarefni sem á boðstól-
um er, vitandi að það getur haft
varanleg skaðleg áhrif á þroska-
feril þeirra.
Neikvæð áhrif frá
sjónvarpshnetti
Eftirfarandi ályktun samþykkt
af NK ‘78 sem er norræn ráðstefna
er fjallaði um „Barnamenningu".
Þátttakendur voru bæði mynd- og
handmenntakennarar og kennarar
í yngri deildum grunnskóla.
Markmið ráðstefnunnar var að
ræða myndkennslufræðilegar hug-
myndir, rannsaka stöðu myndmáls
barna í þjóðfélaginu og finna leiðir
til að koma niðurstöðum til
foreldra, kennara, starfsliðs og
fjölmiðla og stjórnmálamanna.
Meðal þeirra spurninga sem
teknar voru til umræðu á ráðstefn-
unni voru meðal annars áform um
norrænan sjónvarpshnött.
Sjónarmið fylgjenda sjónvarps-
hnattar eru:
I. Aukinn styrkur samnorrænnar
menningar.
II. Þeir sem hafa flust milli
Norðurlanda geti fylgst með sjón-
varpsdagskrá ættlands síns.
III. Valkostir sjónvarpsáhorfenda
verði fleiri.
Ráðstefnan álítur að þessi rök
fái ekki staðist.
Hún álítur þess í stað, að áhrif
frá norrænum sjónvarpshnetti
myndu hafa mjög neikvæð áhrif —
ekki síst á barnamenningar-sviði.
Þær rannsóknir sem gerðar hafa
verið á Norðurlöndum varðandi
útvarps- og sjónvarpsnotkun sýna
að fjölmiðlar eru þýðingarmikill
þáttur í lífi barna. I skýrslu
starfshóps er rannsakaði efnið
„Börnin og menningin" er kom
nýlega út í Svíþjóð er notkuninni
lýst á eftirfarandi hátt.
Hljóðvarp og sjónvarp eru þeir
fjölmiðlar sem börn nota mest.
Börn 10—12 ára horfa á sjónvarp í
nærri 2,5 stundir á dag meðan
fullorðnir horfa einungis 1,5
stundir á dag.
Börn horfa ekki einungis á
„barnaefni". Þau horfa einnig á
efni ætlað fullorðnum og sérstak-
lega um helgar.
Börn á aldrinum 9—14 ára eru
fjölmennustu neytendur glæpa- og
hasarmynda sem sýndar eru seint
á kvöldin. % þess sjónvarpsefnis,
sem keypt er handa börnum t.d. í
Svíþjóð er innflutt fyrst og fremst
frá enskumælandi löndum, sér-
staklega frá Bandaríkjunum. Þeir
alþjóðlegu auðhringar sem fram-
leiða þetta efni hafa sjónarmið
sem eru gagnstæð markmiðum
grunnskólans.
RAFRITVÉLIN MONICA
Þetta er nýja rafdrifna ritvélin frá Olympia sem sökum nýrrar
tækni er nú fáanleg ótrúlega fyrirferðalítil, ódýr og í þremur
mismunandi litum.
Hálft stafabil, 44 lyklar, 3 blek-
bandsstillingar o.fl.
sem aðeins er á stærri - - ,
gerðum ritvéla. « — ~
Fullkomin viógerða- “A'vJvuJ • » ' .
og varahlutaþjónusta.
5
Otympia
Intemational
KJARAIM HF
skrifstofuvélar & verkstæði - Tryggvagötu 8, sími 24140
Matthías
Jónas Bjarnason.
Landsmálafélagið Vörður
efnir til almenns
stjórnmálafundar um:
„Efnahagsúrræði"
vinstri stjórnarinnar
Fundurinn verður haldinn
að Hótel Sögu, Súlnasal
fimmtudaginn 14. september kl. 20:30.
Málshefjendur:
Matthías Á. Mathiesen, alþingismaöur.
Guömundur H. Garðarsson, form. Verzlunar-
mannafél. Reykjavíkur.
Jónas Bjarnason, efnaverkfræöingur.
Fundarstjóri: Ólafur B. Thors, borgarfulltrúi
Fundurinn er öllum opinn.
Sjálfstæðisfólk fjölmennið
Mætum stundvíslega.
Guðmundur
Ólafur
Súlnasalur — Fimmtud. 14. september — Kl. 20:30.